Ο άγιος Γατιανός συμμετείχε στην αποστολή που αποτελείτο από επτά επισκόπους και εστάλη στην Γαλατία από τον πάπα άγιο Φαβιανό, επί βασιλείας Δεκίου (περί το 250). Του ανατέθηκε η περιοχή της Τουραίνης (σημ. Τουρ), που ήταν τότε βυθισμένη στην πιο χυδαία ειδωλολατρεία. Με την πειθώ των λόγων του, την πραότητα των τρόπων του και χάρη στη δύναμη του Θεού, ο οποίος τον συνέδραμε με πολλά θαύματα, ο Γατιανός κατόρθωσε να φέρει πολλούς ειδωλολάτρες στην πίστη τού Χριστού, αλλά κίνησε το άσπονδο μίσος άλλων, οι οποίοι προσπάθησαν πολλές φορές να τον σκοτώσουν.

Καταδιώχθηκε ανελέητα και βρήκε καταφύγιο σε κάποιο σπήλαιο, όπου αργότερα δημιουργήθηκε η μονή του Νουαρμουτιέ, στην οποία ο άγιος τελούσε τη θεία Ευχαριστία και δίδασκε στους μαθητές του την αρετή ώστε να φθάσουν εις γνώση Θεού. Όταν ήταν επαρκής η κατήχησή τους, τους χειροτονούσε πρεσβυτέρους και τους απέστελε για να διαδώσουν το φως του Ευαγγελίου. Σε όλες τις δραστηριότητές του αντλούσε υπεράνθρωπες δυνάμεις από τη νηστεία και την αδιάλειπτο προσευχή, προετοιμαζόμενος καθημερινά για το μαρτύριο μέσω του αναίμακτου μαρτυρίου της άσκησης και των δακρύων.

Ιδιαίτερη ήταν η στοργή του για τους πτωχούς και έκτισε ένα πτωχοκομείο στα περίχωρα της Τουρ. Εκεί εμφανίστηκε ορατός ενώπιόν του ο Κύριος λέγοντας: «Μη φοβού, ετοιμάσθη σοι στέφανος και των αγίων ο χορός αναμένει σε εν τοις ουρανοίς». Ο Σωτήρας ημών Ιησούς Χριστός τον κοινώνησε τότε των αχράντων μυστηρίων και ο άγιος επίσκοπος εκοιμήθη για να συγκαταλεχθεί στον χορό των αγίων.

Από το βιβλίο: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπό Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου. Δεκέμβριος. Εκδόσεις Ορμύλια.

Ο άγιος Γατιανός, πρώτος επίσκοπος Τουραίνης