«Έφτασε καιρός, η των πνευματικών αγώνων αρχή»
(Δοξαστικό των Αίνων)
Τον άνθρωπο τον τρέφει και τον ικανοποιεί ο αγώνας. Η προσπάθεια για κάτι καλύτερο. Είναι στη φύση του η ανάγκη να μην ικανοποιείται, αν δεν προσπαθεί να επιτύχει κάτι περισσότερο απ’ αυτό που έχει. Όταν αυτή του η έφεση μένει αγνή, το ενδιαφέρον του στρέφεται πρωταρχικά στον ψυχικό του κόσμο και στον Πλάστη του. Παλεύει τότε με την ίδια του τη σάρκα, με τον εαυτό του, για ν’ ανέβει ψηλότερα. Να προαχτεί πνευματικά. Να αποκτήσει και να αυξήσει την αρετή του. Να πλησιάσει πιο πολύ στο Θεό.
Όταν η αμαρτία νοθεύσει αυτή του την ψυχική δύναμη, γίνεται πλεονέκτης ο άνθρωπος. Δοξομανής. Ζητάει μόνο υλικές απολαβές και απολαύσεις. Μέσα στον πόθο του να αποκτήσει και να απολαύσει πιο πολλά, δεν λογαριάζει τους άλλους. Θεός του ο εαυτός του, η ύλη. Τα μέσα που χρησιμοποιεί, για να επιτύχει ό,τι η διεστραμμένη πια φύση του τον ωθεί, μπορεί να είναι οποιαδήποτε. Παράνομα, ανήθικα, εγκληματικά ακόμη. Αρκεί να επιπλεύσει αυτός. Αν αφήσουμε ανεξέλεγκτο και ασυγκράτητο τον εαυτό μας, εκεί θα φτάσει. Θα γίνει όργανο στης αμαρτίας την τυφλή ορμή.
Δεν είμαστε όμως για τη βρωμιά και τη λάσπη πλασμένοι. Η ψυχή, αλλά και η σάρκα, θέλουν μιαν ατμόσφαιρα καθαρή, για να ικανοποιηθούν. Σαν τον αετό που πετά ψηλά, για να απολαύσει το καθαρό οξυγόνο, ικανοποιείται ο άνθρωπος πραγματικά μόνο στις ανώτερες και πνευματικές επιδιώξεις. Έξω από τις αναθυμιάσεις και την αποπνικτική ατμόσφαιρα των απαιτήσεων των κατωτέρων επιθυμιών και των άνομων επιδιώξεων.
Η ατμόσφαιρα της αμαρτίας παραλύει τα νεύρα και καθιστά ανίκανο να προοδεύσει τον άνθρωπο. Τον κάνει άβουλο και αδύναμο να φτιάξει κάτι δικό του. Παρασύρεται από τα ρεύματα. Γίνεται ο καθένας μας ένα νούμερο μέσα στο πλήθος. Σ’ ένα πλήθος που σύρεται όπου φυσάει ο άνεμος. Όπου η εύκολη ζωή, χωρίς αγώνα και διάθεση αντιστάσεως στο κακό, τους αφήνει να πέφτουν. Είναι πολλοί αυτοί που διαβαίνουν την πλατιά πύλη και κυλάνε στον πλατύ δρόμο του κακού χωρίς καμιάν αντίδραση. Αφού έτσι πάνε οι πολλοί.
Αλλά η έλλειψη αντιδράσεως, ο άβουλος συμβιβασμός, είναι σημεία αρρώστιας και νεκρώσεως. Ο ζωντανός οργανισμός αγωνίζεται. Ο άνθρωπος για να ζήσει και ικανοποιηθεί, έχει ανάγκη από δραστηριότητα. Οι αγώνες τού γεμίζουν την ψυχή. Τον κάμουν να νιώθει πάνω στην πάλη πως έχει κάποια αξία. Πως είναι μια προσωπικότητα, που οφείλει ο ίδιος και οι άλλοι να τη σεβαστούν και να την τιμήσουν. Θέλει ο ίδιος να διαπιστώνει πως αξίζει γι’ αυτό το σεβασμό.
Ασταμάτητος είναι ο αγώνας του, αν θέλει να ζήσει. Χωρίς ανάπαυλα. Χωρίς βλέμματα προς τα πίσω, εκεί που είναι ο κόσμος της αδράνειας και της μολυσμένης ατμόσφαιρας που άφησε. Το μάτι πάντα προς τα μπρος, προς τα άνω. Η σκέψη στην ομορφιά της αλήθειας στραμμένη. Ο πόθος στις κατακάθαρες και δροσερές πηγές της αρετής και της χαράς δοσμένος. Άσβεστη η φλόγα μέσα μας για το καλό, για το τέλειο, για το Θεό. Έτσι θα προκόψει και θα πάρει νόημα η ζωή μας.
Βασιλικός ο προορισμός μας. Παράδεισος θα ήταν και αυτός ο κόσμος, αν δεν εύρισκε θέση η αμαρτία. Αν δε μόλυνε και παρέλυε τις τόσες δυνάμεις και ικανότητες με τις οποίες ο Δημιουργός μάς προίκισε. Στην τύρβη της καθημερινότητας οι μικρότητες και οι αδυναμίες μάς κάμουν να το λησμονούμε. Η Εκκλησία μας δεν παύει να μας το θυμίζει. Τακτικά ακούεται η κλήση του Θεού να φερόμεθα προς την τελειότητα. Ιδιαίτερα αυτή την εποχή. «Έφθασε καιρός, η των πνευματικών αγώνων αρχή».
