«Την εν πρεσβείαις ακοίμητον Θεοτόκον, και προστασίαις αμετάθετον ελπίδα, τάφος και νέκρωσις ουκ εκράτησεν· ως γαρ ζωής Μητέρα, προς την ζωήν μετέστησεν, ο μήτραν οικήσας αειπάρθενον».
Αυτό είναι το κοντάκιο της εορτής και θα ήθελα να σας το εξηγήσω, επειδή οι περισσότεροι από σας δεν καταλαβαίνουν καλά την αρχαία γλώσσα. Η Υπεραγία Θεοτόκος προσεύχεται άγρυπνα για το γένος των ανθρώπων και εμείς έχουμε αμετάθετη, σταθερή ελπίδα για την προστασία της και τις πρεσβείες της ενώπιον του Υιού της. Ο θάνατος και ο τάφος δεν μπόρεσαν να την κρατήσουν υπό την εξουσία τους.
Από την ιερά παράδοση γνωρίζουμε ότι μετά την κοίμηση της Παναγίας όλοι οι απόστολοι με έναν τρόπο θαυμαστό συγκεντρώθηκαν στην Ιερουσαλήμ. Έλειπε μόνο ο απόστολος Θωμάς, ο οποίος ήλθε μετά από λίγες μέρες και με δάκρυα στα μάτια ζήτησε να του δείξουν τον τάφο της Θεοτόκου. Απεκύλισαν τον λίθο από τον τάφο της στον κήπο της Γεθσημανή, όπου είχαν βάλει το σώμα της, σύμφωνα με το δικό της θέλημα, αλλά το σώμα δεν το βρήκαν μέσα.
Ο τάφος και ο θάνατος δεν την κράτησαν, γιατί ήταν η Μητέρα του Αρχηγού της ζωής, ο οποίος ενοίκησε στην αειπάρθενη μήτρα της και μετά την κοίμησή της την οδήγησε στην αιώνια ζωή.
Θα ήθελα να συγκεντρώσουμε την προσοχή μας σ’ αυτά τα τελευταία λόγια. Ο θάνατος της Θεοτόκου ήταν μία μακαρία κοίμηση, με την οποία Αυτή σύμφωνα με τον αψευδή λόγο του Υιού και Θεού της πέρασε απ’ ευθείας από τον θάνατο στη ζωή. Διότι ο Κύριος είπε: «Αμήν αμήν λέγω υμίν, ότι ο τον λόγον μου ακούων και πιστεύων τω πέμψαντί με, έχει ζωήν αιώνιον και εις κρίσιν ουκ έρχεται, αλλά μεταβέβηκεν εκ του θανάτου εις την ζωήν» (Ιω. 5:24).
Ο θάνατος των δικαίων είναι ένα απ’ ευθείας πέρασμα από τη ζωή, μέσα σ’ αυτό το γήινο σώμα, στην αιώνια ζωή, στην Βασιλεία του Θεού. Αυτό το γνωρίζουμε επίσης και από την παραβολή του Κυρίου μας Ιησού Χριστού για τον πλούσιο και τον φτωχό Λάζαρο: «Εγένετο δε αποθανείν τον πτωχόν και απενεχθήναι αυτόν υπό των αγγέλων εις τον κόλπον Αβραάμ· απέθανε δε και ο πλούσιος και ετάφη. και εν τω άδη επάρας τους οφθαλμούς αυτού, υπάρχων εν βασάνοις, ορά τον Αβραάμ από μακρόθεν και Λάζαρον εν τοις κόλποις αυτού» (Λουκ. 16:22-23). Αμέσως μετά τον θάνατο άρχισε για τον Λάζαρο η μακαρία αιώνια ζωή και για τον πλούσιο τα βάσανα της κολάσεως.
