Αν θέλετε πολυτονικό κείμενο, πατήστε εδώ

Τω αυτώ μηνί Ε’, μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Γαλακτίωνος και Επιστήμης.

Ασυνδυάστους συζύγους κτείνει ξίφος,
Την ψυχικήν σύζευξιν ηγαπηκότας.

Τμήθη Επιστήμη Γαλακτίων τ’ ενί πέμπτη.

Ούτοι οι Άγιοι ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Δεκίου, και Σεκούνδου ηγεμόνος, εν έτει σν’ [250]. Και ο μεν Γαλακτίων, ήτον υιός Κλειτοφώντος και Λευκίππης, οίτινες ήτον και οι δύω Έλληνες. Έπειτα εδιδάχθησαν την ευσέβειαν από ένα Μοναχόν, ονομαζόμενον Ονούφριον, και εδέχθησαν το Άγιον Βάπτισμα. Η δε Επιστήμη, και αυτή παρομοίως είχε γονείς Έλληνας. Επειδή δε εδόθη δια γάμου εις τον Γαλακτίωνα, δια τούτο και εβαπτίσθη δια μέσου αυτού. Φυλάξαντες ουν την παρθενίαν άσπιλον και οι δύω, έγιναν Μοναχοί, κάθε σκληραγωγίαν και κακοπάθειαν υπομένοντες. Ύστερον δε επιάσθησαν από τον άρχοντα Ούρσον και ερωτηθέντες από αυτόν, παρρησία ωμολόγησαν τον Χριστόν. Όθεν έδειραν αυτούς δυνατά, και καλάμια λεπτά και οξύτατα έβαλαν εις τα ονύχιά των. Έπειτα έκοψαν με μάχαιραν τα άκρα των ποδαρίων τους. Και τελευταίον απεκεφάλισαν αυτούς, και ούτως έλαβον οι μακάριοι τους στεφάνους του μαρτυρίου. Ήτον δε όταν εμαρτύρησαν ο μεν Γαλακτίων, τριάκοντα χρόνων, η δε Επιστήμη, χρόνων δεκαέξ. (Το κατά πλάτος Μαρτύριον αυτών όρα εις τον Νέον Παράδεισον (1).)

(1) Το ελληνικόν αυτών Μαρτύριον συνέγραψεν ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Τη προς τω Λιβάνου όρει». (Σώζεται εν τη των Ιβήρων και εν άλλαις.)

*

Τη αυτή ημέρα μνήμη των Αγίων Αποστόλων εκ των Εβδομήκοντα, Ερμά, Πατρόβα, Λίνου, Γαΐου, και Φιλολόγου.

Εις τον Ερμάν, Πατρόβαν και Γάϊον.

Ερμάς, Πατρόβας και Γάϊος τρεις άμα,
Απόστολοι θνήσκουσιν, οις Τριας φίλη.

Εις τον Λίνον.

Καθείς Ιησούς γνώσεως θείας λίνον,
Ζωγρεί σε Λίνε και μεθιστά του βίου.

Εις τον Φιλόλογον.

Φιλόλογος φιλών σε τον Θεόν Λόγον,
Πληροί λόγους σους, και θανών σύνεστί σοι.

Ούτοι ήτον από τους Εβδομήκοντα μαθητάς του Χριστού. Και ο μεν Πατρόβας, τον οποίον αναφέρει ο θείος Απόστολος Παύλος, εν τη προς Ρωμαίους επιστολή λέγων· «Ασπάσασθε Πατρόβαν» (Ρωμ. ις’, 14), αυτός έγινεν Επίσκοπος Ποτιόλων των εν τη Ιταλία, και πολλούς απίστους βαπτίσας, επρόσφερεν εις τον Χριστόν. Ο δε Ερμάς, τον οποίον και αυτόν αναφέρει ο Παύλος εις την αυτήν επιστολήν (2) (κεφ. ις’, 14), αυτός λέγω έγινεν Επίσκοπος Φιλίππων. Ο δε Λίνος, τον οποίον αναφέρει ο αυτός Παύλος εις την προς Τιμόθεον επιστολήν λέγων· «Ασπάζεταί σε Λίνος και Κλαυδία» (β’ Τιμ. δ’, 29), και αυτός λέγω έγινεν Επίσκοπος Ρώμης ύστερα από τον κορυφαίον Πέτρον (3). Ο δε Γάϊος, τον οποίον αναφέρει ο ίδιος Παύλος εις την προς Ρωμαίους επιστολήν λέγων· «Ασπάζεται ημάς Γάϊος ο ξένος μου» (Ρωμ. ις’, 23), και αυτός λέγω έγινεν Επίσκοπος Εφέσου, ύστερα από τον αγιώτατον Τιμόθεον. Ο δε Φιλόλογος τον οποίον αναφέρει ο ίδιος Παύλος εις την ιδίαν επιστολήν λέγων· «Ασπάσασθε Φιλόλογον και Ιουλίαν» (Ρωμ. ις’, 15), αυτός λέγω έγινεν Επίσκοπος της Σινώπης από τον πρωτόκλητον Ανδρέαν. Όλοι λοιπόν αυτοί οι Απόστολοι κατασταθέντες Επίσκοποι εις τας ανωτέρω πόλεις και επαρχίας, και πολλούς πειρασμούς και θλίψεις υπομείναντες δια την ευσέβειαν, πολλούς απίστους επρόσφεραν σεσωσμένους εις τον Χριστόν και ούτως ετελειώθησαν εν Κυρίω.

