Έλεγε η αγία Συγκλητική σε κάποιες που την επισκέφτηκαν:
Όπως το κερί λιώνει μπροστά στη φωτιά, έτσι και η ψυχή χαλαρώνει από τους επαίνους και χάνει τη δύναμή της. Αντίθετα, όπως το κρύο κάνει να πήξει και να γίνει στερεό το κερί που έλιωσε από τη θερμότητα, έτσι και η προσβολή και η καταφρόνηση σφίγγει την ψυχή και τη στερεοποιεί. Όπως λέει στη Γραφή: «Να αισθάνεστε χαρά και αγαλλίαση όταν σας χλευάσουν και σας καταδιώξουν» (Ματθ. 5:11), και σε άλλο σημείο: «Στη θλίψη με ανακούφισες» (Ψαλμ. 4:2).
Και όχι μόνο αυτό, αλλά και την πιο σπουδαία αρετή, την ταπεινοφροσύνη, η καταφρόνηση είναι κυρίως που τη γεννά στην ψυχή. Πραγματικά, δηλαδή, αυτά που κάνουν ισχυρή την ταπεινοφροσύνη είναι οι χλευασμοί, οι προσβολές, τα χτυπήματα, οι καταφρονήσεις, το να ακούσει κανείς να τον αποκαλούν ανόητο, φτωχό, ασήμαντο, αδύνατο, απρόκοπο στην εργασία, ασυνάρτητο στα λόγια, άσχημο στη μορφή.
Αυτά και τα παρόμοια ισχυροποιούν την ταπείνωση. Αυτά και στον Κύριό μας τα είπαν και τα έκαναν. Τον αποκάλεσαν Σαμαρείτη και δαιμονισμένο (Ιω. 8:48)· τον χαστούκισαν, τον χτύπησαν, τον είπαν κακούργο και λαοπλάνο.
Πρέπει λοιπόν και εμείς να μιμούμαστε την έμπρακτη αυτή ταπεινοφροσύνη. Γιατί υπάρχουν μερικοί που με τα εξωτερικά καμώματα υποκρίνονται την ταπείνωση, επιδιώκοντας από αυτό να δοξαστούν, φανερώνονται όμως από τους καρπούς. Όταν δηλαδή τους τύχει κάποια μικρή προσβολή, δεν την αντέχουν, αλλά αμέσως, σαν τα φίδια, ξερνούν το δηλητήριό τους.
Πρέπει να προχωρούμε διαρκώς προς τα εμπρός και να επιθυμούμε τα υψηλότερα, αλλά και να φροντίζουμε με κάθε τρόπο να κρύβουμε το κέρδος. Γιατί όπως ακριβώς ένας θησαυρός, όταν φανερωθεί, σκορπίζεται, έτσι και μια αρετή: όταν γνωστοποιηθεί και φανερωθεί, χάνεται.
Εκείνοι που διηγούνται τα κατορθώματά τους, ας δοκιμάσουν να μιλήσουν και για τα ελαττώματα που έχουν. Αν όμως αυτά τα κρύβουν για να μην κατηγορηθούν, πρέπει να φυλάγονται να μη διηγούνται τα κατορθώματά τους, για να μην τα χάσουν με τη γνωστοποίησή τους στους ανθρώπους. Γιατί όσοι ζουν ενάρετα, διηγούνται τα μικρά τους παραπτώματα προσθέτοντας και άλλα που δεν έκαναν, για να αποφύγουν έτσι τη δόξα των ανθρώπων. Τα κατορθώματά τους, αντίθετα, τα κρύβουν, για να προφυλάξουν την ψυχή τους· για να μην τα μάθουν δηλαδή οι άνθρωποι και τους επαινέσουν και τους κάνουν να χαλαρώσουν, χάνοντας την προθυμία τους. Γιατί, όπως το κερί λιώνει μπροστά στη φωτιά, έτσι και η ψυχή χαλαρώνει από τους επαίνους και χάνει τη δύναμή της.
Από το βιβλίο: ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ, τόμος Β’, Υπόθεση Β’, σελ. 35, και τόμος Γ’, Υπόθεση ΚΣΤ’, σελ. 189. Εκδόσεις Το Περιβόλι της Παναγίας, Θεσσαλονίκη
