Είπαμε και άλλη φορά ότι ναι, ζητούμε κι εμείς τον Χριστό, αλλά το συνδέουμε αυτό αμέσως με το ότι από κει και πέρα θα καλοπεράσουμε. Όχι. Από κει και πέρα μπορεί να πειρασθείς έτσι που δεν φαντάσθηκες ποτέ, έτσι που δεν πήγε το μυαλό σου ποτέ. Αυτό δεν συνέβη μόνο στον άγιο Ευστάθιο. Λίγο-πολύ συνέβη σ’ όλους τους αγίους.
Πόσοι από μας θα είχαν το κουράγιο να θυσιάσουν πολλές αναπαύσεις του κόσμου τούτου για την αγάπη του Χριστού; Όταν δει ο Χριστός ότι έχει να κάνει μ’ έναν τέτοιο άνθρωπο, πώς δεν θα φανερωθεί, πώς δεν θα αποκαλυφθεί, πώς δεν θα έλθει σε κοινωνία; Αλλά όταν έχει να κάνει μ’ έναν άνθρωπο ο οποίος είναι πολύ συμφεροντολόγος, τι να κάνει μ’ αυτόν; Πώς θα συνεργασθεί;
Έχουμε δύο στοιχεία. Το ένα ότι αυτός, ο πρώτα ονομαζόμενος Πλακίδας και ύστερα Ευστάθιος, σαν να ήταν χριστιανός προ Χριστού, πριν γνωρίσει τον Χριστό. Το ήθελε ο άνθρωπος, το είχε μέσα του, και γι’ αυτό ο Κύριος δεν τον αφήνει στην πλάνη. Και επειδή ακριβώς είναι άνθρωπος που μπορεί ο Θεός να κάνει γι’ αυτόν κάποιο θαύμα, να κάνει κάποια εξαίρεση, να κάνει ένα κάτι που δεν κάνει σ’ όλους, επειδή έχει να κάνει ο Θεός μ’ έναν ευλαβή, μ’ έναν καλοκάγαθο άνθρωπο, που δεν θα προδώσει τη συγκατάβαση του Θεού, την ευεργεσία του Θεού, γι’ αυτό ο Κύριος του φανερώνεται μ’ αυτόν τον θαυμαστό τρόπο και δεν τον αφήνει να παιδεύεται.
Ποιος ξέρει πώς και πότε θα γνώριζε και αν γνώριζε τον Θεό. Ο Θεός εν τη πανσοφία του γνωρίζει ότι έτσι πρέπει να φανερωθεί σ’ αυτόν τον άνθρωπο και μπορεί να φανερωθεί έτσι, γιατί έχει να κάνει μ’ έναν ευλαβή, μ’ έναν καλοκάγαθο, μ’ έναν ενάρετο, μ’ έναν που έχει καλή γνώμη. Καλή γνώμη εδώ έχει την έννοια ότι είναι καλής προαιρέσεως άνθρωπος, δηλαδή σκέπτεται σωστά.
Ένα είναι αυτό, ότι ο άγιος Ευστάθιος και πριν γνωρίσει τον Χριστό έδειχνε ότι θέλει τον Χριστό και ότι μόλις θα τον βρει, θ’ αφοσιωθεί σ’ αυτόν. Το άλλο είναι ότι ναι, είναι ενάρετος, είναι ευλαβής, είναι καλοκάγαθος και ο Θεός κατά θαυμαστό τρόπο του φανερώνεται, όμως δεν εξαιρείται από τα παθήματα. Ίσα-ίσα όλα τα παθήματα αρχίζουν μετά τη γνωριμία με τον Χριστό. Αν ο άγιος Ευστάθιος σκεπτόταν όπως σκεπτόμαστε εμείς, οι σημερινοί χριστιανοί, θα είχε μεγάλο πρόβλημα. Πριν γνωρίσει τον Χριστό, ήταν όλα τόσο καλά, διότι είχε, ας πούμε, ακόμη και καρριέρα. Και από τότε που γνώρισε τον Χριστό, όλα τα κακά έπεσαν επάνω του. Θα σκανδαλιζόταν, δεν θα το σήκωνε, αν φρονούσε κι αυτός και αν σκεπτόταν κι αυτός, όπως σκεπτόμαστε εμείς σήμερα. Αλλά επειδή αυτός ήταν αυτό που ήταν και σκεπτόταν όπως σκεπτόταν –αυτό φάνηκε στη συνέχεια· ενώ έπεσαν όλα τα παθήματα επάνω του, αυτός δόξαζε τον Θεό– γι’ αυτό ακριβώς και ο Θεός, αφού ως Θεός γνώριζε εν τη πανσοφία του ότι δεν ενδείκνυται να του φανερωθεί κατ’ άλλο τρόπο, του φανερώθηκε κατά τον θαυμαστό αυτό τρόπο και τον κέρδισε.
Ο άγιος Ευστάθιος δεν ήξερε, αλλά βαθύτερα ζητούσε τον Χριστό, και γι’ αυτό ο Χριστός του αποκαλύπτεται μέσα από τα κέρατα του ελαφιού, και από κει και πέρα δεν γνώριζε τι θα του συμβεί. Δεν είναι αυτό θέμα που τον απασχόλησε. Το θέμα είναι ότι του αποκαλύφθηκε ο Χριστός, το θέμα είναι ότι αυτός ήθελε όντως τον Χριστό και γι’ αυτό του αποκαλύπτεται ο Χριστός και τώρα που τον βρήκε είναι αποφασισμένος τα πάντα να υποστεί, τα πάντα να σηκώσει. Τι τρομερότερο και τι φοβερότερο απ’ αυτό, που έχασε και τη γυναίκα του και τα παιδιά του! Τους ξαναβρήκε βέβαια, αλλά δεν ήξερε, όταν τους έχανε, ότι θα τους ξαναβρεί, και τελικά τον έβαλαν στη φωτιά.
Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου, “Θέλεις να αγιάσεις;”, Πανόραμα Θεσσαλονίκης, 1999, σελ. 80 (αποσπάσματα).
Ο άγιος μάρτυρας Ευστάθιος