(2) Εν άλλαις μεν εκδόσεσι των επιστολών του Παύλου, Ερμής ούτος γράφεται, εν άλλαις δε Ερμάς, όστις είναι ένας και ο αυτός. Χωριστά δε εορτάζεται κατά την ογδόην του Μαρτίου. Σημείωσαι, ότι ο Απόστολος ούτος Ερμάς, συνέγραψεν, ως λέγουσί τινες, το βιβλίον οπού ονομάζεται Ποιμήν, το οποίον είναι ίσον κατά το μέγεθος με την Οκτώηχον του Δαμασκηνού, και αρχίζει από θεολογίας. Έστι δε τετυπωμένον παμπάλαιον, και ευρίσκετο εν τη των Μετεώρων Μονή, ως ανήγγειλεν ημίν ο μακαρίτης πρώην Τρίκκης Αμβρόσιος. Το βιβλίον δε τούτο είναι ωφελιμώτατον, και αναγκαιότατον, ως μαρτυρεί ο θείος Ιερώνυμος. (Όρα τον α’ τόμον του Μελετίου, σελ. 172.) Εγώ έγραψα, και άνθρωπον απέστειλα εις τα Μετέωρα δια να ερευνήση να το εύρη, αλλά δεν το εύρεν. Το βιβλίον αυτό του Ποιμένος αναφέρει και ο Ευσέβιος (βιβλ. γ’, κεφαλ. γ’ της Εκκλησιαστικής Ιστορίας) επιλέγων, ότι παρ’ άλλων αντιλέγεται, υπό άλλων δε εγκρίνεται. Ο δε Ειρηναίος, βιβλ. δ’, κεφαλ. γ’, και ο Κλήμης Στρωματ., βιβλ. α’ και β’, και ο Τερτυλιανός, Περί προσευχής, κεφ. ιβ’, και ο Ωριγένης, ομιλ. η’ εις τους Αριθμούς, αυτοί λέγω, αριθμούσι το βιβλίον του Ποιμένος με τας κανονικάς βίβλους. Σημείωσαι προς τούτοις, ότι το βιβλίον του Ποιμένος δέχεται και ο Μέγας Αθανάσιος εν τη εορταστική επιστολή, και μετά των παλαιών δέχεται αυτό και Ηλίας ο Κρήτης, και Νικηφόρος ο Ξανθόπουλος. Ο Ερμάς δε ούτος, έχει και άλλα δύω βιβλία σωζόμενα ήδη, και ελληνιστί εκδεδομένα. Από τα οποία το μεν ένα, επιγράφεται Εκκλησία. Το οποίον περιέχει τέσσαρας οράσεις, οπού έγιναν εις τον άνωθεν Ερμάν. Το δε άλλο, περιέχει δέκα παραβολάς πολλά ωφελίμους εις διδασκαλίαν ζωής μακαρίας και πρεπούσης εις τους Χριστιανούς. Ώστε τρία βιβλία εποίησεν ο απόστολος ούτος Ερμάς. Πρώτον την Εκκλησίαν, δεύτερον τον Ποιμένα, ο οποίος ούτως ωνομάσθη διατί περιλαμβάνει δώδεκα επιτάγματα, τα οποία εδίδαξε τον Ερμάν Άγγελος Κυρίου, εν μορφή ποιμένος, και τρίτον, τας δέκα παραβολάς. Όρα εις την Εκατονταετηρίδα.

(3) Σημείωσαι, ότι κατά μεν το ζ’ βιβλ., κεφ. μζ’ των Αποστολικών Διαταγών, ο Λίνος επροβιβάσθη Επίσκοπος υπό Παύλου. Κατ’ άλλην δε παράδοσιν, την οποίαν βεβαιοί ο Τερτυλιανός εν ταις Προγραφαίς, και Επιφάνιος, Αιρέσ. κζ’, και Ρουφίνος εν τοις Αναγνωρισμοίς, μέρει α’, κατ’ αυτόν, λέγω, ο Πέτρος εδιώρισε τον Κλήμεντα εις την καθέδραν της Ρώμης. Πλην ο ιερός Επιφάνιος παρεσημείωσεν, Αιρέσ. κζ’, ότι ο Κλήμης παρητήσατο την προεδρίαν, έως ου ήτον ζωντανός ο Λίνος και ο Ανάκλητος. Η κοινοτέρα λοιπόν γνώμη, πρώτον θέλει της Ρώμης Επίσκοπον τον Λίνον. Είτα τον Ανάκλητον, είτα τον Κλήμεντα, ως λέγει ο Ευσέβιος, Εκκλ. Ιστορ., βιβλ. γ’, κεφ. β’, δ’, κα’. (Όρα και την νεοτύπωτον Εκατονταετηρίδα.)

*

Μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Δομνίνου και των συν αυτώ.

