Όταν είσαι άρρωστος, να πεις: Μακάριος είναι όποιος αξιώθηκε από το Θεό να υποστεί άγιες δοκιμασίες, με τις οποίες κληρονομούμε την αιώνια ζωή. Διότι ο Θεός επιφέρει τις αρρώστιες για να αποκτήσει η ψυχή υγεία. Ένας άγιος είπε ότι ο μοναχός που δεν υπηρετεί τον Κύριο θεαρέστως, και που δεν αγωνίζεται με ζήλο για τη σωτηρία της ψυχής του, αλλά είναι αμελής στην άσκηση των αρετών, εξάπαντος, με την παραχώρηση του Θεού, πέφτει στις θλίψεις, για να μη μείνει αργός και πέσει, από την πολλή αργία, στα χειρότερα πάθη. Γι’ αυτό ο Θεός επιφέρει τους πόνους στους ράθυμους και αμελείς, για να μελετούν σ’ αυτούς τη σοφία Του, και να μην πηγαίνει το μυαλό τους στα μάταια.

Και ο Θεός το κάνει αυτό σ’ αυτούς που τον αγαπούν, για να τους παιδαγωγήσει, και να τους δώσει σοφία, και να τους διδάξει το άγιο θέλημά Του. Αυτοί οι αμελείς μοναχοί, όταν παρακαλούν το Θεό, κάνει πως δεν τους ακούει αμέσως, μέχρι να ατονήσει η ραθυμία τους και μάθουν πολύ καλά, ότι όλες αυτές οι θλίψεις τούς βρήκαν εξαιτίας της αμέλειας και της τεμπελιάς τους. Στον προφήτη Ησαΐα γράφει: «Όταν απλώνετε ικετευτικά τα χέρια σας σε μένα, λέει ο Κύριος, θα πάρω τα μάτια μου από πάνω σας. Και αν πληθύνετε τις ικεσίες σας, δε θα σας ακούσω» (Ησ. 1:15). Αυτό βέβαια λέχθηκε για άλλους ανθρώπους, του καιρού εκείνου, αλλά σίγουρα το νόημά του αναφέρεται σ’ αυτούς που εγκαταλείπουν τον άγιο δρόμο του Κυρίου.

Αφού λέμε ότι ο Θεός είναι πολυέλεος και πολυεύσπλαχνος, για ποιο λόγο, στις θλίψεις μας, ενώ τον παρακαλούμε συνέχεια στις προσευχές μας, δε μας ακούει, αλλά παραβλέπει τη δέησή μας; Την απάντηση τη βρίσκουμε και πάλι στον προφήτη Ησαΐα (59:1): «Δεν είναι κοντό το χέρι του Κυρίου, ώστε να μη φτάνει να σας σώσει, ούτε είναι βαρύκοος, ώστε να μη σας ακούει, αλλά είναι οι αμαρτίες σας που έκαμαν το Θεό να μη σας ακούει». Να θυμάσαι πάντοτε το Θεό, σε κάθε περίσταση, και θα σε θυμηθεί ο Θεός, όταν πέσεις σε πειρασμούς. (24)

Ένας από τους αγίους πατέρες μας έγραψε ότι όποιος δε λογαριάζει τον εαυτό του για αμαρτωλό, η προσευχή του δεν είναι ευπρόσδεκτη από τον Κύριο.(379)

Εάν ζητήσεις κάτι από το Θεό, και δεν εισακουσθείς γρήγορα, μη λυπάσαι· γιατί εσύ δεν είσαι πιο σοφός από το Θεό. Αυτό το κάνει ο Θεός από μακροθυμία: ή, δηλαδή, γιατί είσαι ανάξιος να δεχθείς την εκπλήρωση του αιτήματός σου, και άρα θα ζημιωθείς αν το λάβεις, ή γιατί η κατάσταση και η πορεία της καρδιάς σου δεν είναι ανάλογη με τα αιτήματά σου, ή γιατί δεν έφθασες ακόμη σε τέτοια πνευματικά μέτρα, ώστε να μπορείς να δεχθείς το χάρισμα που ζητάς. Διότι δεν πρέπει να επιβάλλουμε στον εαυτό μας να δέχεται πράγματα που ακόμη δεν αντέχουν τα μέτρα μας, για να μην αχρηστευθεί αυτό που θα μας χαρίσει ο Θεός, με το να το λάβουμε γρήγορα. Διότι, ό,τι λαμβάνουμε εύκολα, γρήγορα το χάνουμε· ενώ ένα πράγμα που το αποκτάμε με καρδιακό πόνο, το φυλάγουμε σαν θησαυρό, με μεγάλη προσοχή. (185)

Συμβαίνει συνήθως στους μοναχούς που αγωνίζονται στην ησυχία, να ταραχθεί η ψυχή από το σκοτάδι των παθών. Όπως δηλαδή οι ηλιακές ακτίνες καλύπτονται από τα σύννεφα, έτσι μπορεί και συ να στερηθείς για λίγο την πνευματική παρηγοριά, από το νέφος των παθών που επισκιάζει την ψυχή σου, και να φύγει για λίγο από μέσα σου η χαροποιός δύναμη του Θεού, και να σκεπάσει το νου σου ασυνήθης ομίχλη· όμως ας μην ταραχθεί ο λογισμός σου, αλλά να κάνεις υπομονή, και να διαβάζεις τα βιβλία των αγίων διδασκάλων μας, και να ζορίσεις τον εαυτό σου στην προσευχή, και να περιμένεις τη θεία βοήθεια. Και θα ‘ρθει αμέσως, χωρίς να καταλάβεις το πώς. Όπως δηλαδή οι ακτίνες του ήλιου διώχνουν το σκοτάδι και φωτίζουν τη γη, έτσι μπορεί και η προσευχή να διαλύσει και να διασκορπίσει από την ψυχή τα σύννεφα των παθών, και να φωτίσει το νου με το φως της θείας χαράς και της παρηγοριάς. (53)

Όταν παρασταθείς ενώπιον του Θεού να προσευχηθείς, έτσι να θεωρείς τον εαυτό σου: σαν το μυρμήγκι, και σαν τα ερπετά της γης, και σαν βδέλλα, και ταπεινό σαν το παιδάκι που ψελλίζει. Να μην πεις στο Θεό λόγια που προδίδουν τις γνώσεις σου, αλλά να τον πλησιάσεις, και να σταθείς ενώπιόν του με το ταπεινό και άκακο φρόνημα του νηπίου, για να αξιωθείς να προστατευθείς και να καθοδηγηθείς από την πατρική εκείνη πρόνοια, που έχει ο πατέρας για τα παιδάκια του· γιατί έχει λεχθεί ότι «ο Κύριος φυλάσσει τα νήπια» (Ψαλμ. 114:6). (67)

Από το βιβλίο: Κωνσταντίνου Καρακόλη, Ανθολόγιο από την ασκητική εμπειρία του Αγίου Ισαάκ του Σύρου. Εκδόσεις «Ορθόδοξος Κυψέλη», σελ. 135.

(Οι αριθμοί στο τέλος κάθε λήμματος αντιστοιχούν στις σελίδες του ελληνικού κειμένου: «Του Οσίου Πατρός ημών Ισαάκ, Επισκόπου Νινευΐ, του Σύρου, Τα Ευρεθέντα Ασκητικά», Λειψία 1770, Ανατυπούμενα επιμελεία Ιωακείμ Σπετσιέρη, Ιερομονάχου. Αθήναι.)

Η προσευχή μας και η ανταπόκριση του Θεού