Αν θέλετε πολυτονικό κείμενο, πατήστε εδώ

Τω αυτώ μηνί ΚΖ’, μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Ιακώβου του Πέρσου.

Τμηθείς μεληδόν και σφαγήν Πέρσης φέρων,
Ψυχή σεσώσθω, φρούδα μοι μέλη λέγει.

Εικάδι εβδομάτη Πέρσης σφάγη εκμελεϊσθείς.

Ούτος ο Άγιος Ιάκωβος ήτον κατά τους χρόνους Ονωρίου και Αρκαδίου των Χριστιανών βασιλέων, εν έτει τϞε’ [395]. Ήτον δε Χριστιανός από τους προγόνους του, και εκατοίκει εις την πόλιν των Περσών την καλουμένην Βηθλαβάν εν χώρα των Ελουζησίων, έντιμος και περιφανής, και πολλά τιμώμενος και αγαπώμενος από τον Ισδιγέρδην βασιλέα Περσών. Όθεν και δια την πολλήν φιλίαν και αγάπην, οπού είχεν ο βασιλεύς προς αυτόν, αρνήθη φευ! την πίστιν του Χριστού, και εδέχθη την του βασιλέως ασέβειαν. Επειδή δε, τόσον η μήτηρ του, όσον και η γυνή του, εφανέρωσαν εις αυτόν δια γραμμάτων, ότι έχουσιν αυτόν ξένον και αλλότριον της συγγενείας και κοινωνίας των. Διατί επροτίμησε καλλίτερα την αγάπην του βασιλέως από την αγάπην του Χριστού, και δια της προσωρινής δόξης, εκέρδησε μίαν παντοτινήν καταισχύνην και κόλασιν. Από ταύτα, λέγω, τα λόγια, επληγώθη ο αοίδιμος κατάκαρδα και ελυπήθη εις την ψυχήν. Όθεν χωρισθείς από την ασεβή θρησκείαν του βασιλέως, έκλαιε πολλά δια το αμάρτημα της αρνήσεως. Έπειτα παρασταθείς εις τον βασιλέα, ομολογεί την εις Χριστόν πίστιν. Ο δε βασιλεύς πολλά εθυμώθη κατ’ αυτού. Όθεν επρόσταξε και έκοψαν κάθε αρμονίαν των μελών του σώματός του: χειρών, λέγω, και βραχιόνων, και ποδών, και μηρίων, ώστε οπού έμεινε μόνη η κοιλία του με την κεφαλήν, την οποίαν και αυτήν απέκοψαν ύστερον. Και ούτως έλαβεν ο τρισόλβιος τον άφθαρτον της αθλήσεως στέφανον. (Τον κατά πλάτος Βίον του Αγίου όρα εις τον Παράδεισον. Τούτον δε συνέγραψεν ελληνιστί ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Αρκαδίου τα Ρωμαίων σκήπτρα». Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη των Ιβήρων Μονή και εν άλλαις. Εν δε τη Μεγίστη Λαύρα σώζεται και άλλος Βίος αυτού, ου η αρχή· «Κατ’ εκείνον τον καιρόν ο μακάριος Ιάκωβος ην οικών» (1).)

(1) Σημείωσαι, ότι περιττώς γράφεται εδώ παρά τοις Μηναίοις η μνήμη και το Συναξάριον του Οσίου Ρωμανού του Θαυματουργού. Ταύτα γαρ γράφονται κατά την ενάτην του Φευρουαρίου.

*

Τη αυτή ημέρα μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Πινουφρίου (2).

Ο Πινούφριος αρετών πολλαίς χρόαις,
Εν ουρανοίς έλαμψεν ως ίρις νέα.

(2) Όρα εις τον Ευεργετινόν, σελ. 192, την θαυμασίαν αληθώς και πολλών επαίνων αξίαν παραίνεσιν, οπού εποίησεν ο Όσιος ούτος Πατήρ ημών Πινούφριος πρός τινα αποτασσόμενον. Καθώς αυτήν αναφέρει ο Αββάς Κασσιανός. Εκ της θαυμαστής γαρ παραινέσεως ταύτης, είναι ερανισμένη η κατήχησις εκείνη και παραίνεσις, οπού γράφεται εν τω Ευχολογίω, ήτις λέγεται υπό του Ιερέως προς τους νεοκούρους Μοναχούς. Μάλλον δε, η παραίνεσις αύτη του μεγάλου τούτου Πινουφρίου, είναι η ιδία εκείνη του Ευχολογίου προς τους Μοναχούς παραίνεσις, με τας αυτάς λέξεις γεγραμμένη. Και ο βουλόμενος ας αναγνώση αυτήν, και θέλει εύρη τον λόγον μας αληθή. Όθεν ει εκ του καρπού το δένδρον γινώσκεται, κατά το Κυριακόν λόγιον, βέβαια και εκ της παραινέσεως εκείνης συμπεραίνεται, ποταπός ήτον και ο ταύτης ποιητής Πινούφριος, ανήρ ου μόνον μέγας και τέλειος κατά την αρετήν, αλλά και κατά την σοφίαν του πνεύματος άριστος και ευδοκιμώτατος.

