Όταν κατήγγειλαν τον άγιο Ιωνά και τον άγιο Βαραχήσιο στους τρεις αρχιμάγους Μασδράθ, Σηρώθ και Μααρνησί ότι δεν θυσιάζουν (στα είδωλα) ούτε υπακούουν στις διαταγές του βασιλιά, ξεχείλισαν από θυμό οι αρχιμάγοι και διέταξαν κάποιους να τους φέρουν μπροστά τους. Κι αφού οι άγιοι ήλθαν και στάθηκαν απέναντί τους στράφηκαν σ’ αυτούς οι αρχιμάγοι και τους είπαν αυστηρά: «Σας εξορκίζουμε στο όνομα του ανίκητου βασιλιά των βασιλιάδων Σαβωρίου να απαντήσετε ειλικρινά σ’ εμάς σ’ αυτά που σας ρωτάμε: Εκτελείτε ή όχι το θέλημα του βασιλιά; Πειθαρχείτε στη διαταγή του να προσκυνείτε στο εξής τον ήλιο, τη φωτιά και το νερό σύμφωνα με το νόμο και το βασιλικό διάταγμα;».
Απαντώντας οι άγιοι Ιωνάς και Βαραχήσιος τους είπαν: «Εμείς βέβαια θα μιλήσουμε κι εσείς θα μας ακούσετε ως άρχοντες και δικαστές του βασιλιά των Περσών, γιατί είστε εκλεκτοί βασιλικοί δικαστές (που κρίνετε το δίκαιο). Άλλωστε γι’ αυτό σας επέλεξε ο βασιλιάς και τη δική του δικαιοκρισία τη μεταβίβασε ολόκληρη στα χέρια σας, ώστε να κρίνετε πάντα σύμφωνα με το δίκαιο και να μην απεργάζεστε άδικη κρίση.
» Τώρα, τι νομίζετε εσείς οι επίδοξοι δικαστές μας, δεν οφείλετε πέρα και πάνω από τον επίγειο βασιλιά σας να ευλαβείστε Εκείνον που σας έδωσε σοφία και αντίληψη, να γνωρίσετε τον Θεό δηλαδή, που έχει εξουσία στον ουρανό και στη γη και σε κάθε ζωντανό πλάσμα, τον Θεό που παρεχώρησε την κρατική εξουσία και θέσπισε τη διαδοχή των εποχών και σας έδωσε σύνεση, ώστε με τη λογική σας να μπορείτε να λαμβάνετε δικαστικές αποφάσεις για όσους είναι όμοιοι με εσάς κατά σάρκα, δηλαδή για όλους τους άλλους ανθρώπους;
» Σας εξορκίζουμε λοιπόν στο όνομα της πίστης και της αλήθειας να μας πείτε ποιο Θεό είμαστε υποχρεωμένοι να αρνηθούμε, τον επουράνιο ή τον επίγειο; Τον αιώνιο ή τον προσωρινό; Εμείς λοιπόν πιστεύουμε στο Θεό που δημιούργησε τον ουρανό και τη γη και δεν πιστεύουμε ως Θεό κάποιο φθαρτό άνθρωπο. Δεν μπορούμε, συνεπώς, να πιστέψουμε ως Θεό κάποιον άνθρωπο που πριν από λίγο ήταν ζωντανός και ξαφνικά πεθαίνει και θάβεται – όπως και όλοι μας (θα πεθάνουμε και θα ενταφιαστούμε), για να συγκαταλεγεί στη συνέχεια ανάμεσα στους δικούς του θνητούς ανθρώπους».
Όταν άκουσαν οι αρχιμάγοι απ’ τους αγίους αυτά τα λόγια, εξοργίστηκαν πάρα πολύ και πλημμύρισαν από θυμό, γιατί θεώρησαν ότι εξυβρίστηκε ο παράνομος βασιλιάς τους από τα λόγια που είπαν γι’ αυτόν οι άγιοι, ότι δηλαδή αυτός (ο βασιλιάς) είναι θνητός, κι έδωσαν εντολή στο υπηρετικό τους προσωπικό να τους κουβαλήσουν ακαθάριστες βέργες από ροδιές που έχουν πάνω τους γερά τα αγκάθια, για να βασανίσουν με αυτές τους αγίους Ιωνά και Βαραχήσιο. Φρόντισαν μάλιστα να απομονώσουν τον ένα άγιο από τον άλλο, ώστε ο ένας τους να μην ακούσει την ανάκριση που θα έκαναν στον άλλο και ενισχυθεί έτσι στον αγώνα του για τον Χριστό.
