Αν θέλετε πολυτονικό κείμενο, πατήστε εδώ

Τω αυτώ μηνί ΙΖ’, μνήμη των Αγίων Αποστόλων Ανδρονίκου και Ιουνίας (1).

Εις τον Ανδρόνικον.

Έθνη διδάξας Ανδρόνικος μυρία,
Προς Χριστόν ήλθεν, ος καλεί προς φως έθνη.

Εις την Ιουνίαν.

Ιουνία τέθνηκε μηνί Μαΐω,
Ος πρώτος εστιν εισιών Ιουνίου.

Εβδομάτη δεκάτη θάν’ Ιουνίη Ανδρόνικός τε.

Ούτος ο του Χριστού Απόστολος και Μάρτυς έδραμεν εις όλην την οικουμένην ωσάν να είχε πτερά, και ανέσπασεν από την ρίζαν την πλάνην της ειδωλομανίας. Είχε δε ακολουθούσαν εις αυτόν και την υπερθαύμαστον Ιουνίαν, η οποία είχε νεκρωθή τω κόσμω, και έζη μόνω τω Χριστώ. Όθεν και οι δύω πολλούς απίστους ετράβιξαν εις την θεογνωσίαν. Και τους μεν ναούς των ειδώλων, κατέστρεψαν. Εκκλησίας δε θείας έκτισαν εις κάθε μέρος, και πνεύματα ακάθαρτα από τους ανθρώπους εδίωξαν, και πάθη ανιάτρευτα ιάτρευσαν. Ούτω λοιπόν διαλάμψαντες, επλήρωσαν και αυτοί το κοινόν χρέος της φύσεως καθό άνθρωποι οπού ήτον, και δια του θανάτου προς αιώνιον ζωήν μετέβησαν. Τούτους αναφέρει και ο μέγας Απόστολος Παύλος εν τη προς Ρωμαίους Επιστολή λέγων· «Ασπάσασθε Ανδρόνικον και Ιουνίαν τους συγγενείς μου και συναιχμαλώτους μου, οίτινές εισιν επίσημοι εν τοις Αποστόλοις, οι και προ εμού γεγόνασιν εν Χριστώ» (Ρωμ. ις’, 7).

(1) Εν δε τω χειρογράφω Συναξαριστή Ιουνία γράφεται, αρσενικώς λαμβανομένου παρ’ αυτώ το όνομα της Ιουνίας. Περί της ευρέσεως των λειψάνων του Αγίου τούτου Ανδρονίκου και Ιουνίας, όρα εις τας εικοσιδύω Φευρουαρίου.

*

Τη αυτή ημέρα μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Σολόχωνος και των συν αυτώ Παμφαμήρ και Παμφυλών (2).

Εις τον Σολόχωνα.

Φυγών Σολόχων του Σατανά τους λόχους,
Άτρωτος ήκει προς τον ύψιστον Λόγον.

Εις τον Παμφαμήρ και Παμφυλών.

Θαρσείτε καν τύπτησθε Μάρτυρες δύω,
Θήσει Θεός μάλαγμα ταις πληγαίς στέφη.

Ούτος ο Άγιος ήτον μεν, κατά τους χρόνους του βασιλέως Μαξιμιανού εν έτει σϞη’ [298]. Εκατάγετο δε, από την Αίγυπτον, στρατιώτης ων κατά το επάγγελμα υποκάτω εις τον τριβούνον Καμπανόν ονομαζόμενον, ομού με χιλίους άλλους στρατιώτας. Αναχωρήσας δε από την Αίγυπτον μαζί με τον Καμπανόν, επήγεν εις την Χαλκηδόνα. Επειδή δε ο βασιλεύς επρόσταξεν, ότι κάθε αρχιστράτηγος να αναγκάζη τους στρατιώτας του δια να θυσιάζουν εις τα είδωλα, δια τούτο ο Καμπανός εβίαζε τους εδικούς του στρατιώτας να τελειώσουν την βασιλικήν προσταγήν. Όλοι λοιπόν οι στρατιώται επείσθησαν, τρεις δε μόνοι αντιστάθησαν, ο Σολόχων, ο Παμφαμήρ, και ο Παμφυλών, κηρύττοντες εαυτούς Χριστιανούς, και λέγοντες με βεβαιότητα, ότι ει τι βάσανον και αν λάβουν, δεν αρνούνται τον Χριστόν, αλλά μέχρι θανάτου επιμένουν εις την πίστιν αυτού. Όθεν δια τούτο, τόσον πολλά εδάρθησαν και ετιμωρήθησαν οι αοίδιμοι, ώστε οπού επρίσθησαν η πλάταις των, και το πρίσμα εφούσκωσε και ανέβη παράνω από την κεφαλήν τους. Όθεν μέσα εις τον δαρμόν αυτόν παρέδωκαν τας ψυχάς των εις τον Θεόν ο Παμφαμήρ και ο Παμφυλών. Ο δε Άγιος Σολόχων ολίγον ενδυναμωθείς, επικαλείτο παρρησία το όνομα του Χριστού, και εκατηγόρει τον Καμπανόν δια την αγνωσίαν του, επειδή και ωνόμαζε θεούς τα άψυχα είδωλα. Εκ τούτου λοιπόν ο Καμπανός θυμωθείς, επρόσταξε να ανοίξουν με το σπαθί το στόμα του Μάρτυρος, και να χύσουν μέσα εις αυτό κρασί, το οποίον είχε προσφερθή ως θυσία εις τους θεούς. Ο δε Άγιος εδάγκασε με τα οδόντιά του το σπαθί, και έκοψε μέρος από αυτό. Κόψας δε και τα δεσμά οπού εφόρει, εστάθη έμπροσθεν του Καμπανού, μεγαλύνων μεν την θεότητα του Χριστού, περιπαίζων δε την κακοδαιμονίαν του άρχοντος. Τότε ήκουσε και μίαν φωνήν ελθούσαν εξ Ουρανού, η οποία επαρακίνει και εδυνάμονεν αυτόν εις το μαρτύριον.

