Αν θέλετε πολυτονικό κείμενο, πατήστε εδώ

Τω αυτώ μηνί Ζ’, η Σύναξις του τιμίου Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου. Συνέδραμε δε και η της παντίμου τούτου χειρός προς την Κωνσταντινούπολιν εισέλευσις.

Εμή σε γλώσσα κήρυξ πώς αν αινέση,
Ον γλώσσα Χριστού γηγενών μείζω λέγει;

Μνήμην εβδομάτη Προδρόμου λάχεν αιδοίοιο.

Μετά μίαν ημέραν των Αγίων Θεοφανείων, ήτοι κατά την σήμερον, παρελάβομεν άνωθεν και εξ αρχής να εορτάζωμεν την Σύναξιν και εορτήν του τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου, επειδή και υπηρέτησεν εις το μυστήριον του βαπτίσματος του Κυρίου. Όθεν δια την αιτίαν ταύτην συναριθμείται και η εορτή αύτη με τας λοιπάς εορτάς του Προδρόμου. Ίνα μηδέν σιωπήσωμεν από τα εκείνου θαυμάσια και υπερφυσικά χαρίσματα. Ηκολούθησε δε να φθάση εις την Κωνσταντινούπολιν και κατά την περασμένην εσπέραν των Θεοφανείων, η της τιμίας χειρός του αυτού Προδρόμου μετακομιδή. Ήτις τοιουτοτρόπως εγένετο. Εις την πόλιν Σεβαστήν, κατά την οποίαν λέγουσιν, ότι ετάφη το ιερόν του τιμίου Προδρόμου σώμα, εκεί επήγεν ο Ευαγγελιστής Λουκάς, και πέρνωντας την δεξιάν χείρα του προφητικού εκείνου σώματος, έφερεν αυτήν εις την Αντιόχειαν την εδικήν του πατρίδα. Όπου και ετέλει αύτη πάμπολλα θαύματα, από τα οποία ένα είναι και το ακόλουθον. Εις τα όρια της πόλεως Αντιοχείας, εφώλευεν ένας δράκων, τον οποίον εθεοποίουν οι Έλληνες, οι κατοικούντες την Αντιόχειαν, και ετίμων αυτόν κάθε χρόνον με μίαν θυσίαν. Και το χειρότερον είναι, διατί και η προσφερομένη θυσία ήτον άνθρωπος. Περνώντος δε του καιρού, έπεσεν ο λαχνός εις ένα Χριστιανόν, ότι να δώση το θυγάτριόν του εις τον δράκοντα. Ο οποίος ευγαίνωντας έξω από την φωλεάν του, και φαινόμενος ένα φοβερόν και εξαίσιον θέαμα, άνοιγε το στόμα του και εδέχετο μέσα τον άνθρωπον οπού του έδιδαν. Και έτζι εσπάραττεν αυτόν με τα οδόντιά του.

Δια τούτο ο πατήρ της κόρης παρεκάλει με θερμούς αναστεναγμούς και δάκρυα τον Θεόν, και τον τίμιον Πρόδρομον, δια να ελευθερώσουν την πατρίδα του από τοιούτον πικρόν φθορέα. Παρακαλώντας δε, εσοφίσθη να κάμη και ένα τοιούτον επιχείρημα. Ευκόλως γαρ ευρίσκει μηχανάς και τέχνας κάθε ένας, οπού εις ανάγκην ευρίσκεται. Αυτός εζήτησε δια να προσκυνήση την αγίαν χείρα του Προδρόμου. Και ασπαζόμενος αυτήν, κρυφίως κόπτει με τα οδόντιά του τον αντίχειρα, ήτοι το μεγάλον δάκτυλον. Και τυχών του ποθουμένου, ευγαίνει έξω του ναού. Και λοιπόν όταν ήλθεν η ημέρα της θυσίας της θυγατρός του, και ήτον παρόν όλον το θέατρον του λαού, τότε επήγε κοντά εις τον δράκοντα και ο πατήρ, βαστώντας ομού και την θυγατέρα του. Και καθώς είδε τον δράκοντα, οπού άνοιξε το στόμα του δια να καταπίη την θυγατέρα του, ρίπτει μέσα εις τον φάρυγγά του τον ιερόν δάκτυλον του Προδρόμου. Και ω του θαύματος! ευθύς εθανατώθη ο δράκων. Τούτου δε γενομένου, ο μεν πατήρ επήρε την θυγατέρα του ζωντανήν, και εγύρισεν εις τον οίκον του χαίρωντας, και το παράδοξον διηγούμενος. Το δε πλήθος του λαού, βλέποντες το τοιούτον θαυμάσιον, εξεπλάγησαν. Όθεν και ευχαρίστουν μεγάλως τω Θεώ, και τω τιμίω Προδρόμω, και μέγιστον Ναόν έκτισαν εις το όνομά του.