Αφού λοιπόν ο Μασδράθ, ο Σηρώθ κι ο Μααρνησί, οι τρεις δηλαδή αρχιμάγοι, κάθισαν στην έδρα τους για να ανακρίνουν τους αγίους, διέταξαν θυμωμένοι να φέρουν πρώτα μπροστά τους μόνο τον άγιο Ιωνά. Κι όταν τον προσήγαγαν ενώπιόν τους του είπαν άγρια: «Το λες αλήθεια πως δεν θα σεβαστείς (τη διαταγή), πως δεν θα προσκυνήσεις και δεν θα θυσιάσεις στον ήλιο, στη φωτιά και στο νερό κι επομένως, δεν θα εκτελέσεις όλα όσα διέταξε ο βασιλιάς των βασιλιάδων Σαβώριος; Γιατί, αν είναι έτσι, είμαστε αναγκασμένοι να σε υποβάλουμε σε σκληρά βασανιστήρια και φοβερότατες τιμωρίες. Και μην σου μπει η άσχημη ιδέα ότι τάχα εμείς θέλουμε να υποφέρεις βασανιστήρια. Κάθε άλλο. Εμείς δεν θέλουμε το κακό σου, εκτός κι αν εσύ ο ίδιος επιλέξεις να κάνεις κακό στον εαυτό σου, να στραφείς εναντίον της σωτηρίας σου».
Αποκρίθηκε ο άγιος Ιωνάς και τους είπε: «Εγώ, προκειμένου να κερδίσω τη ζωή που υπόσχεται ο Χριστός, δεν παρακαλώ για τη σωτηρία της ζωής μου που εσείς μου τάζετε. Γιατί αυτή η ζωή (του κόσμου τούτου) περνάει και φεύγει και ποτέ δεν μένει αθάνατη. Γι’ αυτό λοιπόν με κανένα τρόπο δεν αρνιέμαι τον Κύριό μου Ιησού Χριστό που ζει αιώνια και που είναι ο ίδιος η ελπίδα όλων των χριστιανών, για τον οποίο δεν καταντροπιάζονται όσοι Τον πιστεύουν. Άλλωστε Αυτός μας υποσχέθηκε λέγοντάς μας: “Αλήθεια, αλήθεια σας λέγω, όποιος μ’ απαρνηθεί μπροστά στους εξουσιαστές των ανθρώπων κι εγώ θα τον απαρνηθώ μπροστά στον ουράνιο Πατέρα Μου και μπροστά στους αγίους αγγέλους”. Γιατί ο Χριστός πρόκειται να έρθει πάνω στις ουράνιες νεφέλες – στη Δευτέρα Παρουσία – με όλη τη δόξα του Πατέρα Του και των αγίων αγγέλων και αρχαγγέλων, όταν θα έχει πια ετοιμαστεί η Μέλλουσα Κρίση, για να αποδώσει σε κάθε άνθρωπο δικαιοσύνη, ανάλογα με τα έργα του, μ’ άλλα λόγια, επιβράβευση ή τιμωρία.
» Τώρα λοιπόν, αφού ακούσατε αυτά που σας είπα, γρήγορα να εκτελέσετε σε βάρος μου την εντολή που πήρατε. Έτσι δεν θα σχηματίσετε τη σφαλερή άποψη για μας πως εγκαταλείπουμε τον Οίκο του Κυρίου, την Εκκλησία Του, ότι δηλαδή στην παραμικρή δυσκολία απαρνιόμαστε το Χριστό, που μας επέλεξε να τον υπηρετούμε στον άγιο ναό Του λέγοντάς μας: “Εσείς είστε το φως του κόσμου” κι ο Οποίος πάλι είπε για μας: “Εσείς είστε το αλάτι της γης κι αν το αλάτι χαλάσει σε τι μπορεί να αλατίσει τα προϊόντα που αλατίζει;”. Αν λοιπόν υπακούσουμε στη διαταγή του βασιλιά των βασιλιάδων, καθώς λέτε εσείς, (του Σαβωρίου), κι εκτελέσουμε τα προστάγματά του, τότε δεν θα έχουμε απλώς αρνηθεί τον Κύριό μας, αλλά μια τέτοια άρνηση θα γίνει η αιτία να καταστραφούμε όλοι μας, κι εμείς κι εσείς.
