Πώς γεννιέται μέσα στη ψυχή του ανθρώπου η αγάπη; Η αγάπη είναι καρπός της αρετής. Αλλά και η αγάπη, με τη σειρά της, γεννάει την αρετή. Και να πώς γίνεται αυτό: Ο ενάρετος δεν προτιμάει τα χρήματα από την αγάπη στον συνάνθρωπό του. Δεν είναι μνησίκακος. Δεν είναι άδικος. Δεν είναι κακολόγος. Όλα τα υπομένει με ψυχική γενναιότητα. Απ’ αυτά προέρχεται η αγάπη.
Το ότι από την αρετή γεννιέται η αγάπη, το φανερώνουν τα λόγια του Κυρίου: «Όταν θα πληθύνει η κακία, θα ψυχρανθεί η αγάπη» (Ματθ. 24:12). Και το ότι από την αγάπη πάλι γεννιέται η αρετή, το φανερώνουν τα λόγια του Παύλου: «Όποιος αγαπάει τον άλλο, έχει τηρήσει το σύνολο των εντολών του Θεού» (Ρωμ. 13:8).
Ένα από τα δύο, λοιπόν, απαιτείται, ή αγάπη ή αρετή. Όποιος έχει το ένα, οπωσδήποτε θα έχει και το άλλο. Και αντίθετα: Όποιος δεν αγαπάει, θα κάνει και το κακό· και όποιος κάνει το κακό, δεν αγαπάει. Την αγάπη, επομένως, ας προσπαθήσουμε ν’ αποκτήσουμε, γιατί είναι ένα φρούριο, που μας προφυλάσσει από κάθε κακό.
Ο απόστολος δεν είπε απλά «αγαπάτε», αλλά «επιδιώκετε την αγάπη» (Α’ Κορ. 14:1), καθώς απαιτείται μεγάλος αγώνας για να την αποκτήσουμε. Η αγάπη τρέχει γοργά κι εξαφανίζεται, γιατί πολλά πράγματα του κόσμου τούτου την καταστρέφουν. Ας την επιδιώκουμε, ας τρέχουμε συνεχώς από πίσω της, για να τη συλλάβουμε, πριν προφτάσει να μας φύγει.
Ο Παύλος μας αναφέρει και τους λόγους, για τους οποίους πρέπει ν αγαπάμε ο ένας τον άλλο, λέγοντας: «Να δείχνετε με στοργή την αδελφική αγάπη σας για τους άλλους» (Ρωμ. 12:10). Θέλει να πει: Είστε αδέλφια, και γι’ αυτό πρέπει να έχετε αγάπη αδελφική μεταξύ σας.
Αυτό είπε και ο Μωυσής στους Εβραίους εκείνους, που φιλονικούσαν στην Αίγυπτο: «Γιατί μαλώνετε; Αδέλφια είστε» (Εξ. 2:13).
Αξιοπαρατήρητο είναι το ότι ο απόστολος, ενώ συμβουλεύει τους χριστιανούς στις μεταξύ τους σχέσεις να δείχνουν στοργή και αγάπη αδελφική ο ένας στον άλλον, όταν αναφέρεται στις σχέσεις των χριστιανών με τους άπιστους, λέει κάτι διαφορετικό: «Όσο εξαρτάται από σας, να ζείτε ειρηνικά με όλους τους ανθρώπους» (Ρωμ. 12:18).
Στην περίπτωση των απίστων, δηλαδή, ζητάει να μη φιλονικούμε μαζί τους, να μην τους μισούμε, να μην τους περιφρονούμε, ενώ στην περίπτωση των αδελφών μας χριστιανών ζητάει επιπλέον στοργή, φιλαδελφία, αγάπη ειλικρινή και ανυπόκριτη, αγάπη θερμή και μόνιμη.
Πώς, όμως, θα είναι μόνιμη η αγάπη; Μας το υποδεικνύει και αυτό ο απόστολος, λέγοντας: «Να συναγωνίζεστε ποιος θα τιμήσει περισσότερο τον άλλο» (Ρωμ. 12:10).
Μ’ αυτόν τον τρόπο και δημιουργείται η αγάπη και μόνιμα παραμένει. Γιατί, στ’ αλήθεια, δεν υπάρχει καλύτερο μέσο για τη διατήρηση της αγάπης, όσο το να παραχωρούμε στον άλλον τα πρωτεία της τιμής. Έτσι και η αγάπη γίνεται ζωηρή και η αλληλοεκτίμηση βαθιά.
Πέρα από την τιμή, χρειάζεται ακόμα να δείχνουμε ενδιαφέρον για τα προβλήματα του άλλου, γιατί ο συνδυασμός της τιμής με το ενδιαφέρον δημιουργεί την πιο θερμή αγάπη. Δεν φτάνει ν’ αγαπάμε μόνο με την καρδιά, αλλά είναι απαραίτητα κι αυτά τα δυο, τιμή και ενδιαφέρον, που είναι της αγάπης εκδηλώσεις, αλλά συνάμα και προϋποθέσεις. Γεννιούνται από την αγάπη, αλλά και γεννούν αγάπη.
Από το βιβλίο: ΘΕΜΑΤΑ ΖΩΗΣ Α’. Από τις Ομιλίες του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Έκδοση τέταρτη. Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2013, σελ. 158.