Κράτησε μόνιμα μέσα στον νου σου ότι «είσαι μέσα στις ανομίες από τη σύλληψή σου και μέσα στις αμαρτίες κυοφορήθηκες από τη μητέρα σου» (Ψαλμ. 50:7). Η ύπαρξή σου είναι συνυφασμένη με την αμαρτία, από τη στιγμή της συλλήψεώς σου. Γι’ αυτό μη νομίζεις πως έχεις την παραμικρή αξία. «Εάν κάποιος νομίζει πως είναι κάτι, ενώ δεν είναι τίποτε, εξαπατά τον εαυτό του» (Γαλ. 6:3).

Μην περιμένεις να νικήσεις με τις δικές σου δυνάμεις την αμαρτία. Γιατί από τη γέννησή σου έχεις τεθεί κάτω από τον ζυγό της, είσαι δούλος της. Θα ελευθερωθείς απ’ αυτήν μόνο αν η χάρη του Θεού σε ενισχύσει. Και αυτήν ακόμη την καλή προαίρεση πρέπει να την διεγείρει μέσα σου ο Κύριος με τη χάρη Του. Αν η πηγή δεν αναβλύσει νερό, το ποτάμι στερεύει. Αν η θεία χάρη δεν ενεργήσει, ο άνθρωπος πνευματικά στερεύει.

Ο Κύριος είναι η κληματαριά. Εσύ το κλαδί. Όσο είσαι ενωμένος με την κληματαριά, θα καρποφορείς καρπούς αγαθούς. Όταν αποκοπείς από τον Κύριο θα ξεραθείς και θα λιώσεις. «Όπως το κλαδί δεν μπορεί να καρποφορήσει από μόνο του, αν δεν είναι ενωμένο με την κληματαριά, το ίδιο κι εσείς αν δεν μείνετε ενωμένοι μαζί μου. Εγώ είμαι η κληματαριά, εσείς τα κλαδιά. Εκείνος που μένει ενωμένος μαζί μου κι εγώ μαζί του, αυτός δίνει άφθονο καρπό, γιατί χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε» (Ιω. 15:4-5), λέει ο Κύριος. Κανένα καλό δεν μπορεί να είναι καλό εάν δεν γίνεται με τον Θεό και για τον Θεό.

Κανένα καλό δεν γίνεται χωρίς τη βοήθεια του Θεού και κανένα κακό χωρίς την ανοχή του. Όλα Εκείνος τα έπλασε και όλα Εκείνος τα κυβερνά. Ο Θεός, βέβαια, δεν είναι βοηθός του κακού αλλά του καλού. Παραχωρεί όμως και ανέχεται να κάνουμε το κακό γιατί σέβεται το αυτεξούσιό μας. Άλλοτε, κατά την πάνσοφη κρίση Του, εμποδίζει την τέλεση του κακού, άλλοτε συμπαρίσταται στο καλό και άλλοτε εμποδίζει και αυτό το καλό, ώστε και στις δυο περιπτώσεις, και στο κακό και στο καλό, να δοκιμαστεί η ελεύθερη θέληση του ανθρώπου και να φανεί η ισχύς και η εξουσία του εν Τριάδι Θεού. Διότι μ’ αυτό τον τρόπο ο άνθρωπος συναισθάνεται την αδυναμία του και καταφεύγει σ’ Εκείνον για βοήθεια. Αποφεύγει έτσι την αυτοπεποίθηση και ταπεινώνεται.

«Αν ο Κύριος δεν οικοδομήσει το σπίτι, μάταια κουράζονται οι οικοδόμοι· αν ο Κύριος δεν φυλάξει την πόλη, μάταια αγρυπνά ο φρουρός της» (Ψαλμ. 126:1). Ν’ αγωνίζεσαι και ν’ αγρυπνείς για το καλό, αλλά χωρίς να στηρίζεσαι στον εαυτό σου. Να προσεύχεσαι ακατάπαυστα και με επιμονή στον Θεό και να ζητάς τη βοήθεια Του. Όλα τα έργα μας δεν εξαρτώνται τόσο από μας, όσο από το έλεος του Θεού. Και δεν έχουν καμιά αξία, όσο κι αν εμείς τα θεωρούμε σπουδαία, αν δεν τα καταξιώσει η ευλογία και η έγκριση του Θεού.

«Κάθε καλή προσφορά και κάθε τέλειο δώρο έρχεται από ψηλά, από τον δημιουργό των ουράνιων σωμάτων» (Ιακ. 1:17). Για να είσαι ταπεινός, κατανόησε την αδυναμία σου. Όλα είναι του Θεού. Όλα έγιναν από τον Θεό. Όλα ξεκινούν και όλα τελειώνουν στον Θεό. Όλοι οι κόποι σου χωρίς τη βοήθεια της χάρης του Θεού είναι ιστός αράχνης. Κι εσύ, σε σύγκριση με το μεγαλείο του Θεού, μια μικρή αράχνη. Ένα πλάσμα ασήμαντο. Αν μάλιστα δεν έχεις ταπείνωση, είσαι ακόμη πιο ασήμαντος, ένα μηδέν. Να θυμάσαι: Από την προκοπή σου στην ταπείνωση εξαρτάται η πρόοδός σου σε κάθε άλλη αρετή και η επιτυχία κάθε καλού έργου σου.

Από το βιβλίο: Αγίου Δημητρίου του Ροστώφ, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ. Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2013, σελ. 40.

Ανθρώπινη μηδαμινότητα και αδυναμία