Λέγεται δε και τούτο ακόμη περί της Αγίας ταύτης χειρός. Ότι κατά την ημέραν της υψώσεως του τιμίου Σταυρού, ήτοι κατά την δεκάτην τετάρτην του Σεπτεμβρίου, υψόνετο και η τιμία αύτη χειρ του Βαπτιστού, και άλλοτε μεν, εξάπλονε τους δακτύλους της. Άλλοτε δε, τους εσυμμάζονε. Και με την έκτασιν μεν, εφανέρονεν, ότι μέλλει να γένη ευθηνία καρπών. Με την συμμάζωξιν δε, εφανέρονε την μέλλουσαν ακαρπίαν και δυστυχίαν. Δια τούτο και πολλοί βασιλείς είχον αγάπην και πόθον πολύν να αποκτήσουν τον ιερόν αυτόν θησαυρόν. Εξαιρέτως δε και μάλιστα Κωνσταντίνος, και Ρωμανός οι Πορφυρογέννητοι. Ων ο μεν Κωνσταντίνος, εβασίλευσεν εν έτει από Χριστού Ϡιβ’, ήτοι 912, ο δε Ρωμανός εν έτει Ϡιθ’ [919]. Όθεν και όταν αυτοί εβασίλευον, δια μέσου τινός Διακόνου της πόλεως Αντιοχείας, Ιώβ καλουμένου, εφέρθη εις την Κωνσταντινούπολιν η τιμία αύτη χειρ, κατ’ αυτήν την εσπέραν των Θεοφανείων, κατά την οποίαν είναι παράδοσις να γίνεται ο αγιασμός εις τους Χριστιανούς, ήτοι κατά την παραμονήν των Θεοφανείων. Όθεν ο φιλόχριστος βασιλεύς (ο Κωνσταντίνος δηλαδή) μετά πόθου πολλού ταύτην κατησπάσατο, και εις τα βασίλεια μέσα απεθησαύρισε. Τελείται δε η αυτού Σύναξις εν τοις Φωρακίου (1).

(1) Σημείωσαι, ότι τώρα η δεξιά χειρ του τιμίου Προδρόμου, ευρίσκεται εις το Μοναστήριον του Αγίου Διονυσίου, το ευρισκόμενον εις το όρος του Άθω, και επ’ ονόματι τιμώμενον του τιμίου Προδρόμου. Και τούτο σημείωσαι, ότι Θεόδωρος ο Δαφνοπάτης και Ασηκρήτης υπόμνημα έχει εις την εξ Αντιοχείας ανακομιδήν της αγίας χειρός του τιμίου Προδρόμου, ου η αρχή· «Ιδού και πάλιν ημίν ο ιερός του Χριστού, επέστη Πρόδρομος». (Σώζεται εν τω Κοινοβίω του Διονυσίου.) Και τούτο δε προς τούτοις σημείωσαι, ότι κατά την μεθέορτον ταύτην ημέραν των Φώτων, αναγινώσκεται εν τοις ευαγέσι Μοναστηρίοις του Όρους, και μάλιστα εν τω Κοινοβίω του Διονυσίου, ο λόγος εις το Βάπτισμα Γρηγορίου του Θεολόγου, ου η αρχή· «Χθες τη λαμπρά των Φώτων ημέρα». Το του Δαφνοπάτου υπόμνημα σώζεται και εν τη του Βατοπαιδίου και Ιβήρων και Λαύρα.

*

Μνήμη του Αγίου Νεομάρτυρος Αθανασίου, του εξ Ατταλείας μεν όντος, εν Σμύρνη δε μαρτυρήσαντος κατά το ͵αψ’ [1700] έτος.

Ουχί παλαιός Αθανάσιος πέλει.
Ούτος, νέος δε, Μάρτυς εστί Κυρίου (2).

