Αν θέλετε πολυτονικό κείμενο, πατήστε εδώ

Τω αυτώ μηνί Κς’, μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος Βασιλέως Επισκόπου Αμασείας.

Τμηθείς Βασιλεύ, βασιλεύς πόλου γίνη,
Εξ αιμάτων σων βάμμα κόκκινον φέρων.

Εικάδα αμφ’ έκτην Βασιλεύς ξίφει αυχένα κάρθη.

Ούτος ο ένδοξος Μάρτυς του Χριστού Βασιλεύς ήτον Επίσκοπος της Μητροπόλεως Αμασείας της εν τη Μαύρη Θαλάσση ευρισκομένης (1), κατά τους χρόνους Λικινίου του σύζυγον έχοντος Κωνσταντίναν, ή Κωνσταντίαν, την αδελφήν Κωνσταντίνου του βασιλέως, εν έτει τιζ’ [317]. Ούτος γαρ ο Λικίνιος επέμφθη μεν δια να πολεμήση τον Μαξιμίνον, ο οποίος εσηκώθη εναντίον του Μεγάλου Κωνσταντίνου, εκράτησεν όμως τυραννικώς μερικά μέρη της Ανατολής. Επειδή δε ο Μαξιμίνος φοβηθείς, έπαυσεν από το να πολεμή τον Λικίνιον, και εγλύτωσεν από τον της ζωής του κίνδυνον, δια τούτο ο Λικίνιος πηγαίνωντας εις την Νικομήδειαν, επρόσφερε δια την νίκην ταύτην θυσίας εις τα είδωλα. Τότε λοιπόν επρόσταξε να φέρουν έμπροσθέν του και τον Άγιον τούτον Βασιλέα, ομού και μίαν κόρην ονομαζομένην Γλαφυρήν, ή Γλαφύραν, της οποίας η υπόθεσις ήτον αύτη. Η Γλαφυρή ήτον δουλεύτρα Κωνσταντίνης της συζύγου του Λικινίου, επειδή δε αύτη εκατάλαβεν, ότι ο Λικίνιος ελύσσα από τον προς αυτήν έρωτα, εφανέρωσε το πράγμα εις την κυράν της, η οποία έδωκε χρήματα εις την Γλαφυρήν και την έστειλεν εις την Ανατολήν. Αύτη λοιπόν περιπατούσα από τόπον εις τόπον κατήντησεν εις την Αμάσειαν, όπου ήτον Επίσκοπος ο Άγιος ούτος Βασιλεύς. Τούτο λοιπόν μαθών ο Λικίνιος, και ότι τα άσπρα οπού είχε μαζί της η Γλαφυρή, τα έδωκεν εις τον Άγιον Βασιλέα δια να κτίση Εκκλησίαν, τούτου χάριν επρόσταξε να πιάσουν και τους δύω, και να τους φέρουν έμπροσθέν του. Επειδή δε η Γλαφυρή είχεν αποθάνη προτίτερα, δια τούτο επιάσθη μόνος ο Άγιος Βασιλεύς, και εφέρθη εις την Νικομήδειαν έμπροσθεν του Λικινίου.

