Η αγία Θεοδώρα ήταν κόρη του σεβαστοκράτορα της Μακεδονίας Ιωάννη Πετραλίφα. Είχε παντρευτεί τον δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β’ Άγγελος (1237-1271) και εκμεταλλεύτηκε την ανάρρησή της στο βασιλικό αξίωμα για να γίνει, κατά μίμησιν Θεού, του βασιλεύοντος στη γη και στον ουρανό, πηγή ελέους για όλους τους υπηκόους της.
Αλλά με υποκίνηση του διαβόλου που φθονούσε την μακαρία καθώς την έβλεπε στολισμένη με όλες τις αρετές, ο άντρας της ερωτεύθηκε μια ευγενή χήρα η οποία με τις μαγγανείες της τον είχε καταστήσει υποχείριό της.
Τον ώθησε ακόμη και να μισήσει τη νόμιμη σύζυγό του σε τέτοιο σημείο που της φερόταν όπως στη τελευταία πόρνη, την προπηλάκιζε και είχε διατάξει τους υπηρέτες του να αναγνωρίζουν την παρείσακτη ως δέσποινα.
Η Θεοδώρα υπέμενε όλες αυτές τις δοκιμασίες με ακλόνητη υπομονή χωρίς να μνησικακεί εναντίον του Μιχαήλ και ευχαριστώντας τον Θεό που τις πρόσφερε έτσι τα μαργαριτάρια για τον αμάραντο στέφανό της.
Τέλος αφού διώχθηκε από τον σύζυγό της, περιπλανιόταν με το γιο της πέντε χρόνια από τόπο σε τόπο. Έτσι βρέθηκε μια μέρα πεινασμένη και απελπισμένη στην άκρη ενός δάσους όπου την περιμάζεψε ένας ιερέας.
Στο μεταξύ ο ηγεμόνας συνειδητοποιώντας ότι πλανήθηκε με τις μαγγανείες της παλλακίδας του, επανήλθε εις εαυτόν και αναζήτησε παντού την πιστή Θεοδώρα. Κι όταν αυτή επέστρεψε στην Άρτα, την πρωτεύουσα, όλοι οι κάτοικοι της πόλεως συνάχθηκαν για να χαιρετήσουν με κραυγές χαράς την επάνοδο της κοινής τους μητέρας και έκτοτε έζησε ειρηνικά με τον σύζυγό της, βοηθώντας τον στις διπλωματικές του σχέσεις με το βασίλειο της Νικαίας και εμπνέοντάς του τη μέριμνα για τη βασιλεία των ουρανών.
Ο δεσπότης Μιχαήλ πέθανε λίγο αργότερα και η Θεοδώρα αμέσως εκάρη μοναχή στο μοναστήρι που είχε ιδρύσει, πλάι σε εκκλησία αφιερωμένη στον άγιο Γεώργιο. Ζούσε ζωή μεγάλης σκληραγωγίας και υπηρετούσε ταπεινά όλες τις αδελφές.
Ειδοποιημένη άνωθεν για το επικείμενο τέλος της παρακάλεσε τον Θεό να της δώσει διορία έξι μηνών μέχρι την αποπεράτωση του ναού.
Όταν έληξε η διορία, αφήκε την επίγεια κατοικία της δίνοντας τις τελευταίες της νουθεσίες στις αδελφές. Το σκήνωμά της, που αποτέθηκε στο νάρθηκα του ναού, επιτέλεσε πολλές ιάσεις.
Από το βιβλίο: Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπό Ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου. Τόμος έβδομος, Μάρτιος. Εκδόσεις Ορμύλια, Μαρτίου ΙΑ’.
