Ο α’ ψαλμός δεν έχει επιγραφή στο εβραϊκό πρωτότυπο και ο ποιητής του είναι άγνωστος. Είναι ψαλμός διδακτικός. Περιγράφει τη μακαριότητα του δικαίου, που έχει ως σκοπό της ζωής του τη μελέτη και την εφαρμογή του νόμου του Θεού, και την αθλιότητα των ασεβών και αμαρτωλών. Η πιστή τήρησις του νόμου του Θεού και η αποφυγή κάθε σχέσεως με αμαρτωλούς και διεφθαρμένους ανθρώπους είναι ο μόνος δρόμος που οδηγεί στην αληθινή ευτυχία και μακαριότητα.
Ευδιάκριτος είναι ο χωρισμός του ψαλμού σε δύο μέρη. Στο α’ (στίχ. 1-3) περιγράφεται η μακαριότης των δικαίων και στο β’ (στίχ. 4-5) η αθλιότης και το κακό τέλος των ασεβών.
α’.
1 |
Μακάριος ανήρ, ος ουκ επορεύθη εν βουλή ασεβών και εν οδώ αμαρτωλών ουκ έστη και επί καθέδρα λοιμών ουκ εκάθισεν· |
Μακάριος (και ευτυχισμένος) είναι ο άνθρωπος που δεν πήγε (ποτέ) σε συνέδριο (και σύσκεψι) ασεβών ανθρώπων και δεν στάθηκε σε δρόμο αμαρτωλών ούτε κάθισε (να λάβη μέρος) σε συναναστροφή διεφθαρμένων ανθρώπων. |
2 |
αλλ’ ή εν τω νόμω Κυρίου το θέλημα αυτού, και εν τω νόμω αυτού μελετήσει ημέρας και νυκτός. |
Αλλά έχει (δώσει όλη) την θέλησί του στον νόμο του Κυρίου και αυτόν μελετά μέρα και νύχτα. |
3 |
Και έσται ως το ξύλον το πεφυτευμένον παρά τας διεξόδους των υδάτων, ο τον καρπόν αυτού δώσει εν καιρώ αυτού, και το φύλλον αυτού ουκ απορρυήσεται· και πάντα, όσα αν ποιή, κατευοδωθήσεται. |
Ο άνθρωπος αυτός μοιάζει με δέντρο που είναι φυτεμένο κοντά σε πλούσια νερά, το οποίο δίνει τον καρπό του στον κατάλληλο καιρό και τα φύλλα του δεν πέφτουν ποτέ· (ο άνθρωπος αυτός δηλ. θα έχη πλούσια καρποφορία σε έργα αρετής,) και όλες οι προσπάθειές του (θα έχουν την ευλογία του Θεού και) θα οδηγηθούν σε αίσιο τέλος. |
β’.
4 |
Ουχ ούτως οι ασεβείς, ουχ ούτως, αλλ’ ή ωσεί χνους, ον εκρίπτει ο άνεμος από προσώπου της γης. |
Δεν συμβαίνει το ίδιο και με τους ασεβείς. Αυτοί μοιάζουν με το χνούδι, που το παρασύρει ο άνεμος (και το εξαφανίζει) από την επιφάνεια της γης. |
5 |
Δια τούτο ουκ αναστήσονται ασεβείς εν κρίσει, ουδέ αμαρτωλοί εν βουλή δικαίων. |
Γι’ αυτό οι ασεβείς δεν θα (μπορέσουν να) σταθούν όρθιοι, (με το μέτωπο ψηλά), κατά την κρίσι (του Θεού), ούτε (θα βρεθούν) στην (ένδοξη) παράταξι των δικαίων. |
6 |
Ότι γινώσκει Κύριος οδόν δικαίων, και οδός ασεβών απολείται. |
Γιατί ο Κύριος γνωρίζει την πορεία (και τη συμπεριφορά) των δικαίων (και τους προστατεύει), ενώ ο δρόμος που βαδίζουν οι ασεβείς, οδηγεί στην (αιωνία καταστροφή και) απώλεια. |
Ερμηνευτικές επεξηγήσεις.
- Η λέξις μακάριος παράγεται από τη λέξι μάκος = μήκος. Μακάριος είναι εκείνος που έχει μήκος, μάκρος, πλούτο υλικό ή πνευματικό, ο ευτυχισμένος.
- Ως δένδρο που είναι φυτεμένο κοντά σε νερά και έχει πλούσια φυλλωσιά και καρποφορία ίσως ο ποιητής εννοεί τον φοίνικα, που είναι δένδρο αειθαλές και αγαπά τα νερά.
- Το «ουκ αναστήσονται» δεν σημαίνει ότι οι ασεβείς δεν θα αναστηθούν, αλλά ότι δεν θα μπορούν να σταθούν με πρόσωπο καθαρό μπροστά στον Θεό κατά την ημέρα της κρίσεως.
Από το βιβλίο: Πρωτοπρεσβ. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη, ΑΝΘΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΗΠΟ ΤΩΝ ΨΑΛΜΩΝ. Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 2013, σελ. 10.