Στο τέλος των αποστίχων, πριν από το δοξαστικό των αποστίχων του όρθρου της Μ. Τρίτης, στο τελευταίο τροπάριο, λέει: «Ο Νυμφίος ο κάλλει ωραίος παρά πάντας ανθρώπους, ο συγκαλέσας ημάς προς εστίασιν πνευματικήν του νυμφώνός σου, την δυσείμονά μου μορφήν των πταισμάτων απαμφίασον, τη μεθέξει των παθημάτων σου και στολήν δόξης κοσμήσας της σης ωραιότητος, δαιτυμόνα φαιδρόν ανάδειξον της βασιλείας σου, ως εύσπλαγχνος». Θα λέγαμε ότι κατά κάποιον τρόπο συγκεντρώνονται όλα πάλι σ’ αυτό εδώ το τροπάριο.
Η καθεμιά ψυχή, η χριστιανή ορθόδοξος ψυχή, τις ημέρες αυτές τις άγιες, τώρα την δεύτερη ημέρα της Μ. Εβδομάδος, καθώς από το ένα μέρος συγκινείται, κατανύσσεται, συντρίβεται, αλλά από το άλλο μέρος βλέπει πόσο αμαρτωλή είναι η ψυχή, πόσο ακάθαρτη· από το ένα μέρος πόσο ο Νυμφίος ο ουράνιος είναι ωραίος Νυμφίος και από το άλλο μέρος πόσο αυτή η ψυχή ως νύμφη του Χριστού είναι δύσμορφη, βρώμικη και καθόλου-καθόλου δεν είναι έτοιμη να προϋπαντήσει τον Κύριο, να συναντηθεί με τον Κύριο, να καταφύγει στον ουράνιο Νυμφίο, παρακαλεί, λοιπόν, η όλη Εκκλησία, που είναι η νύμφη του Χριστού, αλλά παρακαλεί και η καθεμιά ψυχή, που είναι η νύμφη του Χριστού: «Ο Νυμφίος ο κάλλει ωραίος παρά πάντας ανθρώπους», Συ, ο Νυμφίος, που είσαι ως προς το κάλλος ωραιότερος απ’ όλους τους ανθρώπους… Πρέπει να έχουμε κι αυτό υπόψιν μας: άγιες ψυχές που ήλθαν σε μια κάποια άμεση κοινωνία με τον Χριστό, με τον Νυμφίο, ένιωσαν πόσο ωραίος είναι, πόσο καλός είναι, πόσο άγιος είναι. Όχι απλώς τ’ άκουσαν αυτά, όχι απλώς τα διδάχθηκαν, όχι απλώς τα πίστεψαν, αλλά τα ένιωσαν με την ψυχή τους. Και ορισμένες απ’ αυτές τις άγιες ψυχές, που πλησίασαν τον ουράνιο Νυμφίο, ένιωσαν να περνάει κιόλας αυτή η ωραιότης του Κυρίου, η αγιότης του Κυρίου, η θεϊκή αυτή ομορφιά, να περνάει και στη δική τους ψυχή. Και εδώ ο υμνογράφος έχει υπόψιν του ασφαλώς και την όλη πείρα της Εκκλησίας και την πείρα των αγίων, και έτσι μαζί με τον υμνογράφο απευθύνεται η όλη Εκκλησία και όλοι εμείς απευθυνόμεθα στον ουράνιο Νυμφίο.
Ο Νυμφίος, λοιπόν, συ, που είσαι ως προς το κάλλος ωραίος πιο πολύ από όλους τους ανθρώπους, «ο συγκαλέσας ημάς προς εστίασιν πνευματικήν του νυμφώνός σου»· Συ, που μας κάλεσες «εις εστίασιν πνευματικήν του νυμφώνός σου», μας κάλεσες, ας πούμε, στους γάμους σου. Από κάποια πλευρά κάθε ακολουθία, η όλη λατρεία, ιδιαίτερα αυτές τις μέρες, είναι οι γάμοι του Κυρίου. Τι θα πει κάνουμε την ακολουθία του Νυμφίου; Τι θα πει είναι Νυμφίος ο Κύριος; Ναι, είναι ο Νυμφίος της Εκκλησίας. Η Εκκλησία είναι νύμφη και την περιμένει την νύμφη, και η νύμφη περιμένει πότε θα την καλέσει ο Νυμφίος. Αλλά και καθεμιά ψυχή είναι η νύμφη και μέσα στα μυστήρια μας καλεί ο ουράνιος Νυμφίος και ιδιαίτερα αυτές τις ημέρες της Μ. Εβδομάδος.
