Αν θέλετε πολυτονικό κείμενο, πατήστε εδώ

Τω αυτώ μηνί Ι’, μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών Γρηγορίου Νύσσης.

Η μούσα Γρηγορίου ου Νύσσα θρόνος,
Ου Πιερίαν, αλλ’ Εδέμ σκηνήν έχει.

Γρηγόριον δεκάτη θανάτου κνέφας αμφεκάλυψεν.

Ούτος ο εν Αγίοις Πατήρ ημών Γρηγόριος, ο Νύσσης Επίσκοπος (ήτις κοινώς Νύσι ονομάζεται, πόλις με θρόνον Επισκόπου υπό τον Καισαρείας, απέχουσα ταύτης εξήντα μίλια), ούτος λέγω ήτον αδελφός του Μεγάλου Βασιλείου ακμάσας εν έτει τοδ’ [374]. Λαμπρός ων εν τοις λόγοις, και της Ορθοδόξου πίστεως ζηλωτής. Δια τούτο και προστάτης εχρημάτισε της του Χριστού Εκκλησίας. Παρών γαρ ήτον και αυτός ο τρισόλβιος μαζί με τους εκατόν πεντήκοντα Επισκόπους, οι οποίοι εσυνάχθησαν εις την εν Κωνσταντινουπόλει γενομένην Οικουμενικήν Δευτέραν Σύνοδον κατά των Πνευματομάχων, εν έτει τπα’ [381]. Και εστάθη υπέρμαχος μεν της Ορθοδόξου πίστεως, αντίμαχος δε της δυσσεβούς αιρέσεως των Πνευματομάχων, κατατροπώσας αυτούς με γραφικάς αποδείξεις, και με την δύναμιν των λόγων του. Περάσας γαρ κάθε είδος λόγου και αρετής, εις καθ’ ένα το κράτος έλαβεν. Ούτος λοιπόν ποιμάνας το ποίμνιόν του καλώς και οσίως, εν γήρα καλώ προς Κύριον εξεδήμησεν. Ήτον δε κατά τον χαρακτήρα του σώματος, όμοιος κατά πάντα με τον αδελφόν του Βασίλειον, έξω από το λευκόν των μαλλίων, και το ολίγον χαριέστατον, οπού είχεν ούτος περισσότερον από εκείνον. Τελείται δε η αυτού Σύναξις εν τη αγιωτάτη Μεγάλη Εκκλησία (1).

(1) Άλλοι δε ακριβέστερον και συντομώτερον γράφουσι ταύτα περί του Αγίου τούτου Γρηγορίου. Ο εν Αγίοις Πατήρ ημών Γρηγόριος ο της εν τη Καππαδοκία Νύσσης Επίσκοπος, Αναγνώστης ων πρότερον, ύστερον αφήσας την τάξιν, έδωκε τον εαυτόν του εις την σπουδήν της ρητορικής τέχνης. Ανεκαλέσθη δε πάλιν εις την τάξιν του δια των επιπληκτικών παρακινήσεων Γρηγορίου του Θεολόγου. Προ του δε να γένη Επίσκοπος, έλαβεν εις γυναίκα την Θεοσεβίαν, της οποίας τον θάνατον ανδρείως υπέμεινεν. Κατά το 372 έτος έγινεν Επίσκοπος. Και ολίγον ύστερον από την επισκοπήν, εξωρίσθη από τον Ουάλεντα, και επεριπάτει εις διαφόρους τόπους, ταλαιπωρούμενος από τους Αρειανούς, εν έτει δε 378, τελευτήσαντος του Ουάλεντος, ανεκαλέσθη εις τον θρόνον από τον Γρατιανόν. Παρεστάθη δε εν τη κατά Αντιόχειαν Συνόδω, και επέμφθη παρ’ αυτής εις την Αραβίαν ομού με άλλους Επισκόπους, δια να επισκεφθή τας εκεί Εκκλησίας. Ελθών δε εις Ιεροσόλυμα, και προσκυνήσας τους Αγίους Τόπους, αηδίασε δια τας εκεί τότε γινομένας κακίας. Παρών δε εις την Β’ Σύνοδον εν έτει 381, ανεπλήρωσε το σύμβολον της εν Νικαία, προσθείς την θεολογίαν του Αγίου Πνεύματος, και τα τέσσαρα άλλα άρθρα μέχρι τέλους. Ευρέθη δε παρών και εις την εν Κωνσταντινουπόλει γενομένην τοπικήν Σύνοδον, περί Αγαπίου και Βαγαδίου εν έτει 394. Σημείωσαι, ότι η Οικουμενική Εβδόμη Σύνοδος εν τη έκτη πράξει αυτής, Πατέρα Πατέρων ονομάζει τον θείον τούτον Νύσσης Γρηγόριον. Ο δε Θεολόγος Γρηγόριος λόγον έχει εις τον Γρηγόριον τούτον, ου η αρχή· «Φίλου πιστού ουκ έστιν αντάλλαγμα». (Σώζεται εν τοις εκδεδομένοις.)