Ανασκοπών πυρ της γεέννης Δομνίνος,
Το τη δε πυρ έφριττεν ου μεν ουν όλως.

*

Οι Άγιοι Τιμόθεος, Θεόφιλος, και Θεότιμος, πυγμαίς βαλλόμενοι, τελειούνται.

Τον Τιμόθεον και συναθλητάς δύω,
Κτείνουσι πυγμαί. Και Θεός τιμά Λόγος.

*

Ο Άγιος Δωρόθεος ο Πρεσβύτερος, θηρίοις εκδοθείς, τελειούται.

Ο Δωρόθεος εκδοθείς τοις θηρίοις,
Δώρον προσήχθη τω Θεώ προσδεκτέον.

*

Οι Άγιοι Μάρτυρες Ευψύχιος και Καρτέριος, τα αιδοία τμηθέντες, τελειούνται.

Αιδοία Καρτέριος εκτετμημένος,
Συν Ευψυχίω καρτεροψύχως φέρει.

*

Ο Άγιος Μάρτυς Σιλβανός, εις μέταλλα βληθείς, τελειούται.

Εν τοις μετάλλοις Σιλβανός βεβλημένος,
Λείπει μέταλλα και μεταλλάττει βίον.

*

Ο Άγιος Πάμφιλος, ξεσθείς και φυλακισθείς, τελειούται.

Φρουρά δαμασθείς και προ της φρουράς ξέσει,
Διπλούν λάβοι Πάμφιλος εικότως στέφος.

Ούτοι οι Άγιοι Μάρτυρες ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Μαξιμιανού και Ουρβανού άρχοντος της Παλαιστίνης εν έτει σϞη’ [298]. Πρώτος ουν εμαρτύρησεν ο Άγιος Δομνίνος, ο οποίος πολλά μεν βάσανα έλαβε, και πρότερον, και κοντά εις το τέλος του μαρτυρίου του. Προς τούτοις δε έλαβε και τελευταίαν βάσανον, το να τελειωθή δια πυρός. Τον δε Τιμόθεον και Θεότιμον και Θεόφιλον, οίτινες ήτον νέοι, αυτήν την ακμήν του σώματος φέροντες, και ωραίοι κατά το πρόσωπον, τούτους λέγω εκαταδίκασεν ο τύραννος να θανατωθούν με γρονθισμούς. Τον δε Δωρόθεον, ο οποίος ήτον ιερός και σεμνός Πρεσβύτερος, παρέδωκε φαγητόν εις τα θηρία. Του δε Καρτερίου και Ευψυχίου, οι οποίοι ήτον άνδρες τέλειοι κατά την ηλικίαν, τούτων λέγω, επρόσταξε να κόψουν τα ορχίδια. Τον δε Σιλβανόν εκαταδίκασε να κακοπαθή εις τα μέταλλα τα ευρισκόμενα εις τόπον λεγόμενον Φανόν. Τρεις δε παρθένους παρέδωκεν εις ακολάστους πορνοτρόφους, και άλλας κόρας παρέδωκεν εις την φυλακήν και αυτά όλα έπραξεν ο αλιτήριος τύραννος επάνω εις μίαν ώραν. Ο δε Πάμφιλος, ο οποίος ήτον στολισμένος με κάθε σοφίαν και αρετήν, αυτός λέγω πληγωθείς εις τας πλευράς, μίαν και δύω φοραίς, ερρίφθη εις την φυλακήν ομού με άλλους ομολογητάς. Και έτζι ετελειώθη το μαρτύριον όλων των ανωτέρω αθλητών.

*

Μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Γρηγορίου Πάπα Αλεξανδρείας και Ομολογητού.

Το γρήγορον δε, όμμα Ορθοδοξίας,
Πώς αγέραστον εν λόγοις παραδράμω;

Ούτος ο Άγιος επειδή και ηγάπησε τον Χριστόν εκ νεαράς του ηλικίας, δια τούτο εστόλισε τον εαυτόν του με όλας τας αρετάς. Όθεν και μετά θάνατον του τότε αγιωτάτου Πάπα Αλεξανδρείας, εχειροτονήθη εκ θείας Προνοίας Επίσκοπος Αλεξανδρείας, παρά των εν Αλεξανδρεία Επισκόπων, συμφωνούντος και του φιλοχρίστου λαού. Και έτζι έγινε διδάσκαλος ακριβής της Ορθοδοξίας, ομού και της κατά Θεόν εναρέτου πολιτείας. Εδίδασκε γαρ την αρετήν ο αοίδιμος, περισσότερον με το έργον, παρά με τον λόγον. Επειδή ήτον πράος, ταπεινός, ελεήμων, σώφρων, ορφανών πατήρ, χηρών υπερασπιστής, οδηγός των πεπλανημένων, ιατρός των ασθενών, και των λυπουμένων παρηγορία. Όθεν ήτον να ιδή τινας, ότι όλοι οι Χριστιανοί έχαιρον και ευφραίνοντο δια τούτον τον Άγιον. Αλλ’ ο σκανδαλοποιός Διάβολος, εμβάσας εις τον βασιλέα Λέοντα (ίσως Αρμένιον, τον εν έτει ωιγ’ [813] βασιλεύσαντα), εις αυτόν λέγω έμβασεν ο Διάβολος γνώμην μιαρωτάτην, δηλαδή το να αποβάλη την προσκύνησιν των αγίων εικόνων. Δια τούτο έπεισεν αυτόν, να φέρη από την Αλεξάνδρειαν εις Κωνσταντινούπολιν σιδηροδέσμιον τον Άγιον τούτον Γρηγόριον. Όθεν παραστάς έμπροσθεν αυτού ο αοίδιμος, ήλεγξεν αυτόν ενώπιον της συγκλήτου και των αρχόντων, ονομάζωντάς τον αιρετικόν και άθεον και ασεβή.