Περί τούτου του Οσίου γράφει ο Αββάς Κασσιανός, ότι ήτον Ιερεύς και Ηγούμενος Κοινοβίου μεγάλου εν τη Αιγύπτω κοντά εις την πόλιν Πανεφώ. Επειδή δε έβλεπε τον εαυτόν του, πως ετιμάτο και εδοξάζετο από όλους, και δεν εγυμνάζετο εις τα έργα της ταπεινοφροσύνης, δια τούτο έφυγε κρυφίως, και ενδυθείς κοσμικά, επήγεν εις το Κοινόβιον των Ταβεννησιωτών Πατέρων, και δεχθείς παρά του Ηγουμένου, εβάλθη εις τον κήπον ομού με άλλον αδελφόν, εις τον οποίον υπετάσσετο και υπήκουε. Διαπεράσας δε χρόνους τρεις χωρίς να γνωρισθή, ύστερον εγνωρίσθη από ένα μαθητήν του. Όθεν έπεμψαν αυτόν άκοντα και κλαίοντα εις το εδικόν του Κοινόβιον. Ανάψας δε πάλιν από τον πόθον της ταπεινώσεως, έφυγε και επήγεν εις τα μέρη της Παλαιστίνης. Αλλά και εκεί ελθόντες τινές από την Αίγυπτον, τον εγνώρισαν, και εγύρισαν αυτόν πάλιν εις το εδικόν του Κοινόβιον (σελ. 313 του Ευεργετινού).

*

Ο Όσιος Πατήρ ημών Ναθαναήλ (3) εν ειρήνη τελειούται.

Αφείσα κόσμον προς Θεόν ψυχή τρέχε,
Ναθαναήλ έκραζε μέλλων εκπνέειν.

(3) Τούτου ο Βίος γράφεται εις το Λαυσαϊκόν. Και ανάγνωθι αυτόν δια να μάθης, ότι επειδή και υπέμεινεν ο Όσιος μέσα εις το κελλίον του και δεν εύγαινεν έξω, έκαμε τέχνην ο Διάβολος και τον εύγαλεν. Όθεν ο Όσιος επέρασε χρόνους τριανταεπτά, κατά τους οποίους δεν ευγήκεν έξω της πόρτας του κελλίου του εις πείσμα του δαίμονος. Και πόσους πολέμους και μηχανάς εμεταχειρίσθη ύστερον ο κατάρατος δια να τον ευγάλη, αλλά δεν εδυνήθη. Όθεν εντραπείς και νικηθείς από τον Όσιον, διελύθη ως σύνεφον, και φωνάζωντας φωνάς αγρίων ζώων, έγινεν άφαντος.

Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.

Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α’. Εκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Τῷ αὐτῷ μηνὶ ΚΖ΄, μνήμη τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Ἰακώβου τοῦ Πέρσου.

Τμηθεὶς μεληδὸν καὶ σφαγὴν Πέρσης φέρων,
Ψυχὴ σεσώσθω, φροῦδά μοι μέλη λέγει.

Εἰκάδι ἑβδομάτῃ Πέρσης σφάγη ἐκμελεϊσθείς.

