Την εποχή των μαρτύρων ο Θεός έτσι τα οικονόμησε, ώστε να υπάρχουν οι διωγμοί, και υπομένοντας τα μαρτύρια και καλλιεργώντας μέσα τους τη διάθεση αυτή να μαρτυρήσουν, υποχωρούσαν όλα αυτά τα στοιχειά για τα οποία λέμε, και που ήταν μέσα τους. Σ’ άλλη εποχή αλλιώς τα οικονόμησε ο Θεός. Και στη δική μας εποχή τα οικονομεί έτσι όπως τα οικονόμησε ο Θεός.
Ας πούμε λοιπόν έτσι πολύ συγκεκριμένα: μπορεί να έχεις μέσα σου ή μάλλον μπορεί το γονίδιό σου να έχει τέτοια στοιχεία μέσα του που να σε κάνουν να έχεις τάση να θυμώνεις ή να σε κάνουν να έχεις τάση επιθετικότητος, τάση να θέλεις να υπερηφανευθείς και ό,τι άλλο. Εσύ όμως απλά, ταπεινά, στέκεσαι ενώπιον του Θεού και λες: «Ό,τι και να συμβαίνει, ο Θεός το ξέρει. Ό,τι και να συμβαίνει είναι μέσα στην όλη δημιουργία του Θεού. Ο Θεός όλα τα ελέγχει. Με ξέρει ο Θεός και ως σύνολο, με ξέρει και με την κάθε λεπτομέρεια που εγώ δεν γνωρίζω. Ο Θεός λοιπόν επέτρεψε, αν θέλετε να το πάρουμε έτσι, να κληρονομήσω τις όποιες προδιαθέσεις και την όποια ψυχοσύνθεση κληρονόμησα, που έχει όλα αυτά που έχει».
Θα ήθελες, π.χ., να είσαι ταπεινός. Και εκείνη την ώρα που το ποθείς έτσι και το θέλεις τόσο πολύ, δεν καταλαβαίνεις ότι αυτό είναι πέρα για πέρα εγωισμός. Διότι αν θέλεις πράγματι να ταπεινωθείς, αν θέλεις πράγματι να υπακούσεις στον Θεό, να αγαπάς τον Θεό, να δοθείς στη χαρά που δίνει ο Θεός, καθόλου δεν σκανδαλίζεσαι, ό,τι κι αν συμβαίνει, και δεν προβληματίζεσαι γιατί να είναι έτσι και όχι αλλιώς και τι θα κάνω εγώ που είναι έτσι κλπ. Τίποτε. «Όπως έδοξε τω Κυρίω (Ιώβ 1:21). Έτσι τα επέτρεψε ο Θεός. Ο Θεός φαίνεται ήξερε καλά ότι θα ήταν αμφίβολη η σωτηρία μου, αν δεν είχα μέσα μου συνέχεια αυτό το σκουλήκι να με κάνει να θέλω να υπερηφανευθώ, και να χρειάζεται εγώ για την αγάπη του Χριστού να αγωνισθώ να μην κάνω το κέφι του».
Βρίσκεσαι λοιπόν σε σωστό δρόμο, την ώρα που θα πεις: «Για την αγάπη του Χριστού ούτε θα σκανδαλισθώ, που έχω αυτό το πράγμα, ούτε θα λυπηθώ, με την έννοια να πικραθώ και να αφήσω τον εαυτό μου να κυριευθεί από κατάθλιψη. Τίποτε τέτοιο. Θα κάνω τον αγώνα μου. Το να έχω μέσα μου τάση για εγωισμό και λίγο-πολύ να φαίνεται αυτό και στους άλλους, δεν μου περιποιεί τιμή, αλλά αντίθετα με εκθέτει και έτσι με βοηθάει, ώστε να ταπεινωθώ αληθινά».
Όταν λοιπόν δεν θα πάρεις ύφος σαν να είσαι αδικημένος ούτε θα πάρεις παραπονιάρικη στάση ενώπιον του Θεού, γιατί να επιτρέψει να έχεις αυτό το πράγμα, αλλά θα πεις: «Αχ, Θεέ μου, όχι μόνο αυτό, αλλά και χειρότερα με άξιζαν», τότε ακριβώς οδεύεις προς τη σωτηρία. Διότι πάντοτε υπάρχει η ελευθερία, η ελευθερία της βουλήσεως, η ελευθερία του ηγεμόνος νου, όπως το ονομάζουν οι Πατέρες.
Μπορεί λοιπόν αυτό το εγώ με την καλή έννοια, ο ηγεμονεύων νους, να πει: «Επέτρεψε ο Θεός αυτό, επέτρεψε ο Θεός εκείνο· και τα επέτρεψε, όχι για να παραδοθώ σ’ αυτά, δηλαδή στην εγωιστική μου διάθεση ή στην τάση που έχω προς κατάθλιψη ή στην εχθρικότητα, που με κάνει κάτι να έχω με τους ανθρώπους. Όχι. Θα κάνω τον αγώνα μου. Ας είμαι ο τελευταίος όλων, ας είμαι ο χειρότερος, ας με θεωρούν έτσι· δεν πειράζει. Θα κάνω τον αγώνα μου». Αυτό είναι το μαρτύριο. Αυτό είναι που περιμένει ο Θεός να δει.
Αν έλθουν τα πράγματα αλλιώς, αν οικονομήσει ο Θεός να δημιουργηθούν καταστάσεις που να χρειασθεί μαρτύριο, όπως τα πρώτα χρόνια, και μας πιάσουν να μας σουβλίσουν κλπ., αυτό είναι άλλο θέμα. Τώρα λοιπόν ο καθένας καλείται να ζήσει αυτό το μαρτύριο, το οποίο όμως είναι γλυκό μαρτύριο. Όλο το θέμα είναι να εννοήσει κανείς την αλήθεια αυτή και να την αποδεχθεί. Δεν χρειάζεται να ξέρει γράμματα ούτε χρειάζεται να ειδικευθεί. Όχι. Απλά-απλά να πιστεύεις ότι ξέρει ο Θεός τι κάνει και πως, ό,τι επέτρεψε ο Θεός, ξέρει γιατί το επέτρεψε. Και να μην αφήσεις μέσα σου –αυτό είναι στο χέρι σου– ούτε πικρία να δημιουργηθεί ούτε παράπονο ούτε σκανδαλισμός ούτε αντίδραση. Ούτε να αρχίσεις να κλαις τη μοίρα σου, γιατί έτσι και όχι αλλιώς. Εμπιστέψου στον Θεό, πάρε την τελευταία θέση και πες ότι είσαι ο χειρότερος των ανθρώπων.
Εδώ, άλλοι έλιωσαν τα κόκκαλά τους στην άσκηση, για να έλθει κάποτε μέσα τους αυτή η πεποίθηση ότι είναι οι τελευταίοι των ανθρώπων. Διότι ο άνθρωπος αν δεν μετανοήσει και δεν ταπεινωθεί έτσι, ώστε να έχει αληθινή μετάνοια και αληθινή ταπείνωση μέσα του, η Χάρις του Θεού δεν μπορεί να έλθει να τον σώσει. Κι εσένα που έχεις τα κουσούρια, τα όποια κουσούρια, σε βοηθούν αυτά το συντομότερο να ταπεινωθείς, το συντομότερο να μετανοήσεις, το συντομότερο να ζήσεις το μαρτύριο αυτό, καθώς όλα αυτά σε καταθλίβουν. Και να το υπομείνεις το μαρτύριο αυτό για την αγάπη του Χριστού και να χαίρεις, όσο κι αν φαίνεται παράξενο.
Και πρέπει να πούμε εδώ ότι όλα τα μαρτύρια είναι βαριά, όλα τα μαρτύρια στοιχίζουν, όλα τα μαρτύρια προκαλούν πόνο, αλλά όμως φαίνεται ότι το μαρτύριο που περνά κανείς από τον ίδιο τον εαυτό του είναι το χειρότερο, είναι το δυσκολότερο. Και φαίνεται ότι κανένας δεν απαλλάσσεται απ’ αυτό. Ο καθένας, στηριζόμενος βέβαια στην αγάπη του Θεού και στο ότι ο Θεός τα οικονομεί όλα προς το συμφέρον του ανθρώπου, πρέπει να σηκώσει τον εαυτό του, να αντέξει τον εαυτό του, να πάει κόντρα προς όλα εκείνα τα οποία θέλουν να τον βουλιάξουν τον άνθρωπο στην αμαρτία, στην απόγνωση, στην απελπισία.
Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, «Το μυστήριο της σωτηρίας», Β’ έκδ., Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 2000, σελ. 145 (αποσπάσματα).
