Ποιες ήταν οι συνέπειες του προπατορικού αμαρτήματος;
Όπως είναι γνωστό, ο άνθρωπος πλάστηκε «κατ’ εικόνα» του Θεού (Γεν. 1:26). Αυτό σημαίνει πως η ψυχή του αποτελεί εικόνα του Θεού και φέρει τους χαρακτήρες Εκείνου, είναι δηλαδή φύση νοερή, ελεύθερη, δημιουργική κλπ. Επίσης ο άνθρωπος πλάστηκε «καθ’ ομοίωσιν» του Θεού (Γεν. 1:26). Αυτό σημαίνει πως του δόθηκε η δυνατότητα, χρησιμοποιώντας τα χαρίσματα του «κατ’ εικόνα», να φτάσει στη θέωση, να γίνει δηλαδή όμοιος με τον Θεό. Για να πετύχει ευκολότερα αυτόν τον προορισμό του ο πρωτόπλαστος άνθρωπος, εφοδιάστηκε από τον Πλάστη του με μια σειρά πνευματικών χαρισμάτων: την κυριαρχία πάνω στην κτίση, τη θεογνωσία, την απάθεια, την αθανασία του σώματος, την ευθύτητα της θελήσεως (αθωότητα και ακακία) κ.α.
Το προπατορικό αμάρτημα, λοιπόν, αμαύρωσε και έφθειρε το «κατ’ εικόνα». Έτσι, ο νους και η βούληση του ανθρώπου από τον Θεό και τα θεία πράγματα στράφηκαν αντίστοιχα στην ύλη (είδωλα) και στο κακό (αμαρτία). Η ανθρώπινη φύση γυμνώθηκε από τα πνευματικά χαρίσματα με τα οποία την είχε προικίσει ο Θεός. Το σώμα έχασε την αθανασία του. Η ψυχή κυριαρχήθηκε από άτακτες ορμές και πάθη. Διακόπηκε η κοινωνία του ανθρώπου με τον Πλάστη του και διαταράχθηκε η σχέση του με τη φυσική κτίση, η οποία, μολονότι αμέτοχη στο προπατορικό αμάρτημα, από τη στιγμή που ο βασιλιάς της έγινε φθαρτός και θνητός, με παραχώρηση του Θεού υποτάχθηκε στην ίδια κατάσταση της φθοράς και του θανάτου (Ρωμ. 8:20).
Ως προς το «κατ’ εικόνα», πάντως, πρέπει να τονιστεί πως, μολονότι με το προπατορικό αμάρτημα αμαυρώθηκε και εξασθενίστηκε, δεν καταστράφηκε εντελώς. Έτσι, ο μεταπτωτικός άνθρωπος δεν είναι πνευματικά νεκρός και αναίσθητος. Παραμένοντας θεία είκόνα, έστω και χωρίς την προπτωτική λάμψη, μπορεί να κάνει το καλό (Ρωμ. 2:10), να βλέπει μέσα στη δημιουργία τον Θεό και τη δύναμή Του (Ρωμ. 1:19-20), να γνωρίζει το νόμο Του (Ρωμ. 2:14), να καθοδηγείται και να ελέγχεται από τη συνείδηση (Ρωμ. 7:15-23), να λαχταράει μιά καλύτερη πατρίδα, την επουράνια (Εβρ. 11:16).
Ποιες είναι οι συνέπειες της αμαρτίας;
«Όποιος αμαρτάνει, παραβαίνει το νόμο του Θεού», γράφει ο ευαγγελιστής Ιωάννης. «Η αμαρτία είναι η ανομία» (Α’ Ιω. 3:4). Όπου, λοιπόν, δεν υπάρχει νόμος, εκεί ανωμαλία, αταξία, αναστάτωση, αναρχία· και όπου υπάρχει νόμος αλλά παραβαίνεται, εκεί έχθρα, μνησικακία, εκδικητικότητα, θλίψη, θρήνος. Βλέπετε τι γίνεται στην κοινωνία μας: αδικία, εκμετάλλευση, σκληρότητα, ανηθικότητα, κλοπές, ληστείες, φόνοι και τόσα άλλα εγκλήματα με τα γνωστά σε όλους μας αποτελέσματα. Αλλά η πιο φοβερή συνέπεια της αμαρτίας είναι ο ψυχικός θάνατος, ο αιώνιος χωρισμός του ανθρώπου από τον Θεό, η στέρηση της αληθινής ζωής στην ατελεύτητη θεία βασιλεία. Ο απόστολος Παύλος μας το λέει ξεκάθαρα: «Ή ανήκετε στην αμαρτία, και τότε σας περιμένει ο αιώνιος θάνατος, ή υπακούτε στον Θεό, και σας προσμένει η σωτηρία μαζί Του» (Ρωμ. 6:16).
Πιστεύω πως δεν έχω καμιάν ικανότητα και κανένα φυσικό χάρισμα. Είναι αυτό αμαρτία;
Είναι αμαρτία, γιατί έτσι υπονοείς πως ο Θεός σε αδίκησε. Στο Ευαγγέλιο βλέπουμε τον κύριο της παραβολής των ταλάντων να δίνει σ’ όλους τους δούλους του κάτι από τα υπάρχοντά του. «Σ’ άλλον έδωσε πέντε τάλαντα, σ’ άλλον δύο, σ’ άλλον ένα, στον καθένα ανάλογα με την ικανότητά του» (Ματθ. 25:15).
Όμοια και ο Κύριός μας έδωσε σ’ όλους μας κάποια φυσικά χαρίσματα, κάποια «τάλαντα», λίγα ή πολλά, τόσα όσα ο καθένας μπορεί να αξιοποιήσει και χρειάζεται για να πετύχει τον τελικό σκοπό του, την ψυχική σωτηρία. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει πάρει κανένα «τάλαντο» από τον Θεό. Όποιος, λοιπόν, υποστηρίζει το αντίθετο, είτε δεν παραδέχεται την ύπαρξη των θείων δώρων, είτε ζητάει πιο πολλά απ’ όσα μπορεί να αξιοποιήσει, είτε έχει χάσει, εξαιτίας της οκνηρίας του, ό,τι πήρε από τον Θεό, όπως ο τρίτος δούλος της παραβολής (βλ. Ματθ. 25:18, 24-29).
Από το βιλίο: Γέροντος Ευστρατίου (Γκολοβάνσκι), Απαντήσεις σε ερωτήματα χριστιανών. Ιερά Μονή Παρακλήτου, 2012. Ερωτήσεις 112, 188, 187.