Μετά ταύτα εσκόρπισαν κεραμίδια τραχέα εις τον τόπον του σταδίου, έπειτα δέσαντες τον Άγιον από τους πόδας, έσυραν αυτόν επτά φοραίς, επάνω εις τα τραχέα εκείνα και σκληρά κεραμίδια, από τα οποία κατατριβόμεναι αι πληγαί του Αγίου, επροξένουν εις αυτόν δριμυτάτους πόνους. Ύστερον έδεσαν τον Μάρτυρα από το δεξιόν χέρι, και εκρέμασαν αυτόν από ένα δοκάρι του οσπητίου. Από δε το αριστερόν του πόδι εκρέμασαν μίαν βαρείαν πέτραν. Όθεν ο Άγιος βασανιζόμενος με την βάσανον ταύτην από την έκτην ώραν έως την δεκάτην, δεν επείθετο να αρνηθή τον Χριστόν. Ύστερον δε έκοψαν το σχοινίον με δρεπάνι, και πεσών ο Άγιος κάτω, εστάθη όρθιος εις τους πόδας του. Όταν δε ενύκτωσεν, εθυμώθη πολλά ο Καμπανός, πως δεν εδυνήθη να καταπείση τον Άγιον. Όθεν πέρνωντας ένα καλάμι, με το οποίον έγραφεν, έμπηξεν αυτό μέσα εις το αυτί του Αγίου, και σπρώξας με βίαν, διεπέρασεν αυτό έως εις το ενδότερον μέρος της κεφαλής του. Και αυτός μεν επήγε δια να μοιράση το σιτηρέσιον εις τους στρατιώτας του, οι δε παρευρεθέντες εκεί Χριστιανοί, επήραν τον Άγιον επάνω εις ξυλοκρέββατον, επειδή παρελύθησαν όλα τα μέλη του, και δεν εδύνετο πλέον να περιπατή, και έτζι επήγαν εις ένα οσπήτιον μιας χήρας. Εκεί λοιπόν ο Άγιος φαγών ολίγον ψωμί, ευχήθηκε τους παρεστώτας Χριστιανούς, έπειτα αναβλέψας εις τον ουρανόν, παρέδωκε την μακαρίαν ψυχήν του εις χείρας Θεού, παρ’ ου και τον στέφανον έλαβε της αθλήσεως (3).

(2) Εν άλλοις δε ούτος γράφεται, Παμφαλιών.

(3) Σημείωσαι, ότι περιττώς γράφεται εδώ παρά τοις τετυπωμένοις Μηναίοις, η μνήμη Ηρακλείου, Παυλίνου, και Βενεδίμου, επειδή αυτοί εορτάζονται κατά την δεκάτην ογδόην του παρόντος Μαΐου, όπου και το Συναξάριον αυτών γράφεται. Ομοίως περιττώς γράφεται και η μνήμη των δύω Αλεξάνδρων, δύω Διονυσίων, Αγαπίου, Τιμολάου, Ρωμύλου και Πλησίου. Ούτοι γαρ εορτάζονται κατά την δεκάτην πέμπτην του Μαρτίου, όπου γράφεται και το τούτων Συναξάριον. Ομοίως περιττώς γράφεται εδώ η ανάδειξις της εν Καμουλιανοίς αχειροποιήτου εικόνος. Ταύτης γαρ η εύρεσις και το Συναξάριον γράφεται κατά την ενάτην του Αυγούστου.