Ο δε τύραννος μη υποφέρωντας τας ύβρεις ταύτας, εκαταξέσχισε τας σάρκας του με τας πληγάς των βουνεύρων. Ο δε Άγιος ευχαρίστως υποφέρων τον δαρμόν, έλεγεν εις τους παρεστώτας. Δια την αγίαν εικόνα του Χριστού μου έτοιμος είμαι να κατακοπώ καθ’ όλα τα μέλη του σώματός μου. Ταύτα δε ακούσας ο παρανομώτατος βασιλεύς, επρόσταξε να εξορισθή ο Άγιος. Πηγαίνωντας δε εις την εξορίαν ο του Χριστού Ομολογητής, και εκεί περάσας τρεις ολοκλήρους χρόνους, παρέδωκε την ψυχήν του εις χείρας Θεού, παρά του οποίου έλαβε τον της ομολογίας στέφανον.

*

Μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Κάστορος και Αγαθαγγέλου.

Εις τον Κάστορα.

Ουκ εις μακράν σου του πυρός Κάστορ λύσις.
Τι του λόγου δηλούντος; Εγγύς το στέφος.

Εις τον Αγαθάγγελον.

Χρηστάγγελός τις ψήφος Αγαθαγγέλω,
Η της τελευτής ψήφος ην εκ του ξίφους.

Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.

Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α’. Εκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Τῷ αὐτῷ μηνὶ Ε΄, μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Γαλακτίωνος καὶ Ἐπιστήμης.

Ἀσυνδυάστους συζύγους κτείνει ξίφος,
Τὴν ψυχικὴν σύζευξιν ἠγαπηκότας.

Τμήθη Ἐπιστήμη Γαλακτίων τ’ ἐνὶ πέμπτῃ.

Οὗτοι οἱ Ἅγιοι ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Δεκίου, καὶ Σεκούνδου ἡγεμόνος, ἐν ἔτει σν΄ [250]. Καὶ ὁ μὲν Γαλακτίων, ἦτον υἱὸς Κλειτοφῶντος καὶ Λευκίππης, οἵτινες ἦτον καὶ οἱ δύω Ἕλληνες. Ἔπειτα ἐδιδάχθησαν τὴν εὐσέβειαν ἀπὸ ἕνα Μοναχόν, ὀνομαζόμενον Ὀνούφριον, καὶ ἐδέχθησαν τὸ Ἅγιον Βάπτισμα. Ἡ δὲ Ἐπιστήμη, καὶ αὐτὴ παρομοίως εἶχε γονεῖς Ἕλληνας. Ἐπειδὴ δὲ ἐδόθη διὰ γάμου εἰς τὸν Γαλακτίωνα, διὰ τοῦτο καὶ ἐβαπτίσθη διὰ μέσου αὐτοῦ. Φυλάξαντες οὖν τὴν παρθενίαν ἄσπιλον καὶ οἱ δύω, ἔγιναν Μοναχοί, κάθε σκληραγωγίαν καὶ κακοπάθειαν ὑπομένοντες. Ὕστερον δὲ ἐπιάσθησαν ἀπὸ τὸν ἄρχοντα Οὖρσον καὶ ἐρωτηθέντες ἀπὸ αὐτόν, παρρησίᾳ ὡμολόγησαν τὸν Χριστόν. Ὅθεν ἔδειραν αὐτοὺς δυνατά, καὶ καλάμια λεπτὰ καὶ ὀξύτατα ἔβαλαν εἰς τὰ ὀνύχιά των. Ἔπειτα ἔκοψαν μὲ μάχαιραν τὰ ἄκρα τῶν ποδαρίων τους. Καὶ τελευταῖον ἀπεκεφάλισαν αὐτούς, καὶ οὕτως ἔλαβον οἱ μακάριοι τοὺς στεφάνους τοῦ μαρτυρίου. Ἦτον δὲ ὅταν ἐμαρτύρησαν ὁ μὲν Γαλακτίων, τριάκοντα χρόνων, ἡ δὲ Ἐπιστήμη, χρόνων δεκαέξ. (Τὸ κατὰ πλάτος Μαρτύριον αὐτῶν ὅρα εἰς τὸν Νέον Παράδεισον (1).)

(1) Τὸ ἑλληνικὸν αὐτῶν Μαρτύριον συνέγραψεν ὁ Μεταφραστής, οὗ ἡ ἀρχή· «Τῇ πρὸς τῷ Λιβάνου ὄρει». (Σῴζεται ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις.)

