Η αγία Ιερουσαλήμ γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου κατά το πρώτο ήμισυ του γ’ αιώνος. Γαλουχημένη με την πίστη του Χριστού και εκπαιδευμένη στα ιερά γράμματα, νωρίς κατενόησε την ματαιότητα του κοσμικού βίου. Υποτασσόμενη όμως στην επιθυμία των γονέων της δέχθηκε τον ζυγό του γάμου και απέκτησε τρία παιδιά: τον Σέκενδο, τον Σεκένδικο και τον Κήγορο.
Ύστερα από οκτώ χρόνια εγγάμου βίου πέθανε ο άνδρας της και η αγία μαζί με τους υιούς της ανεχώρησε για την Ρώμη κηρύττοντας καθ’ οδόν τον Χριστό. Από εκεί ήλθε στην Ελλάδα. Στα μέρη της Εδέσσης αφιερώθηκε στον μοναχικό βίο από κάποιον ιερομόναχο Ευσέβιο και εν συνεχεία εγκαταστάθηκε στην Βέροια, δύο μόλις αιώνες αφ’ ότου ο απόστολος Παύλος ίδρυσε την τοπική αυτή Εκκλησία.
Με το παράδειγμα του ασκητικού της βίου και το κήρυγμα του Ευαγγελίου ανέσυρε πολλούς κατοίκους της πόλεως από τα σκότη της ειδωλολατρίας. Επί της βασιλείας όμως του Πρόβου (276-282) η αποστολική της δράση καταγγέλθηκε στον διοικητή της Θεσσαλονίκης Κινδιανό και κλήθηκε σε απολογία μαζί με τους υιούς της.
Πρώτος οδηγήθηκε στο μαρτύριο ο μικρότερος αδελφός Κήγορος. Ο νεαρός μάρτυς ξαπλώθηκε σε πυρακτωμένη εσχάρα και τοξευόταν στα ρουθούνια με πυρωμένες σαΐτες, ώσπου παρέδωσε στον Κύριο το πνεύμα του.
Τον Κήγορο ακολούθησε ο μεγαλύτερος αδελφός Σέκενδος. Δεμένον σε ξύλο τον ράβδισαν άσπλαχνα και του φόρεσαν στην κεφαλή πυρακτωμένη περικεφαλαία. Καθώς οι κνίσες από τις καμένες του σάρκες ανήρχοντο ως ευώδες θυμίαμα στον ουρανό, ο μάρτυς απέθεσε την ψυχή του στα χέρια του Θεού.
Την αδελφική τριάδα έκλεισε ο Σεκένδικος. Δεμένος σε άγρια άλογα συρόταν στο έδαφος, έως ότου παρέδωσε και αυτός το πνεύμα του.
Τότε οι δήμιοι στράφηκαν στην αγία Ιερουσαλήμ, η οποία παρακολουθούσε τους άθλους των παιδιών της με την ηρωική αποφασιστικότητα της μητέρας των Μακκαβαίων (1 Αυγ.). Με διαταγή του Κινδιανού την κρέμασαν σε ικρίωμα και της έξυναν τις σάρκες με σιδερένια νύχια. Η χάρις του Θεού όμως την διεφύλαξε αβλαβή τόσο από αυτό, όσο και από τα άλλα βασανιστήρια, τα οποία ο εμπνευστής της κακίας διάβολος υπαγόρευσε στον Κινδιανό. Τέλος την αποκεφάλισαν.
Φιλόχριστοι Βεροιείς κατά την νύκτα περισυνέλεξαν τα τίμια λείψανα και τα ενεταφίασαν στο νότιο μέρος της πόλεως, στο σημείο όπου αργότερα κτίσθηκε ναός προς τιμήν της αγίας Ιερουσαλήμ. (*)
Η τιμία της κάρα σώζεται μέχρι σήμερα στην Βέροια.
(*) Ο ναός αυτός καταστράφηκε λίγο πριν από το 1908.
Από το βιβλίο: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπό Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου. Τόμος πρώτος, Σεπτέμβριος, 28. Εκδόσεις Ορμύλια, 2001, σελ. 52.
