Αν θέλετε πολυτονικό κείμενο, πατήστε εδώ

Τω αυτώ μηνί ΙΑ’, μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος Βλασίου Επισκόπου Σεβαστείας.

Λαιμόν Βλάσιος εκκοπείς δια ξίφους,
Αλγούσι λαιμοίς ρευμάτων είργει βλάβος.

Ενδεκάτη Βλασίου τάμεν αυχένα χαλκός ατειρής.

Ούτος ο Άγιος ήτον κατά τους χρόνους Λικινίου του βασιλέως εν έτει τιε’ [315], Επίσκοπος της Σεβαστείας. Εκατοίκει δε εις ένα σπήλαιον ενός βουνού, εις το οποίον ερχόμενα τα άγρια ζώα, ημερόνοντο δια μέσου της ευλογίας του, και χειροήθη εγίνοντο. Ώντας δε ο Άγιος της ιατρικής τέχνης έμπειρος, έλαβε προς τούτοις παρά Θεού και την των θαυμάτων ενέργειαν, όθεν δια της θείας χάριτος πολλάς ιατρείας έκαμνε. Κρατηθείς δε από τους ειδωλολάτρας, εφέρθη εις τον ηγεμόνα Αγρικόλαον, και ομολογήσας έμπροσθεν αυτού το όνομα του Χριστού, εδάρθη με ραβδία. Έπειτα κρεμασθείς, καταξεσχίσθη, και έτζι εβάλθη εις φυλακήν. Όταν δε τον επήγαιναν εις την φυλακήν, ηκολούθησαν εις αυτόν επτά γυναίκες, αι οποίαι ομολογήσασαι τον Χριστόν Θεόν αληθινόν, απεκεφαλίσθησαν.

Ο δε Άγιος Βλάσιος ερρίφθη εις τον βυθόν της εκεί ευρισκομένης λίμνης. Επειδή δε υπό θείων Αγγέλων ευγήκεν έξω εις την στερεάν αβλαβής, δια τούτο απεκεφαλίσθη, ομού με τα δύω βρέφη, οπού ήτον μαζί με αυτόν εις την φυλακήν, τα οποία εδιδάχθησαν παρά του Αγίου την εις Χριστόν πίστιν, ή μάλλον ειπείν, εδιδάχθησαν αυτήν από την άνωθεν σοφίαν του Θεού. Λέγουσι δε, ότι ούτος ο Άγιος Βλάσιος ήτον, οπού έγινεν επίτροπος εις την έγγραφον διαθήκην του Αγίου Μάρτυρος Ευστρατίου, κατά τον καιρόν οπού εκείνος εμαρτύρησεν, ως αναφέρεται εις τον Βίον των πέντε Μαρτύρων, κατά την δεκάτην τρίτην του Δεκεμβρίου. Όθεν και εις ένα παλαιόν πανίον ευρέθη εικονισμένος ούτος ο Άγιος Βλάσιος, στεκόμενος ανάμεσα εις τους πέντε Μάρτυρας, κοντά εις τον Άγιον Ευστράτιον, και δεχόμενος από τας χείρας του το χαρτίον της διαθήκης. Τελείται δε η αυτού Σύναξις εις τον αγιώτατον και μαρτυρικόν Ναόν αυτού, ο οποίος ευρίσκεται κοντά εις τον Άγιον Απόστολον Φίλιππον, εις τόπον λεγόμενον του Μιλτιάδου. (Τον κατά πλάτος Βίον αυτού όρα εις τον Εφραίμ (1).)

(1) Ο δε ελληνικός Βίος αυτού σώζεται εν τη των Ιβήρων Μονή και εν άλλαις, ου η αρχή· «Βλάσιος ο Μάρτυς». Εν δε τη Μεγίστη Λαύρα σώζεται και άλλος Βίος αυτού, ου η αρχή· «Ηνίκα ο καιρός των ειδώλων».

*

Τη αυτή ημέρα οι Άγιοι δύω Παίδες, οι συναθλήσαντες τω Αγίω Βλασίω, ξίφει τελειούνται.

Βαβαί τοσαύτης Παιδίων ευθαρσίας!
Σπεύδουσιν άμφω ποίον εκτμηθή φθάσαν.

*

Αι Άγιαι επτά Γυναίκες, αι ακολουθήσασαι τω Αγίω Βλασίω, ξίφει τελειούνται.

Κτείνει γυναίκας επτά σεπτάς το ξίφος,
Ου τη γυναικών συσχεθείσας δειλία.

*

Η εύρεσις του λειψάνου του Αγίου Προφήτου Ζαχαρίου, του πατρός του Προδρόμου.

Φανείς ο νεκρός γήθεν ο Ζαχαρίου,
Τοις ζώσι πιστοίς άφθονον βλύζει χάριν (2).

