Συναξαριστής Αγίου Νικοδήμου21 Οκτωβρίου
Αν θέλετε πολυτονικό κείμενο, πατήστε εδώ
Τω αυτώ μηνί ΚΑ’, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Ιλαρίωνος του μεγάλου.
Εν δάκρυσι πριν και πόνοις σπείρας κάτω,
Ιλαρίων θέριζε νυν χαίρων άνω.
Ύστατα Ιλαρίων κοιμήσατο εικάδι πρώτη.
Ούτος ο Άγιος Ιλαρίων ήτον κατά τους χρόνους του Μεγάλου Κωνσταντίνου, εν έτει τλγ’ [333], γεννηθείς και ανατραφείς εις την πόλιν των Γαζαίων (1) από γονείς απίστους. Δια την αγάπην δε των μαθημάτων, επήγεν εις Αλεξάνδρειαν. Και εκεί παιδευθείς και διδαχθείς την εις τον Χριστόν πίστιν, γίνεται μιμητής Αντωνίου του μεγάλου, και μένει κοντά εις αυτόν όχι ολίγον καιρόν. Αφ’ ου δε απέθανον οι γονείς του, εγύρισεν εις την πατρίδα του, και διεμοίρασεν εις τους πτωχούς όλα του τα υπάρχοντα. Έπειτα επήγεν εις την έρημον. Και επειδή εμεταχειρίσθη άκραν και υπερβάλλουσαν άσκησιν, δια τούτο έλαβε την χάριν παρά Θεού να ενεργή πολλά θαύματα. Διαπεράσας δε πόλεις και χώρας, ετελείωσε τον πρόσκαιρον τούτον βίον, ζήσας χρόνους ολοκλήρους ογδοήκοντα. (Τον κατά πλάτος Βίον αυτού όρα εις τον Παράδεισον. Τούτον δε συνέγραψεν ελληνιστί ο Μεταφραστής, ου η αρχή: «Εν Παλαιστίνη πόλις εστί». Σώζεται εν τη Λαύρα και εν άλλαις.)
(1) Ο Σωζόμενος δε (βιβλ. γ’, κεφ. κδ’) γράφει εις τον Βίον του Οσίου τούτου Ιλαρίωνος, ότι αυτός εγεννήθη εις μίαν κώμην, Θαβαθώ ονομαζομένην, η οποία, κατά τον Ιερώνυμον, απείχεν από την Γάζαν μίλια πέντε (Κλήμης ο Κανόνικος εν τη ανασκευή της τελευταίον διερμηνευθείσης Διαθήκης).
*
Τη αυτή ημέρα μνήμη των εν Νικομηδεία Αγίων τριών Μαρτύρων Γαΐου, Δασίου και Ζωτικού, εν τη θαλάσση τελειωθέντων.
Εις αλμυρόν θανόντες άνδρες τρεις ύδωρ,
Γλυκύν τρυφής πίνουσι χειμάρρουν άνω.
Ούτοι οι Άγιοι ευρισκόμενοι εις την Νικομήδειαν, ανέλαβον ζήλον θείον εις την καρδίαν τους, και επήγαν και κατεκρήμνισαν τα εις τους ναούς των Ελλήνων ευρισκόμενα είδωλα. Επειδή δε εφανερώθησαν, εδοκίμασαν οι μακάριοι κάθε βάσανον. Κρεμάσαντες γαρ αυτούς οι Έλληνες επάνω εις ξύλα, κατέτριψαν τας σάρκας των με πανία υφασμένα από γηδίσσας τρίχας. Έπειτα έδεσαν πέτρας από τους λαιμούς των, και έτζι τους έρριψαν εις την θάλασσαν. Όθεν έλαβον οι αοίδιμοι τους στεφάνους του μαρτυρίου.
*
Μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Φιλοθέου, του ασκήσαντος εν τω του Άθω Όρει.
Ζήσας ο Φιλόθεος ως Θεώ φίλον,
Ζωήν άληκτον εύρε συν Θεού φίλοις (2).
