Συναξαριστής Αγίου Νικοδήμου7 Φεβρουαρίου
Αν θέλετε πολυτονικό κείμενο, πατήστε εδώ
Τω αυτώ μηνί Ζ’, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Παρθενίου Επισκόπου Λαμψάκου.
Αφήκε τον χουν Παρθένιος Λαμψάκω,
Λαμπτήρα πυρσεύοντα φως αυτή μέγα.
Παρθένιος κατέδαρθε λαχών μακρόν εβδόμη ύπνον.
Ούτος ήτον κατά τους χρόνους Κωνσταντίνου του Μεγάλου, εν έτει τιη’ [318], υιός Χριστοφόρου Διακόνου της εν Μελιτοπόλει Εκκλησίας. Και από μεν γράμματα, ήτον άπειρος, εσπούδαζεν όμως να μεταχειρίζεται όλην την πρακτικήν αρετήν. Της αρετής δε ταύτης, ωσάν προκάλυμμα και σκέπασμα είχε την αλιευτικήν τέχνην των οψαρίων, τα οποία εμοίραζεν εις εκείνους οπού τα εζήτουν. Τόση δε πολλή ήτον η κρυπτομένη εν τη ψυχή του μακαρίου τούτου ευσέβεια και αρετή, ώστε οπού, χάριν έλαβε παρά Θεού να διώκη δαιμόνια, και να ιατρεύη κάθε ασθένειαν. Αφ’ ου δε επιμελήθη και έμαθε τα ιερά γράμματα, τότε εχειροτονήθη ιερεύς από Φίλιππον τον Επίσκοπον της Μελιτοπόλεως. Έπειτα εχειροτονήθη και Επίσκοπος της Λαμψάκου, από τον Αχίλλιον τον Μητροπολίτην Κυζίκου. Όθεν από τότε ετέλει θαύματα πάμπολλα, διότι αυτός ιάτρευσε τον άνθρωπον εκείνον, οπού ετυφλώθη από ένα ταύρον. Αυτός ηλευθέρωσε με μόνον τον τύπον του τιμίου Σταυρού, μίαν γυναίκα από το πάθος το λεγόμενον καρκίνον. Αυτός ενέκρωσε με μόνον το φύσημά του, τον σκύλον εκείνον, οπού ελύσσαξε και εδάγκασεν αυτόν. Αυτός ανέστησε τον άνθρωπον εκείνον, όστις εκαταπατήθη από ένα αμάξι, και εσχίσθη η κοιλία του. Αυτός εδίωξε το ακάθαρτον πνεύμα από την γυναίκα του επιτρόπου. Αυτός έκαμε τους βαφείς να ενεργούν ελευθέρως τα της βαφικής τέχνης των, με το να απεδίωξε τον εκεί εμφωλεύοντα δαίμονα. Και δια να ειπώ συντόμως, ο Άγιος ούτος πολλά τοιαύτα θαυμάσια ποιήσας, και προειπών δια τα μέλλοντα, προς Κύριον εξεδήμησεν. (Τον κατά πλάτος Βίον αυτού όρα εις τον Νέον Παράδεισον (1).)
(1) Του Αγίου τούτου Παρθενίου την Ακολουθίαν, ανεπλήρωσεν η εμή αδυναμία, προσθέσασα και νέον Κανόνα. Ο δε ελληνικός αυτού Βίος σώζεται εν τω Πανηγυρικώ της Ιεράς Μονής του Βατοπαιδίου, και εν τη των Ιβήρων, ου η αρχή· «Τα κατά τον μέγαν Παρθένιον».
*
Τη αυτή ημέρα του Οσίου Πατρός ημών Λουκά, του εν τω Στειρίω όρει της Ελλάδος.
Έπλησε Λουκάς, θαυμάτων την Ελλάδα,
Ος ουδέ νεκρός, παύεται των θαυμάτων.