Ήλεγξε δε ο Άγιος αρκετά την ταλαιπωρίαν των ψευδωνύμων θεών, και έπτυσε με καταφρόνησιν την πλάνην τούτων και ματαιότητα. Όθεν έδωκε κατ’ αυτού ο Λικίνιος την του θανάτου απόφασιν. Και λοιπόν απεκεφαλίσθη ο μακάριος Βασιλεύς, και εβάλθη μέσα εις καΐκιον, και η μεν αγία του κεφαλή, ερρίφθη εις την θάλασσαν από το ένα μέρος του καϊκίου, το δε λοιπόν σώμα του, ερρίφθη εις την αυτήν θάλασσαν από το άλλο μέρος του καϊκίου. Ταύτα δε τα δύω, ω του θαύματος! ηνώθησαν πάλιν ομού, η κεφαλή δηλαδή με το σώμα, και συνηρμόσθησαν κατά την φυσικήν αρμονίαν, και έτζι ευρέθη σώος ο Άγιος εις τον κόλπον της Σινόπης από κάποιους ψαράδες. Ούτοι γαρ βαλόντες τον γρίπον και τραβίξαντες αυτόν εις την ξηράν, ετράβιξαν μαζί και το τίμιον λείψανον του Αγίου. Άγγελος δε Κυρίου εφάνη εις ένα Χριστιανόν Ελπιδηφόρον καλούμενον, ο οποίος εδέχθη πρώτος τον Άγιον εις τον οίκον του, όταν εφέρθη εις την Νικομήδειαν και εφανέρωσεν αυτώ περί του αγίου λειψάνου. Ο δε Ελπιδηφόρος έλαβε μαζί του τους δύω Διακόνους, Θεότιμον και Παρθένιον, οι οποίοι ηκολούθησαν τω Αγίω από την Αμάσειαν. Όθεν και οι τρεις πηγαίνοντες, επήραν το άγιον λείψανον, όταν ετραβίχθη από τον γρίπον, και τιμήσαντες αυτό με μύρα και αρώματα, και με ψαλμωδίας και άσματα, το επήγαν εις την Αμάσειαν (2). Τελείται δε η αυτού Σύναξις εν τη αγιωτάτη Μεγάλη Εκκλησία.

(1) Η Αμάσεια είναι πόλις περιφανής Καππαδοκίας της κατά τον Πόντον, κατά τον Στέφανον (εν τω περί πόλεων). Αρχιεπισκοπή δε ούσα, και μεταξύ Βυζαντίου και Τραπεζούντος κειμένη, καλείται υπό των Οθωμανών Αμνασά, ως λέγει ο Βαουδράντης εν τω λεξικώ.

(2) Η εύρεσις δε των λείψανων του Αγίου τούτου Βασιλέως εορτάζεται χωριστά κατά την τριακοστήν του παρόντος Απριλλίου. Εις τούτον λόγος ευρίσκεται ελληνιστί εν τη Λαύρα, και εν τω Κοινοβίω του Διονυσίου, ου η αρχή· «Οι το επίγειον κράτος λαχόντες».

*

Τη αυτή ημέρα μνήμη της Αγίας Γλαφυρής (ή Γλαφύρας) εν ειρήνη τελειωθείσης.

Θεόν Γλαφυρή ψυχικών δι’ ομμάτων,
Ου γλαφυρώς νυν, αλλά τηλαυγώς βλέπει.

*

Η Οσία Ιούστα εν ειρήνη τελειούται.

Τρόπον σελήνης πλησιφαούς Ιούσταν,
Λάμψασαν έργοις μνήματος κρύπτει νέφος.

*

Ο Όσιος Νέστωρ, τους γονείς καταλιπών και μονάσας, εν ειρήνη τελειούται.

Τους ουρανούς ιδρώσι Νέστωρ, επρίω,
Δι’ ους φύσιν τύραννον ηρνήσω θέσει (ήτοι γνώμη).

Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.

Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β’. Εκδόσεις Δόμος, 2005.

 * * *

Τῷ αὐτῷ μηνὶ Κς΄, μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἱερομάρτυρος Βασιλέως Ἐπισκόπου Ἀμασείας.

Τμηθεὶς Βασιλεῦ, βασιλεὺς πόλου γίνῃ,
Ἐξ αἱμάτων σῶν βάμμα κόκκινον φέρων.

Εἰκάδα ἀμφ’ ἕκτην Βασιλεὺς ξίφει αὐχένα κάρθη.