*

Τη αυτή ημέρα μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Δομετιανού Επισκόπου Μελιτινής.

Δομετιανός της φθοράς απηλλάγη,
Είπερ φθοράν χρη τον δε τον βίον λέγειν.

Ούτος ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Ιουστινιανού του μικρού, του και ρινοτμήτου καλουμένου, εν έτει χϞα’ [691], υιός Θεοδώρου και Ευδοκίας, οίτινες ήτον πλούσιοι από χρήματα. Ούτος λοιπόν σπουδάσας αρκετά την έξω παιδείαν, και την έσω των θείων Γραφών, συνεζεύχθη με γυναίκα δια γάμου ολίγον καιρόν. Αφ’ ου δε η γυνή του ετελεύτησε, κατέστη Επίσκοπος της εν Μελιτινή αγίας Εκκλησίας, όταν ήτον τριάκοντα χρόνων, επειδή όλην την σπουδήν του είχεν εις την κατά Θεόν φιλοσοφίαν. Συγκεράσας λοιπόν την πολιτικήν φρόνησιν μαζί με την ασκητικήν αγωγήν, όχι μόνον έγινεν αίτιος σωτηρίας εις τους επαρχιώτας του Χριστιανούς, αλλά και εις όλον απλώς το γένος των Ρωμαίων. Διότι παρακαλεσθείς πολλαίς φοραίς από τον βασιλέα των Ρωμαίων Μαυρίκιον, εν έτει ωπδ’ [884], απεστάλθη εις την Περσίαν. Και όταν ο Βαράμ εσηκώθη εναντίον εις τον βασιλέα των Περσών Χοσρόην, και εδίωξεν αυτόν από τον θρόνον, τότε ο Άγιος ούτος εστάθη αρκετός, και πάλιν απεκατέστησε τον Χοσρόην εις την βασιλείαν του. Όθεν δια το τοιούτον κατόρθωμα, υπέταξε τον Χοσρόην εις τους Ρωμαίους, και τον έκαμε να πληρόνη δόσιμον εις αυτούς. Όθεν δια την αιτίαν ταύτην, ήτον ο Άγιος ούτος φίλος με τον Μαυρίκιον και την αυτού σύζυγον. Εκ της φιλίας δε ταύτης έγινε κύριος άσπρων πολλών. Τα οποία εξώδευσεν εις οικοδομήν αγίων Εκκλησιών, και πτωχοτροφείων. Πηγαίνωντας δε δεύτερον εις την Κωνσταντινούπολιν, προς Κύριον εξεδήμησεν. Ετιμήθη δε το άγιον αυτού λείψανον από όλα τα τάγματα, τόσον τα βασιλικά, όσον και τα εκκλησιαστικά. Τεθέν γαρ αυτό μέσα εις σεντούκι, και δορυφορούμενον με λαμπάδας και ύμνους, εφέρθη εις την πατρίδα του. Πολλάς δε ενεργείας θαυμάτων έδειξεν ο αοίδιμος και ζων εν τη παρούση ζωή, και μετά τον αυτού θάνατον. Τελείται δε η αυτού Σύναξις εν τη Μεγάλη Εκκλησία.

*

Μνήμη του εν Αγίοις Πατρός ημών Μαρκιανού Πρεσβυτέρου και Οικονόμου της Μεγάλης Εκκλησίας.