*

Μνήμη των Οσίων πατέρων ημών Νεκταρίου και Θεοφάνους των αυταδέλφων, των κτιτόρων της Μονής του Βαρλαάμ των Μετεόρων.

Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.

Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ’. Εκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Τῷ αὐτῷ μηνὶ ΙΖ΄, μνήμη τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Ἀνδρονίκου καὶ Ἰουνίας (1).

Εἰς τὸν Ἀνδρόνικον.

Ἔθνη διδάξας Ἀνδρόνικος μυρία,
Πρὸς Χριστὸν ἦλθεν, ὃς καλεῖ πρὸς φῶς ἔθνη.

Εἰς τὴν Ἰουνίαν.

Ἰουνία τέθνηκε μηνὶ Μαΐῳ,
Ὃς πρῶτός ἐστιν εἰσιὼν Ἰουνίου.

Ἑβδομάτῃ δεκάτῃ θάν’ Ἰουνίη Ἀνδρόνικός τε.

Οὗτος ὁ τοῦ Χριστοῦ Ἀπόστολος καὶ Μάρτυς ἔδραμεν εἰς ὅλην τὴν οἰκουμένην ὡσὰν νὰ εἶχε πτερά, καὶ ἀνέσπασεν ἀπὸ τὴν ῥίζαν τὴν πλάνην τῆς εἰδωλομανίας. Εἶχε δὲ ἀκολουθοῦσαν εἰς αὐτὸν καὶ τὴν ὑπερθαύμαστον Ἰουνίαν, ἡ ὁποία εἶχε νεκρωθῆ τῷ κόσμῳ, καὶ ἔζη μόνῳ τῷ Χριστῷ. Ὅθεν καὶ οἱ δύω πολλοὺς ἀπίστους ἐτράβιξαν εἰς τὴν θεογνωσίαν. Καὶ τοὺς μὲν ναοὺς τῶν εἰδώλων, κατέστρεψαν. Ἐκκλησίας δὲ θείας ἔκτισαν εἰς κάθε μέρος, καὶ πνεύματα ἀκάθαρτα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἐδίωξαν, καὶ πάθη ἀνιάτρευτα ἰάτρευσαν. Οὕτω λοιπὸν διαλάμψαντες, ἐπλήρωσαν καὶ αὐτοὶ τὸ κοινὸν χρέος τῆς φύσεως καθὸ ἄνθρωποι ὁποῦ ἦτον, καὶ διὰ τοῦ θανάτου πρὸς αἰώνιον ζωὴν μετέβησαν. Τούτους ἀναφέρει καὶ ὁ μέγας Ἀπόστολος Παῦλος ἐν τῇ πρὸς Ῥωμαίους Ἐπιστολῇ λέγων· «Ἀσπάσασθε Ἀνδρόνικον καὶ Ἰουνίαν τοὺς συγγενεῖς μου καὶ συναιχμαλώτους μου, οἵτινές εἰσιν ἐπίσημοι ἐν τοῖς Ἀποστόλοις, οἳ καὶ πρὸ ἐμοῦ γεγόνασιν ἐν Χριστῷ» (Ῥωμ. ις΄, 7).

(1) Ἐν δὲ τῷ χειρογράφῳ Συναξαριστῇ Ἰουνία γράφεται, ἀρσενικῶς λαμβανομένου παρ’ αὐτῷ τὸ ὄνομα τῆς Ἰουνίας. Περὶ τῆς εὑρέσεως τῶν λειψάνων τοῦ Ἁγίου τούτου Ἀνδρονίκου καὶ Ἰουνίας, ὅρα εἰς τὰς εἰκοσιδύω Φευρουαρίου.

*

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Σολόχωνος καὶ τῶν σὺν αὐτῷ Παμφαμὴρ καὶ Παμφυλών (2).

Εἰς τὸν Σολόχωνα.

Φυγὼν Σολόχων τοῦ Σατανᾶ τοὺς λόχους,
Ἄτρωτος ἥκει πρὸς τὸν ὕψιστον Λόγον.

Εἰς τὸν Παμφαμὴρ καὶ Παμφυλών.

Θαρσεῖτε κᾂν τύπτησθε Μάρτυρες δύω,
Θήσει Θεὸς μάλαγμα ταῖς πληγαῖς στέφη.