(2) Τούτου τον Βίον όρα εις τον Νέον Παράδεισον.
*
Οι Άγιοι νεοφανείς Μάρτυρες Ανδρέας, Στέφανος, Παύλος και Πέτρος, ξίφει τελειούνται.
Τρεις ο Στέφανος συστεφανίτας έχεις,
Τους σοι συναθλήσαντας εξ ενός ξίφους.
*
Ο Άγιος Οσιομάρτυς Ζαχαρίας εν τη θαλάσση τελειούται (3).
Τρίβους θαλασσών ψαλμικώς Ζαχαρία,
Διεκπορευθείς Ουρανού φθάνεις τρίβους.
(3) Σημείωσαι, ότι ο Ζαχαρίας ούτος, όσον από το δίστιχον, άλλος φαίνεται να ήναι από τον Ζαχαρίαν τον κατά την εικοστήν δευτέραν του παρόντος Οκτωβρίου εορταζόμενον. Αλλά και ούτος μεν, Οσιομάρτυς εστίν, εκείνος δε, Μάρτυς μόνον επιγράφεται.
*
Μνήμη της Αγίας Μάρτυρος Θεοδότης και Σωκράτους Πρεσβυτέρου.
Εις την Θεοδότην.
Την Θεοδότην εκ ξίφους τετμημένην,
Θεώ δοτήν έγνωμεν αγνήν θυσίαν.
Εις τον Σωκράτην.
Ο Σωκράτης έσπευδεν οφθήναι Λόγε,
Τετμημένος σοι Σωκράτης στεφοκράτης.
Αύτη η Αγία Θεοδότη, ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Αλεξάνδρου του Σεβήρου εν έτει σκβ’ [222], θυγάτηρ ευγενών γονέων, καταγομένη από μίαν χώραν της Μαύρης Θαλάσσης. Πηγαίνουσα δε εις ένα ασκητήριον, ησύχαζεν. Ύστερον φανερωθείσα, ότι είναι Χριστιανή, επιάσθη από τον άρχοντα της Καππαδοκίας. Και ωμολογήσασα ότι πιστεύει εις τον Χριστόν, κρεμάται και καταξεσχίζεται. Και μέσα εις φούρνον πεπυρωμένον βάλλεται. Επειδή δε εφυλάχθη αβλαβής υπό της χάριτος του Χριστού, εφέρθη από τον άρχοντα εις το Βυζάντιον. Και από το Βυζάντιον εις την Άγκυραν, οπού ήτον και ο Πρεσβύτερος Σωκράτης. Ο οποίος, εις καιρόν οπού οι Έλληνες είχον μίαν πάνδημον εορτήν και επροσκύνουν τα είδωλα, τότε λέγω ο θείος Σωκράτης, γεμίσας από ένα θεϊκόν ζήλον, επήγε και κατεκρήμνισε τον βωμόν και τας εν τω βωμώ θυσίας. Τούτου χάριν απεκεφαλίσθη ο τρισμακάριος και έλαβε του μαρτυρίου τον στέφανον. Η δε Αγία Θεοδότη αναγκασθείσα να θυσιάση εις τα είδωλα, και μη πεισθείσα, εκτυπήθη με το ξίφος και ετελειώθη, λαβούσα και αυτή παρά Κυρίου του μαρτυρίου τον στέφανον.
*
Ο Άγιος Οσιομάρτυς Ευκράτης (4) ξίφει τελειούται.
Αίμα τραχήλου τοις πριν όμβροις δακρύων,
Κιρνών συνιστάς εύκρατον κράσιν μάκαρ.
(4) Εν δε τω χειρογράφω Συναξαριστή γράφεται Εύκρατος.
*
Ο Όσιος Βαρούχ εν ειρήνη τελειούται.
Βαρούχ ο θείος εκλιπών σκήνους βάρος,
Εκεί κατεσκήνωσεν εις τόπον χλόης.