Απήρεν ένθεν προς πόλου μέγα κλέος,
Ο Μαρκιανός, ου κλέος καν γη μέγα.

Ούτος ήτον κατά τους χρόνους του βασιλέως Μαρκιανού και Πουλχερίας, εν έτει υνγ’ [453], οι δε πρόγονοι τούτου ήτον εκ της πρεσβυτέρας Ρώμης, και από εκεί ήλθον εις την Κωνσταντινούπολιν. Ούτος λοιπόν έκτισε Ναόν της Αγίας Ειρήνης προς την θάλασσαν, και έσμιξε με αυτόν τον ευκτήριον οίκον του Αγίου Ισιδώρου. Ομοίως έκτισε Ναόν και της Αγίας Αναστασίας, τον ευρισκόμενον εις τους εμβόλους του Δομνίνου, τον οποίον εγλύτωσε και από την μεγάλην πυρκαϊάν, οπού ηκολούθησεν εν Κωνσταντινουπόλει, με τούτον τον τρόπον. Εις καιρόν οπού η πυρκαϊά κατέκαυσε τα άνω μέρη του Ναού, αυτός εστέκετο επάνω εις την στέγην. Και έχων τας χείρας του σηκωμένας, επροσηύχετο. Την δε ενέργειαν των θαυμάτων οπού έλαβεν εκ Θεού ο Άγιος ούτος, και την ευτέλειαν των ενδυμάτων, και την πτωχικήν δίαιταν, και την ακρίβειαν της ασκήσεως οπού είχε, και μόλον οπού ευρίσκετο εις πλουσιότητα, ταύτα λέγω, πλατύτερον διηγείται ο Βίος αυτού.

Τελείται δε η αυτού Σύναξις εις τον Ναόν του Προφήτου και Βαπτιστού Ιωάννου, κοντά εις την Κινστέρναν την Μωκησίαν εν τη τοποθεσία τη καλουμένη του Δανιήλ. Τελείται κατά την ιδίαν ταύτην ημέραν, και η Σύναξις δια τον γεγονότα σεισμόν, ο οποίος έγινε κατά την αρχήν της βασιλείας Βασιλείου, όταν έπεσεν ο Ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου ο εν τω Σίγματι, και άλλαι πολλαί Εκκλησίαι, και οίκοι κοινοί και ιδιωτικοί. (Τον κατά πλάτος Βίον του Αγίου τούτου όρα εις τον Νέον Παράδεισον. Ο δε ελληνικός Βίος αυτού ευρίσκεται εν τη Λαύρα, εν τη των Ιβήρων Μονή και εν άλλαις, ου η αρχή· «Πολλά μεν και άλλα τα την Βασιλίδα».)

*

Ο Όσιος Αμμώνιος εν ειρήνη τελειούται (2).

Της αρετής ο θείος εσβέσθη λύχνος,
Λύχνων μυσάντων σαρκικών Αμμωνίου.

(2) Σημείωσαι, ότι δύω Όσιοι Αμμώνιοι αναφέρονται εις το Λαυσαϊκόν. Ο ένας, ήτον μαθητής του Αββά Παμβώ, και είχε τρεις αδελφούς, και δύω αδελφάς, ομοίους εις τας αρετάς. Όστις έκοψε το αυτί του μόνον δια να μη γένη Αρχιερεύς, του οποίου απαθέστερος άλλος δεν ήτον εις την έρημον, ως έλεγεν ο Ευάγριος. Ο δε άλλος Αμμώνιος, είχε συνήθειαν, και όταν ήρχετο κανένας νέος δια να μονάση εις κελλίον, εμάζονε την Σκήτην, και εκατασκεύαζον κελλίον δια τον αδελφόν. Φαίνεται δε και τρίτος Αμμώνιος, εις την δεκάτην του Νοεμβρίου, εν τω Συναξαρίω του Αγίου Μίλου του Ιερομάρτυρος, όστις Αμμώνιος ήτον μαθητής του Μεγάλου Αντωνίου. Ποίος δε από τους τρεις είναι ο ενταύθα αναφερόμενος; Άδηλόν εστιν.

Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.

Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β’. Εκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Τῷ αὐτῷ μηνὶ Ι΄, μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Γρηγορίου Νύσσης.

Ἡ μοῦσα Γρηγορίου οὗ Νύσσα θρόνος,
Οὐ Πιερίαν, ἀλλ’ Ἐδὲμ σκηνὴν ἔχει.

Γρηγόριον δεκάτῃ θανάτου κνέφας ἀμφεκάλυψεν.

Οὗτος ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν Γρηγόριος, ὁ Νύσσης Ἐπίσκοπος (ἥτις κοινῶς Νύσι ὀνομάζεται, πόλις μὲ θρόνον Ἐπισκόπου ὑπὸ τὸν Καισαρείας, ἀπέχουσα ταύτης ἑξῆντα μίλια), οὗτος λέγω ἦτον ἀδελφὸς τοῦ Μεγάλου Βασιλείου ἀκμάσας ἐν ἔτει τοδ΄ [374]. Λαμπρὸς ὢν ἐν τοῖς λόγοις, καὶ τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως ζηλωτής. Διὰ τοῦτο καὶ προστάτης ἐχρημάτισε τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας. Παρὼν γὰρ ἦτον καὶ αὐτὸς ὁ τρισόλβιος μαζὶ μὲ τοὺς ἑκατὸν πεντήκοντα Ἐπισκόπους, οἱ ὁποῖοι ἐσυνάχθησαν εἰς τὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει γενομένην Οἰκουμενικὴν Δευτέραν Σύνοδον κατὰ τῶν Πνευματομάχων, ἐν ἔτει τπα΄ [381]. Καὶ ἐστάθη ὑπέρμαχος μὲν τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως, ἀντίμαχος δὲ τῆς δυσσεβοῦς αἱρέσεως τῶν Πνευματομάχων, κατατροπώσας αὐτοὺς μὲ γραφικὰς ἀποδείξεις, καὶ μὲ τὴν δύναμιν τῶν λόγων του. Περάσας γὰρ κάθε εἶδος λόγου καὶ ἀρετῆς, εἰς καθ’ ἕνα τὸ κράτος ἔλαβεν. Οὗτος λοιπὸν ποιμάνας τὸ ποίμνιόν του καλῶς καὶ ὁσίως, ἐν γήρᾳ καλῷ πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν. Ἦτον δὲ κατὰ τὸν χαρακτῆρα τοῦ σώματος, ὅμοιος κατὰ πᾶντα μὲ τὸν ἀδελφόν του Βασίλειον, ἔξω ἀπὸ τὸ λευκὸν τῶν μαλλίων, καὶ τὸ ὀλίγον χαριέστατον, ὁποῦ εἶχεν οὗτος περισσότερον ἀπὸ ἐκεῖνον. Τελεῖται δὲ ἡ αὐτοῦ Σύναξις ἐν τῇ ἁγιωτάτῃ Μεγάλῃ Ἐκκλησίᾳ (1).