(2) Το λείψανον του Αγίου Προφήτου Ζαχαρίου ευρέθη εν τοις χρόνοις του νέου Θεοδοσίου, εν έτει υθ’ [409], εις το χωρίον Κοφάρ της Ελευθερουπόλεως της εν Παλαιστίνη, υπό τινος ανθρώπου, Καλημέρου ονομαζομένου, και εφόρει ένα λευκόν ένδυμα, μίτραν χρυσήν εις την κεφαλήν, σανδάλια χρυσά εις τους πόδας, καθώς ευρίσκετο εις το θυσιαστήριον, όταν ελειτούργει τω Θεώ. (Δοσιθ. σελ. 267 της Δωδεκαβίβλου.) Τώρα δε ευρίσκεται το λείψανόν του εις την Ιταλίαν, καθώς λέγει ο Ιεροσολύμων Νεκτάριος, σελ. 192, της περί της αρχής του Πάπα αντιρρήσεως.

*

Μνήμη Θεοδώρας της βασιλίσσης, της ανακαλεσάσης την Ορθοδοξίαν.

Θεοδώραν άνασσαν ευσεβεστάτην,
Χριστός Βασιλεύς αξιοί θείου στέφους (3).

Αύτη ήτον, γυνή μεν του βασιλέως Θεοφίλου του εικονομάχου, ορθόδοξος δε και ευσεβής, και όχι κακόδοξος, καθώς ήτον ο άνδρας της. Εκείνος γαρ, τον μεν Άγιον Μεθόδιον τον Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως εξώρισεν, αντί δε εκείνου έκαμε Πατριάρχην Ιωάννην τον μάγον και λεκανομάντιν, και τας αγίας εικόνας κατέκαυσεν. Η δε ευσεβεστάτη αύτη βασίλισσα, φανερά μεν, δεν ετόλμα να προσκυνή τας αγίας εικόνας. Κρυφίως δε, είχεν αυτάς εις τον κοιτώνα της, και την νύκτα εστέκετο έμπροσθεν αυτών, προσευχομένη και παρακαλούσα τον Θεόν, ίνα κάμη έλεος εις τους Ορθοδόξους. Εγέννησε δε υιόν ονόματι Μιχαήλ, και εδίδαξεν αυτόν την Ορθοδοξίαν. Μετά δε τον θάνατον του ανδρός της Θεοφίλου, ευθύς έφερεν από την εξορίαν τον Άγιον Μεθόδιον. Εσύναξε δε και ιεράν Σύνοδον και αναθεμάτισε τους Εικονομάχους, και τον Πατριάρχην Ιωάννην εκατέβασεν από τον θρόνον, και τας αγίας εικόνας εισήγαγεν εις την Εκκλησίαν του Χριστού. Είτα παρέδωκε το πνεύμα της τω Θεώ, αφήσασα την βασιλείαν εις τον υιόν της Μιχαήλ.

(3) Το δε εν τω Μηναίω δίστιχον αφέθη, ως πάντη άμετρον.

*

Ο Άγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ο Σέρβος, ο εν τη πόλει Σοφία μαρτυρήσας κατά το έτος ͵αφιε’ [1515], δια πυρός τελειούται.

Γεώργιος δε μη το πυρ δειλιάσας,
Απυρπόλητος εν πυρί διαμένει (4).

(4) Τούτου το Μαρτύριον όρα εις το Νέον Μαρτυρολόγιον.

Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.

Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β’. Εκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Τῷ αὐτῷ μηνὶ ΙΑ΄, μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Βλασίου Ἐπισκόπου Σεβαστείας.

Λαιμὸν Βλάσιος ἐκκοπεὶς διὰ ξίφους,
Ἀλγοῦσι λαιμοῖς ῥευμάτων εἴργει βλάβος.

Ἑνδεκάτῃ Βλασίου τάμεν αὐχένα χαλκὸς ἀτειρής.

Οὗτος ὁ Ἅγιος ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους Λικινίου τοῦ βασιλέως ἐν ἔτει τιε΄ [315], Ἐπίσκοπος τῆς Σεβαστείας. Ἐκατοίκει δὲ εἰς ἕνα σπήλαιον ἑνὸς βουνοῦ, εἰς τὸ ὁποῖον ἐρχόμενα τὰ ἄγρια ζῶα, ἡμερόνοντο διὰ μέσου τῆς εὐλογίας του, καὶ χειροήθη ἐγίνοντο. Ὤντας δὲ ὁ Ἅγιος τῆς ἰατρικῆς τέχνης ἔμπειρος, ἔλαβε πρὸς τούτοις παρὰ Θεοῦ καὶ τὴν τῶν θαυμάτων ἐνέργειαν, ὅθεν διὰ τῆς θείας χάριτος πολλὰς ἰατρείας ἔκαμνε. Κρατηθεὶς δὲ ἀπὸ τοὺς εἰδωλολάτρας, ἐφέρθη εἰς τὸν ἡγεμόνα Ἀγρικόλαον, καὶ ὁμολογήσας ἔμπροσθεν αὐτοῦ τὸ ὄνομα τοῦ Χριστοῦ, ἐδάρθη μὲ ῥαβδία. Ἔπειτα κρεμασθείς, καταξεσχίσθη, καὶ ἔτζι ἐβάλθη εἰς φυλακήν. Ὅταν δὲ τὸν ἐπήγαιναν εἰς τὴν φυλακήν, ἠκολούθησαν εἰς αὐτὸν ἑπτὰ γυναῖκες, αἱ ὁποῖαι ὁμολογήσασαι τὸν Χριστὸν Θεὸν ἀληθινόν, ἀπεκεφαλίσθησαν.