Οὗτος ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους Ὀνωρίου καὶ Ἀρκαδίου τῶν Χριστιανῶν βασιλέων, ἐν ἔτει τϞε΄ [395]. Ἦτον δὲ Χριστιανὸς ἀπὸ τοὺς προγόνους του, καὶ ἐκατοίκει εἰς τὴν πόλιν τῶν Περσῶν τὴν καλουμένην Βηθλαβᾶν ἐν χώρᾳ τῶν Ἐλουζησίων, ἔντιμος καὶ περιφανής, καὶ πολλὰ τιμώμενος καὶ ἀγαπώμενος ἀπὸ τὸν Ἰσδιγέρδην βασιλέα Περσῶν. Ὅθεν καὶ διὰ τὴν πολλὴν φιλίαν καὶ ἀγάπην, ὁποῦ εἶχεν ὁ βασιλεὺς πρὸς αὐτόν, ἀρνήθη φεῦ! τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἐδέχθη τὴν τοῦ βασιλέως ἀσέβειαν. Ἐπειδὴ δέ, τόσον ἡ μήτηρ του, ὅσον καὶ ἡ γυνή του, ἐφανέρωσαν εἰς αὐτὸν διὰ γραμμάτων, ὅτι ἔχουσιν αὐτὸν ξένον καὶ ἀλλότριον τῆς συγγενείας καὶ κοινωνίας των. Διατὶ ἐπροτίμησε καλλίτερα τὴν ἀγάπην τοῦ βασιλέως ἀπὸ τὴν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ, καὶ διὰ τῆς προσωρινῆς δόξης, ἐκέρδησε μίαν παντοτινὴν καταισχύνην καὶ κόλασιν. Ἀπὸ ταῦτα, λέγω, τὰ λόγια, ἐπληγώθη ὁ ἀοίδιμος κατάκαρδα καὶ ἐλυπήθη εἰς τὴν ψυχήν. Ὅθεν χωρισθεὶς ἀπὸ τὴν ἀσεβῆ θρῃσκείαν τοῦ βασιλέως, ἔκλαιε πολλὰ διὰ τὸ ἁμάρτημα τῆς ἀρνήσεως. Ἔπειτα παρασταθεὶς εἰς τὸν βασιλέα, ὁμολογεῖ τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν. Ὁ δὲ βασιλεὺς πολλὰ ἐθυμώθη κατ’ αὐτοῦ. Ὅθεν ἐπρόσταξε καὶ ἔκοψαν κάθε ἁρμονίαν τῶν μελῶν τοῦ σώματός του: χειρῶν, λέγω, καὶ βραχιόνων, καὶ ποδῶν, καὶ μηρίων, ὥστε ὁποῦ ἔμεινε μόνη ἡ κοιλία του μὲ τὴν κεφαλήν, τὴν ὁποίαν καὶ αὐτὴν ἀπέκοψαν ὕστερον. Καὶ οὕτως ἔλαβεν ὁ τρισόλβιος τὸν ἄφθαρτον τῆς ἀθλήσεως στέφανον. (Τὸν κατὰ πλάτος Βίον τοῦ Ἁγίου ὅρα εἰς τὸν Παράδεισον. Τοῦτον δὲ συνέγραψεν ἑλληνιστὶ ὁ Μεταφραστής, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἀρκαδίου τὰ Ῥωμαίων σκῆπτρα». Σῴζεται ἐν τῇ Λαύρᾳ, ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων Μονῇ καὶ ἐν ἄλλαις. Ἐν δὲ τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ σῴζεται καὶ ἄλλος Βίος αὐτοῦ, οὗ ἡ ἀρχή· «Κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν ὁ μακάριος Ἰάκωβος ἦν οἰκῶν» (1).)

(1) Σημείωσαι, ὅτι περιττῶς γράφεται ἐδῶ παρὰ τοῖς Μηναίοις ἡ μνήμη καὶ τὸ Συναξάριον τοῦ Ὁσίου Ῥωμανοῦ τοῦ Θαυματουργοῦ. Ταῦτα γὰρ γράφονται κατὰ τὴν ἐνάτην τοῦ Φευρουαρίου.

*

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Πινουφρίου (2).

Ὁ Πινούφριος ἀρετῶν πολλαῖς χρόαις,
Ἐν οὐρανοῖς ἔλαμψεν ὡς ἶρις νέα.

(2) Ὅρα εἰς τὸν Εὐεργετινόν, σελ. 192, τὴν θαυμασίαν ἀληθῶς καὶ πολλῶν ἐπαίνων ἀξίαν παραίνεσιν, ὁποῦ ἐποίησεν ὁ Ὅσιος οὗτος Πατὴρ ἡμῶν Πινούφριος πρός τινα ἀποτασσόμενον. Καθὼς αὐτὴν ἀναφέρει ὁ Ἀββᾶς Κασσιανός. Ἐκ τῆς θαυμαστῆς γὰρ παραινέσεως ταύτης, εἶναι ἐρανισμένη ἡ κατήχησις ἐκείνη καὶ παραίνεσις, ὁποῦ γράφεται ἐν τῷ Εὐχολογίῳ, ἥτις λέγεται ὑπὸ τοῦ Ἱερέως πρὸς τοὺς νεοκούρους Μοναχούς. Μᾶλλον δέ, ἡ παραίνεσις αὕτη τοῦ μεγάλου τούτου Πινουφρίου, εἶναι ἡ ἰδία ἐκείνη τοῦ Εὐχολογίου πρὸς τοὺς Μοναχοὺς παραίνεσις, μὲ τὰς αὐτὰς λέξεις γεγραμμένη. Καὶ ὁ βουλόμενος ἂς ἀναγνώσῃ αὐτήν, καὶ θέλει εὕρῃ τὸν λόγον μας ἀληθῆ. Ὅθεν εἰ ἐκ τοῦ καρποῦ τὸ δένδρον γινώσκεται, κατὰ τὸ Κυριακὸν λόγιον, βέβαια καὶ ἐκ τῆς παραινέσεως ἐκείνης συμπεραίνεται, ποταπὸς ἦτον καὶ ὁ ταύτης ποιητὴς Πινούφριος, ἀνὴρ οὐ μόνον μέγας καὶ τέλειος κατὰ τὴν ἀρετήν, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὴν σοφίαν τοῦ πνεύματος ἄριστος καὶ εὐδοκιμώτατος.

