Έχουμε όλοι χαρά, διότι σήμερα είναι η πραγματική εορτή της μητέρας. Διότι μόνον η Κυρία Θεοτόκος είναι η όντως μητέρα μας, επειδή μας μεταδίδει την όντως Ζωή μας, που είναι ο Χριστός μας. Και σήμερα θα έπρεπε όλες οι μητέρες να εορτάζουν την εορτή της μητέρας Ορθοδόξως, διότι κάθε μητέρα καταξιώνεται ως μητέρα μόνον εάν αποβλέπει και εάν παίρνει την ευλογία και την χάρη της Μητέρας του Θεού, της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Αλλά ο κόσμος με το κοσμικό πνεύμα, με την εκκοσμίκευση, η οποία προχωρεί και διαβρώνει την ψυχή και την καρδιά και το φρόνημα του λαού μας, έχει αρχίσει να αντικαθιστά και να υποκαθιστά μάλλον τεχνηέντως τις εορτές της Ορθοδοξίας με εορτές κοσμικές, όπως είναι η εορτή της μητέρας, η εορτή του παιδιού και άλλες παρόμοιες, όπως τα γενέθλια, που εορτάζουν οι άνθρωποι, ενώ πρέπει να εορτάζουμε τις μνήμες των Αγίων, των οποίων φέρουμε τα ονόματα. Και όλα αυτά είναι μία προσπάθεια να αλλοιωθεί το Θεανθρωποκεντρικό φρόνημα του λαού μας, και ο λαός μας να γίνει ανθρωποκεντρικός και να μην έχει τον Χριστό ως κέντρο της ζωής του. Να μη ζει ζωή εκκλησιαστική, αλλά να ζει μία ζωή μακρυά από την Εκκλησία και από τον Θεάνθρωπο Χριστό μας.
Σήμερα λοιπόν είναι η εορτή της μητέρας, της μητέρας μας. Και γι’ αυτό έχουμε χαρά. Ό,τι γίνεται στην Παναγία μας γίνεται για όλους μας και γι’ αυτό η χαρά είναι όλων μας. Η Παναγία έκανε υπακοή στον Θεό. Τέλεια υπακοή. Η Εύα η Προμήτωρ έκανε ανυπακοή και στέρησε το ανθρώπινο γένος από την ευλογία της κοινωνίας με τον Θεό, της ενώσεως με τον Θεό, της μακαρίας ζωής του Παραδείσου. Η Παναγία μας διόρθωσε το λάθος της Εύας και έκανε τέλεια υπακοή στον Θεό. Και όταν έκανε τέλεια υπακοή στον Θεό και αγάπησε τον Θεό ολοκληρωτικά και δόθηκε στον Θεό ολοκληρωτικά, δεν μπορούσε παρά να γίνει αυτό το μέγα Μυστήριο που έγινε σ’ Αυτήν. Μία απλή και ταπεινή γυναίκα τού ισραηλιτικού λαού, μία χωριατοπούλα, μία αγράμματη δηλαδή, δεν μπορούσε παρά να ελκύσει τον Θεό και ο Θεός να σκηνώσει σ’ Αυτήν και να γίνει η «Χώρα του Αχωρήτου».
Έτσι μας έδειξε η Παναγία μας την οδό της υπακοής στον Θεό και για λογαριασμό όλων μας έκανε εκείνο που δεν έκανε ο Αδάμ και η Εύα· πρόσφερε στον Θεό την ελευθερία της. Γιατί ο Θεός θέλει να είναι ενωμένος με τον άνθρωπο, θέλει να κατοικεί μέσα στον άνθρωπο. Αλλά δεν μπορεί ο Θεός να κατοικεί μέσα στον άνθρωπο, εάν ο άνθρωπος δεν προσφερθεί ολοκληρωτικά στον Θεό, εάν δεν του προσφέρει την ελευθερία του, το θέλημά του, την ύπαρξή του όλη. Η Παναγία μας προσφέρθηκε. Είπε το “ναι” στον Θεό.
Ήθελε ο Θεός να έλθει στην γη, γιατί αγαπούσε τον άνθρωπο, αλλά περίμενε να βρεθεί ένα πλάσμα που θα απαντούσε στο ερώτημα που έθετε ο Ουρανός: «Θέλετε να έλθω στην γη; Θέλετε να γίνω άνθρωπος;» Περίμενε ο Θεός να βρεθεί ένας άνθρωπος που θα έλεγε το “ναι” στον Θεό με όλη του την ύπαρξη, με όλη του την καρδιά, ολοκληρωτικά. Και αυτός ο άνθρωπος που είπε το “ναι” στον Θεό ήταν η Παναγία μας. «Ιδού η δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου» (Λουκ. α’ 38). Και όταν είπε αυτό το “ναι”, ήλθε ο Θεός στην γη, ήλθε στην κοιλία της Υπεραγίας Θεοτόκου, σαρκώθηκε και έγινε άνθρωπος.
Και εμείς σήμερα, επειδή η Παναγία μας πρόσφερε στον Θεό την ελευθερία της, είπε το “ναι”, έχουμε Σωτήρα και Λυτρωτή, το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, τον Δεσπότη Χριστό, ο οποίος μας ανέστησε από τον τάφο της αμαρτίας, από τον Άδη, από τον αιώνιο θάνατο, και μας χάρισε την αιώνια ζωή. Και σήμερα δεν είμαστε οι απελπισμένοι μελλοθάνατοι, όπως θα ήμασταν προ Χριστού, οι υπόδουλοι του διαβόλου και του θανάτου, οι χωρίς ελπίδα υπόδουλοι, αλλά είμαστε τα φωτόμορφα τέκνα της Εκκλησίας, οι υιοί της Αναστάσεως, τα τέκνα του Θεού τα αγαπημένα, οι κληρονόμοι της αιώνιας ζωής και μακαριότητας. Όλα αυτά τα αγαθά δια της Κυρίας Θεοτόκου, της μητέρας μας ήλθαν στον κόσμο.
