Στο Άγιον Όρος είμαι 65 χρόνια. Ήλθα από ηλικίας 24 ετών. Δεν ήσαν και τόσο ευσεβείς οι γονείς μου. Αλλά δεν ξέρω πώς οικονόμησε ο Θεός και μ’ έφερε η Παναγία μας εδώ. Είχα βέβαια και άλλα αδέλφια. Γεννήθηκα το 1916.
Πώς αποφάσισα να γίνω καλόγηρος θα σου πω. Το υποσχέθηκα στον Θεό. Τότε ήμουν στρατιώτης και επέστρεφα τραυματίας από τον πόλεμο. Ήμουν στην Αθήνα. Ήλθαν αεροπλάνα και βομβάρδιζαν. Έπεσα κάτω από μία πέτρα και είπα: «Παναγιά μου, σώσε με και θα γίνω μοναχός».
Πράγματι, δεν έπαθα τίποτε. Τακτοποίησα κάτι εκκρεμότητες με το εργοστάσιο στο οποίο δούλευα. Κατέβηκα στη Ναύπακτο, στο πατρικό μου σπίτι. Και από εκεί βρέθηκα στο Άγιον Όρος. Εδώ είχα έλθει άλλη μία φορά το 1936, αλλά έφυγα διότι ήταν η κλάση μου να πάω για φαντάρος και βγήκα έξω.
Στην αρχή έψαχνα να βρω μέρος να μείνω επί 40 ημέρες. Πήγα στην Αγία Άννα. Το πλοίο με κατέβασε από την Αγία Άννα στη Μονή Διονυσίου. Το πρώτο βράδυ, αφού έφαγα κάτι και έκανα τον Σταυρό μου, κοιμήθηκα. Τότε είδα την Παναγία ολοζώντανη μέσα στην εκκλησία της. Καθόταν μία νέα μοναχή σε μία καρέκλα δίπλα στην Εικόνα της. Στο δάπεδο της εκκλησίας ήσαν πολλά κατά σειράν φέρετρα και οι άνθρωποι που ήσαν μέσα έδιναν μία άσχημη υποψία για τη ζωή τους. Την ερώτησα: «Τι είναι αυτό το θέαμα;» «Έτσι θα γίνεις και συ, παιδί μου». Και εννοούσε η Παναγία μας τη νέκρωση των παθών μέσω της μοναστικής οδού. «Την νέκρωσιν του Κυρίου εν τω σώματι ημών περιφέροντες». Μ’ αυτό όνειρο ήθελε η Παναγία να μου πει ότι «Εγώ σε έφερα».
– Είχατε πειρασμούς στη ζωή σας;
– Βεβαίως, χωρίς πειρασμούς, χωρίς αντίπαλο δεν γίνεται πόλεμος. Δεν έχω κάτι σημαντικό να πω. Πάντως με παρηγορούσε ο Χριστός και η Παναγία, όπως παρηγορούν όλους τους Αγιορείτες. «Κατά το πλήθος των οδυνών μου εν τη καρδία μου, αι παρακλήσεις σου εύφραναν την ψυχήν μου».
– Είχατε γνωρίσει άλλους μοναχούς ενάρετους της Μονής σας;
– Άκουσε, πάτερ. Υπάρχει μία τάση στη ζωή των ανθρώπων να ωραιοποιούν το παρελθόν. Όχι, πάτερ μου, δεν είναι απολύτως έτσι. Μπορώ να σου πω ότι περάσαμε και κακές περιόδους. Μετά την καταστροφή της Μικράς Ασίας εισέρρευσαν πολλοί στο Άγιον Όρος, κατά το πλείστον αγράμματοι. Πολλή αγραμματοσύνη. Και στο Μοναστήρι σας ο Ηγούμενος Αθανάσιος ήταν αγράμματος, αλλά είχε ένα ήθος, μία πραότητα και αγιοσύνη επάνω του. Ήταν πιστός, είχε μία σύνεση. Τον είχα και εγώ Πνευματικό μου στα πρώτα χρόνια. Απέφευγε τις εξτρεμιστικές λύσεις με ζηλωτές κλπ. Ήταν άνθρωπος της ακριβείας.
Εγώ είμαι χαρούμενος και ευχαριστημένος από τη σημερινή κατάσταση στο Άγιον Όρος. Πρώτον αποκαταστάθηκε η τάξη με τη μετατροπή των ιδιορρύθμων Μονών σε Κοινόβια, κατά την αρχαία τάξη της Εκκλησίας μας, και δεύτερον τα τελευταία χρόνια έγινε μία θαυμαστή επάνδρωση με οργανωμένες Αδελφότητες, στις οποίες ήλθαν και νέοι μοναχοί και σήμερα βλέπουμε μία θαυμαστή κατάσταση στο Άγιον Όρος.
– Μερικοί λένε ότι η εκκοσμίκευση χάλασε το Άγιον Όρος. Εσείς τι λέτε, Γέροντα;
– Όχι, δεν είναι έτσι. Το Άγιον Όρος κάνει χρήση κάποιων μέσων για την ευκολότερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση των μοναχών του και των λοιπών εργαζομένων και προσκυνητών. Να, παλαιότερα πηγαίναμε στις Καρυές μέσα στον χειμώνα με τα πόδια ή με τα μουλάρια για μία υπόθεσή μας. Σήμερα έχουμε τα αυτοκίνητα και φθάνουμε πιο γρήγορα και με λιγότερες ταλαιπωρίες.
– Έχουμε, Γέροντα, ελπίδα για τη σωτηρία μας;
– Βέβαια. Αφού τελώνες και πόρνες, όπως μας λέει ο Χριστός, προτρέχουν και μπαίνουν στη βασιλεία των ουρανών, εμείς οι μοναχοί θα μείνουμε, αν ειλικρινά μετανοήσουμε, έξω του ιερού Νυμφώνος; Όποιος μετανοεί, μετέχει της σωτηρίας.
Απόσπασμα από συνομιλία του Γέροντα Δαμασκηνού Γρηγοριάτη με τον Γέροντα Θεόκλητο Διονυσιάτη τον Ιούλιο του 2005, ένα χρόνο πριν από την κοίμηση του π. Θεοκλήτου.
