«Εμοί δε μη γένοιτο καυχάσθαι ει μη τω σταυρώ
του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» (Γαλ. 6:14).

Δώρο θεϊκό. Είναι το δώρο του ουρανού προς τη γη. Απέραντο σε αξία όσο κι ο ουρανός. Ανεξάντλητο καθώς και του Θεού η αγάπη. Ευεργετικό και σωτήριο. Είναι ο σταυρός του Χριστού. Βαμμένος με του Κυρίου Ιησού το αίμα, καθαγιασμένος με τη θυσία Του, στάθηκε σύμβολο ιερό, λάβαρο νίκης, καύχημα μέγα, όπλο ακαταμάχητο.

Ο Απόστολος Παύλος συχνά εκφράζει τον πλούτο των συναισθημάτων που του δημιουργεί ο Σταυρός του Κυρίου. Είναι το μοναδικό του καύχημα. Και θα θεωρούσε δυστύχημα και πτώση να καυχηθεί για οτιδήποτε άλλο εκτός από το Σταυρό του Χριστού. Έτσι δείχνει ολόκληρο το εσώτερο, πνευματικό, το μυστικό θα έλεγε κανείς, νόημα και την υπέρτατη αξία του Σταυρού. «Εμοί δε μη γένοιτο καυχάσθαι, ει μη εν τω σταυρώ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» (Γαλ. 6:14). Δίνει με τα λόγια του αυτά το μέτρο της τιμής που οφείλει ο χριστιανός ν’ απονέμει στον τίμιο Σταυρό. Στου Χριστού τη θυσία.

Πραγματικά. Τι άλλη μεγαλύτερη απόδειξη θα μπορούσε να ‘χει ο χριστιανός για την προσωπική του αξία από το ότι ο Θεός θυσιάστηκε γι’ αυτόν; Αλλά και ποιο θα μπορούσε να σταθεί πιο ψηλά στην ευγνωμοσύνη του από το σύμβολο αυτής της θυσίας, που τον λύτρωσε από την αμαρτία και του χάρισε τη ζωή, που τον ανέβασε από της γης τη λάσπη στου ουρανού τα αιθέρια πλάτη;

Γι’ αυτό η χριστιανική ψυχή τον έστησε το Σταυρό κορώνα στις εκκλησιές, τον τοποθέτησε στην πιο τιμητική θέση του σπιτιού του. Τον ύμνησε, τον δόξασε, τον ταύτισε με το Σωτήρα που μαρτύρησε πάνω του και τον ύψωσε στ’ ανώτερα του ψυχικού του κόσμου στρώματα. Προσβλέπει σ’ αυτόν με δέος, με ελπίδα, με καύχηση και εμπιστοσύνη.

Να όμως που δε λείπουν και οι περιπτώσεις που λησμονεί ο άνθρωπος. Επηρεασμένος από τα προσωρινά και τα γήινα, από τα κοσμικά και αμαρτωλά, περιφρονεί το ιερό τούτο σύμβολο. «Επαισχύνεται» το Σταυρό. Δεν τον υπολογίζει. Θεωρεί ντροπή του, κατώτερο της αξιοπρέπειάς του δήθεν, να τον τιμήσει. Να κάνει το σημείο του Σταυρού, να τον περιβάλει με σεβασμό, το θεωρεί αναξιοπρεπές και κατώτερο. Εμπαίζει εκείνους που με σεβασμό προσέχουν καθετί που έχει σχέση με το θεϊκό αυτό σημείο. Το χειρότερο, τον βλασφημεί. Στίγμα του πολιτισμού μας η βλασφημία, γίνεται πράξη ατιμωτική, όταν για το στόχο της έχει το Σταυρό ή τα ιερά της Θρησκείας μας πρόσωπα.

Τι αντίθεση τραγική! Να ποδοπατεί κανείς με τη συμπεριφορά του ή να βλασφημεί ό,τι θα ‘ταν σωστό να αποτελεί το σέμνωμα και το καύχημά του. Όταν το εξετάσει κανείς βαθύτερα, θα δει την έκταση και το βάθος του ατοπήματος, το βάρος του αμαρτήματος. Αυτή η συναίσθηση μπορεί να γίνει αιτία ανανήψεως. Να βάλουμε στη θέση που αρμόζει το καθετί. Και το Σταυρό στο λατρευτικό του βάθρο. Προσκύνημα του αρμόζει. Γι’ αυτό, όχι μόνο περιφρονητικές ή βλάσφημες σκέψεις αλλά και απλή αδιαφορία μπρος στο Σταυρό του Κυρίου και την υπέρτατη θυσία που συμβολίζει πρέπει να λείψουν.

Όμορφο να μαθαίνει η μητέρα στο μωρό της να κάνει προσεκτικά και σωστά το σημείο του Σταυρού. Μα να το κάνει και η ίδια με τον ίδιο σεβασμό σωστά. Πόσο κατεβάζει χαμηλά αυτή η νευρική και βιαστική κίνηση του χεριού που σχηματίζει κάτι το ακαθόριστο, σαν θέλουν μερικοί να κάμουν το σημείο του Σταυρού!