Γι’ αυτό σήμερα την ευγνωμονούμε, την ευχαριστούμε. Σήμερα και πάντοτε την προσκυνούμε, την δοξάζουμε. «Εξαιρέτως της Παναγίας αχράντου, υπερευλογημένης, ενδόξου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας». Γι’ αυτό και ο λαός μας ο Ορθόδοξος, ο πιστός, έχει τόσο μεγάλη ευλάβεια στην Υπεραγία Θεοτόκο. Διότι γνωρίζει ότι χωρίς Αυτήν δεν θα είχαμε τον Χριστό. Διότι γνωρίζει ότι Αυτή μας αντιπροσωπεύει. Αντιπροσωπεύει το ανθρώπινο γένος ενώπιον του θρόνου της θείας Μεγαλοσύνης.
Όπως όλα τα της Θεοτόκου μυστήρια ήσαν μυστήρια αγάπης τελείας, προσφοράς τελείας, υπακοής τελείας, ελευθερίας τελείας, προσφοράς της ελευθερίας της προς τον Θεό, έτσι και η μακαρία και σεπτή της Κοίμηση, «τελευταίον ούσα επ’ Αυτή μυστήριον», που λέγει και το τροπάριο (α’ τροπ. Λιτής). Ήταν και αυτή το τελευταίο μεν επίγειο μυστήριο της Παναγίας, όμως και αυτό μυστήριο αγάπης, ελευθερίας και υπακοής.
Όπως προσφέρθηκε ως τριετές νήπιο –οι γονείς της την πρόσφεραν στον Ναό του Σολομώντος, για να υπηρετεί στα Άγια των Αγίων– και προσφέρθηκε με όλη της την καρδιά και την θέληση, όπως όταν προσφέρθηκε κατά την ημέρα του Ευαγγελισμού στο μήνυμα το αρχαγγελικό ότι θα γίνει η Μητέρα του Δεσπότου Χριστού, έτσι και τώρα που ήλθε η ώρα και Αυτή, ως άνθρωπος θνητός που ήταν, να φύγει εκ του κόσμου τούτου, πάλι προσφέρθηκε στον Θεό με εμπιστοσύνη.
Πρόσφερε με εμπιστοσύνη την μακαρία ψυχή της στον Δεσπότη Χριστό, ο οποίος ήλθε να την παραλάβει, αλλά πρόσφερε με εμπιστοσύνη και το σώμα της, το πανάχραντο και πανακήρατο, εκείνο το τρισένδοξο σώμα, το οποίο έδωσε Σώμα στον Υιό του Θεού, εκείνη την σάρκα, η οποία εσάρκωσε τον Θεό. Το πρόσφερε και αυτό με εμπιστοσύνη στον Θεό, για να μπει μέσα στην γη, χωρίς να φοβάται το σκοτεινό μυστήριο του θανάτου, χωρίς να φοβάται το χώμα που θα την κάλυπτε, διότι είχε μεγάλη εμπιστοσύνη στην αγάπη του Θεού.
Και όταν κανείς έτσι προσφέρεται στον Θεό, με τέλεια εμπιστοσύνη, και ο Θεός δεν αφήνει το πλάσμα του να χαθεί, αλλά προσφέρει και ο Θεός το παν στον άνθρωπο. Γι’ αυτό την μεν ψυχή τής Κυρίας Θεοτόκου, την φωτεινή και ολόφωτη, παρέλαβε ο Υιός της ο μονογενής, ο Κύριός μας, το δε σώμα της, αυτό το μακάριο και σεπτό και πανάχραντο σώμα –το οποίο δεν ήταν δυνατόν, αφού έτσι προσφέρθηκε στον Θεό με τέλεια ελευθερία και υπακοή και αγάπη, να γίνει βορά των σκωλήκων– Χάριτι του Παναγίου Πνεύματος και αποφάσει και επινεύσει της Παναγίας Τριάδος την τρίτη ημέρα ανεστήθη και μετέστη στους Ουρανούς και βρίσκεται δοξασμένο μαζί με την μακαρία ψυχή της και λυτρωμένο στους αιώνες.
Και έτσι η Κυρία Θεοτόκος «προΐσταται», όπως λέγουν οι Θεολόγοι της Εκκλησίας μας, «των σεσωσμένων». Είναι η προϊσταμένη της Εκκλησίας όλης. Όπως η Μαριάμ, η αδελφή του Μωϋσέως, προεξήρχε του χορού των λυτρωθέντων από τους Αιγυπτίους και εν τυμπάνω και χορώ εδόξαζε τον Θεό μετά την έξοδο εκ της Ερυθράς θαλάσσης, έτσι και τώρα η Κυρία Θεοτόκος, η αληθής Μαριάμ του ανθρωπίνου γένους, προΐσταται του χορού των σεσωσμένων και λελυτρωμένων και ψάλλει ωδή καινή ενώπιον του θρόνου του Αρνίου στους αιώνες.
(1981)
Από το βιβλίο: Αρχιμανδρίτου Γεωργίου, Ομιλίες σε ακίνητες Δεσποτικές και Θεομητορικές Εορτές. Έκδ. Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου, Άγιον Όρος 2015, σελ. 189.