*
Ο Άγιος Μάρτυς Άζης πυρί τελειούται.
Έζησεν Άζης καν τέθνηκεν εις φλόγα,
Ζωήν αληθή μη γινώσκουσαν τέλος.
*
Μνήμη του Αγίου Νεομάρτυρος Ιωάννου του εκ Μονεμβασίας, τελειωθέντος εν ταις βασάνοις κατά την Θεσσαλονίκην, εν έτει ͵αψογ’ [1773].
Νόμους φυλάττων νηστίμου καιρού πόθω,
Ζωήν έθυσας ω Ιωάννη μάκαρ (5).
(5) Το Μαρτύριον αυτού όρα εις το Νέον Μαρτυρολόγιον
Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.
Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α’. Εκδόσεις Δόμος, 2005.
* * *
Τῷ αὐτῷ μηνὶ ΚΑ΄, μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Ἱλαρίωνος τοῦ μεγάλου.
Ἐν δάκρυσι πρὶν καὶ πόνοις σπείρας κάτω,
Ἱλαρίων θέριζε νῦν χαίρων ἄνω.
Ὕστατα Ἱλαρίων κοιμήσατο εἰκάδι πρώτῃ.
Οὗτος ὁ Ἅγιος Ἱλαρίων ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ἐν ἔτει τλγ΄ [333], γεννηθεὶς καὶ ἀνατραφεὶς εἰς τὴν πόλιν τῶν Γαζαίων (1) ἀπὸ γονεῖς ἀπίστους. Διὰ τὴν ἀγάπην δὲ τῶν μαθημάτων, ἐπῆγεν εἰς Ἀλεξάνδρειαν. Καὶ ἐκεῖ παιδευθεὶς καὶ διδαχθεὶς τὴν εἰς τὸν Χριστὸν πίστιν, γίνεται μιμητὴς Ἀντωνίου τοῦ μεγάλου, καὶ μένει κοντὰ εἰς αὐτὸν ὄχι ὀλίγον καιρόν. Ἀφ’ οὗ δὲ ἀπέθανον οἱ γονεῖς του, ἐγύρισεν εἰς τὴν πατρίδα του, καὶ διεμοίρασεν εἰς τοὺς πτωχοὺς ὅλα του τὰ ὑπάρχοντα. Ἔπειτα ἐπῆγεν εἰς τὴν ἔρημον. Καὶ ἐπειδὴ ἐμεταχειρίσθη ἄκραν καὶ ὑπερβάλλουσαν ἄσκησιν, διὰ τοῦτο ἔλαβε τὴν χάριν παρὰ Θεοῦ νὰ ἐνεργῇ πολλὰ θαύματα. Διαπεράσας δὲ πόλεις καὶ χώρας, ἐτελείωσε τὸν πρόσκαιρον τοῦτον βίον, ζήσας χρόνους ὁλοκλήρους ὀγδοήκοντα. (Τὸν κατὰ πλάτος Βίον αὐτοῦ ὅρα εἰς τὸν Παράδεισον. Τοῦτον δὲ συνέγραψεν ἑλληνιστὶ ὁ Μεταφραστής, οὗ ἡ ἀρχή: «Ἐν Παλαιστίνῃ πόλις ἐστί». Σῴζεται ἐν τῇ Λαύρᾳ καὶ ἐν ἄλλαις.)
(1) Ὁ Σωζόμενος δὲ (βιβλ. γ΄, κεφ. κδ΄) γράφει εἰς τὸν Βίον τοῦ Ὁσίου τούτου Ἱλαρίωνος, ὅτι αὐτὸς ἐγεννήθη εἰς μίαν κώμην, Θαβαθὼ ὀνομαζομένην, ἡ ὁποία, κατὰ τὸν Ἱερώνυμον, ἀπεῖχεν ἀπὸ τὴν Γάζαν μίλια πέντε (Κλήμης ὁ Κανόνικος ἐν τῇ ἀνασκευῇ τῆς τελευταῖον διερμηνευθείσης Διαθήκης).