(2) Το Μαρτύριον αυτού όρα εις το Νέον Μαρτυρολόγιον.

*

Μνήμη του υπό του τιμίου Προδρόμου γεγονότος θαύματος εν Χίω κατά των Αγαρηνών (3).

(3) Όρα τούτο εις το Νέον Λειμωνάριον.

Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.

Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β’. Εκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Τῷ αὐτῷ μηνὶ Ζ΄, ἡ Σύναξις τοῦ τιμίου Προφήτου Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου. Συνέδραμε δὲ καὶ ἡ τῆς παντίμου τούτου χειρὸς πρὸς τὴν Κωνσταντινούπολιν εἰσέλευσις.

Ἐμή σε γλῶσσα κήρυξ πῶς ἂν αἰνέσῃ,
Ὃν γλῶσσα Χριστοῦ γηγενῶν μείζω λέγει;

Μνήμην ἑβδομάτῃ Προδρόμου λάχεν αἰδοίοιο.

Μετὰ μίαν ἡμέραν τῶν Ἁγίων Θεοφανείων, ἤτοι κατὰ τὴν σήμερον, παρελάβομεν ἄνωθεν καὶ ἐξ ἀρχῆς νὰ ἑορτάζωμεν τὴν Σύναξιν καὶ ἑορτὴν τοῦ τιμίου Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου, ἐπειδὴ καὶ ὑπηρέτησεν εἰς τὸ μυστήριον τοῦ βαπτίσματος τοῦ Κυρίου. Ὅθεν διὰ τὴν αἰτίαν ταύτην συναριθμεῖται καὶ ἡ ἑορτὴ αὕτη μὲ τὰς λοιπὰς ἑορτὰς τοῦ Προδρόμου. Ἵνα μηδὲν σιωπήσωμεν ἀπὸ τὰ ἐκείνου θαυμάσια καὶ ὑπερφυσικὰ χαρίσματα. Ἠκολούθησε δὲ νὰ φθάσῃ εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν καὶ κατὰ τὴν περασμένην ἑσπέραν τῶν Θεοφανείων, ἡ τῆς τιμίας χειρὸς τοῦ αὐτοῦ Προδρόμου μετακομιδή. Ἥτις τοιουτοτρόπως ἐγένετο. Εἰς τὴν πόλιν Σεβαστήν, κατὰ τὴν ὁποίαν λέγουσιν, ὅτι ἐτάφη τὸ ἱερὸν τοῦ τιμίου Προδρόμου σῶμα, ἐκεῖ ἐπῆγεν ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς, καὶ πέρνωντας τὴν δεξιὰν χεῖρα τοῦ προφητικοῦ ἐκείνου σώματος, ἔφερεν αὐτὴν εἰς τὴν Ἀντιόχειαν τὴν ἐδικήν του πατρίδα. Ὅπου καὶ ἐτέλει αὕτη πάμπολλα θαύματα, ἀπὸ τὰ ὁποῖα ἕνα εἶναι καὶ τὸ ἀκόλουθον. Εἰς τὰ ὅρια τῆς πόλεως Ἀντιοχείας, ἐφώλευεν ἕνας δράκων, τὸν ὁποῖον ἐθεοποίουν οἱ Ἕλληνες, οἱ κατοικοῦντες τὴν Ἀντιόχειαν, καὶ ἐτίμων αὐτὸν κάθε χρόνον μὲ μίαν θυσίαν. Καὶ τὸ χειρότερον εἶναι, διατὶ καὶ ἡ προσφερομένη θυσία ἦτον ἄνθρωπος. Περνῶντος δὲ τοῦ καιροῦ, ἔπεσεν ὁ λαχνὸς εἰς ἕνα Χριστιανόν, ὅτι νὰ δώσῃ τὸ θυγάτριόν του εἰς τὸν δράκοντα. Ὁ ὁποῖος εὐγαίνωντας ἔξω ἀπὸ τὴν φωλεάν του, καὶ φαινόμενος ἕνα φοβερὸν καὶ ἐξαίσιον θέαμα, ἄνοιγε τὸ στόμα του καὶ ἐδέχετο μέσα τὸν ἄνθρωπον ὁποῦ τοῦ ἔδιδαν. Καὶ ἔτζι ἐσπάραττεν αὐτὸν μὲ τὰ ὀδόντιά του.