*

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ἐκ τῶν Ἑβδομήκοντα, Ἑρμᾶ, Πατρόβα, Λίνου, Γαΐου, καὶ Φιλολόγου.

Εἰς τὸν Ἑρμᾶν, Πατρόβαν καὶ Γάϊον.

Ἑρμᾶς, Πατρόβας καὶ Γάϊος τρεῖς ἅμα,
Ἀπόστολοι θνήσκουσιν, οἷς Τριὰς φίλη.

Εἰς τὸν Λῖνον.

Καθεὶς Ἰησοῦς γνώσεως θείας λίνον,
Ζωγρεῖ σε Λῖνε καὶ μεθιστᾷ τοῦ βίου.

Εἰς τὸν Φιλόλογον.

Φιλόλογος φιλῶν σε τὸν Θεὸν Λόγον,
Πληροῖ λόγους σούς, καὶ θανὼν σύνεστί σοι.

Οὗτοι ἦτον ἀπὸ τοὺς Ἑβδομήκοντα μαθητὰς τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ὁ μὲν Πατρόβας, τὸν ὁποῖον ἀναφέρει ὁ θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, ἐν τῇ πρὸς Ῥωμαίους ἐπιστολῇ λέγων· «Ἀσπάσασθε Πατρόβαν» (Ῥωμ. ις΄, 14), αὐτὸς ἔγινεν Ἐπίσκοπος Ποτιόλων τῶν ἐν τῇ Ἰταλίᾳ, καὶ πολλοὺς ἀπίστους βαπτίσας, ἐπρόσφερεν εἰς τὸν Χριστόν. Ὁ δὲ Ἑρμᾶς, τὸν ὁποῖον καὶ αὐτὸν ἀναφέρει ὁ Παῦλος εἰς τὴν αὐτὴν ἐπιστολήν (2) (κεφ. ις΄, 14), αὐτὸς λέγω ἔγινεν Ἐπίσκοπος Φιλίππων. Ὁ δὲ Λῖνος, τὸν ὁποῖον ἀναφέρει ὁ αὐτὸς Παῦλος εἰς τὴν πρὸς Τιμόθεον ἐπιστολὴν λέγων· «Ἀσπάζεταί σε Λῖνος καὶ Κλαυδία» (β΄ Τιμ. δ΄, 29), καὶ αὐτὸς λέγω ἔγινεν Ἐπίσκοπος Ῥώμης ὕστερα ἀπὸ τὸν κορυφαῖον Πέτρον (3). Ὁ δὲ Γάϊος, τὸν ὁποῖον ἀναφέρει ὁ ἴδιος Παῦλος εἰς τὴν πρὸς Ῥωμαίους ἐπιστολὴν λέγων· «Ἀσπάζεται ἡμᾶς Γάϊος ὁ ξένος μου» (Ῥωμ. ις΄, 23), καὶ αὐτὸς λέγω ἔγινεν Ἐπίσκοπος Ἐφέσου, ὕστερα ἀπὸ τὸν ἁγιώτατον Τιμόθεον. Ὁ δὲ Φιλόλογος τὸν ὁποῖον ἀναφέρει ὁ ἴδιος Παῦλος εἰς τὴν ἰδίαν ἐπιστολὴν λέγων· «Ἀσπάσασθε Φιλόλογον καὶ Ἰουλίαν» (Ῥωμ. ις΄, 15), αὐτὸς λέγω ἔγινεν Ἐπίσκοπος τῆς Σινώπης ἀπὸ τὸν πρωτόκλητον Ἀνδρέαν. Ὅλοι λοιπὸν αὐτοὶ οἱ Ἀπόστολοι κατασταθέντες Ἐπίσκοποι εἰς τὰς ἀνωτέρω πόλεις καὶ ἐπαρχίας, καὶ πολλοὺς πειρασμοὺς καὶ θλίψεις ὑπομείναντες διὰ τὴν εὐσέβειαν, πολλοὺς ἀπίστους ἐπρόσφεραν σεσωσμένους εἰς τὸν Χριστὸν καὶ οὕτως ἐτελειώθησαν ἐν Κυρίῳ.