Βλέπετε δεν είναι μόνον παθήματα, όπως λέγαμε και χθες, είναι γλυκασμός· όπως θα μας πουν άλλα τροπάρια αύριο την Μ. Τρίτη το βράδυ· ο γλυκασμός των Αγγέλων.
Συ, ο Νυμφίος, που είσαι ως προς το κάλλος ωραίος πιο πολύ απ’ όλους τους ανθρώπους, που μας κάλεσες σ’ αυτή την εστίαση την πνευματική του νυμφώνος σου, που μας κάλεσες σ’ αυτό το πνευματικό τραπέζι των γάμων σου, «την δυσείμονά μου μορφήν των πταισμάτων απαμφίασον τη μεθέξει των παθημάτων σου». Ναι, όλα καλά, αλλά όμως εγώ, λέει η ψυχή, είμαι δύσμορφη, είμαι βρώμικη, έχει καθίσει επάνω μου η αμαρτία και είμαι εντελώς ανέτοιμη και σε ακατάλληλη κατάσταση για να έρθω στους πνευματικούς αυτούς γάμους, στην πνευματική εστίαση, στο πνευματικό αυτό συμπόσιο.
Βλέπετε πώς έρχεται το ένα κατόπιν του άλλου; Από το ένα μέρος, δηλαδή, βλέπει η ψυχή την ωραιότητα, το κάλλος του Κυρίου, του Νυμφίου του ουρανίου· από το άλλο μέρος βλέπει το δύσμορφο της δικής της καταστάσεως. Αυτό όμως δεν απωθεί την ψυχή, αυτό δεν απομακρύνει την ψυχή, δεν την απογοητεύει, αλλά καταφεύγει σ’ Αυτόν, καθώς πιστεύει ότι ο Κύριος, ο ουράνιος Νυμφίος, περιμένει την καθεμιά ψυχή που είναι νύμφη του, την περιμένει να πάει στους γάμους. Και γι’ αυτό η ψυχή εδώ παίρνει θάρρος και παρακαλεί να βγάλει από πάνω της ο Κύριος, αυτός ο ωραίος κάλλει παρά πάντας ανθρώπους, να βγάλει από πάνω της, «απαμφίασον» –σαν να είναι ενδύματα δηλαδή πάνω της– τα πταίσματα, την όλη αμαρτία. Και έτσι, από κει που η όλη μορφή μου, λέει η ψυχή, η όλη ύπαρξή μου είναι σκεπασμένη και γίνεται δύσμορφος από τα πταίσματα, απ’ αυτά τα κουρέλια, απ’ αυτά τα βρώμικα ενδύματα, να μου τα βγάλεις «τη μεθέξει των παθημάτων σου». Βλέπετε το καταλαβαίνει καλά ο υμνογράφος, αλλά μαζί με τον υμνογράφο το καταλαβαίνει και η κάθε μια ψυχή.
Το όλο θέμα, σύμφωνα μ’ αυτά που λέγαμε και χθες, δεν είναι να δούμε από μακριά, δεν είναι απλώς να προσευχηθούμε, δεν είναι απλώς να παρακαλέσουμε· εδώ πρέπει να συμπορευθούμε με τον Κύριο, να γίνουμε κοινωνοί των παθημάτων του, που λέει και ξαναλέει ο απόστολος Παύλος (Φιλιπ. 3:10). Εδώ χρησιμοποιεί μια λέξη ακόμη, πιο εκφραστική, «τη μεθέξει των παθημάτων σου». Καθώς θα μ’ αξιώσεις να γίνω κοινωνός των παθημάτων, να μπω κι εγώ μέσα στα παθήματά σου, να ενωθούν τα παθήματά μου με τα παθήματά σου, καθώς θα γίνεται αυτό το πράγμα, βγάλε από πάνω μου τα λερωμένα, τα κουρελιασμένα ενδύματα, που καθιστούν τη μορφή μου, την όλη ψυχή μου, την όλη κατάστασή μου δύσμορφη.
