«καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι,
και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως» (Λκ 6:31)
Τα ευαγγελικά αναγνώσματα των περασμένων Κυριακών μας είπαν το πως μπορούμε και πρέπει να ακολουθήσουμε τον Χριστό, πώς να έχουμε σωστή σχέση με τον αυτόν, το σημερινό δε μας παρουσιάζει την σωστή σχέση που πρέπει να έχουμε με τους ανθρώπους. Και αυτή δεν είναι άλλη από την αγάπη.
Αιώνες τώρα οι άνθρωποι ζούνε μια τραγική κατάσταση. Ο καθένας, προτάσσοντας και επιδιώκοντας το δικό του συμφέρον προσπαθεί να ξεγελάσει τον άλλο, να τον εκμεταλλευτεί, να τον αδικήσει. Γι’ αυτό και γίνονται οι κλοπές, οι φόνοι, οι πόλεμοι.
Προσπαθεί η ανθρωπότητα να γλυτώσει από το κακό αυτό με νόμους, με πολιτικές, με φιλοσοφίες, με θρησκείες. Όμως το μόνο που κατορθώνει να επιτύχει, όταν το κατορθώνει, είναι απλώς να περιορίσει τις εκδηλώσεις του κακού. Και είναι επόμενο, εφόσον η βασική αρρώστια, της οποίας συμπτώματα είναι οι αντικοινωνικές εκδηλώσεις που προαναφέρθηκαν, δηλαδή η ιδιοτέλεια, παραμένει αθεράπευτη. Και η θεραπεία συνίσταται στην απόκτηση της πραγματικής αγάπης, της αγάπης η οποία «ου ζητεί τα εαυτής», της αγάπης που δεν αποβλέπει στο δικό μας συμφέρον αλλά στο καλό, την ωφέλεια του άλλου. Της αρχοντικής, καθώς θα έλεγε ο π. Παΐσιος, της θεϊκής αγάπης. Αυτήν την αγάπη σκιαγραφεί σήμερα ο Κύριος και αυτήν θέλει να αποκτήσουμε και εμείς.
«Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως». Όπως θέλετε οι άλλοι να συμπεριφέρονται προς εσάς, έτσι ακριβώς να συμπεριφέρεστε και εσείς προς αυτούς.
Να ο πρακτικός κανόνας της αγάπης. Βάλε τον εαυτό σου στη θέση του άλλου και θα δεις τι πρέπει να κάνεις. Ο σύζυγος ας βάλει τον εαυτό του στη θέση της συζύγου (όσο βέβαια μπορεί, καθώς η ψυχολογία του ανδρός και της γυναικός διαφέρουν) και θα δει πώς πρέπει να της συμπεριφέρεται (με αγάπη, τρυφερότητα, σεβασμό, πίστη κλπ). Η σύζυγος στη θέση του συζύγου. Το αφεντικό στη θέση του εργάτου. Ο εργάτης στη θέση του εργοδότου κλπ.
Θα μπορούσε όμως κάποιος να ρωτήσει: «Καλά. Το να κάνω το καλό σε κάποιον δικό μου άνθρωπο, σε κάποιον γνωστό μου το καταλαβαίνω. Να κάνω το καλό σε κάποιον που θα το καταλάβει και θα μου το ανταποδώσει ή έστω θα μου πει ένα ευχαριστώ το καταλαβαίνω. Πώς όμως να κάνω το καλό σε κάποιον που είναι αναίσθητος ή αχάριστος; Εκεί όπου δε θα ακούσω ευχαριστώ; Και ακόμα περισσότερο· πώς να κάνω το καλό σε αυτόν που μου έκανε κακό ή και τώρα επιδιώκει το κακό μου;»
«Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υμίν οι άνθρωποι, και υμείς ποιείτε αυτοίς ομοίως». Όπως θα θέλαμε όλοι, όλοι ανεξαιρέτως, να μας αγαπούν και να μας κάνουν το καλό χωρίς να επηρεάζονται από τις δικές μας αδυναμίες και τις εν γένει αρνητικές μας συμπεριφορές, έτσι και εμείς να κάνουμε το καλό, να αγαπούμε τους άλλους, ανεξάρτητα από το τι είναι ή τι κάνουν εκείνοι.
«Εάν αγαθοποιήτε τους αγαθοποιούντας υμάς, ποία υμίν χάρις εστίν; και οι αμαρτωλοί το αυτό ποιούσιν» (ποια χάρη περιμένετε από το Θεό, αφού και οι αμαρτωλοί κάνουν το ίδιο;). Καλό με την προσδοκία της ανταπόδοσης κάνουν και οι αμαρτωλοί.
Το να κάνω το καλό εκεί που θα έχω κάποιο κέρδος, κάποια απολαβή είναι εμπόριο. Όπως όταν πάω σε κάποιο κατάστημα, δίνω τα λεφτά μου και παίρνω το αντίστοιχο εμπόρευμα. Η αγάπη όμως δεν είναι εμπόριο. Όχι ότι το εμπόριο είναι κάτι κακό αλλά η αγάπη είναι κάτι ανώτερο. Είναι θυσία, είναι προσφορά χωρίς να περιμένει κανείς αντάλλαγμα. Η αγάπη, όπως προαναφέρθηκε, «ου ζητεί τα εαυτής», γι’ αυτό και είναι ελεύθερη· επεκτείνεται και μέχρι τους εχθρούς: «Αγαπάτε τους εχθρούς υμών».
Ο ήλιος λάμπει προς κάθε κατεύθυνση, ανεξάρτητα από το πού θα πέσει το φώς του· σε ευωδιαστό λουλούδι ή βρωμερή ακαθαρσία. Και ο Θεός αγαπά ανεξάρτητα, ελεύθερα· αγαπά τους πάντες και τα πάντα. Ευεργετεί δικαίους και αδίκους ακόμα και όταν τιμωρεί, διότι από αγάπη τιμωρεί, για το καλό και τη σωτηρία του αμαρτωλού. Και ο άνθρωπος του Θεού, μιμούμενος τον Θεό ή μάλλον ενεργοποιώντας την ιδιότητά του ως μέλους του σώματος του Χριστού, κάνει το καλό σε όλους· ακόμη και προς τους εχθρούς του.
Μήπως είναι αφελής ή κορόιδο; Μήπως βγαίνει ζημιωμένος; Βεβαίως όχι. Ίσως κάποιες φορές φαίνεται να ζημιώνει στα υλικά. Κερδίζει όμως πνευματικά. Κέρδος του το να μοιάσει του Θεού· το να γίνει παιδί του Θεού, θεός κατά χάριν· «και έσται ο μισθός υμών πολύς, και έσεσθε υιοί υψίστου, ότι αυτός χρηστός εστιν επί τους αχαρίστους και πονηρούς» (και θα είναι ο μισθός σας μεγάλος, και θα είστε παιδιά του Θεού, διότι αυτός είναι καλός ακόμα και με τους αχάριστους και τους κακούς).
Υπάρχει μεγαλύτερο κέρδος από αυτό; «Γίνεσθε ουν οικτίρμονες καθώς και ο πατήρ υμών οικτίρμων εστίν». Αμήν.
Αρχιμ. Λουκάς Τσιούτσικας