Οὗτος ὁ ἔνδοξος Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ Βασιλεὺς ἦτον Ἐπίσκοπος τῆς Μητροπόλεως Ἀμασείας τῆς ἐν τῇ Μαύρῃ Θαλάσσῃ εὑρισκομένης (1), κατὰ τοὺς χρόνους Λικινίου τοῦ σύζυγον ἔχοντος Κωνσταντίναν, ἢ Κωνσταντίαν, τὴν ἀδελφὴν Κωνσταντίνου τοῦ βασιλέως, ἐν ἔτει τιζ΄ [317]. Οὗτος γὰρ ὁ Λικίνιος ἐπέμφθη μὲν διὰ νὰ πολεμήσῃ τὸν Μαξιμῖνον, ὁ ὁποῖος ἐσηκώθη ἐναντίον τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ἐκράτησεν ὅμως τυραννικῶς μερικὰ μέρη τῆς Ἀνατολῆς. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Μαξιμῖνος φοβηθείς, ἔπαυσεν ἀπὸ τὸ νὰ πολεμῇ τὸν Λικίνιον, καὶ ἐγλύτωσεν ἀπὸ τὸν τῆς ζωῆς του κίνδυνον, διὰ τοῦτο ὁ Λικίνιος πηγαίνωντας εἰς τὴν Νικομήδειαν, ἐπρόσφερε διὰ τὴν νίκην ταύτην θυσίας εἰς τὰ εἴδωλα. Τότε λοιπὸν ἐπρόσταξε νὰ φέρουν ἔμπροσθέν του καὶ τὸν Ἅγιον τοῦτον Βασιλέα, ὁμοῦ καὶ μίαν κόρην ὀνομαζομένην Γλαφυρήν, ἢ Γλαφύραν, τῆς ὁποίας ἡ ὑπόθεσις ἦτον αὕτη. Ἡ Γλαφυρὴ ἦτον δουλεύτρα Κωνσταντίνης τῆς συζύγου τοῦ Λικινίου, ἐπειδὴ δὲ αὕτη ἐκατάλαβεν, ὅτι ὁ Λικίνιος ἐλύσσα ἀπὸ τὸν πρὸς αὐτὴν ἔρωτα, ἐφανέρωσε τὸ πρᾶγμα εἰς τὴν κυράν της, ἡ ὁποία ἔδωκε χρήματα εἰς τὴν Γλαφυρὴν καὶ τὴν ἔστειλεν εἰς τὴν Ἀνατολήν. Αὕτη λοιπὸν περιπατοῦσα ἀπὸ τόπον εἰς τόπον κατήντησεν εἰς τὴν Ἀμάσειαν, ὅπου ἦτον Ἐπίσκοπος ὁ Ἅγιος οὗτος Βασιλεύς. Τοῦτο λοιπὸν μαθὼν ὁ Λικίνιος, καὶ ὅτι τὰ ἄσπρα ὁποῦ εἶχε μαζί της ἡ Γλαφυρή, τὰ ἔδωκεν εἰς τὸν Ἅγιον Βασιλέα διὰ νὰ κτίσῃ Ἐκκλησίαν, τούτου χάριν ἐπρόσταξε νὰ πιάσουν καὶ τοὺς δύω, καὶ νὰ τοὺς φέρουν ἔμπροσθέν του. Ἐπειδὴ δὲ ἡ Γλαφυρὴ εἶχεν ἀποθάνῃ προτίτερα, διὰ τοῦτο ἐπιάσθη μόνος ὁ Ἅγιος Βασιλεύς, καὶ ἐφέρθη εἰς τὴν Νικομήδειαν ἔμπροσθεν τοῦ Λικινίου.

