Η ευαγγελική περικοπή που αναγινώσκεται στον Εσπερινό της Μεγάλης Πέμπτης, ομιλεί πρώτα για τον Νιπτήρα.

«Ειδώς ο Ιησούς, ότι πάντα δέδωκεν αυτώ ο Πατήρ εις τας χείρας, και ότι από του Θεού εξήλθε και προς τον Θεόν υπάγει, εγείρεται εκ του δείπνου και τίθησι τα ιμάτια, και λαβών λέντιον διέζωσεν εαυτόν· είτα βάλλει ύδωρ εις τον νιπτήρα, και ήρξατο νίπτειν τους πόδας των μαθητών και εκμάσσειν τω λεντίω ω ην διεζωσμένος». (Ιω. 13:3-5)

Συγκεντρώθηκαν, λοιπόν, για να φάνε μαζί το πασχάλιο Δείπνο και ο Κύριος θέλησε να δώσει ένα μάθημα, με την καλήν έννοια, να δώσει ένα υπόδειγμα στους μαθητάς του. Και φαίνεται καθώς είχαν ξαπλώσει οι μαθηταί – που ξάπλωναν τότε στα ανάκλιντρα – γύρω γύρω από το τραπέζι, ακουμπούσαν στον αριστερό βραχίονα μάλλον και με το δεξί χέρι έπαιρναν και έτρωγαν και τα πόδια περίσσευαν, ας πούμε, έξω από το ανάκλιντρο. Και ίσως σ’ αυτή τη θέση, ίσως όμως και πριν ακόμη ξαπλώσουν, ενώ εκάθοντο, έπλυνε τα πόδια. Ο Κύριος έζωσε τη μέση του με μία πετσέτα, έβαλε νερό στον νιπτήρα και άρχισε να πλένει τα πόδια των μαθητών και να τα σπογγίζει με την πετσέτα που ήταν ζωσμένος.

«Έρχεται ουν προς Σίμωνα Πέτρον, και λέγει αυτώ εκείνος· Κύριε, συ μου νίπτεις τους πόδας; Απεκρίθη ο Ιησούς και είπεν αυτώ· Ο εγώ ποιώ, συ ουκ οίδας άρτι, γνώση δε μετά ταύτα. Λέγει αυτώ ο Πέτρος· Ου μη νίψης τους πόδας μου εις τον αιώνα».

Να, ο απόστολος Πέτρος και εδώ, σ’ αυτή την περίπτωση, όπως είναι εκδηλωτικός σ’ όλες τις περιπτώσεις, εκδηλώνει ευθύς αυτό που αισθάνεται, βέβαιος ότι καλώς πράττει, ενώ δεν έπραττε καλώς. Συ να μου νίψεις τους πόδας μου; Δεν θα γίνει αυτό στον αιώνα, ποτέ, δεν μπορεί να γίνει αυτό το πράγμα. Αλλά ο Χριστός όμως δεν κάνει λάθος, και κακώς ο Πέτρος πάει να τον διορθώσει.

«Απεκρίθη αυτώ ο Ιησούς· Εάν μη νίψω σε, ουκ έχεις μέρος μετ’ εμού».

Μεγάλο μυστήριο κρύβεται εδώ. Ο Θεός πλένει τους πόδας των μαθητών, των ανθρώπων, των αμαρτωλών ανθρώπων. Και αυτό είναι μια πράξις του Ιησού, που δεν έχει την σημασία της μόνο για εκείνη την ώρα, αλλά για πάντοτε.

Δηλαδή ο Χριστός πλησιάζει όλους μας. Τόσο μας αγαπάει, τόσο ταπεινώνεται, «μάθετε απ’ εμού, ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία» (Ματθ. 11:29), που δεν έχει δυσκολία να νίψει τα πόδια μας. Και τελικά καλός μαθητής του Χριστού είναι εκείνος ο οποίος θα δεχθεί, αφού ο διδάσκαλος έτσι ενεργεί, αφού ο διδάσκαλος έτσι λέει, να παραδοθεί στα χέρια του Χριστού.

Το λέμε και το ξαναλέμε, ότι πρέπει να μας βάλει στα χέρια του ο Θεός, να εμπιστευθούμε σ’ αυτόν· πρέπει να παραδοθεί ο άνθρωπος κατά τέτοιο τρόπο στα χέρια του Θεού, ώστε να νιώσει ότι όχι απλώς τον υπηρετεί ο Θεός, αλλά ασχολείται μαζί του έτσι που ακόμη και τα πόδια του μπορεί να του πλύνει.

