Αν θέλετε πολυτονικό κείμενο, πατήστε εδώ

Τω αυτώ μηνί ΚΕ’, μνήμη της Αγίας και ενδόξου Μεγαλομάρτυρος του Χριστού Αικατερίνης.

Αικατερίνα και σοφή και παρθένος,
Εκ δε ξίφους και Μάρτυς. Ω καλά τρία!

Εικάδι πέμπτη άορ κατέπεφνεν ρήτορα κούρην.

Αύτη ήτον κατά τους χρόνους του Μαξιμιανού εν έτει τδ’ [304], καταγομένη από την πόλιν της Αλεξανδρείας, θυγάτηρ βασιλίσκου τινός ονομαζομένου Κώνστου. Ωραία πολλά και μεγαλόσωμος, δεκαοκτώ χρόνων ούσα κατά την ηλικίαν. Αύτη έμαθεν εις το άκρον κάθε ελληνικήν και ρωμαϊκήν, ήτοι λατινικήν παιδείαν και επιστήμην: δηλαδή του Έλληνος Ομήρου, του των Λατίνων μεγαλωτάτου ποιητού Βιργιλίου, του Ασκληπιού, του Ιπποκράτους και Γαληνού των ιατρών, Αριστοτέλους και Πλάτωνος, Φιλιστίωνός τε και Ευσεβίου των φιλοσόφων, Ιαννή και Ιαμβρή των μεγάλων μάγων, Διονυσίου και Σιβύλλης. Αυτή εγυμνάσθη και όλην την ρητορικήν τέχνην, όση εφευρέθη από τους ανθρώπους. Ου μόνον δε ταύτας, αλλά και πολλάς γλώσσας και διαλέκτους πολλών εθνών έμαθεν η πάνσοφος, ώστε οπού έκαμνεν εκστατικούς, όχι μόνον εκείνους οπού την έβλεπον, αλλά και εκείνους οπού ήκουον την φήμην και την σοφίαν της. Κατά τους χρόνους δε του βασιλέως Μαξιμιανού και Μαξεντίου του υιού του, επιάσθη δια την εις Χριστόν ομολογίαν, και εδοκίμασε πολλά και διάφορα βάσανα. Και με την σοφίαν αυτής και διαλεκτικήν, εκατάπεισεν εκατόν πενήντα ρήτορας να πιστεύσουν εις τον Χριστόν, ομού με άλλους πολλούς Έλληνας. Με τους οποίους απεκεφαλίσθη η μακαρία, και έλαβε του μαρτυρίου τον στέφανον. (Τον κατά πλάτος Βίον αυτής όρα εις τον Παράδεισον (1).)

(1) Εγκώμιον εις την Αγίαν Αικατερίναν έχει η ιερά Σάλπιγξ του Μακαρίου. Το δε ελληνικόν Μαρτύριον αυτής συνέγραψεν ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Βασιλεύοντος του ασεβεστάτου». (Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη των Ιβήρων και εν άλλαις.)

*

Τη αυτή ημέρα οι Άγιοι εκατόν πεντήκοντα ρήτορες, οι δια της Αγίας Αικατερίνης πιστεύσαντες τω Χριστώ, πυρί τελειούνται.

Αι πριν πλάνης ρήτορσιν ανδράσι στάσεις,
Εις πυρ θανούσι των στεφάνων ευρέσεις (εγένοντο δηλ.).

*

Η Αγία Βασίλισσα, η του βασιλέως Μαξεντίου γαμετή, ξίφει τελειούται.

Τμηθείσα θνητού σύζυγος βασιλέως,
Άφθαρτον εύρε νυμφώνα Βασιλέως.

*

Ο Άγιος Πορφύριος ο στρατηλάτης, συν τοις διακοσίοις αυτού στρατιώταις, ξίφει τελειούνται.

Συν τω στρατώ σου Πορφύριε προς ξίφος,
Πρόθυμος ήκεις οία περ στρατηλάτης.

*

Μνήμη του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Μερκουρίου.

Ει και πατάσση Μερκούριε τω ξίφει,
Και νεκρός εχθρόν συ πατάσσεις Κυρίου.

Ούτος ήτον κατά τους χρόνους Δεκίου και Βαλλεριανού των βασιλέων, εν έτει σνε’ [255], καταγόμενος μεν από την γην της Ανατολής, συναριθμημένος δε με το στράτευμα το ονομαζόμενον των Μαρτησίων. Και υιός υπάρχων τινός Σκύθου, Γορδιανού ονομαζομένου. Επειδή δε μίαν φοράν έκαμε νίκην κατά των βαρβάρων, με το να εφαίνετο έμπροσθεν αυτού Άγγελος Κυρίου, και ενέπνεε θάρρος και ανδρίαν εις την καρδίαν του, δια τούτο ανέβη εις το αξίωμα του αρχιστρατήγου, ήτοι έγινεν αρχιστράτηγος. Ούτος λοιπόν δια την του Χριστού ομολογίαν επαραστάθη εις τον Δέκιον, και δεθείς εις τέσσαρας πάλους, κατακόπτεται με μαχαίρια εις το σώμα. Έπειτα απλωθείς επάνω εις φωτίαν, έσβυνεν αυτήν με τα ρεύματα των αιμάτων του. Είτα δέρνεται, και κρεμάται κατακέφαλα. Και πέτρα βαρυτάτη κρεμάται από αυτόν. Μετά ταύτα φραγγελούται, ήτοι δέρνεται με φραγγέλιον και καμιτζίκι χαλκωματένιον, περιπλεγμένον από τέσσαρα χαλκωματένια σχοινία. Είτα φερθείς εις την Καισάρειαν της Καππαδοκίας, αποκεφαλίζεται. Και ούτω λαμβάνει ο αοίδιμος του μαρτυρίου τον στέφανον. Ήτον δε ο Άγιος, όταν δια τον Χριστόν εμαρτύρησεν, εικοσιπέντε χρόνων. Μεγαλόσωμος, ωραίος εις την όψιν, ξανθός εις τα μαλλία. Εστόλιζε δε αυτόν και το φυσικόν κοκκινάδι, οπού έλαμπεν εις τα μάγουλά του. (Τον κατά πλάτος Βίον του Αγίου όρα εις τον Νέον Παράδεισον (2).)

