Το ζεύγος των γεγονότων της Μεγάλης Τετάρτης είναι: η αμαρτωλή γυναίκα και ο μαθητής τού Κυρίου, ο Ιούδας, ο ανατροπέας της μετανοίας. Η αμαρτωλή βρίσκεται στη χειρότερη κατάσταση της ηθικής πτώσεώς της, στην ακολασία, ενώ ο Ιούδας στην τιμιότερη θέση: είναι μαθητής του Κυρίου. Η μετάνοια την αμαρτωλή γυναίκα την ανυψώνει και την κάνει μυροφόρο, ενώ τον Ιούδα η φιλαργυρία τον κατεβάζει στην πλέον απαίσια πτώση. Τον κάνει προδότη του Διδασκάλου Του και τέλος τον οδηγεί στον απαγχονισμό του.
Αυτή η αλλαγή των δύο καταστάσεων μας γεμίζει την καρδιά από φόβο και αγωνία για τη σωτηρία μας, αλλά και συγχρόνως από εμπιστοσύνη και ελπίδα στη μεγάλη δύναμη της μετανοίας.
Ο μαθητής Ιούδας γνωρίζει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο τον Κύριό του. Είχε ζήσει χρόνια μαζί Του, είχε δει θαύματα, είχε ακούσει τόσες θαυμαστές διδασκαλίες, και παρ’ όλα αυτά έγινε δούλος της φιλαργυρίας και κατάντησε σε αιώνια ψυχική του απώλεια.
Αντίθετα, η αποξενωμένη λόγω των αμαρτιών της γυναίκα, προσκομίζοντας μόνο με μεγάλη μετάνοια τα δάκρυά της και το πολύτιμο μύρο, γίνεται μυροφόρος και ετοιμάζει τα δέοντα για τον ενταφιασμό του Κυρίου, και το έργο της αυτό διαλαλείται πάντοτε σ’ όλο τον κόσμο προς ανάμνηση (Μαρκ. 14:9).
Η ακολουθία του Όρθρου θέτει πάντοτε ενώπιόν μας αυτές τις δύο καταστάσεις: του μαθητή και της αμαρτωλής γυναίκας. Η αλλαγή προήλθε από τη μετάνοια της πόρνης και την πτώση του Ιούδα λόγω της φιλαργυρίας.
«Πόρνη προσήλθε σοι, μύρα συν δάκρυσι κατακενούσα σου, ποσί Φιλάνθρωπε, και δυσωδίας των κακών λυτρούται τη κελεύσει σου… μαθητής ο αχάριστος βορβόρω συμφύρεται, φιλαργυρία απεμπολών σε…» (Κάθισμα όρθρου της ημέρας).
Ενώ η μοναχή Κασσιανή στο περίφημο δοξαστικό των Αποστίχων μάς εκφράζει την ψυχική ανησυχία που είχε η πόρνη και τον οδυρμό της μπροστά στα πόδια του Κυρίου.
Στο τέλος της Νηστείας η μνημόνευση της πόρνης και της προδοσίας του Ιούδα έχει μία ιδιάζουσα εξήγηση. Πλησιάζουμε το άγιο Πάσχα μετά από μία μακρά περίοδο προετοιμασίας με πολλούς κόπους. Ας μην είμαστε απράγμονες και αδιάφοροι. Μία απροσεξία μας μπορεί να αφανίσει όλο το κέρδος της ψυχής μας, όπως έγινε με το πάθος της φιλαργυρίας του Ιούδα.
Επίσης ο φορτωμένος με πολλές αμαρτίες και αποξενωμένος από τον Θεό άνθρωπος, έχει κι αυτός ελπίδα σωτηρίας. Μία ειλικρινής μετάνοια και απάρνηση της κακίας από το βάθος της καρδιάς μπορεί να τον αξιώσει της συγχωρήσεως, όπως συνέβη με την πρώην «δυσώδη και βερβορωμένη» γυναίκα.
Με φόβο και ελπίδα λοιπόν ας εργαζόμαστε για τη σωτηρία μας. Με φόβο, λόγω της αδυναμίας και καχεξίας της ανθρώπινης φύσεώς μας, με ελπίδα δε, χάρη στη δύναμη της μετανοίας, η οποία μας ανορθώνει, και στην απέραντη ευσπλαχνία του Θεού, μπροστά στην οποία καμία αμαρτία δεν ανθίσταται. Και ο Ιούδας μπορούσε να συγχωρηθεί, εάν μετανοούσε. Μας το πιστοποιεί η αμαρτωλή γυναίκα, η οποία χύνοντας τα πολλά δάκρυά της λυτρώθηκε από τη δυσωδία των παθών της.
Η Μεγάλη Τετάρτη είναι ημέρα σκοτεινή και λυπηρή, λόγω της διαβουλεύσεως του Ιούδα για την πώληση του Ιησού και της αποφάσεως των γραμματέων και Φαρισαίων για τον φόνο Του.
Γι’ αυτό το ελεεινό έργο του μαθητή και του ιουδαϊκού λαού, οι οποίοι αρνήθηκαν τον Μεσσία, που τόσο Τον περίμεναν, η Εκκλησία πενθεί όλες τις Τετάρτες του έτους επιβάλλοντας νηστεία και προσευχή. Και τούτο διότι η αμαρτία της πωλήσεως και αρνήσεως του Κυρίου δεν εξαφανίστηκε με τον θάνατο του Ιούδα, αλλά συνεχίζεται στους αιώνες και βαρύνει με την ίδια ενοχή τους Χριστιανούς. Διότι και αυτοί, όπως ο εβραϊκός λαός, αξιώθηκαν των μεγίστων δωρεών του Κυρίου, την εξαγορά εκ της αμαρτίας, την τιμή της μαθητείας, και όμως πωλούν τον Δεσπότη με τα άτιμα χρήματα και τις μάταιες επιδιώξεις του παρόντος αιώνος.
Λύτρωσε, Κύριε, τις ψυχές μας από τέτοιου είδους ανομίες!
Από το βιβλίο: Γέροντος ιερομ. Πετρωνίου Τανάσε, Δικαίου Ρουμανικής Σκήτης Τιμίου Προδρόμου Αγίου Όρους, ΟΙ ΠΥΛΕΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ (Πνευματικοί στοχασμοί για την περίοδο του Τριωδίου). Μετάφραση Μοναχού Δαμασκηνού Γρηγοριάτου, 2003.
