Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ήταν θεολόγος όχι των λόγων, όχι της θεωρίας, αλλά, αν επιτρέπεται να πούμε εδώ, του πειράματος. Όπως δηλαδή οι επιστήμονες, στις φυσικές, στις θετικές λεγόμενες επιστήμες, στηρίζονται στο πείραμα. Καλό και το ένα, καλό και το άλλο, αλλά θα κάνουν πείραμα. Δεν θα μας πουν τίποτε, δεν θα γράψουν τίποτε στα βιβλία τους, π.χ., οι γιατροί, οι φαρμακολόγοι, οι άλλοι θετικοί επιστήμονες, εάν προηγουμένως δεν έχουν δοκιμάσει στην πράξη αυτό το οποίο θα πουν, αυτό το οποίο θα γράψουν. Το βλέπουν, το ξαναβλέπουν ότι αυτή η ασθένεια έτσι και έτσι είναι, η άλλη ασθένεια έτσι και έτσι, ή θεραπεύεται με αυτό το φάρμακο ή με εκείνο το φάρμακο. Και άλλα πειράματα που κάνουν.

Έτσι και ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς δοκίμασε στην πράξη ακριβώς αυτό: «Είδομεν το φως το αληθινόν, ελάβομεν πνεύμα επουράνιον». Δεν λέγεται αυτός ο ύμνος τυχαία στο τέλος της κάθε Λειτουργίας. Όλοι οι χριστιανοί πρέπει να έχουν αυτή την εμπειρία. Αλλιώς, δεν εκκλησιάστηκαν· απλώς από συνήθεια πήγαν στην εκκλησία.

Παρακαλώ, να μην ησυχάσουμε, να μη δώσουμε ανάπαυση στον εαυτό μας, έως ότου να βρούμε τον Χριστό αληθινά, εμπειρικά. Όχι απλώς θεωρητικά να πιστεύουμε ότι υπάρχει ο Χριστός. Ο Χριστός υπάρχει, ακριβώς για να τον πιστέψουμε, να τον δεχθούμε και να πραγματοποιηθεί αυτό που ο ίδιος λέει και ξαναλέει: «Μείνατε εν εμοί, καγώ εν υμίν» (Ιω. 15:4-8). «Εγώ ήλθον ίνα ζωήν έχωσι και περισσόν έχωσι» (Ιω. 10:10). Τη ζωή αυτή που δίνει ο Χριστός την έχουμε; Και με το παραπάνω μάλιστα;

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς λέει ότι, όπως εκεί στον παράδεισο ο Θεός έδωσε μία εντολή – όχι πολλές – στους πρωτοπλάστους: «Αυτό θα κάνετε· δεν θα φάτε από αυτόν τον καρπό», έτσι τώρα που ήρθε ο Κύριος να σώσει τον κόσμο, δίνει πάλι μία εντολή, και η μία αυτή εντολή είναι η μετάνοια. Μέσα στην εντολή αυτή, στη μετάνοια, είναι όλες οι εντολές.

Από ό,τι έχω καταλάβει, δεν είναι λίγοι εκείνοι οι οποίοι – καλοί χριστιανοί κατά τα άλλα και με καλή διάθεση – θέλουν να αγνοήσουν την αδιαφορία τους, το ότι δεν υπολόγισαν τον Θεό, το ότι έκαναν τα κέφια τους στα χρόνια της αγνοίας τους και κατά συγκεκριμένο τρόπο έζησαν αντίθετα προς τις εντολές του Θεού, αντίθετα προς το θέλημα του Θεού. Αυτό το αγνοούν, με την έννοια ότι το προσπερνούν, δεν θέλουν να το δουν. Και τώρα τάχα βρήκαν τον δρόμο του Θεού και τάχα είναι καλοί χριστιανοί. Δεν γίνεται έτσι.

Παρακαλώ πάρα πολύ να το προσέξουμε αυτό. Το έχουμε πει πολλές φορές, αλλά θα το λέμε συχνά, διότι στην πράξη βλέπω ότι είναι όχι λίγοι – για να μην πω ότι όλοι είμαστε έτσι – αυτοί οι οποίοι δεν μετανοούν. Δεν μετανοούν· απλώς ξεχνούν. Όταν θέλουν να αλλάξουν, να βελτιωθούν, απλώς ξεχνούν, αγνοούν, δεν θέλουν να ξέρουν τη ζωή που έκαναν και απλώς τάχα φροντίζουν να είναι στο εξής διαφορετικότεροι. Να μετανοήσεις. Δεν είναι αστεία αυτά.

Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, “Θέλεις να αγιάσεις;”, Νοέμβριος, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 2019, σελ. 190.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς θεολόγος της εμπειρίας