Τον Σεπτέμβριο του 1984, με την ευλογία του σεβαστού Γέροντά μου, πήγα για πρώτη φορά στην Ρουμανία με σκοπό να γνωρίσω τον δραστήριο ιερομόναχο π. Ιωαννίκιο Μπάλαν, τον συγγραφέα του Ρουμανικού Γεροντικού. Μαζί του θα είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ τους τόπους στους οποίους έζησαν και αγίασαν οι Ρουμάνοι Άγιοι, των οποίων ήδη είχα μεταφράσει τον βίο και τα έργα τους.
Μια μέρα με συνοδό τον π. Ιωαννίκιο πήγαμε στην Ιερά Μονή Συχαστρία, όπου συναντήσαμε τον σοφό διδάσκαλο και συγγραφέα μακαριστό Γέροντα π. Κλεόπα. Στη Μονή αυτή φιλοξενήθηκα περίπου είκοσι μέρες. Συχνά τα απογεύματα μας έπαιρνε ο π. Κλεόπας και μαζί με άλλους, κυρίως νέους μοναχούς, ανηφορίζαμε στους λόφους της Μονής και καθισμένοι στα χόρτα ακούγαμε σαν τα διψασμένα ελάφια λόγους πνευματικής παρηγοριάς και ψυχικής μας οικοδομής.
Τις Κυριακές και εορτές ο π. Κλεόπας λειτουργούσε με ευλάβεια και φόβο Θεού, ενώ από το πρόσωπό του νόμιζες ότι εξέρχονται φωτεινές ακτίνες της θείας Χάριτος. Μας συνήρπαζε τον νου και την καρδιά, τόσο ο λειτουργικός του στοχασμός, η σεμνότητα και η ιεροπρέπειά του, όσο και η μελίρρυτη γλώσσα του, από την οποία εξέρχονταν ποταμοί θείων χαρίτων, που ξυπνούσαν τους κοιμωμένους πνευματικά και θέρμαιναν τον ζήλο των αγωνιστών της ευσεβείας για τις υψηλότερες κορυφές των αρετών.
Η Ιερά Μονή Συχαστρία, όσα χρόνια διακόνησε εκεί ο π. Κλεόπας ως ηγούμενος και πνευματικός, γνώρισε ημέρες δόξας και πνευματικού μεγαλείου. Δεκάδες αυτοκίνητα και λεωφορεία με πλήθος ευσεβών Χριστιανών, αλλά και τουριστών, κατέφθαναν, ιδιαίτερα τις Κυριακές, για να δουν και ν’ ακούσουν τον σοφό διδάσκαλο και πατέρα της στοργής, της αγάπης και της συγνώμης.
Δεν αμέλησα τότε κι εγώ να τον παρακαλέσω να με δεχθεί για πνευματική συζήτηση. Με την γνωστή μολδαβική προφορά του και την παροιμιώδη απλότητά του με δέχθηκε πατρικά. Μεταξύ μας διαμείφθηκε ο παρακάτω διάλογος, όπως τον είχα σημειώσει από τότε.
– Ευλογείτε, πάτερ Κλεόπα.
– Ο Κύριος να σας ευλογεί. Καλώς ορίσατε.
– Τι κάνετε, πάτερ Κλεόπα;
– Ο π. Κλεόπας κάνει αμαρτίες!
– Γέροντα, έρχομαι από την Ελλάδα για πρώτη φορά στην Ρουμανία και στα Μοναστήρια σας. Πέστε μας ένα λόγο για την σωτηρία μας και προσευχηθείτε για μας.
– Εμένα χάλασε το μυαλό μου από τις αμαρτίες μου και να κάνετε εσείς προσευχή για μένα.
Μετά από τους γνωστούς δισταγμούς του, υποχώρησε στην επιμονή μας και συνεχίστηκε η διαλογική μας συζήτηση με πλούσιους πνευματικούς καρπούς.
– Γέροντα, ποιο είναι το έργο του μοναχού;
– Κάθε μοναχός και λαϊκός έχει καθήκον να εκφράζει την αληθινή του πίστη προς τον Θεό με την προσευχή, τον θείο φόβο και τον φόβο του θανάτου.
– Γέροντα, πέστε μου έναν λόγο παρηγοριάς για τους ασθενείς.
– Ο Θεός δύο έργα θέλει απ’ αυτούς: να ευχαριστούν τον Θεό και να προσεύχονται πάντοτε.
– Πώς μπορούμε, Γέροντα, ν’ αποκτήσουμε δάκρυα στην προσευχή;
– Τα δάκρυα διαιρούνται σε τρεις κατηγορίες: σε πνευματικά, σε ανθρώπινα ή φυσικά και σε δαιμονικά. Τα πρώτα προέρχονται από τον φόβο του Θεού, την θεία αγάπη, τη μνήμη του θανάτου και της κολάσεως και την ενθύμηση των αμαρτιών μας. Τα δεύτερα υπάρχουν κυρίως μεταξύ των συγγενών και ούτε βλάπτουν, ούτε και ωφελούν. Τα δάκρυα της κακίας προέρχονται από την οργή, την απελπισία, τη φιλαργυρία, τον εγωισμό, την εχθρότητα εναντίον κάποιου άλλου κλπ.
– Πότε μας εγκαταλείπει η θεία Χάρη;
– Όταν κυριευόμαστε από την υπερηφάνεια, τους κακούς λογισμούς, την ακηδία και ρέπουμε προς τα σαρκικά πάθη.
– Πώς ταπεινώνεται ο άνθρωπος;
– Με την υπακοή, την εκκοπή του θελήματος και τη συναίσθηση των αμαρτιών του.
– Ωφελεί η συνεχής επανάληψη της ευχής, χωρίς τη συναίσθηση των αμαρτιών μας;
– Βοηθάει να έλθει η συναίσθηση και, όταν κουράζεται ο νους μας, να λέμε την ευχή με το στόμα.
– Τι είναι, Γέροντα, ο εγωισμός;
– Ο εγωισμός και η φιλαυτία είναι μητέρες, ρίζες και πηγές όλων των αμαρτιών.
– Ποια είναι η βαθύτερη έννοια της λέξεως “μετάνοια”;
– Μετάνοια είναι η συναίσθηση της αμαρτωλότητάς μας και η συντριβή της καρδιάς μας για τις αμαρτίες μας.
– Τι έχετε να μας πείτε, Γέροντα, για τον σημερινό κόσμο;
– Όσο κακό κι αν υπάρχει, ο Θεός έχει αγάπη. Αν πάψει ν’ αγαπά, τότε ο κόσμος θα καταστραφεί. Η αγάπη του Θεού γεννά το έλεος, και με το έλεός Του σκεπάζει σήμερα όλο τον κόσμο. Η ευσπλαχνία του Θεού εκτείνεται σ’ όλα τα έργα της δημιουργίας Του. Όλα, όσα δημιούργησε ο Θεός, τα αγαπά. Δεν αγαπά την αμαρτία, διότι δεν είναι αίτιος αυτής. Όμως αγαπά τον άνθρωπο, έστω κι αν αυτός αμαρτάνει.
Εδώ σταματήσαμε τις αδιάκοπες ερωτήσεις, διότι ο Γέροντας έπρεπε να ξεκουραστεί.
Μοναχός Δαμασκηνός Γρηγοριάτης