«Και στολήν δόξης κοσμήσας της σης ωραιότητος», και αφού με κοσμήσεις με στολήν ένδοξον, με λαμπρά στολή, με ουράνια στολή, με στολή της σης ωραιότητος –είναι ακριβώς αυτό που λέγαμε πιο μπροστά· ορισμένοι άγιοι απ’ αυτόν τον κόσμο, προχώρησαν τόσο πολύ, που όχι απλώς είδαν ότι είναι ωραίος ο Κύριος, πανάγιος ο Κύριος, αλλά ένιωσαν να περνάει αυτή η ωραιότητα, αυτή η αγιότητα σ’ αυτούς, αφού περνάει η ζωή του Χριστού σ’ αυτούς. Θα με κοσμήσεις λοιπόν με στολήν ένδοξον, με στολή λαμπρά «της σης ωραιότητος», στολή τέτοια που έχεις εσύ –με άλλα λόγια, αφού μου βγάλεις τα κουρέλια, μου πετάξεις από πάνω την αμαρτία, θα με συγχωρήσεις, θα με καθαρίσεις και θα με στολίσεις με τη δική σου ωραιότητα, με τα δικά σου στολίδια, με τη θεϊκή ζωή.
«Δαιτυμόνα φαιδρόν ανάδειξον της βασιλείας σου, ως εύσπλαγχνος». Αφού γίνουν όλα αυτά, τελικά να με αναδείξεις συνδαιτυμόνα, έναν από αυτούς οι οποίοι συμμετέχουν σ’ αυτή την εστίαση την πνευματική, σ’ αυτό το συμπόσιο, στους γάμους σου· να μ’ αξιώσεις να είμαι κι εγώ συνδαιτημόνας φαιδρός, εύχαρις.
Δεν χρειάζεται βέβαια να το πει αυτό, και μόνο του υπονοείται, αλλά, να, το λέει· διότι άμα καθίσει κανείς στο τραπέζι του Θεού, άμα καθίσει στους γάμους του ουρανίου Νυμφίου και μάλιστα ως νύμφη –διότι όλη η Εκκλησία είναι νύμφη του Χριστού, αλλά και καθεμιά ψυχή είναι νύμφη του Χριστού– δεν χρειάζεται να της πουν ότι θα είναι χαρούμενη. Θα είναι οπωσδήποτε συνδαιτημόνας φαιδρός. «Και δαιτυμόνα φαιδρόν ανάδειξον της βασιλείας σου, ως εύσπλαγχνος». Να με αναδείξεις της βασιλείας αυτής συνδαιτυμόνα φαιδρόν, χαρούμενο συνδαιτυμόνα, πλήρη χαράς συνδαιτυμόνα της βασιλείας σου, συ, ο εύσπλαχνος.
Διότι όλα στηρίζονται στην ευσπλαχνία. Δεν δικαιούται κανείς τίποτε και αλίμονο σ’ αυτόν ο οποίος νομίζει ότι τα δικαιούται. Μόνον ο ταπεινός γίνεται κοινωνός όλων αυτών. Μόνον αν συντριβεί κανείς μέσα του, εάν συναισθανθεί όλη τη δυσμορφία αυτή και καθόλου-καθόλου δεν έχει ιδέα καλή για τον εαυτό του, αλλά ελπίζει στον εύσπλαχνο Κύριο και καταφεύγει στην ευσπλαχνία αυτή του Κυρίου, μόνο τότε ο Κύριος τον δέχεται και τελικά όντως όλα αυτά δεν είναι μόνο κάποιοι πόθοι, κάποιες επιθυμίες, μια κάποια ελπίδα, αλλά είναι γεγονός.
Και ο υμνογράφος το παρουσιάζει έτσι αυτό το γεγονός, και η όλη η Εκκλησία ψάλλει με τον υμνογράφο, και η καθεμιά ψυχή ψάλλει με τον υμνογράφο. Είναι γεγονός, δεν είναι απλώς μια ελπίδα, δεν είναι απλώς μια επιθυμία “α, μήπως γίνουν έτσι τα πράγματα”. Όντως τελικά, εφόσον κανείς θα πάρει μια τέτοια στάση και εφόσον θα καταφύγει στον Κύριο, στον εύσπλαχνο Κύριο, με ταπείνωση, με μετάνοια και με ικετευτικό ας πούμε πνεύμα, όντως κανείς θ’ αξιωθεί να γίνει συνδαιτυμόνας φαιδρός της βασιλείας του Θεού.
Είθε όλοι ν’ αξιωθούμε αυτής της χαράς και αυτής της ευτυχίας.
Από το βιβλίο: π. Συμεών Κραγιοπούλου “Σταυροαναστάσιμα”, Πανόραμα Θεσσαλονίκης 1998, σελ. 81.