(1) Ἄλλοι δὲ ἀκριβέστερον καὶ συντομώτερον γράφουσι ταῦτα περὶ τοῦ Ἁγίου τούτου Γρηγορίου. Ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν Γρηγόριος ὁ τῆς ἐν τῇ Καππαδοκίᾳ Νύσσης Ἐπίσκοπος, Ἀναγνώστης ὢν πρότερον, ὕστερον ἀφήσας τὴν τάξιν, ἔδωκε τὸν ἑαυτόν του εἰς τὴν σπουδὴν τῆς ῥητορικῆς τέχνης. Ἀνεκαλέσθη δὲ πάλιν εἰς τὴν τάξιν του διὰ τῶν ἐπιπληκτικῶν παρακινήσεων Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου. Πρὸ τοῦ δὲ νὰ γένῃ Ἐπίσκοπος, ἔλαβεν εἰς γυναῖκα τὴν Θεοσεβίαν, τῆς ὁποίας τὸν θάνατον ἀνδρείως ὑπέμεινεν. Κατὰ τὸ 372 ἔτος ἔγινεν Ἐπίσκοπος. Καὶ ὀλίγον ὕστερον ἀπὸ τὴν ἐπισκοπήν, ἐξωρίσθη ἀπὸ τὸν Οὐάλεντα, καὶ ἐπεριπάτει εἰς διαφόρους τόπους, ταλαιπωρούμενος ἀπὸ τοὺς Ἀρειανούς, ἐν ἔτει δὲ 378, τελευτήσαντος τοῦ Οὐάλεντος, ἀνεκαλέσθη εἰς τὸν θρόνον ἀπὸ τὸν Γρατιανόν. Παρεστάθη δὲ ἐν τῇ κατὰ Ἀντιόχειαν Συνόδῳ, καὶ ἐπέμφθη παρ’ αὐτῆς εἰς τὴν Ἀραβίαν ὁμοῦ μὲ ἄλλους Ἐπισκόπους, διὰ νὰ ἐπισκεφθῇ τὰς ἐκεῖ Ἐκκλησίας. Ἐλθὼν δὲ εἰς Ἱεροσόλυμα, καὶ προσκυνήσας τοὺς Ἁγίους Τόπους, ἀηδίασε διὰ τὰς ἐκεῖ τότε γινομένας κακίας. Παρὼν δὲ εἰς τὴν Β΄ Σύνοδον ἐν ἔτει 381, ἀνεπλήρωσε τὸ σύμβολον τῆς ἐν Νικαίᾳ, προσθεὶς τὴν θεολογίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ τὰ τέσσαρα ἄλλα ἄρθρα μέχρι τέλους. Εὑρέθη δὲ παρὼν καὶ εἰς τὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει γενομένην τοπικὴν Σύνοδον, περὶ Ἀγαπίου καὶ Βαγαδίου ἐν ἔτει 394. Σημείωσαι, ὅτι ἡ Οἰκουμενικὴ Ἑβδόμη Σύνοδος ἐν τῇ ἕκτῃ πράξει αὑτῆς, Πατέρα Πατέρων ὀνομάζει τὸν θεῖον τοῦτον Νύσσης Γρηγόριον. Ὁ δὲ Θεολόγος Γρηγόριος λόγον ἔχει εἰς τὸν Γρηγόριον τοῦτον, οὗ ἡ ἀρχή· «Φίλου πιστοῦ οὐκ ἔστιν ἀντάλλαγμα». (Σῴζεται ἐν τοῖς ἐκδεδομένοις.)

*

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Δομετιανοῦ Ἐπισκόπου Μελιτινῆς.

Δομετιανὸς τῆς φθορᾶς ἀπηλλάγη,
Εἴπερ φθορὰν χρὴ τόν δε τὸν βίον λέγειν.