Ούτος ο Όσιος Λουκάς ήτον γέννημα και εντρύφημα της Ελλάδος, οι δε τούτου πρόγονοι εκατάγοντο από την νήσον Αίγιναν. Τας δε συνεχείς καταδρομάς των Αγαρηνών μη υποφέροντες, ανεχώρησαν από την πατρίδα των, και εμετοίκησαν εις την Ελλάδα, κατά τα μέρη της Φωκίδος: ήτοι του νυν λεγομένου Σάλωνος, εις ένα χωρίον Καστόριον καλούμενον, εις το οποίον εγεννήθη ο μακάριος Λουκάς εν έτει Ϡκ’ [920]. Ούτος λοιπόν παιδιόθεν αποχήν έκαμεν όχι μόνον κρέατος, αλλά και αυγού και τυρίου. Φαγητόν δε και ποτόν ήτον εις αυτόν, ψωμί κρίθινον, και όσπριον, και νερόν. Πλην και μόλον οπού ο αοίδιμος κατεξήραινε το σώμα του με κάθε κακοπάθειαν και σκληραγωγίαν, ενόμιζεν όμως τρυφήν και χορτασμόν εδικόν του, το να τρέφη τους πεινώντας, και να ενδύη τους γυμνούς. Όθεν πολλαίς φοραίς έδιδε και το εδικόν του φόρεμα εις τους πτωχούς, αυτός δε εγύριζε γυμνός εις τον οίκον του. Και όταν επροσηύχετο προς τον Θεόν, εσηκόνοντο τα πόδιά του υψηλά από την γην έως μίαν πήχυν, και εστέκοντο εις τον αέρα μετέωρα.
Αφ’ ου δε έγινε Μοναχός, δεν δύναταί τινας να διηγηθή, πόσην εγκράτειαν, και πόσην κακοπάθειαν εμεταχειρίζετο ο τρισόλβιος. Περάσας δε όλους σχεδόν τους παραθαλασσίους τόπους, έγινεν εις πολλούς αίτιος σωτηρίας, δια των παρ’ αυτού ενεργηθέντων θαυμάτων. Ύστερον δε αφίνωντας τας μεταβάσεις των τόπων, επήγεν εις το βουνόν το καλούμενον Στείριον, και αφ’ ου έκαμεν εις αυτό επτά χρόνους, προείπεν εις όλους τους μαθητάς του, ότι έχει να αποθάνη, και έτζι ετελειώθη, παραδούς εν ειρήνη την ψυχήν του εις τον Κύριον (2).
(2) Τον κατά πλάτος Βίον αυτού όρα εις το Νέον Εκλόγιον, ον η εμή αδυναμία μετέφρασεν από τον ελληνικόν, τον οποίον κάλλιστα και γλαφυρώτατα συνέγραψεν ο Άγιος Συμεών ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Ου χρόνος ην αληθώς». Τούτου του Οσίου Λουκά η ασματική Ακολουθία είναι αναπεπληρωμένη. Έχει δε ούτος και οκτωήχους Κανόνας, τα οποία όλα ευρίσκονται εις το Ιερόν αυτού Μοναστήριον. Ούτινος η Εκκλησία φημίζεται παρά πάντων, δια την ωραιότητα οπού έχει, και μάλιστα δια τα θαυμαστά και πορφυρά μάρμαρα, και τας πολλάς κολόνας, με τας οποίας είναι οικοδομημένη.
*
Μνήμη των Αγίων χιλίων τριών Μαρτύρων, των εν Νικομηδεία μαρτυρησάντων.
Πλήθος βροτών προς τρισίν όντων χιλίων,
Ξίφει θανείν είλοντο του Χριστού χάριν.