Περὶ τούτου τοῦ Ὁσίου γράφει ὁ Ἀββᾶς Κασσιανός, ὅτι ἦτον Ἱερεὺς καὶ Ἡγούμενος Κοινοβίου μεγάλου ἐν τῇ Αἰγύπτῳ κοντὰ εἰς τὴν πόλιν Πανεφώ. Ἐπειδὴ δὲ ἔβλεπε τὸν ἑαυτόν του, πῶς ἐτιμᾶτο καὶ ἐδοξάζετο ἀπὸ ὅλους, καὶ δὲν ἐγυμνάζετο εἰς τὰ ἔργα τῆς ταπεινοφροσύνης, διὰ τοῦτο ἔφυγε κρυφίως, καὶ ἐνδυθεὶς κοσμικά, ἐπῆγεν εἰς τὸ Κοινόβιον τῶν Ταβεννησιωτῶν Πατέρων, καὶ δεχθεὶς παρὰ τοῦ Ἡγουμένου, ἐβάλθη εἰς τὸν κῆπον ὁμοῦ μὲ ἄλλον ἀδελφόν, εἰς τὸν ὁποῖον ὑπετάσσετο καὶ ὑπήκουε. Διαπεράσας δὲ χρόνους τρεῖς χωρὶς νὰ γνωρισθῇ, ὕστερον ἐγνωρίσθη ἀπὸ ἕνα μαθητήν του. Ὅθεν ἔπεμψαν αὐτὸν ἄκοντα καὶ κλαίοντα εἰς τὸ ἐδικόν του Κοινόβιον. Ἀνάψας δὲ πάλιν ἀπὸ τὸν πόθον τῆς ταπεινώσεως, ἔφυγε καὶ ἐπῆγεν εἰς τὰ μέρη τῆς Παλαιστίνης. Ἀλλὰ καὶ ἐκεῖ ἐλθόντες τινὲς ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, τὸν ἐγνώρισαν, καὶ ἐγύρισαν αὐτὸν πάλιν εἰς τὸ ἐδικόν του Κοινόβιον (σελ. 313 τοῦ Εὐεργετινοῦ).

*

Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Ναθαναὴλ (3) ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ἀφεῖσα κόσμον πρὸς Θεὸν ψυχὴ τρέχε,
Ναθαναὴλ ἔκραζε μέλλων ἐκπνέειν.

(3) Τούτου ὁ Βίος γράφεται εἰς τὸ Λαυσαϊκόν. Καὶ ἀνάγνωθι αὐτὸν διὰ νὰ μάθῃς, ὅτι ἐπειδὴ καὶ ὑπέμεινεν ὁ Ὅσιος μέσα εἰς τὸ κελλίον του καὶ δὲν εὔγαινεν ἔξω, ἔκαμε τέχνην ὁ Διάβολος καὶ τὸν εὔγαλεν. Ὅθεν ὁ Ὅσιος ἐπέρασε χρόνους τριανταεπτά, κατὰ τοὺς ὁποίους δὲν εὐγῆκεν ἔξω τῆς πόρτας τοῦ κελλίου του εἰς πεῖσμα τοῦ δαίμονος. Καὶ πόσους πολέμους καὶ μηχανὰς ἐμεταχειρίσθη ὕστερον ὁ κατάρατος διὰ νὰ τὸν εὐγάλῃ, ἀλλὰ δὲν ἐδυνήθη. Ὅθεν ἐντραπεὶς καὶ νικηθεὶς ἀπὸ τὸν Ὅσιον, διελύθη ὡς σύνεφον, καὶ φωνάζωντας φωνὰς ἀγρίων ζώων, ἔγινεν ἄφαντος.

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Α’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Των Αγίων Ιακώβου του Πέρσου, Πινουφρίου και Ναθαναήλ