Οὗτος ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Ἰουστινιανοῦ τοῦ μικροῦ, τοῦ καὶ ῥινοτμήτου καλουμένου, ἐν ἔτει χϞα΄ [691], υἱὸς Θεοδώρου καὶ Εὐδοκίας, οἵτινες ἦτον πλούσιοι ἀπὸ χρήματα. Οὗτος λοιπὸν σπουδάσας ἀρκετὰ τὴν ἔξω παιδείαν, καὶ τὴν ἔσω τῶν θείων Γραφῶν, συνεζεύχθη μὲ γυναῖκα διὰ γάμου ὀλίγον καιρόν. Ἀφ’ οὗ δὲ ἡ γυνή του ἐτελεύτησε, κατέστη Ἐπίσκοπος τῆς ἐν Μελιτινῇ ἁγίας Ἐκκλησίας, ὅταν ἦτον τριάκοντα χρόνων, ἐπειδὴ ὅλην τὴν σπουδήν του εἶχεν εἰς τὴν κατὰ Θεὸν φιλοσοφίαν. Συγκεράσας λοιπὸν τὴν πολιτικὴν φρόνησιν μαζὶ μὲ τὴν ἀσκητικὴν ἀγωγήν, ὄχι μόνον ἔγινεν αἴτιος σωτηρίας εἰς τοὺς ἐπαρχιώτας του Χριστιανούς, ἀλλὰ καὶ εἰς ὅλον ἁπλῶς τὸ γένος τῶν Ῥωμαίων. Διότι παρακαλεσθεὶς πολλαῖς φοραῖς ἀπὸ τὸν βασιλέα τῶν Ῥωμαίων Μαυρίκιον, ἐν ἔτει ωπδ΄ [884], ἀπεστάλθη εἰς τὴν Περσίαν. Καὶ ὅταν ὁ Βαρὰμ ἐσηκώθη ἐναντίον εἰς τὸν βασιλέα τῶν Περσῶν Χοσρόην, καὶ ἐδίωξεν αὐτὸν ἀπὸ τὸν θρόνον, τότε ὁ Ἅγιος οὗτος ἐστάθη ἀρκετός, καὶ πάλιν ἀπεκατέστησε τὸν Χοσρόην εἰς τὴν βασιλείαν του. Ὅθεν διὰ τὸ τοιοῦτον κατόρθωμα, ὑπέταξε τὸν Χοσρόην εἰς τοὺς Ῥωμαίους, καὶ τὸν ἔκαμε νὰ πληρόνῃ δόσιμον εἰς αὐτούς. Ὅθεν διὰ τὴν αἰτίαν ταύτην, ἦτον ὁ Ἅγιος οὗτος φίλος μὲ τὸν Μαυρίκιον καὶ τὴν αὐτοῦ σύζυγον. Ἐκ τῆς φιλίας δὲ ταύτης ἔγινε κύριος ἄσπρων πολλῶν. Τὰ ὁποῖα ἐξώδευσεν εἰς οἰκοδομὴν ἁγίων Ἐκκλησιῶν, καὶ πτωχοτροφείων. Πηγαίνωντας δὲ δεύτερον εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν, πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν. Ἐτιμήθη δὲ τὸ ἅγιον αὐτοῦ λείψανον ἀπὸ ὅλα τὰ τάγματα, τόσον τὰ βασιλικά, ὅσον καὶ τὰ ἐκκλησιαστικά. Τεθὲν γὰρ αὐτὸ μέσα εἰς σεντοῦκι, καὶ δορυφορούμενον μὲ λαμπάδας καὶ ὕμνους, ἐφέρθη εἰς τὴν πατρίδα του. Πολλὰς δὲ ἐνεργείας θαυμάτων ἔδειξεν ὁ ἀοίδιμος καὶ ζῶν ἐν τῇ παρούσῃ ζωῇ, καὶ μετὰ τὸν αὑτοῦ θάνατον. Τελεῖται δὲ ἡ αὐτοῦ Σύναξις ἐν τῇ Μεγάλῃ Ἐκκλησίᾳ.

*

Μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Μαρκιανοῦ Πρεσβυτέρου καὶ Οἰκονόμου τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας.

Ἀπῆρεν ἔνθεν πρὸς πόλου μέγα κλέος,
Ὁ Μαρκιανός, οὗ κλέος κᾂν γῇ μέγα.

Οὗτος ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ βασιλέως Μαρκιανοῦ καὶ Πουλχερίας, ἐν ἔτει υνγ΄ [453], οἱ δὲ πρόγονοι τούτου ἦτον ἐκ τῆς πρεσβυτέρας Ῥώμης, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἦλθον εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν. Οὗτος λοιπὸν ἔκτισε Ναὸν τῆς Ἁγίας Εἰρήνης πρὸς τὴν θάλασσαν, καὶ ἔσμιξε μὲ αὐτὸν τὸν εὐκτήριον οἶκον τοῦ Ἁγίου Ἰσιδώρου. Ὁμοίως ἔκτισε Ναὸν καὶ τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας, τὸν εὑρισκόμενον εἰς τοὺς ἐμβόλους τοῦ Δομνίνου, τὸν ὁποῖον ἐγλύτωσε καὶ ἀπὸ τὴν μεγάλην πυρκαϊάν, ὁποῦ ἠκολούθησεν ἐν Κωνσταντινουπόλει, μὲ τοῦτον τὸν τρόπον. Εἰς καιρὸν ὁποῦ ἡ πυρκαϊὰ κατέκαυσε τὰ ἄνω μέρη τοῦ Ναοῦ, αὐτὸς ἐστέκετο ἐπάνω εἰς τὴν στέγην. Καὶ ἔχων τὰς χεῖράς του σηκωμένας, ἐπροσηύχετο. Τὴν δὲ ἐνέργειαν τῶν θαυμάτων ὁποῦ ἔλαβεν ἐκ Θεοῦ ὁ Ἅγιος οὗτος, καὶ τὴν εὐτέλειαν τῶν ἐνδυμάτων, καὶ τὴν πτωχικὴν δίαιταν, καὶ τὴν ἀκρίβειαν τῆς ἀσκήσεως ὁποῦ εἶχε, καὶ μὅλον ὁποῦ εὑρίσκετο εἰς πλουσιότητα, ταῦτα λέγω, πλατύτερον διηγεῖται ὁ Βίος αὐτοῦ.