Ούτοι οι Άγιοι Μάρτυρες ήτον δούλοι των τεσσάρων προτικτόρων εκείνων, από τους οποίους επιάσθη ο Άγιος Ιερομάρτυς Πέτρος ο Αλεξανδρείας, και απεκεφαλίσθη δια βασιλικής προσταγής (3). Αφ’ ου γαρ ετελείωσεν ο ρηθείς Άγιος Πέτρος, επίστευσαν εις τον Χριστόν οι τέσσαρες εκείνοι προτικτόροι με όλον τον οίκον τους, και εμαρτύρησαν. Τότε και οι τούτων δούλοι ανάπτοντες από τον ζήλον της πίστεως, επήγαν αυτοκάλεστοι εις τον βασιλέα Διοκλητιανόν, ευρισκόμενον εν Νικομηδεία, ομού με τας γυναίκας και παιδία και αυτά τα βυζανάρικα βρέφη των, τον αριθμόν όντες όλοι χίλιοι τρεις. Ούτοι λοιπόν ομολογήσαντες ότι είναι Χριστιανοί, και μη πεισθέντες να αρνηθούν τον Χριστόν, κατεκόπησαν με τα σπαθία από το βασιλικόν στράτευμα, και έτζι έλαβον τους στεφάνους του μαρτυρίου.
(3) Όρα τον Βίον τούτου του Αγίου Πέτρου τον κατά πλάτος εις το Εκλόγιον, κατά την εικοστήν τετάρτην του Νοεμβρίου, ότε και εορτάζεται.
*
Οι Άγιοι εξ Μάρτυρες, οι εκ Φρυγίας καταγόμενοι, πυρί τελειούνται.
Μη την πυρός φρίξαντες, ισχύν εξ Φρύγες,
Τη των Φρυγών γη πύργος εισίν ισχύος.
*
Μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών Απρίωνος Επισκόπου Κύπρου.
Χριστός καλεί σε, σπεύσον Απρίων ίθι,
Προς τα βραβεία της άνω κληρουχίας.
*
Μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Πέτρου, του εν Μονοβάτοις αγωνισαμένου.
Αγώνα τον μέγιστον ανύσας Πέτρος,
Εν Ουρανοίς είληφε πάντιμον στέφος.
*
Μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Θεοπέμπτου, και της συνοδίας αυτού.
Καλώς αθλήσας Θεόπεμπτος γεννάδας,
Συν τοις εαυτού, τα βραβεία λαμβάνει.
Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς
Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β’. Εκδόσεις Δόμος, 2005.
* * *
Τῷ αὐτῷ μηνὶ Ζ΄, μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Παρθενίου Ἐπισκόπου Λαμψάκου.
Ἀφῆκε τὸν χοῦν Παρθένιος Λαμψάκῳ,
Λαμπτῆρα πυρσεύοντα φῶς αὐτῇ μέγα.
Παρθένιος κατέδαρθε λαχὼν μακρὸν ἑβδόμῃ ὕπνον.