Ακούεται του Θεού το παράπονο για την περιφρόνηση που δείχνουμε στην αγάπη Του, για την αδιαφορία που μας χαρακτηρίζει για το δικό μας καλό, τη δικιά μας την ευτυχία! «Υιούς εγέννησα και ύψωσα, αυτοί δε με ηθέτησαν». Και πιο έντονα τώρα με την προφητική φωνή μάς καλεί «λούσασθε και καθαροί γίνεσθε, αφέλετε τας πονηρίας από των ψυχών υμών απέναντι των οφθαλμών μου, παύσασθε από των πονηριών υμών, μάθετε καλόν ποιείν…» (Ησ. 1:15). Λουστείτε στης μετανοίας το λουτρό και γίνετε καθαροί, αφαιρέσατε την οκνηρία από τις ψυχές σας, για να φαίνονται καθαρές στα μάτια μου, παύσετε από τις πονηριές, αποκτήστε τη συνήθεια να πράττετε το καλό και την αρετή. «Εάν θέλητε και εισακούσητέ μου, τα αγαθά της γης φάγεσθε», προσθέτει. Αν θελήσετε αποφασιστικά και με ακούσετε, θα ευτυχήσετε. Θα απολαύσετε τα υλικά αγαθά. Και διευκρινίζει: «Επιστράφητε προς με εξ όλης της καρδίας υμών… και διαρρήξατε τας καρδίας υμών και μη τα ιμάτια υμών» (Ιωήλ 2:12). Γυρίστε πάλι κοντά μου, επιστρέψτε με όλη σας την καρδιά προς εμένα. Σπάστε τα δεσμά που κρατάνε τις καρδιές σας. Ανοίξτε τις ψυχές σας.
Και μη κάνετε θεαματικές χειρονομίες και επιφανειακές ενέργειες, για να δείξετε τάχα την αγανάκτησή σας για το κακό. Ο Χριστός δεν ενδιαφέρεται για τα φαινόμενα και τις εντυπωσιακές εκδηλώσεις. Αυτά μπορεί να ξεγελούν τους ανθρώπους και να νομίζουν πως είμαστε ευσεβείς και δίκαιοι. Αλλά δεν παραπλανούν το Θεό. Ούτε τη συνείδησή μας. Εκείνος θέλει την ολόψυχη προσφορά μας. Την ειλικρινή διάθεση. Ζητεί τη συνέπεια στη ζωή μας. Αληθινά να Τον λατρεύουμε. Να συνοδεύεται από αγάπη και καλοσύνη η προσευχή μας. Η νηστεία να είναι έκφραση του αγώνα μας για εγκράτεια, για να κυριαρχήσουμε στις αισθήσεις και τις επιθυμίες μας. Να εναντιωθούμε στην κακότητα και σκληρότητα που πλημμυρίζουν καμιά φορά την ψυχή μας. Άγρυπνοι να τιθασεύουμε τους λογισμούς και τη γλώσσα μας. Να μένει ξένη προς τις συνήθειές μας η συκοφαντία και το ψέμα. Η επιτήδευση και η υποκρισία. Με συνέπεια και ειλικρίνεια να αγωνιζόμαστε, για να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και να τον καλλιεργήσουμε. Ολόψυχα να μετέχουμε σ’ αυτή τη σωτήρια προσπάθεια.
Καθώς ο Κύριος το ζητάει, αδελφοί μου, η περίοδος αυτή της εντατικότερης εκκλησιαστικής ζωής να μας βρει όλους επάνω στις επάλξεις του αγώνα. Με ένα σύνθημα. Μία επιδίωξη. Επιστροφή στο Χριστό. Επιστροφή στον εαυτό μας. Στροφή προς τον εσωτερικό μας κόσμο. Αξιοποιώντας έτσι τις πνευματικές μας δυνάμεις εργαζόμαστε για την προσωπική μας ικανοποίηση. Για μια αναγέννηση πνευματική. Αξίζει να παλέψουμε γι’ αυτό.
Ελάτε λοιπόν στην Εκκλησία με την προσευχή που θα ανεβαίνει σαν λιβανωτός ολόισια στο θρόνο Του. Στην καθημερινή μας επαγγελματική απασχόληση με καρδιά γεμάτη αγάπη και ειλικρίνεια. Με τιμιότητα και συγκαταβατικότητα στις συναναστροφές. Με ομόνοια και αποδοτική συνεργασία για την κοινή ευτυχία στην οικογένεια. Να αποδυθούμε όλοι με μια καρδιά και μια ψυχή στην προσπάθεια να δούμε τη ζωή μας, με τη χάρη του Χριστού, κοντά Του.
Από το βιβλίο: Πολυκάρπου Βαγενά, Μητροπολίτου Κερκύρας, «Ελθέτω η βασιλεία σου», τ. Β’, σελ. 108.
Επιστροφή – Κυριακή της Τυρινής