Ὁ δὲ Ἅγιος Βλάσιος ἐρρίφθη εἰς τὸν βυθὸν τῆς ἐκεῖ εὑρισκομένης λίμνης. Ἐπειδὴ δὲ ὑπὸ θείων Ἀγγέλων εὐγῆκεν ἔξω εἰς τὴν στερεὰν ἀβλαβής, διὰ τοῦτο ἀπεκεφαλίσθη, ὁμοῦ μὲ τὰ δύω βρέφη, ὁποῦ ἦτον μαζὶ μὲ αὐτὸν εἰς τὴν φυλακήν, τὰ ὁποῖα ἐδιδάχθησαν παρὰ τοῦ Ἁγίου τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν, ἢ μᾶλλον εἰπεῖν, ἐδιδάχθησαν αὐτὴν ἀπὸ τὴν ἄνωθεν σοφίαν τοῦ Θεοῦ. Λέγουσι δέ, ὅτι οὗτος ὁ Ἅγιος Βλάσιος ἦτον, ὁποῦ ἔγινεν ἐπίτροπος εἰς τὴν ἔγγραφον διαθήκην τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Εὐστρατίου, κατὰ τὸν καιρὸν ὁποῦ ἐκεῖνος ἐμαρτύρησεν, ὡς ἀναφέρεται εἰς τὸν Βίον τῶν πέντε Μαρτύρων, κατὰ τὴν δεκάτην τρίτην τοῦ Δεκεμβρίου. Ὅθεν καὶ εἰς ἕνα παλαιὸν πανίον εὑρέθη εἰκονισμένος οὗτος ὁ Ἅγιος Βλάσιος, στεκόμενος ἀνάμεσα εἰς τοὺς πέντε Μάρτυρας, κοντὰ εἰς τὸν Ἅγιον Εὐστράτιον, καὶ δεχόμενος ἀπὸ τὰς χεῖράς του τὸ χαρτίον τῆς διαθήκης. Τελεῖται δὲ ἡ αὐτοῦ Σύναξις εἰς τὸν ἁγιώτατον καὶ μαρτυρικὸν Ναὸν αὐτοῦ, ὁ ὁποῖος εὑρίσκεται κοντὰ εἰς τὸν Ἅγιον Ἀπόστολον Φίλιππον, εἰς τόπον λεγόμενον τοῦ Μιλτιάδου. (Τὸν κατὰ πλάτος Βίον αὐτοῦ ὅρα εἰς τὸν Ἐφραίμ (1).)

(1) Ὁ δὲ ἑλληνικὸς Βίος αὐτοῦ σῴζεται ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων Μονῇ καὶ ἐν ἄλλαις, οὗ ἡ ἀρχή· «Βλάσιος ὁ Μάρτυς». Ἐν δὲ τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ σῴζεται καὶ ἄλλος Βίος αὐτοῦ, οὗ ἡ ἀρχή· «Ἡνίκα ὁ καιρὸς τῶν εἰδώλων».

*

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ οἱ Ἅγιοι δύω Παῖδες, οἱ συναθλήσαντες τῷ Ἁγίῳ Βλασίῳ, ξίφει τελειοῦνται.

Βαβαὶ τοσαύτης Παιδίων εὐθαρσίας!
Σπεύδουσιν ἄμφω ποῖον ἐκτμηθῇ φθάσαν.

*

Αἱ Ἅγιαι ἑπτὰ Γυναῖκες, αἱ ἀκολουθήσασαι τῷ Ἁγίῳ Βλασίῳ, ξίφει τελειοῦνται.

Κτείνει γυναῖκας ἑπτὰ σεπτὰς τὸ ξίφος,
Οὐ τῇ γυναικῶν συσχεθείσας δειλίᾳ.

*

Ἡ εὕρεσις τοῦ λειψάνου τοῦ Ἁγίου Προφήτου Ζαχαρίου, τοῦ πατρὸς τοῦ Προδρόμου.