Διὰ τοῦτο ὁ πατὴρ τῆς κόρης παρεκάλει μὲ θερμοὺς ἀναστεναγμοὺς καὶ δάκρυα τὸν Θεόν, καὶ τὸν τίμιον Πρόδρομον, διὰ νὰ ἐλευθερώσουν τὴν πατρίδα του ἀπὸ τοιοῦτον πικρὸν φθορέα. Παρακαλῶντας δέ, ἐσοφίσθη νὰ κάμῃ καὶ ἕνα τοιοῦτον ἐπιχείρημα. Εὐκόλως γὰρ εὑρίσκει μηχανὰς καὶ τέχνας κάθε ἕνας, ὁποῦ εἰς ἀνάγκην εὑρίσκεται. Αὐτὸς ἐζήτησε διὰ νὰ προσκυνήσῃ τὴν ἁγίαν χεῖρα τοῦ Προδρόμου. Καὶ ἀσπαζόμενος αὐτήν, κρυφίως κόπτει μὲ τὰ ὀδόντιά του τὸν ἀντίχειρα, ἤτοι τὸ μεγάλον δάκτυλον. Καὶ τυχὼν τοῦ ποθουμένου, εὐγαίνει ἔξω τοῦ ναοῦ. Καὶ λοιπὸν ὅταν ἦλθεν ἡ ἡμέρα τῆς θυσίας τῆς θυγατρός του, καὶ ἦτον παρὸν ὅλον τὸ θέατρον τοῦ λαοῦ, τότε ἐπῆγε κοντὰ εἰς τὸν δράκοντα καὶ ὁ πατήρ, βαστῶντας ὁμοῦ καὶ τὴν θυγατέρα του. Καὶ καθὼς εἶδε τὸν δράκοντα, ὁποῦ ἄνοιξε τὸ στόμα του διὰ νὰ καταπίῃ τὴν θυγατέρα του, ῥίπτει μέσα εἰς τὸν φάρυγγά του τὸν ἱερὸν δάκτυλον τοῦ Προδρόμου. Καὶ ὢ τοῦ θαύματος! εὐθὺς ἐθανατώθη ὁ δράκων. Τούτου δὲ γενομένου, ὁ μὲν πατὴρ ἐπῆρε τὴν θυγατέρα του ζωντανήν, καὶ ἐγύρισεν εἰς τὸν οἶκόν του χαίρωντας, καὶ τὸ παράδοξον διηγούμενος. Τὸ δὲ πλῆθος τοῦ λαοῦ, βλέποντες τὸ τοιοῦτον θαυμάσιον, ἐξεπλάγησαν. Ὅθεν καὶ εὐχαρίστουν μεγάλως τῷ Θεῷ, καὶ τῷ τιμίῳ Προδρόμῳ, καὶ μέγιστον Ναὸν ἔκτισαν εἰς τὸ ὄνομά του.

