Κάποτε που ο μέγας Ευθύμιος και οι αδελφοί που ήταν μαζί του στη Νέα Λαύρα δοκιμάζονταν από μεγάλη έλλειψη των αναγκαίων, μια μεγάλη ομάδα προσκυνητών από την Αρμενία, όχι λιγότεροι από τετρακόσιοι, που κατέβαιναν από την αγία πόλη Ιερουσαλήμ στον Ιορδάνη, συνέβη να βγουν από τον δρόμο προς τα δεξιά, σαν να τους οδηγούσε κάποιος, και να φτάσουν σε εκείνη τη λαύρα.
Μόλις ο Ευθύμιος τους είδε να σταματούν για να ξεκουραστούν από τον κόπο της οδοιπορίας, κάλεσε τον Δομετιανό, τον οποίο είχε ορίσει οικονόμο της λαύρας, και του έδωσε εντολή να τους βάλει να φάνε. Εκείνος του θύμισε την ανέχειά τους και πρόσθεσε ότι δεν έχει ούτε την τροφή της ημέρας για τους αδελφούς, ο άγιος όμως, έχοντας το θάρρος του στον Θεό που πήγασε στη χήρα πλούσια τροφή για την καλή της προαίρεση (Γ’ Βασ. 17:15-16), πρόσταξε τον Δομετιανό να πάει στην αποθήκη του ψωμιού. «Θα μάθεις», του είπε, «τι είναι οι ανθρώπινοι λογισμοί και τι μπορεί να οικονομεί με παράδοξο τρόπο η θεία χάρη».
Αμέσως εκείνος υπάκουσε, και μόλις έφτασε στην αποθήκη – τι ανέκφραστα, Χριστέ, που είναι τα θαύματά σου! – τη βρήκε γεμάτη, με τη σοφή πρόνοια του Θεού, από τόσα ψωμιά, που ούτε λίγο να ανοίξει την πόρτα δεν ήταν εύκολο, καθώς την εμπόδιζαν αυτά που υπήρχαν μέσα. Κάλεσε λοιπόν και άλλους αδελφούς, και αφού με τη βοήθειά τους έριξε την πόρτα, είδε μέσα αμέτρητα ψωμιά, και επίσης κρασί και λάδι σε πολύ μεγάλη ποσότητα – ανάλογη βέβαια με την πρόθεση του Ευθυμίου να δίνει.
Όταν τα είδε αυτά ο Δομετιανός και κατάλαβε ότι ήταν ενέργεια της θείας χάρης, έπεσε στα πόδια του αγίου, ζητώντας συγγνώμη και προσφέροντας θερμή μετάνοια για την προηγούμενη μικροψυχία του.
Όταν ο άγιος Ευθύμιος έμελλε να φύγει από τα επίγεια, κάλεσε κοντά του τους μαθητές του και είπε: «Πατέρες μου και αγαπητοί εν Κυρίω αδελφοί και παιδιά μου· εγώ πορεύομαι πλέον τον τελευταίο δρόμο των πατέρων μου. Εσείς τώρα οφείλετε να δείξετε ότι με αγαπάτε με την τήρηση των εντολών, από τις οποίες πρώτη είναι η αγάπη, που είναι ο σύνδεσμος της τελειότητας (Κολ. 3:14) των αρετών.
» Γιατί, ό,τι είναι για το ψωμί το αλάτι, αυτό είναι για τις αρετές η αγάπη, και χωρίς αυτήν είναι αδύνατο να κατορθώσει κανείς την αρετή όπως πρέπει, αφού και η κάθε αρετή με την αγάπη και την ταπεινοφροσύνη επιβεβαιώνεται. Η ταπεινοφροσύνη δηλαδή ανεβάζει τον κάτοχό της σε ύψος κατορθωμάτων, ενώ η αγάπη τον κρατά με ασφάλεια και δεν τον αφήνει να πέσει από εκεί ψηλά.
» Η αγάπη είναι το ανώτερο από όλα, και τούτο γίνεται φανερό από το παράδειγμα του Κυρίου και δημιουργού μας. Αυτός δηλαδή, από αγάπη για εμάς, ταπείνωσε θεληματικά τον εαυτό του και έγινε άνθρωπος όπως εμείς. Πρέπει λοιπόν να τον δοξολογούμε αδιάκοπα και να τον υμνούμε. Επίσης, να φροντίζουμε όσο μπορούμε και για εκείνους που αντιμετωπίζουν θλίψεις».
Από το βιβλίο: ΕΥΕΡΓΕΤΙΝΟΣ, τόμος Γ’, Υπόθεση ΜΣΤ’ (46), σελ. 363, και Υπόθεση ΛΣΤ’ (36), σελ. 292. Εκδόσεις “Το Περιβόλι της Παναγίας”, Θεσσαλονίκη 2006.
