Γέννημα και θρέμμα της επαρχίας του Νόβγκοροντ, ο όσιος Ζωσιμάς έδειξε ήδη από την παιδική του ηλικία χαρακτήρα ταπεινό και πράο και μεγάλη αγάπη για την ανάγνωση των ιερών βιβλίων. Αποποιήθηκε το συνοικέσιο που του ετοίμασαν οι γονείς του και άρχισε να ζει ως ερημίτης.
Όταν πέθαναν οι γονείς του, διεμοίρασε την περιουσία του στους πτωχούς και αναχώρησε για τον Άπω Βορρά, για να βρει την κατάλληλη ησυχία για την προσευχή. Συνάντησε τον όσιο Γερμανό [30 Ιουλ.], ο οποίος του μίλησε για τις νήσους Σολοφκί και τους άθλους του αγίου Σαββατίου, οπότε πήγαν μαζί και εγκαταστάθηκαν εκεί· έφτιαξαν κελλιά και αντιμετώπιζαν με θάρρος την τραχύτητα της φύσης και την δριμύτητα του πολικού κλίματος. Την ημέρα εργάζονταν σκληρά για να εξασφαλίσουν τα αναγκαία για την επιβίωσή τους και την νύχτα την αφιέρωναν ολόκληρη στην προσευχή, αναπέμποντας αμέριμνοι δεήσεις στον Κύριο.
Τα ασκητικά κατορθώματα του οσίου Ζωσιμά έγιναν γνωστά μέχρι πολύ μακριά και ζηλωτές της ευσεβείας σύντομα συγκεντρώθηκαν γύρω του για να βρουν την σωτηρία. Οι αδελφοί εξέλεξαν ηγούμενο τον Ζωσιμά και η μονή έγινε κοινοβιακή και επέπρωτο να έχει λαμπρή εξέλιξη. Πολλοί άγιοι έλαμψαν εκεί στην αρετή. Μετά την Επανάσταση του 1917, οι Μπολσεβίκοι μετέτρεψαν την μονή σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως και βασανιστηρίων για κληρικούς.
Όταν ο όσιος Ζωσιμάς τέλεσε την πρώτη του Λειτουργία, το πρόσωπό του φωτίστηκε σαν πρόσωπο Αγγέλου και ο ναός γέμισε άρρητη ευωδία. Ο άγιος υπήρξε αληθινός πατέρας για τους μοναχούς του, γεμάτος συμπόνια, αλλά ταυτόχρονα επαγρυπνώντας και καθοδηγώντας τους με αυστηρότητα, δίνοντας ο ίδιος το παράδειγμα με τις νηστείες του, τις αγρυπνίες, την διάπυρο προσευχή, στην ευθεία οδό προς την Βασιλεία των ουρανών.
Αξιώθηκε να λάβει παρά Θεού το προορατικό χάρισμα, του οποίου έκανε χρήση με διάκριση για να ωφελεί τις ψυχές.
Εκοιμήθη ειρηνικά το 1478. Την ενάτη ημέρα μετά την μακαρία του κοίμηση, παρουσιάστηκε στον μοναχό Δανιήλ και του αποκάλυψε ότι είχε συγκαταλεχθεί μεταξύ των αγίων.
Συχνά παρουσιάζεται ο όσιος Ζωσιμάς μαζί με τον άγιο Σαββάτιο και βοηθούν όσους κινδυνεύουν στην θάλασσα.
Από το βιβλίο: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπό Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου. Τόμος όγδοος, Απρίλιος, σελ. 162. Ίνδικτος, Αθήναι 2007.
Ο όσιος Ζωσιμάς του Σολοφκί