Από την Αποκάλυψη του Ιωάννη γνωρίζουμε ότι υπάρχει θάνατος πρώτος και θάνατος δεύτερος. Ο πρώτος θάνατος είναι ο φυσικός, αυτός ο θάνατος με τον οποίο τελειώνει η ζωή του κάθε ανθρώπου. Για τους δικαίους υπάρχει μόνο αυτός ο πρώτος θάνατος, που για πολλούς από τους αγίους είναι μία μακαρία κοίμηση. Τους αμετανόητους αμαρτωλούς και βλάσφημους περιμένει ο φοβερός δεύτερος πνευματικός θάνατος, μετά την δίκαιη κρίση του Χριστού κατά την Δευτέρα Παρουσία του.
Θα μου πείτε: «Αλλά και οι δίκαιοι δεν θα παρουσιαστούν στην κρίση;» Ασφαλώς, ναι. Αλλά γι’ αυτούς η κρίση αυτή δεν θα είναι κρίση αλλά πανηγύρι, γιατί σύμφωνα με τον λόγο του Χριστού ο δίκαιος «εις κρίσιν ουκ έρχεται». Πριν ακόμα πει την απόφασή του ο Χριστός θα ξεχωρίσει τα πρόβατα από τα κατσίκια.
Τα πρόβατα, δηλαδή τους δικαίους, θα τα τοποθετήσει στα δεξιά του και θα τους πει: «Δεύτε οι ευλογημένοι του Πατρός μου, κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν από καταβολής κόσμου» (Ματθ. 25:34). Και τα κατσίκια, δηλαδή οι αμετανόητοι αμαρτωλοί, θα καταδικαστούν και θα υποστούν τον δεύτερο θάνατο.
Για το βαθύτερο αυτό μυστήριο έλεγε ήδη ο σοφός Σολομών: «Δικαίων ψυχαί εν χειρί Θεού και ου μη άψηται αυτών βάσανος. Έδοξαν εν οφθαλμοίς αφρόνων τεθνάναι, και ελογίσθη κάκωσις η έξοδος αυτών και η αφ’ ημών πορεία σύντριμμα· οι δε εισίν εν ειρήνη» (Σ. Σολ. 3:1-3).
Ο δε θείος Παύλος λέει το εξής: «Εμοί γαρ το ζην Χριστός και το αποθανείν κέρδος. Ει δε το ζην εν σαρκί, τούτο μοι καρπός έργου, και τι αιρήσομαι ου γνωρίζω. Συνέχομαι δε εκ των δύο, την επιθυμίαν έχων εις το αναλύσαι και συν Χριστώ είναι· πολλώ γαρ μάλλον κρείσσον· το δε επιμένειν εν τη σαρκί αναγκαιότερον δι’ υμάς» (Φιλ. 1:21-24).
Ω, πόσο θαυμαστός είναι αυτός ο λόγος του αποστόλου: «Εμοί γαρ το ζην Χριστός, και το αποθανείν κέρδος». Ας τον μιμηθούμε εμείς όπως αυτός μιμήθηκε τον Χριστό. Ας είναι και η δική μας η ζωή όλη εν Χριστώ, και ο θάνατος για μας χαρά και κέρδος. Και να μη μας συμβεί αυτό πού λέει ο Ψαλμωδός: «Θάνατος αμαρτωλών πονηρός» (Ψαλμ. 33:22).
Ας είναι και για μας τους χριστιανούς ο θάνατος μία μακαρία κοίμηση και ένα ανώδυνο πέρασμα από τον θάνατο στη ζωή. Ας μη μας φοβίζει η φοβερή Κρίση, διότι μόνο για τους αμετανόητους αμαρτωλούς, τους άνομους και τους βλάσφημους αυτή είναι φοβερή. Και σε μας τους χριστιανούς στο τέλος του λόγου του για τα σημεία της Δευτέρας του Παρουσίας ο Υιός του Θεού είπε: «Αρχομένων δε τούτων γίνεσθαι, ανακύψατε και επάρατε τας κεφαλάς υμών, διότι εγγίζει η απολύτρωσις υμών» (Λουκ. 21:28).
Ας ζούμε όλοι μας έτσι ώστε να μην υποστεί κανείς τον φοβερό δεύτερο θάνατο. Αμήν.
Από το βιβλίο: Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας, Λόγοι και ομιλίες, τόμος Γ’. Εκδόσεις «Ορθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 90.
Λόγος στην κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου
