Ο αληθινός μοναχός πρέπει, σε όλες τις εκδηλώσεις και τις πράξεις του, να είναι παράδειγμα ωφέλιμο γι’ αυτούς που τον βλέπουν και τον παρακολουθούν· για να βλέπουν δηλαδή τις λαμπερές σαν τις ακτίνες αρετές του οι εχθροί της αλήθειας, και να ομολογήσουν, ακόμη κι αν δεν το θέλουν, ότι υπάρχει στους χριστιανούς βέβαιη και σταθερή ελπίδα σωτηρίας και, έτσι, να τρέχουν κοντά του, όπως τρέχουν στο καταφύγιο, για να σωθούν. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να ανυψωθεί το κύρος και η δύναμη της Εκκλησίας κατά των εχθρών της, και πολλοί να θελήσουν να μιμηθούν την αρετή του, και να απομακρυνθούν από την κοσμική φθορά, και αυτός να γίνει σεβαστός για το κάλλος της αρετής του. Διότι η αληθινή μοναχική πολιτεία είναι καύχημα της Εκκλησίας του Χριστού. (43)
Όποιος αποφεύγει την κούφια δόξα του κόσμου με ταπεινό φρόνημα, αυτός αισθάνεται στην ψυχή του τη δόξα του μέλλοντος αιώνος.
Όποιος λέει ότι εγκατέλειψε τα κοσμικά πράγματα, και μάχεται και φιλονικεί με τους ανθρώπους για κάτι που χρειάζεται, για να μην του λείψει δηλαδή κάτι που τον αναπαύει σωματικά, αυτός είναι τελείως τυφλός.
Όποιος αποφεύγει την ανάπαυση στον παρόντα κόσμο, αυτός κατασκοπεύει τα αγαθά του μέλλοντος αιώνος.
Όποιος είναι δεμένος με τη φιλοκτημοσύνη, γίνεται δούλος των παθών. (91)
Τίμησε την πνευματική εργασία της αγρυπνίας, για να βρεις παρηγοριά στην ψυχή σου.
Διάβαζε με επιμονή τα ιερά αναγνώσματα στην ησυχία, για να οδηγηθεί ο νους σου στα θαυμάσια του Θεού.
Υπόμενε με αγάπη τη φτώχεια, για να συμμαζευτεί ο νους σου από τους περισπασμούς στα μάταια πράγματα.
Μίσησε την ανάπαυση και την άνεση, για να φυλάξεις τους λογισμούς σου ατάραχους.
Περιόρισε τον εαυτό σου από τις συναναστροφές, και φρόντισε για την ψυχή σου, για να περισώσεις την εσωτερική σου γαλήνη.
Αγάπησε τη σωφροσύνη και την εγκράτεια, για να μη νιώσεις καταντροπιασμένος ενώπιον του Θεού την ώρα της προσευχής σου.
Να έχεις καθαρά έργα, για να λάμπει η ψυχή σου την ώρα της προσευχής, και για να ανάβει ο νους σου από χαρά στη μνήμη του θανάτου.
Φυλάξου από τα μικρά πταίσματα, για να μην πέσεις στα μεγάλα. (92)
Είναι συμφέρον σου να φροντίζεις να αναστήσεις από τα πάθη την πεσμένη ψυχή σου, ενθυμούμενος τα θεία, παρά να αναστήσεις νεκρούς.
Πολλοί άνθρωποι έκαμαν θαυμαστά έργα και νεκρούς ανέστησαν και μόχθησαν για να επαναφέρουν στη σωτηρία τους πλανεμένους και γενικά έκαμαν θαύματα μεγάλα. Και με τη βοήθειά τους πολλοί άνθρωποι οδηγήθηκαν στην επίγνωση του Θεού. Αργότερα όμως, αυτοί που ανέστησαν τους άλλους, έπεσαν σε μιαρά και ακάθαρτα πάθη, και σκότωσαν την ψυχή τους, και πολλούς σκανδάλισαν, επειδή έγιναν φανερές οι αμαρτωλές τους πράξεις. Αυτοί, στην πραγματικότητα, ήταν άρρωστοι ψυχικά και, αντί να φροντίσουν για την ψυχική τους υγεία, βγήκαν στη θάλασσα του κόσμου τούτου, για να γιατρέψουν και να σώσουν τις ψυχές των άλλων, και έχασαν και την ελπίδα που είχαν στο Θεό και τις ψυχές τους.
Καλύτερα να σε περνούν για απαίδευτο και άξεστο, επειδή οι λίγες γνώσεις που έχεις δε φτάνουν να κάνεις αντίλογο στις συζητήσεις, παρά να είσαι αναιδής και να σε θεωρούν σοφό.
Καλύτερα να είσαι φτωχός και ταπεινός, παρά πλούσιος και αναιδής.
Αυτούς που φιλονικούν μαζί σου παρουσιάζοντάς σου ανορθόδοξα δόγματα, να τους ελέγξεις με τη δύναμη των αρετών σου, και όχι με την πειθώ των λόγων σου. Αποστόμωσέ τους με την πραότητα και τη γαλήνη των λόγων σου, για να σιγήσει η αδιάντροπη αντιλογία τους.
Έλεγξε τους ακόλαστους με την ευγενική και ενάρετη συμπεριφορά σου, και τους αδιάντροπους στις αισθήσεις τους, με το συμμαζεμένο βλέμμα σου. (194)
Από το βιβλίο: Κωνσταντίνου Καρακόλη, Ανθολόγιο από την ασκητική εμπειρία του Αγίου Ισαάκ του Σύρου. Εκδόσεις «Ορθόδοξος Κυψέλη», σελ. 184.
(Οι αριθμοί στο τέλος κάθε λήμματος αντιστοιχούν στις σελίδες του ελληνικού κειμένου: «Του Οσίου Πατρός ημών Ισαάκ, Επισκόπου Νινευΐ, του Σύρου, Τα Ευρεθέντα Ασκητικά», Λειψία 1770, Ανατυπούμενα επιμελεία Ιωακείμ Σπετσιέρη, Ιερομονάχου. Αθήναι.)