(2) Ἐν ἄλλαις μὲν ἐκδόσεσι τῶν ἐπιστολῶν τοῦ Παύλου, Ἑρμῆς οὗτος γράφεται, ἐν ἄλλαις δὲ Ἑρμᾶς, ὅστις εἶναι ἕνας καὶ ὁ αὐτός. Χωριστὰ δὲ ἑορτάζεται κατὰ τὴν ὀγδόην τοῦ Μαρτίου. Σημείωσαι, ὅτι ὁ Ἀπόστολος οὗτος Ἑρμᾶς, συνέγραψεν, ὡς λέγουσί τινες, τὸ βιβλίον ὁποῦ ὀνομάζεται Ποιμήν, τὸ ὁποῖον εἶναι ἶσον κατὰ τὸ μέγεθος μὲ τὴν Ὀκτώηχον τοῦ Δαμασκηνοῦ, καὶ ἀρχίζει ἀπὸ θεολογίας. Ἔστι δὲ τετυπωμένον παμπάλαιον, καὶ εὑρίσκετο ἐν τῇ τῶν Μετεώρων Μονῇ, ὡς ἀνήγγειλεν ἡμῖν ὁ μακαρίτης πρῴην Τρίκκης Ἀμβρόσιος. Τὸ βιβλίον δὲ τοῦτο εἶναι ὠφελιμώτατον, καὶ ἀναγκαιότατον, ὡς μαρτυρεῖ ὁ θεῖος Ἱερώνυμος. (Ὅρα τὸν α΄ τόμον τοῦ Μελετίου, σελ. 172.) Ἐγὼ ἔγραψα, καὶ ἄνθρωπον ἀπέστειλα εἰς τὰ Μετέωρα διὰ νὰ ἐρευνήσῃ νὰ τὸ εὕρῃ, ἀλλὰ δὲν τὸ εὗρεν. Τὸ βιβλίον αὐτὸ τοῦ Ποιμένος ἀναφέρει καὶ ὁ Εὐσέβιος (βιβλ. γ΄, κεφαλ. γ΄ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας) ἐπιλέγων, ὅτι παρ’ ἄλλων ἀντιλέγεται, ὑπὸ ἄλλων δὲ ἐγκρίνεται. Ὁ δὲ Εἰρηναῖος, βιβλ. δ΄, κεφαλ. γ΄, καὶ ὁ Κλήμης Στρωματ., βιβλ. α΄ καὶ β΄, καὶ ὁ Τερτυλιανός, Περὶ προσευχῆς, κεφ. ιβ΄, καὶ ὁ Ὠριγένης, ὁμιλ. η΄ εἰς τοὺς Ἀριθμούς, αὐτοὶ λέγω, ἀριθμοῦσι τὸ βιβλίον τοῦ Ποιμένος μὲ τὰς κανονικὰς βίβλους. Σημείωσαι πρὸς τούτοις, ὅτι τὸ βιβλίον τοῦ Ποιμένος δέχεται καὶ ὁ Μέγας Ἀθανάσιος ἐν τῇ ἑορταστικῇ ἐπιστολῇ, καὶ μετὰ τῶν παλαιῶν δέχεται αὐτὸ καὶ Ἠλίας ὁ Κρήτης, καὶ Νικηφόρος ὁ Ξανθόπουλος. Ὁ Ἑρμᾶς δὲ οὗτος, ἔχει καὶ ἄλλα δύω βιβλία σῳζόμενα ἤδη, καὶ ἑλληνιστὶ ἐκδεδομένα. Ἀπὸ τὰ ὁποῖα τὸ μὲν ἕνα, ἐπιγράφεται Ἐκκλησία. Τὸ ὁποῖον περιέχει τέσσαρας ὁράσεις, ὁποῦ ἔγιναν εἰς τὸν ἄνωθεν Ἑρμᾶν. Τὸ δὲ ἄλλο, περιέχει δέκα παραβολὰς πολλὰ ὠφελίμους εἰς διδασκαλίαν ζωῆς μακαρίας καὶ πρεπούσης εἰς τοὺς Χριστιανούς. Ὥστε τρία βιβλία ἐποίησεν ὁ ἀπόστολος οὗτος Ἑρμᾶς. Πρῶτον τὴν Ἐκκλησίαν, δεύτερον τὸν Ποιμένα, ὁ ὁποῖος οὕτως ὠνομάσθη διατὶ περιλαμβάνει δώδεκα ἐπιτάγματα, τὰ ὁποῖα ἐδίδαξε τὸν Ἑρμᾶν Ἄγγελος Κυρίου, ἐν μορφῇ ποιμένος, καὶ τρίτον, τὰς δέκα παραβολάς. Ὅρα εἰς τὴν Ἑκατονταετηρίδα.

(3) Σημείωσαι, ὅτι κατὰ μὲν τὸ ζ΄ βιβλ., κεφ. μζ΄ τῶν Ἀποστολικῶν Διαταγῶν, ὁ Λῖνος ἐπροβιβάσθη Ἐπίσκοπος ὑπὸ Παύλου. Κατ’ ἄλλην δὲ παράδοσιν, τὴν ὁποίαν βεβαιοῖ ὁ Τερτυλιανὸς ἐν ταῖς Προγραφαῖς, καὶ Ἐπιφάνιος, Αἱρέσ. κζ΄, καὶ Ῥουφῖνος ἐν τοῖς Ἀναγνωρισμοῖς, μέρει α΄, κατ’ αὐτόν, λέγω, ὁ Πέτρος ἐδιώρισε τὸν Κλήμεντα εἰς τὴν καθέδραν τῆς Ῥώμης. Πλὴν ὁ ἱερὸς Ἐπιφάνιος παρεσημείωσεν, Αἱρέσ. κζ΄, ὅτι ὁ Κλήμης παρῃτήσατο τὴν προεδρίαν, ἕως οὗ ἦτον ζωντανὸς ὁ Λῖνος καὶ ὁ Ἀνάκλητος. Ἡ κοινοτέρα λοιπὸν γνώμη, πρῶτον θέλει τῆς Ῥώμης Ἐπίσκοπον τὸν Λῖνον. Εἶτα τὸν Ἀνάκλητον, εἶτα τὸν Κλήμεντα, ὡς λέγει ὁ Εὐσέβιος, Ἐκκλ. Ἱστορ., βιβλ. γ΄, κεφ. β΄, δ΄, κα΄. (Ὅρα καὶ τὴν νεοτύπωτον Ἑκατονταετηρίδα.)

