Είχαμε αναφερθεί και άλλη φορά, νομίζω, στον προφήτη Ωσηέ, ειδικότερα γι’ αυτά που θα πούμε τώρα. Στην Παλαιά Διαθήκη κατά κανόνα ο Θεός με συγκεκριμένα γεγονότα, με συγκεκριμένες καταστάσεις, με συγκεκριμένα παραδείγματα διδάσκει τον λαό ή ο Θεός δια μέσου των ανθρώπων του διδάσκει τον λαό.
Έτσι έχουμε την περίπτωση του προφήτου Ιεζεκιήλ, ο οποίος, καθώς μιλούσε εκ μέρους του Θεού και διερμήνευε τη βουλή του και προφήτευε, ξύρισε με εντολή του Θεού τα μαλλιά και τα γένεια του και μερικά τα έκαψε, άλλα τα σκόρπισε στον αέρα και είπε στον λαό: «Έτσι θα πάθουν οι Ισραηλίτες, επειδή ακριβώς δεν ακολουθούν το θέλημα του Θεού· άλλοι θα πεθάνουν από θανατικό, άλλοι από πείνα, άλλοι θα σκορπιστούν στους τέσσερις ανέμους και άλλοι θα σφαγούν». (Ιεζ. 5:1-12) Έχουμε και άλλα τέτοια παρόμοια.
Ο προφήτης Ωσηέ κατ’ εντολήν Θεού παντρεύτηκε μια γυναίκα πόρνη, η οποία τον άφηνε και έφευγε· ύστερα μετανοημένη ξαναγύριζε, και ο Θεός του έλεγε: «Να τη δεχθείς». Το έκανε αυτό και μία φορά και δύο και τρεις και τέσσερις φορές, και κάθε φορά ο Θεός του έλεγε να τη δεχθεί, εφόσον μετανοούσε. Και του εξηγεί επιπλέον ο Θεός ότι δια μέσου των δικών του παθημάτων, της δικής του περιπέτειας, διδάσκει τον λαό του στον συγκεκριμένο εκείνο χώρο, αλλά και πάντοτε.
«Να – λέει – όπως εγώ συγχωρώ τον λαό, που αφήνει εμένα τον Θεό τον αληθινό και τρέχει πίσω από τα είδωλα, ύστερα όμως μετανοεί, έτσι θα κάνεις και εσύ». (Γράφουν τα κείμενα στην Παλαιά Διαθήκη ότι ο λαός γινόταν μοιχός, μοιχαλίδα γυναίκα, όταν άφηνε τον αληθινό Θεό, με τον οποίο κατά κάποιον τρόπο είχε κάνει γάμο – αυτή ήταν η διαθήκη – και προσκυνούσε τα είδωλα. Ύστερα όμως μετανοούσαν, και ο Θεός τους δεχόταν, τους συγχωρούσε· και αυτό γινόταν μια και δυο και πολλές φορές.) Και εξήγησε στον προφήτη ο Θεός: «Στην ουσία θα κάνεις και εσύ αυτό το πράγμα, διότι και εγώ έτσι κάνω. Και με το να κάνεις αυτό και να διδάσκεις ανάλογα τον λαό, τον βοηθάς να καταλάβει ότι επιτέλους πρέπει να μετανοήσει και να μείνει σταθερός στη μετάνοια».
Πάντως, είναι σύνηθες αυτό στην Παλαιά Διαθήκη: Φεύγει ο λαός από τον Θεό, και ο Θεός αφήνει να τιμωρηθεί. Μετανοεί, επιστρέφει, τον συγχωρεί· αλλά και πάλι φεύγει ο λαός. Δηλαδή βλέπουμε εδώ, από την Παλαιά Διαθήκη ακόμη, ότι ο Θεός τελικά θέλει να σώσει τον άνθρωπο. Αλλά και που έγινε ο ίδιος ο Θεός άνθρωπος, έγινε, επειδή θέλει να σώσει τον άνθρωπο. Δεν ξέρω πόσο το συνειδητοποιούμε αυτή την ώρα ότι θέλει ο Θεός να μας σώσει. Έπεσες; Να μετανοήσεις. Αμάρτησες; Να μετανοήσεις.
Σύμφωνα με αυτά που λέμε και άλλες φορές, η αμαρτία δεν είναι απλώς κάποιες πράξεις· η αμαρτία είναι μέσα μας. Κυρίως είναι ο εαυτός μας αμαρτία· όχι απλώς ότι κάνει κανείς κάποιες πράξεις αμαρτωλές. Δηλαδή καθώς, ενώ βαπτιστήκαμε, δεν ζήσαμε σύμφωνα με το βάπτισμα, είμαστε όπως το άγριο δένδρο το οποίο το μπολιάσαμε, αλλά ούτε ξαναγυρίσαμε να το δούμε τι κάνει. Αυτό πέταξε από τη ρίζα πολλά βλαστάρια άγρια, και θέλει πολλή εργασία. Χρειάζεται να κόψει κανείς αλύπητα με το πριόνι και με το ψαλίδι όλα τα άγρια, για να σώσει το μπολιασμένο δένδρο.
Όταν μπει κανείς στη μετάνοια, σιγά-σιγά αρχίζει και βλέπει βαθύτερα ποιος είναι ο εαυτός του. Εκεί είναι που πρέπει να δούμε την αμαρτία μας και να μετανοήσουμε. Οπότε, αισθάνεται κανείς την ανάγκη ανά πάσαν στιγμήν να μετανοεί, σαν να μετανοεί πρώτη φορά.
Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, “Θέλεις να αγιάσεις;”, Οκτώβριος, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 2018, σελ. 184.
Ο άγιος προφήτης Ωσηέ