Οὗτος ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, ἐν ἔτει τιη΄ [318], υἱὸς Χριστοφόρου Διακόνου τῆς ἐν Μελιτοπόλει Ἐκκλησίας. Καὶ ἀπὸ μὲν γράμματα, ἦτον ἄπειρος, ἐσπούδαζεν ὅμως νὰ μεταχειρίζεται ὅλην τὴν πρακτικὴν ἀρετήν. Τῆς ἀρετῆς δὲ ταύτης, ὡσὰν προκάλυμμα καὶ σκέπασμα εἶχε τὴν ἁλιευτικὴν τέχνην τῶν ὀψαρίων, τὰ ὁποῖα ἐμοίραζεν εἰς ἐκείνους ὁποῦ τὰ ἐζήτουν. Τόση δὲ πολλὴ ἦτον ἡ κρυπτομένη ἐν τῇ ψυχῇ τοῦ μακαρίου τούτου εὐσέβεια καὶ ἀρετή, ὥστε ὁποῦ, χάριν ἔλαβε παρὰ Θεοῦ νὰ διώκῃ δαιμόνια, καὶ νὰ ἰατρεύῃ κάθε ἀσθένειαν. Ἀφ’ οὗ δὲ ἐπιμελήθη καὶ ἔμαθε τὰ ἱερὰ γράμματα, τότε ἐχειροτονήθη ἱερεὺς ἀπὸ Φίλιππον τὸν Ἐπίσκοπον τῆς Μελιτοπόλεως. Ἔπειτα ἐχειροτονήθη καὶ Ἐπίσκοπος τῆς Λαμψάκου, ἀπὸ τὸν Ἀχίλλιον τὸν Μητροπολίτην Κυζίκου. Ὅθεν ἀπὸ τότε ἐτέλει θαύματα πάμπολλα, διότι αὐτὸς ἰάτρευσε τὸν ἄνθρωπον ἐκεῖνον, ὁποῦ ἐτυφλώθη ἀπὸ ἕνα ταῦρον. Αὐτὸς ἠλευθέρωσε μὲ μόνον τὸν τύπον τοῦ τιμίου Σταυροῦ, μίαν γυναῖκα ἀπὸ τὸ πάθος τὸ λεγόμενον καρκίνον. Αὐτὸς ἐνέκρωσε μὲ μόνον τὸ φύσημά του, τὸν σκύλον ἐκεῖνον, ὁποῦ ἐλύσσαξε καὶ ἐδάγκασεν αὐτόν. Αὐτὸς ἀνέστησε τὸν ἄνθρωπον ἐκεῖνον, ὅστις ἐκαταπατήθη ἀπὸ ἕνα ἁμάξι, καὶ ἐσχίσθη ἡ κοιλία του. Αὐτὸς ἐδίωξε τὸ ἀκάθαρτον πνεῦμα ἀπὸ τὴν γυναῖκα τοῦ ἐπιτρόπου. Αὐτὸς ἔκαμε τοὺς βαφεῖς νὰ ἐνεργοῦν ἐλευθέρως τὰ τῆς βαφικῆς τέχνης των, μὲ τὸ νὰ ἀπεδίωξε τὸν ἐκεῖ ἐμφωλεύοντα δαίμονα. Καὶ διὰ νὰ εἰπῶ συντόμως, ὁ Ἅγιος οὗτος πολλὰ τοιαῦτα θαυμάσια ποιήσας, καὶ προειπὼν διὰ τὰ μέλλοντα, πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν. (Τὸν κατὰ πλάτος Βίον αὐτοῦ ὅρα εἰς τὸν Νέον Παράδεισον (1).)
(1) Τοῦ Ἁγίου τούτου Παρθενίου τὴν Ἀκολουθίαν, ἀνεπλήρωσεν ἡ ἐμὴ ἀδυναμία, προσθέσασα καὶ νέον Κανόνα. Ὁ δὲ ἑλληνικὸς αὐτοῦ Βίος σῴζεται ἐν τῷ Πανηγυρικῷ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Βατοπαιδίου, καὶ ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων, οὗ ἡ ἀρχή· «Τὰ κατὰ τὸν μέγαν Παρθένιον».
*
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Λουκᾶ, τοῦ ἐν τῷ Στειρίῳ ὄρει τῆς Ἑλλάδος.
Ἔπλησε Λουκᾶς, θαυμάτων τὴν Ἑλλάδα,
Ὃς οὐδὲ νεκρός, παύεται τῶν θαυμάτων.