*

Μνήμη τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Δομνίνου καὶ τῶν σὺν αὐτῷ.

Ἀνασκοπῶν πῦρ τῆς γεέννης Δομνῖνος,
Τὸ τῇ δὲ πῦρ ἔφριττεν οὔ μεν οὖν ὅλως.

*

Οἱ Ἅγιοι Τιμόθεος, Θεόφιλος, καὶ Θεότιμος, πυγμαῖς βαλλόμενοι, τελειοῦνται.

Τὸν Τιμόθεον καὶ συναθλητὰς δύω,
Κτείνουσι πυγμαί. Καὶ Θεὸς τιμᾷ Λόγος.

*

Ὁ Ἅγιος Δωρόθεος ὁ Πρεσβύτερος, θηρίοις ἐκδοθείς, τελειοῦται.

Ὁ Δωρόθεος ἐκδοθεὶς τοῖς θηρίοις,
Δῶρον προσήχθη τῷ Θεῷ προσδεκτέον.

*

Οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες Εὐψύχιος καὶ Καρτέριος, τὰ αἰδοῖα τμηθέντες, τελειοῦνται.

Αἰδοῖα Καρτέριος ἐκτετμημένος,
Σὺν Εὐψυχίῳ καρτεροψύχως φέρει.

*

Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Σιλβανός, εἰς μέταλλα βληθείς, τελειοῦται.

Ἐν τοῖς μετάλλοις Σιλβανὸς βεβλημένος,
Λείπει μέταλλα καὶ μεταλλάττει βίον.

*

Ὁ Ἅγιος Πάμφιλος, ξεσθεὶς καὶ φυλακισθείς, τελειοῦται.

Φρουρᾷ δαμασθεὶς καὶ πρὸ τῆς φρουρᾶς ξέσει,
Διπλοῦν λάβοι Πάμφιλος εἰκότως στέφος.

Οὗτοι οἱ Ἅγιοι Μάρτυρες ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Μαξιμιανοῦ καὶ Οὐρβανοῦ ἄρχοντος τῆς Παλαιστίνης ἐν ἔτει σϞη΄ [298]. Πρῶτος οὖν ἐμαρτύρησεν ὁ Ἅγιος Δομνῖνος, ὁ ὁποῖος πολλὰ μὲν βάσανα ἔλαβε, καὶ πρότερον, καὶ κοντὰ εἰς τὸ τέλος τοῦ μαρτυρίου του. Πρὸς τούτοις δὲ ἔλαβε καὶ τελευταίαν βάσανον, τὸ νὰ τελειωθῇ διὰ πυρός. Τὸν δὲ Τιμόθεον καὶ Θεότιμον καὶ Θεόφιλον, οἵτινες ἦτον νέοι, αὐτὴν τὴν ἀκμὴν τοῦ σώματος φέροντες, καὶ ὡραῖοι κατὰ τὸ πρόσωπον, τούτους λέγω ἐκαταδίκασεν ὁ τύραννος νὰ θανατωθοῦν μὲ γρονθισμούς. Τὸν δὲ Δωρόθεον, ὁ ὁποῖος ἦτον ἱερὸς καὶ σεμνὸς Πρεσβύτερος, παρέδωκε φαγητὸν εἰς τὰ θηρία. Τοῦ δὲ Καρτερίου καὶ Εὐψυχίου, οἱ ὁποῖοι ἦτον ἄνδρες τέλειοι κατὰ τὴν ἡλικίαν, τούτων λέγω, ἐπρόσταξε νὰ κόψουν τὰ ὀρχίδια. Τὸν δὲ Σιλβανὸν ἐκαταδίκασε νὰ κακοπαθῇ εἰς τὰ μέταλλα τὰ εὑρισκόμενα εἰς τόπον λεγόμενον Φανόν. Τρεῖς δὲ παρθένους παρέδωκεν εἰς ἀκολάστους πορνοτρόφους, καὶ ἄλλας κόρας παρέδωκεν εἰς τὴν φυλακὴν καὶ αὐτὰ ὅλα ἔπραξεν ὁ ἀλιτήριος τύραννος ἐπάνω εἰς μίαν ὥραν. Ὁ δὲ Πάμφιλος, ὁ ὁποῖος ἦτον στολισμένος μὲ κάθε σοφίαν καὶ ἀρετήν, αὐτὸς λέγω πληγωθεὶς εἰς τὰς πλευράς, μίαν καὶ δύω φοραῖς, ἐρρίφθη εἰς τὴν φυλακὴν ὁμοῦ μὲ ἄλλους ὁμολογητάς. Καὶ ἔτζι ἐτελειώθη τὸ μαρτύριον ὅλων τῶν ἀνωτέρω ἀθλητῶν.

