Ο νέος αυτός αθλητής του Χριστού, ο Δαμιανός, είχε πατρίδα το χωριό Ρίχοβο (Μυρίχοβο, σημ. Αγία Τριάδα) των Αγράφων. Παιδί ευσεβών γονέων, πόθησε νέος ακόμη τη μοναχική ζωή, και αφήνοντας τον κόσμο και τα του κόσμου πήγε στο Άγιο Όρος στην Ιερά Μονή Φιλοθέου και έγινε μοναχός.

Αφού έκανε λίγο καιρό στο Μοναστήρι, αναχώρησε στην ησυχία για να αγωνίζεται περισσότερο στις αρετές, και πηγαίνοντας σε έναν θεοφόρο ασκητή που ησύχαζε σε τόπο απόμερο, τον Δομέτιο, έμεινε μαζί του τρία σχεδόν χρόνια, εργαζόμενος όλες τις αρετές με τόση προθυμία και ακρίβεια, ώστε αξιώθηκε ν’ ακούσει και θεία φωνή που του έλεγε: «Δαμιανέ, δεν πρέπει να ζητάς μόνο το συμφέρον το δικό σου, αλλά και των άλλων».

Άφησε λοιπόν αμέσως το Άγιο Όρος, και πηγαίνοντας στα όρη του Ολύμπου κήρυττε στα χωριά που βρίσκονταν εκεί τον λόγο του Θεού, διδάσκοντας και παρακινώντας τους Χριστιανούς να μετανοήσουν και να απέχουν από τις αδικίες και από όλες τις άλλες κακίες και να τηρούν τις εντολές του Θεού, εργαζόμενοι τα καλά και θεάρεστα έργα.

Ο μισόκαλος όμως διάβολος παρακίνησε πολλούς από τους κατά το όνομα Χριστιανούς αλλά κατά τα έργα ασεβείς, και κατηγορούσαν τον Άγιο λέγοντας ότι είναι πλάνος και απατεώνας και τον κατέτρεχαν με διάφορους τρόπους θέλοντας να τον σκοτώσουν.

Ο Άγιος, μιμούμενος τον Χριστό, έδωσε τόπο στην οργή και φεύγοντας από εκεί πήγε στα μέρη του Κίσαβου και της Λάρισας και κήρυττε τον λόγο του Θεού. Επειδή όμως και εκεί έπαθε τα ίδια, πήγε στα ψηλά μέρη των Αγράφων και εκεί δίδασκε τους Χριστιανούς να μένουν στερεοί στην πίστη και να τηρούν τις εντολές του Κυρίου.

Ο διάβολος ωστόσο δεν ησύχασε, αλλά και εκεί ξεσήκωσε κατά του Αγίου μερικούς ανευλαβείς και αθεόφοβους και τον κατέτρεχαν αποκαλώντας τον πλάνο και ψευτοκαλόγερο. Γι’ αυτό ο Άγιος άφησε και αυτά τα μέρη και γύρισε στον Κίσαβο, όπου οικοδόμησε Μοναστήρι και μαζί με άλλους μοναχούς ανέπεμπε καθημερινά στον Θεό τις προσευχές του. Όμως και εκεί πήγαιναν πολλοί για να ωφελούνται από τις ψυχωφελείς διδασκαλίες του, διότι ήταν πολύ γνωστικός και γεμάτος από θεία χαρίσματα.

Μια φορά πήγε για κάποιες ανάγκες του Μοναστηριού, κυρίως όμως για την ωφέλεια των Χριστιανών, σ’ ένα χωριό που λεγόταν Βουλγαρίνη. Εκεί τον έπιασαν μερικοί Αγαρηνοί και τον παρέδωσαν στον εξουσιαστή της Λάρισας, στον οποίο ανέφεραν ότι εμποδίζει τους Χριστιανούς να πουλούν και να αγοράζουν την Κυριακή και τους διδάσκει να μένουν στερεοί στην πίστη του Χριστού.

Ο εξουσιαστής πρόσταξε να τον δείρουν σφοδρά, να του βάλουν βαριές αλυσίδες στον λαιμό και στα πόδια και να τον ρίξουν στη φυλακή.

Δεκαπέντε μέρες τον βασάνιζε με σκληρά και ποικίλα βασανιστήρια, και πότε με απειλές, πότε με κολακείες και υποσχέσεις τον παρακινούσε να αρνηθεί την πίστη του Χριστού. Επειδή όμως δεν μπορούσε να τον πείσει, και μάλιστα τον έβλεπε που έλεγχε με γενναιότητα τη θρησκεία τους και τον προφήτη τους και με πολλή παρρησία κήρυττε τον Χριστό Θεό αληθινό και έλεγε ότι είναι πρόθυμος να υπομείνει για την αγάπη του μύρια βασανιστήρια, άναψε όλος από τον θυμό και αμέσως πρόσταξε να τον θανατώσουν πρώτα στην αγχόνη και έπειτα να τον ρίξουν στη φωτιά.

Τον πήραν λοιπόν οι δήμιοι και τον κρέμασαν· επειδή όμως ένας από αυτούς χτύπησε τον Μάρτυρα στο κεφάλι μ’ ένα τσεκούρι, κόπηκε το σχοινί και έπεσε ο Μάρτυρας στη γη μισοπεθαμένος. Εκείνοι τον πήραν τότε και τον έριξαν ζωντανό στη φωτιά, και τη στάχτη του την έριξαν στον ποταμό Πηνειό, και έτσι έλαβε ο μακάριος Οσιομάρτυρας Δαμιανός το στεφάνι του μαρτυρίου (14 Φεβρ. 1568).

Με τις πρεσβείες του είθε να σωθούμε και εμείς από τις παγίδες του εχθρού και να αξιωθούμε της βασιλείας των ουρανών. Αμήν.

Από το βιβλίο «Νέον Μαρτυρολόγιον» του Αγίου Νικοδήμου (1799), σελ. 54. Απόδοση για την Κ.Ο.

Ο άγιος οσιομάρτυρας Δαμιανός