Οὗτος ὁ Ὅσιος Λουκᾶς ἦτον γέννημα καὶ ἐντρύφημα τῆς Ἑλλάδος, οἱ δὲ τούτου πρόγονοι ἐκατάγοντο ἀπὸ τὴν νῆσον Αἴγιναν. Τὰς δὲ συνεχεῖς καταδρομὰς τῶν Ἀγαρηνῶν μὴ ὑποφέροντες, ἀνεχώρησαν ἀπὸ τὴν πατρίδα των, καὶ ἐμετοίκησαν εἰς τὴν Ἑλλάδα, κατὰ τὰ μέρη τῆς Φωκίδος: ἤτοι τοῦ νῦν λεγομένου Σάλωνος, εἰς ἕνα χωρίον Καστόριον καλούμενον, εἰς τὸ ὁποῖον ἐγεννήθη ὁ μακάριος Λουκᾶς ἐν ἔτει Ϡκ΄ [920]. Οὗτος λοιπὸν παιδιόθεν ἀποχὴν ἔκαμεν ὄχι μόνον κρέατος, ἀλλὰ καὶ αὐγοῦ καὶ τυρίου. Φαγητὸν δὲ καὶ ποτὸν ἦτον εἰς αὐτόν, ψωμὶ κρίθινον, καὶ ὄσπριον, καὶ νερόν. Πλὴν καὶ μὅλον ὁποῦ ὁ ἀοίδιμος κατεξήραινε τὸ σῶμά του μὲ κάθε κακοπάθειαν καὶ σκληραγωγίαν, ἐνόμιζεν ὅμως τρυφὴν καὶ χορτασμὸν ἐδικόν του, τὸ νὰ τρέφῃ τοὺς πεινῶντας, καὶ νὰ ἐνδύῃ τοὺς γυμνούς. Ὅθεν πολλαῖς φοραῖς ἔδιδε καὶ τὸ ἐδικόν του φόρεμα εἰς τοὺς πτωχούς, αὐτὸς δὲ ἐγύριζε γυμνὸς εἰς τὸν οἶκόν του. Καὶ ὅταν ἐπροσηύχετο πρὸς τὸν Θεόν, ἐσηκόνοντο τὰ πόδιά του ὑψηλὰ ἀπὸ τὴν γῆν ἕως μίαν πῆχυν, καὶ ἐστέκοντο εἰς τὸν ἀέρα μετέωρα.
Ἀφ’ οὗ δὲ ἔγινε Μοναχός, δὲν δύναταί τινας νὰ διηγηθῇ, πόσην ἐγκράτειαν, καὶ πόσην κακοπάθειαν ἐμεταχειρίζετο ὁ τρισόλβιος. Περάσας δὲ ὅλους σχεδὸν τοὺς παραθαλασσίους τόπους, ἔγινεν εἰς πολλοὺς αἴτιος σωτηρίας, διὰ τῶν παρ’ αὐτοῦ ἐνεργηθέντων θαυμάτων. Ὕστερον δὲ ἀφίνωντας τὰς μεταβάσεις τῶν τόπων, ἐπῆγεν εἰς τὸ βουνὸν τὸ καλούμενον Στείριον, καὶ ἀφ’ οὗ ἔκαμεν εἰς αὐτὸ ἑπτὰ χρόνους, προεῖπεν εἰς ὅλους τοὺς μαθητάς του, ὅτι ἔχει νὰ ἀποθάνῃ, καὶ ἔτζι ἐτελειώθη, παραδοὺς ἐν εἰρήνῃ τὴν ψυχήν του εἰς τὸν Κύριον (2).
(2) Τὸν κατὰ πλάτος Βίον αὐτοῦ ὅρα εἰς τὸ Νέον Ἐκλόγιον, ὃν ἡ ἐμὴ ἀδυναμία μετέφρασεν ἀπὸ τὸν ἑλληνικόν, τὸν ὁποῖον κάλλιστα καὶ γλαφυρώτατα συνέγραψεν ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ Μεταφραστής, οὗ ἡ ἀρχή· «Οὐ χρόνος ἦν ἀληθῶς». Τούτου τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ ἡ ᾀσματικὴ Ἀκολουθία εἶναι ἀναπεπληρωμένη. Ἔχει δὲ οὗτος καὶ ὀκτωήχους Κανόνας, τὰ ὁποῖα ὅλα εὑρίσκονται εἰς τὸ Ἱερὸν αὐτοῦ Μοναστήριον. Οὗτινος ἡ Ἐκκλησία φημίζεται παρὰ πάντων, διὰ τὴν ὡραιότητα ὁποῦ ἔχει, καὶ μάλιστα διὰ τὰ θαυμαστὰ καὶ πορφυρᾶ μάρμαρα, καὶ τὰς πολλὰς κολόνας, μὲ τὰς ὁποίας εἶναι οἰκοδομημένη.