*
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῶν ἐν Νικομηδείᾳ Ἁγίων τριῶν Μαρτύρων Γαΐου, Δασίου καὶ Ζωτικοῦ, ἐν τῇ θαλάσσῃ τελειωθέντων.
Εἰς ἁλμυρὸν θανόντες ἄνδρες τρεῖς ὕδωρ,
Γλυκὺν τρυφῆς πίνουσι χειμάρρουν ἄνω.
Οὗτοι οἱ Ἅγιοι εὑρισκόμενοι εἰς τὴν Νικομήδειαν, ἀνέλαβον ζῆλον θεῖον εἰς τὴν καρδίαν τους, καὶ ἐπῆγαν καὶ κατεκρήμνισαν τὰ εἰς τοὺς ναοὺς τῶν Ἑλλήνων εὑρισκόμενα εἴδωλα. Ἐπειδὴ δὲ ἐφανερώθησαν, ἐδοκίμασαν οἱ μακάριοι κάθε βάσανον. Κρεμάσαντες γὰρ αὐτοὺς οἱ Ἕλληνες ἐπάνω εἰς ξύλα, κατέτριψαν τὰς σάρκας των μὲ πανία ὑφασμένα ἀπὸ γηδίσσας τρίχας. Ἔπειτα ἔδεσαν πέτρας ἀπὸ τοὺς λαιμούς των, καὶ ἔτζι τοὺς ἔρριψαν εἰς τὴν θάλασσαν. Ὅθεν ἔλαβον οἱ ἀοίδιμοι τοὺς στεφάνους τοῦ μαρτυρίου.
*
Μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Φιλοθέου, τοῦ ἀσκήσαντος ἐν τῷ τοῦ Ἄθω Ὄρει.
Ζήσας ὁ Φιλόθεος ὡς Θεῷ φίλον,
Ζωὴν ἄληκτον εὗρε σὺν Θεοῦ φίλοις (2).
(2) Τούτου τὸν Βίον ὅρα εἰς τὸν Νέον Παράδεισον.
*
Οἱ Ἅγιοι νεοφανεῖς Μάρτυρες Ἀνδρέας, Στέφανος, Παῦλος καὶ Πέτρος, ξίφει τελειοῦνται.
Τρεῖς ὁ Στέφανος συστεφανίτας ἔχεις,
Τοὺς σοὶ συναθλήσαντας ἐξ ἑνὸς ξίφους.
*
Ὁ Ἅγιος Ὁσιομάρτυς Ζαχαρίας ἐν τῇ θαλάσσῃ τελειοῦται (3).
Τρίβους θαλασσῶν ψαλμικῶς Ζαχαρία,
Διεκπορευθεὶς Οὐρανοῦ φθάνεις τρίβους.
(3) Σημείωσαι, ὅτι ὁ Ζαχαρίας οὗτος, ὅσον ἀπὸ τὸ δίστιχον, ἄλλος φαίνεται νὰ ᾖναι ἀπὸ τὸν Ζαχαρίαν τὸν κατὰ τὴν εἰκοστὴν δευτέραν τοῦ παρόντος Ὀκτωβρίου ἑορταζόμενον. Ἀλλὰ καὶ οὗτος μέν, Ὁσιομάρτυς ἐστίν, ἐκεῖνος δέ, Μάρτυς μόνον ἐπιγράφεται.
*
Μνήμη τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Θεοδότης καὶ Σωκράτους Πρεσβυτέρου.
Εἰς τὴν Θεοδότην.
Τὴν Θεοδότην ἐκ ξίφους τετμημένην,
Θεῷ δοτὴν ἔγνωμεν ἁγνὴν θυσίαν.
Εἰς τὸν Σωκράτην.
Ὁ Σωκράτης ἔσπευδεν ὀφθῆναι Λόγε,
Τετμημένος σοι Σωκράτης στεφοκράτης.