Τόσο συγκαταβαίνει, τόσο ταπεινώνεται, τόσο μας αγαπά, τόσο βγάζει από τη μέση οποιοδήποτε εμπόδιο! Και πρέπει να είναι κανείς πολύ ταπεινός, για να δεχθεί τον ταπεινό Κύριο να εκδηλώνεται έτσι και να φροντίζει έτσι την ψυχή. Πρέπει να είναι κανείς πολύ ταπεινός.

«Εάν μη νίψω σε, ουκ έχεις μέρος μετ’ εμού». Τι είναι αυτά που λες; Αν δεν δεχθείς να σε νίψω, δεν μπορείς να είσαι δικός μου, ούτε λίγο ούτε πολύ δεν έχεις μέρος μετ’ εμού.

«Λέγει αυτώ Σίμων Πέτρος» –Πέτρος είναι, αμέσως-αμέσως δεν έχει δυσκολία, καθώς είναι ειλικρινής– «Λέγει αυτώ Σίμων Πέτρος· Κύριε, μη τους πόδας μου μόνον αλλά και τας χείρας και την κεφαλήν». Αν είναι έτσι, όχι τα πόδια μου να πλύνεις, αλλά και τα χέρια μου και την κεφαλή.

Αυτό είναι. Σκέφτεται ως άνθρωπος, δεν μπορεί να καταλάβει μερικά πράγματα που κάνει ο Θεός. Αλλά ο Θεός θα βρει τρόπο να σου δείξει την συγκεκριμένη ώρα ότι δεν σκέφτεσαι σωστά, και αμέσως να είσαι έτοιμος να αλλάξεις.

«Λέγει αυτώ ο Ιησούς· Ο λελουμένος ου χρείαν έχει ή τους πόδας νίψασθαι, αλλ’ έστι καθαρός όλος· και υμείς καθαροί εστε, αλλ’ ουχί πάντες».

«Ότε ουν ένιψε τους πόδας αυτών και έλαβε τα ιμάτια αυτού, αναπεσών πάλιν είπεν αυτοίς».

«Αναπεσών πάλιν»· απ’ εδώ βγαίνει ότι είχαν ξαπλώσει και πριν αρχίσουν να τρώνε, μια στιγμή σηκώθηκε και έπλυνε τα πόδια καθώς ήταν ξαπλωμένοι. Και τώρα ξαναέπεσε εκεί στο ανάκλιντρο το δικό του, και τους λέει «Γινώσκετε τι πεποίηκα υμίν;» Καταλαβαίνετε τι έκανα σε σας;

«Υμείς φωνείτε με ο διδάσκαλος και ο Κύριος και καλώς λέγετε», με φωνάζετε διδάσκαλο και Κύριο και καλά κάνετε· είμαι διδάσκαλος, «ειμί γαρ». Είμαι ο διδάσκαλός σας και ο Κύριος.

«Ει ουν εγώ ένιψα υμών τους πόδας, ο Κύριος και ο διδάσκαλος», εάν λοιπόν εγώ σας ένιψα τα πόδια, που είμαι ο Κύριος σας και ο διδάσκαλος, «και υμείς οφείλετε αλλήλων νίπτειν τους πόδας. Υπόδειγμα γαρ δέδωκα υμίν, ίνα, καθώς εγώ εποίησα υμίν, και υμείς ποιήτε». Σας έδωκα ένα παράδειγμα· όπως έκανα εγώ σε σας, να κάνετε και σεις μεταξύ σας.

Αυτή είναι η χριστιανική ζωή, αυτή είναι η ταπείνωση, αυτή είναι η αγάπη, αυτό είναι το χριστιανικό πνεύμα, αυτό είναι το πνεύμα του Θεού, όταν το έχουμε μέσα μας.

Έτσι αγαπούμε, έτσι συγχωρούμε, έτσι ανεχόμεθα, έτσι υπηρετούμε, έτσι ζούμε· γίνεσαι δούλος του άλλου, όχι δουλοπρεπώς, αλλά αγαπητικώς γίνεσαι δούλος. Μόνο αυτό το παράδειγμα να πάρουμε, τίποτε άλλο, μας φτάνει, ας πούμε, το υπόλοιπο της ζωής μας να ζήσουμε έτσι που και μεις να έχουμε ανάπαυση στην ψυχή μας και οπωσδήποτε θα κάνουμε καλό και στους άλλους. Και εκείνοι που είναι και ανήμερα θηρία μερικές φορές εναντίον μας θα ημερέψουν κι αυτοί, όταν εμείς παίρνουμε μια τέτοια στάση. Οφείλουμε λοιπόν να νίπτουμε τους πόδας ο ένας του άλλου.

Αυτά σχετικά με τον νιπτήρα.

Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου “Σταυροαναστάσιμα”, Β’ έκδοση, Πανόραμα Θεσσαλονίκης 2003, σελ. 149.

Από την ευαγγελική περικοπή της Μεγάλης Πέμπτης