Γόνος θεοσεβούς οικογένειας της Γαλατίας, ο άγιος Ρωμανός γεννήθηκε περί το 730 και ασπάσθηκε τον μοναχικό βίο στην Μονή του Μαντινέου της Βιθυνίας που είχε ιδρύσει η αγία Ανθούσα (27 Ιουλ.) κοντά στην γυναικεία μονή της. Ο υποδειγματικός βίος του προσείλκυσε την συμπάθεια της αγίας, η οποία τον έστειλε κάποτε σε αποστολή για υποθέσεις της μονής μαζί με έναν άλλο σεβάσμιο μοναχό (771). Στον δρόμο πιάστηκαν από Σαρακηνούς που τους έστειλαν στην Βαγδάτη, έδρα του χαλίφη Αμπντουλάχ Αμπού Γκαφάρ, ο οποίος διέταξε να τους ρίξουν στην φυλακή.
Λίγες ημέρες αργότερα ο σύντροφός του πέθανε και στο ίδιο κελλί έκλεισαν άλλους δύο μοναχούς, θύματα του διωγμού των εικονομάχων, και έναν βυζαντινό άρχοντα, ονόματι Γεώργιο, που από την μεριά του ήταν φανατικός οπαδός της παλατιανής αίρεσης των εικονομάχων. Παρά την κοινή δυστυχία τους, ο τελευταίος αυτός καθύβριζε τους μοναχούς και θα τους είχε σκοτώσει αν δεν τον εμπόδιζαν οι Σαρακηνοί δεσμοφύλακες.
Ένας επίσημος χριστιανός της Βαγδάτης πήρε τους έγκλειστους υπό την προστασία του και κατάφερε να τους κρατήσει στην οικία του. Λίγα χρόνια αργότερα, ήλθαν να προστεθούν στην ομάδα άλλοι πέντε μοναχοί. Ένας από αυτούς, ονόματι Ιάκωβος, αποστάτησε και κατηγόρησε τον Ρωμανό ως κατάσκοπο στην υπηρεσία της Κωνσταντινουπόλεως. Η κατηγορία δεν ελήφθη αρχικά στα σοβαρά και ο Ρωμανός υποχρεώθηκε να ακολουθήσει τον αραβικό στρατό σε μια εκστρατεία υπό τον χαλίφη Αλ-Μαχντρί στα συροβυζαντινά σύνορα (780).
Φθάνοντας στην Ρακκά, την αρχαία Καλλινίκη της Συρίας, ο άγιος κατόρθωσε να επαναφέρει στην πίστη τού Χριστού αιχμαλώτους που είχαν αλλαξοπιστήσει. Τον κατέδωσαν στον χαλίφη και παρουσιάστηκε ενώπιον του ηγεμόνος κάνοντας μια θαρραλέα ομολογία της αληθινής Πίστεως, πριν καταδικασθεί εις θάνατον.
Αποκεφαλίσθηκε την 1η Μαΐου του 780. Το σώμα του πετάχτηκε στον Ευφράτη, αλλά στην συνέχεια περιμαζεύτηκε από χριστιανούς και εκτέθηκε σε προσκύνημα στον καθεδρικό ναό της πόλης. (*)
(*) Ο Βίος του αγίου Ρωμανού, γραμμένος λίγο μετά τον θάνατό του από τον όσιο Στέφανο τον Σαββαΐτη (28 Οκτ.), σώζεται μονάχα στα γεωργιανά και για τον λόγο αυτό δεν αναφέρεται στα συναξάρια.
Από το βιβλίο: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπό Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου. Τόμος ένατος, Μάιος, σελ. 18. Ίνδικτος, Αθήναι 2007.
Ο άγιος νεομάρτυρας Ρωμανός ο εν Ρακκά