Αὕτη ἡ Ἁγία Θεοδότη, ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Ἀλεξάνδρου τοῦ Σεβήρου ἐν ἔτει σκβ΄ [222], θυγάτηρ εὐγενῶν γονέων, καταγομένη ἀπὸ μίαν χώραν τῆς Μαύρης Θαλάσσης. Πηγαίνουσα δὲ εἰς ἕνα ἀσκητήριον, ἡσύχαζεν. Ὕστερον φανερωθεῖσα, ὅτι εἶναι Χριστιανή, ἐπιάσθη ἀπὸ τὸν ἄρχοντα τῆς Καππαδοκίας. Καὶ ὡμολογήσασα ὅτι πιστεύει εἰς τὸν Χριστόν, κρεμᾶται καὶ καταξεσχίζεται. Καὶ μέσα εἰς φοῦρνον πεπυρωμένον βάλλεται. Ἐπειδὴ δὲ ἐφυλάχθη ἀβλαβὴς ὑπὸ τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ, ἐφέρθη ἀπὸ τὸν ἄρχοντα εἰς τὸ Βυζάντιον. Καὶ ἀπὸ τὸ Βυζάντιον εἰς τὴν Ἄγκυραν, ὁποῦ ἦτον καὶ ὁ Πρεσβύτερος Σωκράτης. Ὁ ὁποῖος, εἰς καιρὸν ὁποῦ οἱ Ἕλληνες εἶχον μίαν πάνδημον ἑορτὴν καὶ ἐπροσκύνουν τὰ εἴδωλα, τότε λέγω ὁ θεῖος Σωκράτης, γεμίσας ἀπὸ ἕνα θεϊκὸν ζῆλον, ἐπῆγε καὶ κατεκρήμνισε τὸν βωμὸν καὶ τὰς ἐν τῷ βωμῷ θυσίας. Τούτου χάριν ἀπεκεφαλίσθη ὁ τρισμακάριος καὶ ἔλαβε τοῦ μαρτυρίου τὸν στέφανον. Ἡ δὲ Ἁγία Θεοδότη ἀναγκασθεῖσα νὰ θυσιάσῃ εἰς τὰ εἴδωλα, καὶ μὴ πεισθεῖσα, ἐκτυπήθη μὲ τὸ ξίφος καὶ ἐτελειώθη, λαβοῦσα καὶ αὐτὴ παρὰ Κυρίου τοῦ μαρτυρίου τὸν στέφανον.
*
Ὁ Ἅγιος Ὁσιομάρτυς Εὐκράτης (4) ξίφει τελειοῦται.
Αἷμα τραχήλου τοῖς πρὶν ὄμβροις δακρύων,
Κιρνῶν συνιστᾷς εὔκρατον κρᾶσιν μάκαρ.
(4) Ἐν δὲ τῷ χειρογράφῳ Συναξαριστῇ γράφεται Εὔκρατος.
*
Ὁ Ὅσιος Βαροὺχ ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.
Βαροὺχ ὁ θεῖος ἐκλιπὼν σκήνους βάρος,
Ἐκεῖ κατεσκήνωσεν εἰς τόπον χλόης.
*
Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Ἄζης πυρὶ τελειοῦται.
Ἔζησεν Ἄζης κᾂν τέθνηκεν εἰς φλόγα,
Ζωὴν ἀληθῆ μὴ γινώσκουσαν τέλος.
*
Μνήμη τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Ἰωάννου τοῦ ἐκ Μονεμβασίας, τελειωθέντος ἐν ταῖς βασάνοις κατὰ τὴν Θεσσαλονίκην, ἐν ἔτει ͵αψογ΄ [1773].
Νόμους φυλάττων νηστίμου καιροῦ πόθῳ,
Ζωὴν ἔθυσας ὦ Ἰωάννη μάκαρ (5).
(5) Τὸ Μαρτύριον αὐτοῦ ὅρα εἰς τὸ Νέον Μαρτυρολόγιον.
Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.
Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Α’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.
* * *
