Η πίστη δεν είναι μόνο γνωστική ενέργεια. Είναι και κάτι άλλο. Να, τι λέγει ο Κύριος! Όποιος έχει πίστη σαν κόκκο σινάπεως τότε μπορεί να πει στο όρος «φύγε από εκεί και πήγαινε κάπου αλλού», και θα φύγει (Ματθ. 17:20). Τότε ας το κάνουμε και εμείς αυτό, αφού πιστεύουμε. Αυτός που έχει πίστη, κάνει θαύματα. Άρα εμείς είμαστε ολιγόπιστοι, και εγώ και όλοι μας είμαστε ολιγόπιστοι· δεν έχουμε την πραγματική πίστη. Άπιστοι δεν είμαστε, αλλά ολιγόπιστοι είμαστε. Γιατί η πίστη είναι το θεμέλιο, το στερεό, το γερό θεμέλιο, όταν κανείς βέβαια έχει την πραγματική πίστη. Γιατί πραγματική πίστη είναι αυτή η γνωστική, δηλαδή να τα παραδέχεται όλα αυτά, και επιπλέον είναι να παραδώσει τελείως τον εαυτό του στον Θεό και να πει: «Θεέ μου, είμαι παιδί σου. Κάνε με ό,τι θέλεις. Ας γίνει ό,τι θέλεις!». Να το πει με την καρδιά του όμως, ε! Τότε πραγματικά έχει ζωντανή πίστη. Το καταλαβαίνετε αυτό, ε;
Περισσότερο το δεύτερο είναι πίστη, παρά το πρώτο. Γιατί μπορεί κανείς να γνωρίζει τις αλήθειες της πίστεώς του, να τις παραδέχεται, αλλά θα ακούσει τον άγιο Ιάκωβο να λέει ότι «πίστη έχεις, αλλά έργα δεν έχεις· η πίστη δίχως έργα είναι νεκρά» (Ιακ. 2:17). Όταν αναφέρεται στα έργα ο άγιος Ιάκωβος, δεν λέγει τα έργα που εννοούμε μερικές φορές, να δώσεις π.χ. μερικές δραχμές ή να βοηθήσεις έναν άνθρωπο ή να κινηθείς κατ’ αυτόν τον τρόπο. Και ένας άπιστος θα τα έκανε τα διάφορα αυτά πράγματα. Αλλά με την λέξη «έργα» εννοεί αυτή την τελεία παράδοση. Να αφοσιωθεί κανείς τέλεια, πλήρως στον Θεό. Αυτή είναι η πραγματική πίστη. Και το δύσκολο είναι αυτό το δεύτερο μέρος της πίστεως. Το πρώτο είναι εύκολο· να γνωρίζεις δηλαδή και να παραδεχθείς, να πεις ότι αυτές είναι οι αλήθειες, η Ορθοδοξία πιστεύει σε αυτά, αυτά είναι τα σωστά και αυτά πρέπει να παραδέχομαι και εγώ. Αλλά το δεύτερο μέρος είναι το δύσκολο. Αυτή η τέλεια παράδοση, να αφήσεις δηλαδή τον εαυτό σου στον Θεό να σε κάνει ό,τι θέλει. Ό,τι θέλει!
Και όταν λέμε «ό,τι θέλει», εννοούμε το εξής: Αρρώστησες; «Ευλογητός ο Θεός!». Υποφέρεις; «Θεέ μου, ό,τι θέλεις!». Μαρτύριο; Σε οδηγεί στο μαρτύριο; «Όπως θέλεις, Θεέ μου!». Σε κατατρέχουν; Συνέπεσε να έχεις ένα δύσκολο σύζυγο; Ή δύσκολη σύζυγο; «Θεέ μου, το θέλημά Σου. Είμαι στα χέρια Σου». Τότε φυσικά βουνά μετακινούμε. Θα έχουμε προβλήματα σαν τα βουνά, και μεγαλύτερα ίσως προβλήματα, αλλά μετακινούνται τα προβλήματα. Η Χάρη του Θεού τα μετακινεί. Τακτοποιούνται όλα. Αλλά είναι πολύ δύσκολο. Σας λέγω ότι ούτε εγώ το έχω. Και ο στόχος μας αυτός θα είναι. Προς τα εκεί πρέπει να κατευθυνόμαστε, σε αυτή την τέλεια παράδοση στα χέρια του Θεού. Τότε πραγματικά η πίστη μας θα τελειοποιηθεί και έτσι δεν θα είμαστε ολιγόπιστοι. Γι’ αυτό και ο απόστολος Παύλος συχνά τονίζει το θέμα της πίστεως και λέγει ότι μεταξύ των τριών βασιλικών αρετών είναι και η πίστη. «Πίστις, ελπίς, αγάπη» (Α’ Κορ. 13:13), λέγει. Θα το έχετε διαβάσει.
Βέβαια στην άλλη ζωή καταργείται η πίστη. Δεν υπάρχει πίστη εκεί. Γιατί η εδώ τελείωση θα συνεχιστεί και εκεί στην άλλη ζωή. Και η γνωστική ενέργεια δεν θα υπάρχει εκεί, διότι εκεί θα υπάρχει η γνώση. Θα γνωρίζουμε αυτά που βλέπουμε. Δεν θα υπάρχει η πίστη όπως ακριβώς είναι σήμερα, να πιστεύεις π.χ. ότι αυτό είναι Σώμα του Χριστού, ότι αυτό είναι το Αίμα Του ή να πιστεύεις στα Μυστήρια. Εκεί δεν θα χρειάζεται, γιατί τον Θεό Τον ζεις, Τον βλέπεις. Ενώνεσαι με τον Θεό εκεί. Και μερικές υπάρξεις μπορούν να Τον δουν, και ενώνονται και από εδώ, από αυτή την ζωή με τον Θεό, επειδή φτάνουν στην τελείωση.
Όταν έτσι δούμε την πίστη, όχι σαν μια ψιλή γνώση, τότε το παν είναι η πίστη. Γι’ αυτό και οι Πατέρες έτσι εννοούσαν την πίστη.
Από το βιβλίο: ΟΜΙΛΙΕΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ Α’, Ιερόν Ησυχαστήριον “Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος”, Μεταμόρφωσις Χαλκιδικής 2020, σελ. 52.