Οὗτος ὁ Ἅγιος ἦτον μέν, κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Μαξιμιανοῦ ἐν ἔτει σϞη΄ [298]. Ἐκατάγετο δέ, ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, στρατιώτης ὢν κατὰ τὸ ἐπάγγελμα ὑποκάτω εἰς τὸν τριβοῦνον Καμπανὸν ὀνομαζόμενον, ὁμοῦ μὲ χιλίους ἄλλους στρατιώτας. Ἀναχωρήσας δὲ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον μαζὶ μὲ τὸν Καμπανόν, ἐπῆγεν εἰς τὴν Χαλκηδόνα. Ἐπειδὴ δὲ ὁ βασιλεὺς ἐπρόσταξεν, ὅτι κάθε ἀρχιστράτηγος νὰ ἀναγκάζῃ τοὺς στρατιώτας του διὰ νὰ θυσιάζουν εἰς τὰ εἴδωλα, διὰ τοῦτο ὁ Καμπανὸς ἐβίαζε τοὺς ἐδικούς του στρατιώτας νὰ τελειώσουν τὴν βασιλικὴν προσταγήν. Ὅλοι λοιπὸν οἱ στρατιῶται ἐπείσθησαν, τρεῖς δὲ μόνοι ἀντιστάθησαν, ὁ Σολόχων, ὁ Παμφαμήρ, καὶ ὁ Παμφυλών, κηρύττοντες ἑαυτοὺς Χριστιανούς, καὶ λέγοντες μὲ βεβαιότητα, ὅτι εἴ τι βάσανον καὶ ἂν λάβουν, δὲν ἀρνοῦνται τὸν Χριστόν, ἀλλὰ μέχρι θανάτου ἐπιμένουν εἰς τὴν πίστιν αὐτοῦ. Ὅθεν διὰ τοῦτο, τόσον πολλὰ ἐδάρθησαν καὶ ἐτιμωρήθησαν οἱ ἀοίδιμοι, ὥστε ὁποῦ ἐπρίσθησαν ᾑ πλάταις των, καὶ τὸ πρίσμα ἐφούσκωσε καὶ ἀνέβη παράνω ἀπὸ τὴν κεφαλήν τους. Ὅθεν μέσα εἰς τὸν δαρμὸν αὐτὸν παρέδωκαν τὰς ψυχάς των εἰς τὸν Θεὸν ὁ Παμφαμὴρ καὶ ὁ Παμφυλών. Ὁ δὲ Ἅγιος Σολόχων ὀλίγον ἐνδυναμωθείς, ἐπικαλεῖτο παρρησίᾳ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἐκατηγόρει τὸν Καμπανὸν διὰ τὴν ἀγνωσίαν του, ἐπειδὴ καὶ ὠνόμαζε θεοὺς τὰ ἄψυχα εἴδωλα. Ἐκ τούτου λοιπὸν ὁ Καμπανὸς θυμωθείς, ἐπρόσταξε νὰ ἀνοίξουν μὲ τὸ σπαθὶ τὸ στόμα τοῦ Μάρτυρος, καὶ νὰ χύσουν μέσα εἰς αὐτὸ κρασί, τὸ ὁποῖον εἶχε προσφερθῆ ὡς θυσία εἰς τοὺς θεούς. Ὁ δὲ Ἅγιος ἐδάγκασε μὲ τὰ ὀδόντιά του τὸ σπαθί, καὶ ἔκοψε μέρος ἀπὸ αὐτό. Κόψας δὲ καὶ τὰ δεσμὰ ὁποῦ ἐφόρει, ἐστάθη ἔμπροσθεν τοῦ Καμπανοῦ, μεγαλύνων μὲν τὴν θεότητα τοῦ Χριστοῦ, περιπαίζων δὲ τὴν κακοδαιμονίαν τοῦ ἄρχοντος. Τότε ἤκουσε καὶ μίαν φωνὴν ἐλθοῦσαν ἐξ Οὐρανοῦ, ἡ ὁποία ἐπαρακίνει καὶ ἐδυνάμονεν αὐτὸν εἰς τὸ μαρτύριον.