Πόσο εκδηλωτικό της πίστεως και της ευσέβειάς μας θα ήταν η κανονική σημείωση του ιερού αυτού τύπου! Μια ευθαρσής ομολογία. Έκφραση μύχιων σκέψεων ευλαβών. Εκδήλωση των εσώτερων λυτρωτικών πόθων. Πλημμύρισμα και ξεχείλισμα της χριστιανικής, της άδολης χριστιανικής καρδιάς. Σημείο θριάμβου. Έτσι μας το διεφύλαξε η Ιερά Παράδοση. Έτσι το διατήρησαν και το πρόβαλαν οι ορθόδοξες χριστιανικές γενιές. Καύχημα υπέρλαμπρο.

Είναι ώρα να δώσουμε κι εμείς, η γενιά μας, θέση στο Σταυρό του Κυρίου. Καύχημά μας ή αισχύνη τον έχουμε; Δόξα και τιμή ή περιφρόνηση του απονέμουμε; Τον υμνούμε ή τον βλασφημούμε; Τον υψώνουμε ή τον καταπατούμε; Από τη στάση και τη συμπεριφορά μας εξαρτάται η θέση που θα πάρουμε έναντί του.

Για άλλους μπορεί να είναι «μωρία» και για άλλους «σκάνδαλον» ο λόγος του Σταυρού. Άλλοι μπορεί να είναι αδιάφοροι ή και να στρέφουν τα νώτα. Εμείς θα τον θεωρούμε «Θεού δύναμιν και σοφίαν». Και θα ζούμε αυτή την πραγματικότητα. Για μας θα είναι «όπλον κατά του διαβόλου» ο Σταυρός. «Δαιμόνων αλεξητήριον».

Τίποτε δε φοβάται αυτός που τον έχει χαραγμένο στην ψυχή του. Απρόσβλητος μένει όποιος ευθυγραμμίζει τη ζωή του στης θεϊκής θυσίας τους σωστικούς δρόμους. Με της θυσίας αυτής τη χάρη ανακαινίζεται και παίρνει νέες δυνάμεις.

Στη σκιά του Σταυρού οι στόχοι της δημιουργικής προσπάθειάς μας επιτυγχάνονται ένας ένας. Με το θάρρος και την έμπνευση που χαρίζει το νικητήριο αυτό σύμβολο, γεμάτοι εμπιστοσύνη προχωρούμε στα σκαλοπάτια της Θείας Χάριτος. Δοκιμάζουμε την ικανοποίηση της προόδου, της ανώτερης ζωής, της επικοινωνίας με τον ουρανό.

Καθώς ο Κύριος «ήπλωσε τας παλάμας και ήνωσε τα το πριν διεστώτα», νιώθουμε με του Σταυρού Του την παρουσία σαν ουράνιοι άνθρωποι. Ζούμε στη γη υπακούοντας στου Θεού τα κελεύσματα. Δεν ξεχωρίζουμε όρια και εμπόδια ανάμεσα στη σημερινή και τη μέλλουσα ζωή.

Ο Σταυρός τα πάντα κατήργησε. Έσχισε σε δυο το μεσότοιχο. Ελευθέρωσε το σαρκικό άνθρωπο. Τον ανέβασε στου Πνεύματος, στης αιωνιότητας, στης απέραντης χαράς την ατμόσφαιρα. Δώρο του Θεού, σκόρπισε στην κάθε καρδιά και στην ανθρωπότητα όλη την αγάπη. Την ανυπόκριτη, την ανιδιοτελή, τη γνήσια αγάπη. Κατέβασε στη γη αυτόν τον ίδιο το Θεό. Έγινε σκάλα για ν’ ανεβεί στη Βασιλεία Του ο άνθρωπος. Γι’ αυτό είναι καύχημά μας. Έτσι λογίστηκε όπλο μας.

Αδερφέ μου. Ο Χριστός σταυρώθηκε για να καθαγιάσει το ιερό αυτό σύμβολο. Να σώσει και σένα κι εμένα. Να ενώσει τα παρόντα και τα μέλλοντα. Να χαρίσει από τώρα τη λύτρωση και τη χαρά στο στρατευόμενο χριστιανό, στον αγωνιζόμενο άνθρωπο. Τι θέση έχει πάρει στη ζωή σου ο Σταυρός Του; Τον τιμάς ή Τον περιφρονείς; Εκείνος έκανε το παν για τη σωτηρία σου. Είναι ο Σταυρός Του το παν για σένα;

Από το βιβλίο: Πολυκάρπου Βαγενά, Μητροπολίτου Κερκύρας, «Ελθέτω η βασιλεία σου», τ. Α’.

Σταυρός. Καύχημα και όπλο