Οι ύμνοι της Παναγίας μιλούν για τα παράδοξα γεγονότα της Κοίμησης και της Μετάστασής της. Ακούγοντας ή διαβάζοντας τα θεσπέσια αυτά τροπάρια, στέκομαι πάντοτε εκστατικός μπρος στο βαθύ μυστήριο της Θεομήτορος. Γιατί να είναι απαραίτητο να περάσει από τον θάνατο ακόμα και αυτή που γέννησε τον Θεό, την πηγή της ζωής; Δυο στοιχεία συνέπραξαν καίρια σ’ αυτό.
α. Ήταν και αυτή θυγατέρα του Αδάμ, υποκείμενη στον θάνατο, άνθρωπος όπως και μεις. Όχι κάποιο πλάσμα εξωπραγματικό.
β. Ο Υιός και Θεός της δεν θέλησε να αποφύγει τον θάνατο. Η μητέρα του δεν μπορούσε παρά να τον μιμηθεί.
«Φωνή γαρ ην Θεού», ήταν θέλημα Θεού, όσοι δημιουργήθηκαν από το χώμα, να ξαναγυρίσουν στο χώμα. «Ου γάρ εστι μαθητής υπέρ τον διδάσκαλον». Αφού ο Χριστός δέχτηκε να πεθάνει, όλοι οι άνθρωποι θα περάσουν από τη διαδικασία του θανάτου. Διαβαίνουν και οι ψυχές των αγίων τις πύλες του άδη, μα όχι για να κρατηθούν εκεί μόνιμα. Αυτό συνέβαινε πριν, τον παλιό καιρό, όταν βασίλευε η αμαρτία, η πρόξενος του θανάτου. Τώρα περνάνε τις πύλες του άδη, όχι για να χαθούν μέσα σ’ αυτόν, αλλά για να διερευνήσουν και από αυτή την πλευρά το πρωτόγνωρο μυστήριο της Θείας Οικονομίας, να μυηθούν περισσότερο στο σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία του κόσμου.
* * *
Ο φυσικός θάνατος λοιπόν έφτασε μέχρι και την Αειπάρθενο. Όχι για να τη νικήσει και να την εξουσιάσει, όπως εμάς. Κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο να συμβεί στην Παναγία. Απλώς τον γεύθηκε σαν ύπνο. Ύπνο που μας μεταμορφώνει σε μια θεοειδή κατάσταση και μας κατευθύνει από τα εδώ προς τα ελπιζόμενα με μια εκστατική, ακαταμάχητη δύναμη. Τέτοιον ύπνο κοιμήθηκε ο πρώτος άνθρωπος για να του αφαιρεθεί η πλευρά και να ολοκληρωθεί η δημιουργία του είδους μας (με την πλάση της γυναίκας). Κάπως έτσι και η Παναγία, «φυσικώς αφυπνώσασα», γεύθηκε μεν τον θάνατο, αλλά δεν κρατήθηκε από αυτόν. Πέρασε από αυτόν ίσα-ίσα για να υποταχθεί στους φυσικούς νόμους και να εκπληρώσει το σχέδιο που είχε φτιάξει για μας εξ αρχής ο Θεός, μέσα στην πρόνοιά του για όλα.
Έτσι η Παναγία δεν παρέλειψε τίποτε από όσα ισχύουν για όλους τους ανθρώπους. Τα πέρασε όλα με τον πιο τέλειο και καινοφανή τρόπο. Με την ψυχή της μεγαλύνει τον Κύριο και αγαλλιάται με το πνεύμα της. Αλλά μεταλλάσσεται και το σώμα της. Συντελείται πάνω της με τη Χάρη του Θεού η θέωση. Ίδια με τη θέωση εκείνη που με απόρρητο τρόπο έλαβε χώρα στη μήτρα της, όταν σαρκώθηκε μέσα της ο Υπέρθεος Υιός της. Όταν δηλαδή πήρε πάνω του την ανθρώπινη φύση για να την αναπλάσει, θεώνοντάς την, χαρίζοντάς την εν συνεχεία με τη μέθεξη του Αγίου Πνεύματος και σε μας και ανεβάζοντάς μας έτσι απ’ τον επίγειο χώρο στους ουρανούς, αυτός που ποτέ του δεν μας εγκατέλειψε.
(Από τον λόγο του αγίου Ανδρέα Κρήτης, «Εις την Κοίμησιν της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου», PG 97, 1048-1055, σε ελεύθερη απόδοση).
«Αντιύλη» – Ι. Ν. Αγ. Βασιλείου, 481 00 Πρέβεζα