Μετὰ ταῦτα ἐσκόρπισαν κεραμίδια τραχέα εἰς τὸν τόπον τοῦ σταδίου, ἔπειτα δέσαντες τὸν Ἅγιον ἀπὸ τοὺς πόδας, ἔσυραν αὐτὸν ἑπτὰ φοραῖς, ἐπάνω εἰς τὰ τραχέα ἐκεῖνα καὶ σκληρὰ κεραμίδια, ἀπὸ τὰ ὁποῖα κατατριβόμεναι αἱ πληγαὶ τοῦ Ἁγίου, ἐπροξένουν εἰς αὐτὸν δριμυτάτους πόνους. Ὕστερον ἔδεσαν τὸν Μάρτυρα ἀπὸ τὸ δεξιὸν χέρι, καὶ ἐκρέμασαν αὐτὸν ἀπὸ ἕνα δοκάρι τοῦ ὁσπητίου. Ἀπὸ δὲ τὸ ἀριστερόν του πόδι ἐκρέμασαν μίαν βαρεῖαν πέτραν. Ὅθεν ὁ Ἅγιος βασανιζόμενος μὲ τὴν βάσανον ταύτην ἀπὸ τὴν ἕκτην ὥραν ἕως τὴν δεκάτην, δὲν ἐπείθετο νὰ ἀρνηθῇ τὸν Χριστόν. Ὕστερον δὲ ἔκοψαν τὸ σχοινίον μὲ δρεπάνι, καὶ πεσὼν ὁ Ἅγιος κάτω, ἐστάθη ὄρθιος εἰς τοὺς πόδας του. Ὅταν δὲ ἐνύκτωσεν, ἐθυμώθη πολλὰ ὁ Καμπανός, πῶς δὲν ἐδυνήθη νὰ καταπείσῃ τὸν Ἅγιον. Ὅθεν πέρνωντας ἕνα καλάμι, μὲ τὸ ὁποῖον ἔγραφεν, ἔμπηξεν αὐτὸ μέσα εἰς τὸ αὐτὶ τοῦ Ἁγίου, καὶ σπρώξας μὲ βίαν, διεπέρασεν αὐτὸ ἕως εἰς τὸ ἐνδότερον μέρος τῆς κεφαλῆς του. Καὶ αὐτὸς μὲν ἐπῆγε διὰ νὰ μοιράσῃ τὸ σιτηρέσιον εἰς τοὺς στρατιώτας του, οἱ δὲ παρευρεθέντες ἐκεῖ Χριστιανοί, ἐπῆραν τὸν Ἅγιον ἐπάνω εἰς ξυλοκρέββατον, ἐπειδὴ παρελύθησαν ὅλα τὰ μέλη του, καὶ δὲν ἐδύνετο πλέον νὰ περιπατῇ, καὶ ἔτζι ἐπῆγαν εἰς ἕνα ὁσπήτιον μιᾶς χήρας. Ἐκεῖ λοιπὸν ὁ Ἅγιος φαγὼν ὀλίγον ψωμί, εὐχήθηκε τοὺς παρεστῶτας Χριστιανούς, ἔπειτα ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανόν, παρέδωκε τὴν μακαρίαν ψυχήν του εἰς χεῖρας Θεοῦ, παρ’ οὗ καὶ τὸν στέφανον ἔλαβε τῆς ἀθλήσεως (3).

(2) Ἐν ἄλλοις δὲ οὗτος γράφεται, Παμφαλιών.

(3) Σημείωσαι, ὅτι περιττῶς γράφεται ἐδῶ παρὰ τοῖς τετυπωμένοις Μηναίοις, ἡ μνήμη Ἡρακλείου, Παυλίνου, καὶ Βενεδίμου, ἐπειδὴ αὐτοὶ ἑορτάζονται κατὰ τὴν δεκάτην ὀγδόην τοῦ παρόντος Μαΐου, ὅπου καὶ τὸ Συναξάριον αὐτῶν γράφεται. Ὁμοίως περιττῶς γράφεται καὶ ἡ μνήμη τῶν δύω Ἀλεξάνδρων, δύω Διονυσίων, Ἀγαπίου, Τιμολάου, Ῥωμύλου καὶ Πλησίου. Οὗτοι γὰρ ἑορτάζονται κατὰ τὴν δεκάτην πέμπτην τοῦ Μαρτίου, ὅπου γράφεται καὶ τὸ τούτων Συναξάριον. Ὁμοίως περιττῶς γράφεται ἐδῶ ἡ ἀνάδειξις τῆς ἐν Καμουλιανοῖς ἀχειροποιήτου εἰκόνος. Ταύτης γὰρ ἡ εὕρεσις καὶ τὸ Συναξάριον γράφεται κατὰ τὴν ἐνάτην τοῦ Αὐγούστου.

*

Μνήμη τῶν Ὁσίων πατέρων ἡμῶν Νεκταρίου καὶ Θεοφάνους τῶν αὐταδέλφων, τῶν κτιτόρων τῆς Μονῆς τοῦ Βαρλαὰμ τῶν Μετεόρων.

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Γ’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

 Των Αγίων Ανδρονίκου και Ιουνίας, Σολόχωνος και των συν αυτώ, Νεκταρίου και Θεοφάνους κτιτόρων Μονής Βαρλαάμ