Όταν οι αρχιμάγοι άκουσαν από αυτόν τον άγιο αυτά τα λόγια, θύμωσαν πάρα πολύ και διέταξαν να τον δέσουν σύμφωνα με τα περσικά έθιμα και πέρασαν ένα ραβδί ανάμεσα στα χέρια του και τα σκέλη του. Κι ήταν καθισμένος ο άγιος στο έδαφος και κείτονταν (ασάλευτος) σαν μαρμαρωμένος. Κι όπως καθόταν, τον βασάνιζαν οι δήμιοι χτυπώντας τον με κλαδιά από ροδιές που ήταν ακαθάριστα κι είχαν γερά αγκάθια πάνω τους. Και τον βασάνιζαν τόση ώρα μέχρι να φανούν τα πλευρά του, να φύγει το κρέας.
Κι ενώ βασανιζόταν ο άγιος δεν αντιμιλούσε, μόνο δοξάζοντας το Θεό έλεγε: «Δοξασμένος ο Θεός των προγόνων μας Αβραάμ, Ισαάκ και Ιακώβ που μας έβγαλε απ’ τον κόσμο αυτό τον αμαρτωλό, γιατί μας καταξίωσε να οδηγηθούμε στην αγάπη και την πίστη Του την αγία, την αληθινή, γιατί μέσω της πίστης του δικαίου Αβραάμ γνωρίσαμε την αληθινή πίστη κι αυτό χωρίς να πάθουμε πολλά, που το αξίζαμε, αλλά λίγα. Και τώρα, Κύριε, δώσε μας υπομονή, για να κάνουμε και να εκπληρώσουμε όλα όσα μας παρήγγειλε το Πνεύμα σου το Άγιο, γιατί Αυτό προφήτεψε και τραγούδησε με το στόμα του πατέρα μας Δαβίδ καινούργιο, πρωτάκουστο άσμα. Και πάλι, όπως ο ίδιος ο Δαβίδ λέγει, αξίωσέ μας να πραγματοποιήσουμε το θέλημά Σου. Κι αλλού: “Ένα πράγμα ζήτησα από τον Κύριο, αυτό και θα ξαναζητήσω: να είμαι δηλαδή πάντα μαζί σου, Κύριε”. Αξίωσε κι εμένα να το πετύχω αυτό με τη μαρτυρική μου τελευτή, αυτό για το οποίο καθημερινά Σε ικετεύω».
Κι όταν είπε αυτά ο άγιος Ιωνάς, έκραξε με δυνατή φωνή στους αρχιμάγους: «Εγώ αποστατώ απ’ τον αμαρτωλό σας άρχοντα κι από όλους τους φίλους του που όλοι τους είναι άρχοντες του σατανά. Αποστατώ από αυτούς και τους αποκηρύσσω όλους και τον ήλιο και τη σελήνη και τα αστέρια και τη φωτιά και το νερό που εσείς λέτε θεούς. Είμαι ξένος προς αυτούς, δεν έχω καμμιά απολύτως σχέση μαζί τους, δεν τους αναγνωρίζω και γενικά δεν προσκυνώ αυτά τα είδωλα. Αντίθετα, πιστεύω στον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, την άχραντη Τριάδα που σώζει όλο τον κόσμο. Άλλωστε αυτοί οι άρχοντες του σατανά δημιούργησαν και τους ψεύτικους θεούς σας, που μας εξαναγκάζετε να τους προσκυνήσουμε».
Σαν άκουσαν αυτά οι αρχιμάγοι, διέταξαν να δέσουν τον άγιο με ένα σχοινί από το πόδι και να τον σβαρνίσουν έξω σε τόπο (αστέγαστο) στην πάχνη και στον παγετό, για να μείνει εκεί μες στο κρύο όλη τη νύχτα – κι ήταν χειμώνας καιρός – και να τον παρακολουθούν, να δουν πώς θα αντιδράσει με το κρύο. Έκαναν πράγματι έτσι όπως διατάχτηκαν οι αρμόδιοι υπηρέτες και τον άφησαν εκεί ως την άλλη μέρα, φυλάγοντάς τον πολύ προσεκτικά (μην πεθάνει και τελειώσει το μαρτύριό του ή φύγει).
Από το βιβλίο: Οι οσιομάρτυρες Ιωνάς και Βαραχήσιος. Έκδοση «Ενωμένη Ρωμηοσύνη», Θεσσαλονίκη 2019.