Λέγεται δὲ καὶ τοῦτο ἀκόμη περὶ τῆς Ἁγίας ταύτης χειρός. Ὅτι κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς ὑψώσεως τοῦ τιμίου Σταυροῦ, ἤτοι κατὰ τὴν δεκάτην τετάρτην τοῦ Σεπτεμβρίου, ὑψόνετο καὶ ἡ τιμία αὕτη χεὶρ τοῦ Βαπτιστοῦ, καὶ ἄλλοτε μέν, ἐξάπλονε τοὺς δακτύλους της. Ἄλλοτε δέ, τοὺς ἐσυμμάζονε. Καὶ μὲ τὴν ἔκτασιν μέν, ἐφανέρονεν, ὅτι μέλλει νὰ γένῃ εὐθηνία καρπῶν. Μὲ τὴν συμμάζωξιν δέ, ἐφανέρονε τὴν μέλλουσαν ἀκαρπίαν καὶ δυστυχίαν. Διὰ τοῦτο καὶ πολλοὶ βασιλεῖς εἶχον ἀγάπην καὶ πόθον πολὺν νὰ ἀποκτήσουν τὸν ἱερὸν αὐτὸν θησαυρόν. Ἐξαιρέτως δὲ καὶ μάλιστα Κωνσταντῖνος, καὶ Ῥωμανὸς οἱ Πορφυρογέννητοι. Ὧν ὁ μὲν Κωνσταντῖνος, ἐβασίλευσεν ἐν ἔτει ἀπὸ Χριστοῦ Ϡιβ΄, ἤτοι 912, ὁ δὲ Ῥωμανὸς ἐν ἔτει Ϡιθ΄ [919]. Ὅθεν καὶ ὅταν αὐτοὶ ἐβασίλευον, διὰ μέσου τινὸς Διακόνου τῆς πόλεως Ἀντιοχείας, Ἰὼβ καλουμένου, ἐφέρθη εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν ἡ τιμία αὕτη χείρ, κατ’ αὐτὴν τὴν ἑσπέραν τῶν Θεοφανείων, κατὰ τὴν ὁποίαν εἶναι παράδοσις νὰ γίνεται ὁ ἁγιασμὸς εἰς τοὺς Χριστιανούς, ἤτοι κατὰ τὴν παραμονὴν τῶν Θεοφανείων. Ὅθεν ὁ φιλόχριστος βασιλεύς (ὁ Κωνσταντῖνος δηλαδή) μετὰ πόθου πολλοῦ ταύτην κατησπάσατο, καὶ εἰς τὰ βασίλεια μέσα ἀπεθησαύρισε. Τελεῖται δὲ ἡ αὐτοῦ Σύναξις ἐν τοῖς Φωρακίου (1).

(1) Σημείωσαι, ὅτι τώρα ἡ δεξιὰ χεὶρ τοῦ τιμίου Προδρόμου, εὑρίσκεται εἰς τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Διονυσίου, τὸ εὑρισκόμενον εἰς τὸ ὄρος τοῦ Ἄθω, καὶ ἐπ’ ὀνόματι τιμώμενον τοῦ τιμίου Προδρόμου. Καὶ τοῦτο σημείωσαι, ὅτι Θεόδωρος ὁ Δαφνοπάτης καὶ Ἀσηκρήτης ὑπόμνημα ἔχει εἰς τὴν ἐξ Ἀντιοχείας ἀνακομιδὴν τῆς ἁγίας χειρὸς τοῦ τιμίου Προδρόμου, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἰδοὺ καὶ πάλιν ἡμῖν ὁ ἱερὸς τοῦ Χριστοῦ, ἐπέστη Πρόδρομος». (Σῴζεται ἐν τῷ Κοινοβίῳ τοῦ Διονυσίου.) Καὶ τοῦτο δὲ πρὸς τούτοις σημείωσαι, ὅτι κατὰ τὴν μεθέορτον ταύτην ἡμέραν τῶν Φώτων, ἀναγινώσκεται ἐν τοῖς εὐαγέσι Μοναστηρίοις τοῦ Ὄρους, καὶ μάλιστα ἐν τῷ Κοινοβίῳ τοῦ Διονυσίου, ὁ λόγος εἰς τὸ Βάπτισμα Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, οὗ ἡ ἀρχή· «Χθὲς τῇ λαμπρᾷ τῶν Φώτων ἡμέρᾳ». Τὸ τοῦ Δαφνοπάτου ὑπόμνημα σῴζεται καὶ ἐν τῇ τοῦ Βατοπαιδίου καὶ Ἰβήρων καὶ Λαύρᾳ.

*

Μνήμη τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Ἀθανασίου, τοῦ ἐξ Ἀτταλείας μὲν ὄντος, ἐν Σμύρνῃ δὲ μαρτυρήσαντος κατὰ τὸ ͵αψ΄ [1700] ἔτος.

Οὐχὶ παλαιὸς Ἀθανάσιος πέλει.
Οὗτος, νέος δέ, Μάρτυς ἐστὶ Κυρίου (2).

(2) Τὸ Μαρτύριον αὐτοῦ ὅρα εἰς τὸ Νέον Μαρτυρολόγιον.

*

Μνήμη τοῦ ὑπὸ τοῦ τιμίου Προδρόμου γεγονότος θαύματος ἐν Χίῳ κατὰ τῶν Ἀγαρηνῶν (3).

(3) Ὅρα τοῦτο εἰς τὸ Νέον Λειμωνάριον.

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Β’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.

 * * *

.

Η Σύναξις του τιμίου Προφήτου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου· Αθανασίου Νεομάρτυρος