Φανεὶς ὁ νεκρὸς γῆθεν ὁ Ζαχαρίου,
Τοῖς ζῶσι πιστοῖς ἄφθονον βλύζει χάριν (2).

(2) Τὸ λείψανον τοῦ Ἁγίου Προφήτου Ζαχαρίου εὑρέθη ἐν τοῖς χρόνοις τοῦ νέου Θεοδοσίου, ἐν ἔτει υθ΄ [409], εἰς τὸ χωρίον Κοφὰρ τῆς Ἐλευθερουπόλεως τῆς ἐν Παλαιστίνῃ, ὑπό τινος ἀνθρώπου, Καλημέρου ὀνομαζομένου, καὶ ἐφόρει ἕνα λευκὸν ἔνδυμα, μίτραν χρυσῆν εἰς τὴν κεφαλήν, σανδάλια χρυσᾶ εἰς τοὺς πόδας, καθὼς εὑρίσκετο εἰς τὸ θυσιαστήριον, ὅταν ἐλειτούργει τῷ Θεῷ. (Δοσιθ. σελ. 267 τῆς Δωδεκαβίβλου.) Τώρα δὲ εὑρίσκεται τὸ λείψανόν του εἰς τὴν Ἰταλίαν, καθὼς λέγει ὁ Ἱεροσολύμων Νεκτάριος, σελ. 192, τῆς περὶ τῆς ἀρχῆς τοῦ Πάπα ἀντιρρήσεως.

*

Μνήμη Θεοδώρας τῆς βασιλίσσης, τῆς ἀνακαλεσάσης τὴν Ὀρθοδοξίαν.

Θεοδώραν ἄνασσαν εὐσεβεστάτην,
Χριστὸς Βασιλεὺς ἀξιοῖ θείου στέφους (3).

Αὕτη ἦτον, γυνὴ μὲν τοῦ βασιλέως Θεοφίλου τοῦ εἰκονομάχου, ὀρθόδοξος δὲ καὶ εὐσεβής, καὶ ὄχι κακόδοξος, καθὼς ἦτον ὁ ἄνδρας της. Ἐκεῖνος γάρ, τὸν μὲν Ἅγιον Μεθόδιον τὸν Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως ἐξώρισεν, ἀντὶ δὲ ἐκείνου ἔκαμε Πατριάρχην Ἰωάννην τὸν μάγον καὶ λεκανομάντιν, καὶ τὰς ἁγίας εἰκόνας κατέκαυσεν. Ἡ δὲ εὐσεβεστάτη αὕτη βασίλισσα, φανερὰ μέν, δὲν ἐτόλμα νὰ προσκυνῇ τὰς ἁγίας εἰκόνας. Κρυφίως δέ, εἶχεν αὐτὰς εἰς τὸν κοιτῶνά της, καὶ τὴν νύκτα ἐστέκετο ἔμπροσθεν αὐτῶν, προσευχομένη καὶ παρακαλοῦσα τὸν Θεόν, ἵνα κάμῃ ἔλεος εἰς τοὺς Ὀρθοδόξους. Ἐγέννησε δὲ υἱὸν ὀνόματι Μιχαήλ, καὶ ἐδίδαξεν αὐτὸν τὴν Ὀρθοδοξίαν. Μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ ἀνδρός της Θεοφίλου, εὐθὺς ἔφερεν ἀπὸ τὴν ἐξορίαν τὸν Ἅγιον Μεθόδιον. Ἐσύναξε δὲ καὶ ἱερὰν Σύνοδον καὶ ἀναθεμάτισε τοὺς Εἰκονομάχους, καὶ τὸν Πατριάρχην Ἰωάννην ἐκατέβασεν ἀπὸ τὸν θρόνον, καὶ τὰς ἁγίας εἰκόνας εἰσήγαγεν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ. Εἶτα παρέδωκε τὸ πνεῦμά της τῷ Θεῷ, ἀφήσασα τὴν βασιλείαν εἰς τὸν υἱόν της Μιχαήλ.

(3) Τὸ δὲ ἐν τῷ Μηναίῳ δίστιχον ἀφέθη, ὡς πάντῃ ἄμετρον.

*

Ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς Γεώργιος ὁ Σέρβος, ὁ ἐν τῇ πόλει Σοφίᾳ μαρτυρήσας κατὰ τὸ ἔτος ͵αφιε΄ [1515], διὰ πυρὸς τελειοῦται.

Γεώργιος δὲ μὴ τὸ πῦρ δειλιάσας,
Ἀπυρπόλητος ἐν πυρὶ διαμένει (4).

(4) Τούτου τὸ Μαρτύριον ὅρα εἰς τὸ Νέον Μαρτυρολόγιον.

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Β’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Των Αγίων Βλασίου Επισκόπου Σεβαστείας, Ζαχαρίου πατρός του Προδρόμου, Θεοδώρας της βασιλίσσης κ.ά.