*

Μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου Πάπα Ἀλεξανδρείας καὶ Ὁμολογητοῦ.

Τὸ γρήγορον δέ, ὄμμα Ὀρθοδοξίας,
Πῶς ἀγέραστον ἐν λόγοις παραδράμω;

Οὗτος ὁ Ἅγιος ἐπειδὴ καὶ ἠγάπησε τὸν Χριστὸν ἐκ νεαρᾶς του ἡλικίας, διὰ τοῦτο ἐστόλισε τὸν ἑαυτόν του μὲ ὅλας τὰς ἀρετάς. Ὅθεν καὶ μετὰ θάνατον τοῦ τότε ἁγιωτάτου Πάπα Ἀλεξανδρείας, ἐχειροτονήθη ἐκ θείας Προνοίας Ἐπίσκοπος Ἀλεξανδρείας, παρὰ τῶν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Ἐπισκόπων, συμφωνοῦντος καὶ τοῦ φιλοχρίστου λαοῦ. Καὶ ἔτζι ἔγινε διδάσκαλος ἀκριβὴς τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁμοῦ καὶ τῆς κατὰ Θεὸν ἐναρέτου πολιτείας. Ἐδίδασκε γὰρ τὴν ἀρετὴν ὁ ἀοίδιμος, περισσότερον μὲ τὸ ἔργον, παρὰ μὲ τὸν λόγον. Ἐπειδὴ ἦτον πρᾷος, ταπεινός, ἐλεήμων, σώφρων, ὀρφανῶν πατήρ, χηρῶν ὑπερασπιστής, ὁδηγὸς τῶν πεπλανημένων, ἰατρὸς τῶν ἀσθενῶν, καὶ τῶν λυπουμένων παρηγορία. Ὅθεν ἦτον νὰ ἰδῇ τινας, ὅτι ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ ἔχαιρον καὶ εὐφραίνοντο διὰ τοῦτον τὸν Ἅγιον. Ἀλλ’ ὁ σκανδαλοποιὸς Διάβολος, ἐμβάσας εἰς τὸν βασιλέα Λέοντα (ἴσως Ἁρμένιον, τὸν ἐν ἔτει ωιγ΄ [813] βασιλεύσαντα), εἰς αὐτὸν λέγω ἔμβασεν ὁ Διάβολος γνώμην μιαρωτάτην, δηλαδὴ τὸ νὰ ἀποβάλῃ τὴν προσκύνησιν τῶν ἁγίων εἰκόνων. Διὰ τοῦτο ἔπεισεν αὐτόν, νὰ φέρῃ ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρειαν εἰς Κωνσταντινούπολιν σιδηροδέσμιον τὸν Ἅγιον τοῦτον Γρηγόριον. Ὅθεν παραστὰς ἔμπροσθεν αὐτοῦ ὁ ἀοίδιμος, ἤλεγξεν αὐτὸν ἐνώπιον τῆς συγκλήτου καὶ τῶν ἀρχόντων, ὀνομάζωντάς τον αἱρετικὸν καὶ ἄθεον καὶ ἀσεβῆ.

Ὁ δὲ τύραννος μὴ ὑποφέρωντας τὰς ὕβρεις ταύτας, ἐκαταξέσχισε τὰς σάρκας του μὲ τὰς πληγὰς τῶν βουνεύρων. Ὁ δὲ Ἅγιος εὐχαρίστως ὑποφέρων τὸν δαρμόν, ἔλεγεν εἰς τοὺς παρεστῶτας. Διὰ τὴν ἁγίαν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ μου ἕτοιμος εἶμαι νὰ κατακοπῶ καθ’ ὅλα τὰ μέλη τοῦ σώματός μου. Ταῦτα δὲ ἀκούσας ὁ παρανομώτατος βασιλεύς, ἐπρόσταξε νὰ ἐξορισθῇ ὁ Ἅγιος. Πηγαίνωντας δὲ εἰς τὴν ἐξορίαν ὁ τοῦ Χριστοῦ Ὁμολογητής, καὶ ἐκεῖ περάσας τρεῖς ὁλοκλήρους χρόνους, παρέδωκε τὴν ψυχήν του εἰς χεῖρας Θεοῦ, παρὰ τοῦ ὁποίου ἔλαβε τὸν τῆς ὁμολογίας στέφανον.

*

Μνήμη τῶν Ἁγίων Μαρτύρων Κάστορος καὶ Ἀγαθαγγέλου.

Εἰς τὸν Κάστορα.

Οὐκ εἰς μακράν σου τοῦ πυρὸς Κάστορ λύσις.
Τί τοῦ λόγου δηλοῦντος; Ἐγγὺς τὸ στέφος.

Εἰς τὸν Ἀγαθάγγελον.

Χρηστάγγελός τις ψῆφος Ἀγαθαγγέλῳ,
Ἡ τῆς τελευτῆς ψῆφος ἦν ἐκ τοῦ ξίφους.

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Α’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Των Αγίων Γαλακτίωνος και Επιστήμης, Ερμά, Πατρόβα, Λίνου, Γαΐου και Φιλολόγου εκ των 70 Αποστόλων κ.α.