Τελεῖται δὲ ἡ αὐτοῦ Σύναξις εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Προφήτου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου, κοντὰ εἰς τὴν Κινστέρναν τὴν Μωκησίαν ἐν τῇ τοποθεσίᾳ τῇ καλουμένῃ τοῦ Δανιήλ. Τελεῖται κατὰ τὴν ἰδίαν ταύτην ἡμέραν, καὶ ἡ Σύναξις διὰ τὸν γεγονότα σεισμόν, ὁ ὁποῖος ἔγινε κατὰ τὴν ἀρχὴν τῆς βασιλείας Βασιλείου, ὅταν ἔπεσεν ὁ Ναὸς τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ὁ ἐν τῷ Σίγματι, καὶ ἄλλαι πολλαὶ Ἐκκλησίαι, καὶ οἶκοι κοινοὶ καὶ ἰδιωτικοί. (Τὸν κατὰ πλάτος Βίον τοῦ Ἁγίου τούτου ὅρα εἰς τὸν Νέον Παράδεισον. Ὁ δὲ ἑλληνικὸς Βίος αὐτοῦ εὑρίσκεται ἐν τῇ Λαύρᾳ, ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων Μονῇ καὶ ἐν ἄλλαις, οὗ ἡ ἀρχή· «Πολλὰ μὲν καὶ ἄλλα τὰ τὴν Βασιλίδα».)

*

Ὁ Ὅσιος Ἀμμώνιος ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται (2).

Τῆς ἀρετῆς ὁ θεῖος ἐσβέσθη λύχνος,
Λύχνων μυσάντων σαρκικῶν Ἀμμωνίου.

(2) Σημείωσαι, ὅτι δύω Ὅσιοι Ἀμμώνιοι ἀναφέρονται εἰς τὸ Λαυσαϊκόν. Ὁ ἕνας, ἦτον μαθητὴς τοῦ Ἀββᾶ Παμβώ, καὶ εἶχε τρεῖς ἀδελφούς, καὶ δύω ἀδελφάς, ὁμοίους εἰς τὰς ἀρετάς. Ὅστις ἔκοψε τὸ αὐτί του μόνον διὰ νὰ μὴ γένῃ Ἀρχιερεύς, τοῦ ὁποίου ἀπαθέστερος ἄλλος δὲν ἦτον εἰς τὴν ἔρημον, ὡς ἔλεγεν ὁ Εὐάγριος. Ὁ δὲ ἄλλος Ἀμμώνιος, εἶχε συνήθειαν, καὶ ὅταν ἤρχετο κᾀνένας νέος διὰ νὰ μονάσῃ εἰς κελλίον, ἐμάζονε τὴν Σκήτην, καὶ ἐκατασκεύαζον κελλίον διὰ τὸν ἀδελφόν. Φαίνεται δὲ καὶ τρίτος Ἀμμώνιος, εἰς τὴν δεκάτην τοῦ Νοεμβρίου, ἐν τῷ Συναξαρίῳ τοῦ Ἁγίου Μίλου τοῦ Ἱερομάρτυρος, ὅστις Ἀμμώνιος ἦτον μαθητὴς τοῦ Μεγάλου Ἀντωνίου. Ποῖος δὲ ἀπὸ τοὺς τρεῖς εἶναι ὁ ἐνταῦθα ἀναφερόμενος; Ἄδηλόν ἐστιν.

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Β’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Των Αγίων Γρηγορίου Νύσσης, Δομετιανού Επισκόπου Μελιτινής, Μαρκιανού, Αμμωνίου