Ποιος δίνει τα φύλλα στο δένδρο; Ο Θεός. Ποιος σου δίνει τις καλές σκέψεις; Ο Θεός. Ποιος δίνει στα δένδρα την ικανότητα να μεγαλώνουν και να σχηματίζουν τους ιστούς τους, και να παράγουν και να αναπτύσσουν φύλλα και καρπούς; Ο Θεός. Ποιος σου δίνει την ικανότητα του λόγου και της σκέψης; Ο Θεός.
Χρησιμοποιούν τα δένδρα με λάθος τρόπο τις δυνάμεις και τις ικανότητες που τους δίνει ο Θεός; Όχι. Χρησιμοποιούν οι άνθρωποι με λάθος τρόπο τις δυνάμεις και τις ικανότητες που τους δίνει ο Θεός; Ναι.
Τις χρησιμοποιούν με λάθος τρόπο με τον νου, τον οποίο πήραν από τον Θεό, για να γνωρίζουν τον Θεό και τις αλήθειές Του. Τις χρησιμοποιούν με λάθος τρόπο με την καρδιά τους, η οποία δημιουργήθηκε για να αγαπά τον Θεό και τους ανθρώπους, και να δοκιμάζει την μακαριότητά της με την ένωσή της με τον Θεό. Και τέλος τις χρησιμοποιούν με λάθος τρόπο με την ελεύθερη θέλησή τους, η οποία τους δόθηκε για να τελειοποιούνται πάντοτε στην αρετή.
Μπορούν τα φύλλα να υπάρξουν χωρίς το δένδρο και μπορεί αυτό το δένδρο να υπάρξει χωρίς χώμα, αέρα, νερό, θερμότητα; Έτσι και η ψυχή δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς τον Θεό, χωρίς τον Υιό Του, χωρίς το Άγιό Του Πνεύμα. Ο Θεός είναι η ύπαρξή μου, η πνοή μου, το φως μου, η δύναμή μου, το ποτό μου, η τροφή μου. Αυτός με περιβάλλει όπως η μητέρα το βρέφος στην αγκαλιά της. Και ακόμη περισσότερο: Περιβάλλει το σώμα μου και την ψυχή μου και κατοικεί μέσα μου και είναι ενωμένος μαζί μου.
Το δένδρο που είναι στερεά ριζωμένο στην γη αυξάνει και καρποφορεί· και η ψυχή του ανθρώπου, που είναι στερεά ριζωμένη στον Θεό με τις ρίζες της πίστης και της αγάπης, που είναι πνευματικές ρίζες, επίσης ζει, αυξάνει πνευματικά και καρποφορεί αρετές αρεστές στον Θεό, με τις οποίες η ψυχή ζει στον παρόντα κόσμο και θα ζει και στον μέλλοντα.
Όταν το δένδρο εκριζωθεί από το έδαφος, παύει να ζει με την ζωή που έπαιρνε με τις ρίζες του. Έτσι και η ψυχή του ανθρώπου που έχασε την πίστη και την αγάπη προς τον Θεό και δεν παραμένει εν τω Θεώ, που τότε μόνο μπορεί να ζει, παύει να ζει πνευματικά. Ό,τι είναι η γη στα φυτά, αυτό είναι ο Θεός στην ψυχή.
Συμβαίνει στην φύση το εξής αξιοσημείωτο φαινόμενο: αν βάλετε ένα φυτό σε ένα μεγάλο και πλατύ δοχείο θα δείτε ότι μεγαλώνουν οι ρίζες του φυτού, παχαίνουν, πολλαπλασιάζονται, ενώ το ίδιο το φυτό δεν μεγαλώνει σε ύψος και κάνει πολύ λίγα φύλλα και άνθη. Αν όμως το βάλετε σε ένα μικρό δοχείο, οι ρίζες μένουν μικρές, το φυτό όμως γρήγορα μεγαλώνει σε ύψος και παράγει ωραία φύλλα και άνθη – στην φύση του φυτού είναι να παράγει άνθη.
Το ίδιο δεν συμβαίνει και με τον άνθρωπο; Όταν ζει σε πλήρη ελευθερία, σε αφθονία και ευτυχία, το μεν σώμα του αυξάνει και παχαίνει, το πνεύμα του όμως δεν αναπτύσσεται, δεν παράγει καρπούς – καλά έργα· ενώ όταν ζει σε φτώχεια, στενοχώρια, αθλιότητα, ασθένεια και λύπες, με άλλες λέξεις όταν η κτηνώδης φύση του είναι συντετριμμένη, τότε αυξάνει πνευματικά, παράγει άνθη αρετών και πλούσιους καρπούς. Να λοιπόν γιατί είναι στενή η οδός εκείνων, οι οποίοι αγαπούν τον Θεό.
Από το βιβλίο: Αγίου Ιωάννου πρωθιερέως της Κρονστάνδης, Η ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ ΖΩΗ. Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 38, 40, 43, 37 (αποσπάσματα).
Γλωσσική προσαρμογή για την Κ.Ο.