Ἤλεγξε δὲ ὁ Ἅγιος ἀρκετὰ τὴν ταλαιπωρίαν τῶν ψευδωνύμων θεῶν, καὶ ἔπτυσε μὲ καταφρόνησιν τὴν πλάνην τούτων καὶ ματαιότητα. Ὅθεν ἔδωκε κατ’ αὐτοῦ ὁ Λικίνιος τὴν τοῦ θανάτου ἀπόφασιν. Καὶ λοιπὸν ἀπεκεφαλίσθη ὁ μακάριος Βασιλεύς, καὶ ἐβάλθη μέσα εἰς καΐκιον, καὶ ἡ μὲν ἁγία του κεφαλή, ἐρρίφθη εἰς τὴν θάλασσαν ἀπὸ τὸ ἕνα μέρος τοῦ καϊκίου, τὸ δὲ λοιπὸν σῶμά του, ἐρρίφθη εἰς τὴν αὐτὴν θάλασσαν ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος τοῦ καϊκίου. Ταῦτα δὲ τὰ δύω, ὢ τοῦ θαύματος! ἡνώθησαν πάλιν ὁμοῦ, ἡ κεφαλὴ δηλαδὴ μὲ τὸ σῶμα, καὶ συνηρμόσθησαν κατὰ τὴν φυσικὴν ἁρμονίαν, καὶ ἔτζι εὑρέθη σῷος ὁ Ἅγιος εἰς τὸν κόλπον τῆς Σινόπης ἀπὸ κᾄποιους ψαράδες. Οὗτοι γὰρ βαλόντες τὸν γρίπον καὶ τραβίξαντες αὐτὸν εἰς τὴν ξηράν, ἐτράβιξαν μαζὶ καὶ τὸ τίμιον λείψανον τοῦ Ἁγίου. Ἄγγελος δὲ Κυρίου ἐφάνη εἰς ἕνα Χριστιανὸν Ἐλπιδηφόρον καλούμενον, ὁ ὁποῖος ἐδέχθη πρῶτος τὸν Ἅγιον εἰς τὸν οἶκόν του, ὅταν ἐφέρθη εἰς τὴν Νικομήδειαν καὶ ἐφανέρωσεν αὐτῷ περὶ τοῦ ἁγίου λειψάνου. Ὁ δὲ Ἐλπιδηφόρος ἔλαβε μαζί του τοὺς δύω Διακόνους, Θεότιμον καὶ Παρθένιον, οἱ ὁποῖοι ἠκολούθησαν τῷ Ἁγίῳ ἀπὸ τὴν Ἀμάσειαν. Ὅθεν καὶ οἱ τρεῖς πηγαίνοντες, ἐπῆραν τὸ ἅγιον λείψανον, ὅταν ἐτραβίχθη ἀπὸ τὸν γρίπον, καὶ τιμήσαντες αὐτὸ μὲ μῦρα καὶ ἀρώματα, καὶ μὲ ψαλμῳδίας καὶ ᾄσματα, τὸ ἐπῆγαν εἰς τὴν Ἀμάσειαν (2). Τελεῖται δὲ ἡ αὐτοῦ Σύναξις ἐν τῇ ἁγιωτάτῃ Μεγάλῃ Ἐκκλησίᾳ.

(1) Ἡ Ἀμάσεια εἶναι πόλις περιφανὴς Καππαδοκίας τῆς κατὰ τὸν Πόντον, κατὰ τὸν Στέφανον (ἐν τῷ περὶ πόλεων). Ἀρχιεπισκοπὴ δὲ οὖσα, καὶ μεταξὺ Βυζαντίου καὶ Τραπεζοῦντος κειμένη, καλεῖται ὑπὸ τῶν Ὀθωμανῶν Ἀμνασά, ὡς λέγει ὁ Βαουδράντης ἐν τῷ λεξικῷ.

(2) Ἡ εὕρεσις δὲ τῶν λείψανων τοῦ Ἁγίου τούτου Βασιλέως ἑορτάζεται χωριστὰ κατὰ τὴν τριακοστὴν τοῦ παρόντος Ἀπριλλίου. Εἰς τοῦτον λόγος εὑρίσκεται ἑλληνιστὶ ἐν τῇ Λαύρᾳ, καὶ ἐν τῷ Κοινοβίῳ τοῦ Διονυσίου, οὗ ἡ ἀρχή· «Οἱ τὸ ἐπίγειον κράτος λαχόντες».

*

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τῆς Ἁγίας Γλαφυρῆς (ἢ Γλαφύρας) ἐν εἰρήνῃ τελειωθείσης.

Θεὸν Γλαφυρὴ ψυχικῶν δι’ ὀμμάτων,
Οὐ γλαφυρῶς νῦν, ἀλλὰ τηλαυγῶς βλέπει.

*

Ἡ Ὁσία Ἰοῦστα ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Τρόπον σελήνης πλησιφαοῦς Ἰοῦσταν,
Λάμψασαν ἔργοις μνήματος κρύπτει νέφος.

*

Ὁ Ὅσιος Νέστωρ, τοὺς γονεῖς καταλιπὼν καὶ μονάσας, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Τοὺς οὐρανοὺς ἱδρῶσι Νέστωρ, ἐπρίω,
Δι’ οὓς φύσιν τύραννον ἠρνήσω θέσει (ἤτοι γνώμῃ).

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Β’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.

 * * *

Των Αγίων Βασιλέως Επισκόπου Αμασείας, Γλαφυρής, Ιούστας, Νέστορος