*
Μνήμη τῶν Ἁγίων χιλίων τριῶν Μαρτύρων, τῶν ἐν Νικομηδείᾳ μαρτυρησάντων.
Πλῆθος βροτῶν πρὸς τρισὶν ὄντων χιλίων,
Ξίφει θανεῖν εἵλοντο τοῦ Χριστοῦ χάριν.
Οὗτοι οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ἦτον δοῦλοι τῶν τεσσάρων προτικτόρων ἐκείνων, ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἐπιάσθη ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυς Πέτρος ὁ Ἀλεξανδρείας, καὶ ἀπεκεφαλίσθη διὰ βασιλικῆς προσταγῆς (3). Ἀφ’ οὗ γὰρ ἐτελείωσεν ὁ ῥηθεὶς Ἅγιος Πέτρος, ἐπίστευσαν εἰς τὸν Χριστὸν οἱ τέσσαρες ἐκεῖνοι προτικτόροι μὲ ὅλον τὸν οἶκόν τους, καὶ ἐμαρτύρησαν. Τότε καὶ οἱ τούτων δοῦλοι ἀνάπτοντες ἀπὸ τὸν ζῆλον τῆς πίστεως, ἐπῆγαν αὐτοκάλεστοι εἰς τὸν βασιλέα Διοκλητιανόν, εὑρισκόμενον ἐν Νικομηδείᾳ, ὁμοῦ μὲ τὰς γυναῖκας καὶ παιδία καὶ αὐτὰ τὰ βυζανάρικα βρέφη των, τὸν ἀριθμὸν ὄντες ὅλοι χίλιοι τρεῖς. Οὗτοι λοιπὸν ὁμολογήσαντες ὅτι εἶναι Χριστιανοί, καὶ μὴ πεισθέντες νὰ ἀρνηθοῦν τὸν Χριστόν, κατεκόπησαν μὲ τὰ σπαθία ἀπὸ τὸ βασιλικὸν στράτευμα, καὶ ἔτζι ἔλαβον τοὺς στεφάνους τοῦ μαρτυρίου.
(3) Ὅρα τὸν Βίον τούτου τοῦ Ἁγίου Πέτρου τὸν κατὰ πλάτος εἰς τὸ Ἐκλόγιον, κατὰ τὴν εἰκοστὴν τετάρτην τοῦ Νοεμβρίου, ὅτε καὶ ἑορτάζεται.
*
Οἱ Ἅγιοι ἓξ Μάρτυρες, οἱ ἐκ Φρυγίας καταγόμενοι, πυρὶ τελειοῦνται.
Μὴ τὴν πυρὸς φρίξαντες, ἰσχὺν ἓξ Φρύγες,
Τῇ τῶν Φρυγῶν γῇ πύργος εἰσὶν ἰσχύος.
*
Μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Ἀπρίωνος Ἐπισκόπου Κύπρου.
Χριστὸς καλεῖ σε, σπεῦσον Ἀπρίων ἴθι,
Πρὸς τὰ βραβεῖα τῆς ἄνω κληρουχίας.
*
Μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Πέτρου, τοῦ ἐν Μονοβάτοις ἀγωνισαμένου.
Ἀγῶνα τὸν μέγιστον ἀνύσας Πέτρος,
Ἐν Οὐρανοῖς εἴληφε πάντιμον στέφος.
*
Μνήμη τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Θεοπέμπτου, καὶ τῆς συνοδίας αὐτοῦ.
Καλῶς ἀθλήσας Θεόπεμπτος γεννάδας,
Σὺν τοῖς ἑαυτοῦ, τὰ βραβεῖα λαμβάνει.
Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.
Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Β’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.
* * *