(2) Το ελληνικόν αυτού Μαρτύριον συνέγραψεν ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Δέκιος ηνίκα». (Σώζεται εν τη Λαύρα, εν τη των Ιβήρων και εν άλλαις.)

*

Μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Πέτρου του Ησυχαστού.

Ησύχως βίου το πέλαγος ανύσας,
Προς ησύχιον Πέτρε λιμένα φθάνεις.

Ούτος ο εν Αγίοις Πατήρ ημών Πέτρος εγεννήθη από γονείς ευσεβείς κατά την Μαύρην Θάλασσαν. Αφ’ ου δε έζησε μόνους επτά χρόνους μαζί με τους γονείς του, όλον το επίλοιπον διάστημα της ζωής του διεπέρασεν εις την φιλοσοφίαν και άσκησιν. Πρώτον μεν γαρ ήθλησεν εις την Γαλατίαν. Έπειτα χάριν ιστορίας και περιηγήσεως επήγεν εις την Παλαιστίνην. Αφ’ ου δε επροσευχήθη εκεί εις όλους τους ιερούς και αγίους τόπους, εκατέβη εις Αντιόχειαν. Και κλεισθείς μέσα εις ένα κελλίον, επρόσεχεν εις τον εαυτόν του, διαλεγόμενος και συνομιλών με τον Θεόν πάντοτε δια μέσου της ιεράς προσευχής, χωρίς να τρώγη άλλο τι φαγητόν, πάρεξ ένα ολίγον ψωμί ζυγιασμένον, και να πίνη νερόν ολιγοστόν. Και ταύτα δε τα ολίγα, έτρωγε, και έπινεν εις κάθε δύω ημέρας. Όθεν δια τας τοιαύτας αρετάς του έλαβε παρά Θεού εξουσίαν κατά δαιμόνων. Διότι αυτός ηλευθέρωσεν από το δαιμόνιον ένα άνθρωπον Δανιήλ ονομαζόμενον, τον οποίον κατηχήσας και διδάξας, έκαμε συνασκητήν του ομόζηλον. Και πολλών οφθαλμούς τετυφλωμένους ιάτρευσε. Και διαφόρους άλλας ασθενείας εθεράπευσε. Και άλλα δε πολλά κατορθώματα άδονται του Οσίου τούτου. Τα οποία, άλλα μεν, είναι γεγραμμένα, άλλα δε, λέγονται εξ ακοής και παραδόσεως μόνης. Ούτος λοιπόν, μέγας και περιβόητος γενόμενος εις όλην την Αντιόχειαν, και εις όλην την περίχωρόν της, και ζήσας χρόνους εννενηκονταεννέα, απήλθεν εις τας αιωνίους μονάς (3).

(3) Τούτου του Οσίου τον Βίον γράφει ο Θεοδώρητος εν αριθμώ ενάτω της Φιλοθέου Ιστορίας, αφ’ ου και το παρόν ερανίσθη Συναξάριον.

*

Οι Άγιοι εξακόσιοι εβδομήκοντα Μάρτυρες ξίφει τελειούνται.

Τέμνουσιν ανδρών εικάδας τριπλώς δέκα,
Μεθ’ ων και άλλους άνδρας επτάκις δέκα.

Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.

Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α’. Εκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Τῷ αὐτῷ μηνὶ ΚΕ΄, μνήμη τῆς Ἁγίας καὶ ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος τοῦ Χριστοῦ Αἰκατερίνης.

Αἰκατερίνα καὶ σοφὴ καὶ παρθένος,
Ἐκ δὲ ξίφους καὶ Μάρτυς. Ὦ καλὰ τρία!

Εἰκάδι πέμπτῃ ἄορ κατέπεφνεν ῥήτορα κούρην.

Αὕτη ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ Μαξιμιανοῦ ἐν ἔτει τδ΄ [304], καταγομένη ἀπὸ τὴν πόλιν τῆς Ἀλεξανδρείας, θυγάτηρ βασιλίσκου τινὸς ὀνομαζομένου Κώνστου. Ὡραία πολλὰ καὶ μεγαλόσωμος, δεκαοκτὼ χρόνων οὖσα κατὰ τὴν ἡλικίαν. Αὕτη ἔμαθεν εἰς τὸ ἄκρον κάθε ἑλληνικὴν καὶ ῥωμαϊκήν, ἤτοι λατινικὴν παιδείαν καὶ ἐπιστήμην: δηλαδὴ τοῦ Ἕλληνος Ὁμήρου, τοῦ τῶν Λατίνων μεγαλωτάτου ποιητοῦ Βιργιλίου, τοῦ Ἀσκληπιοῦ, τοῦ Ἱπποκράτους καὶ Γαληνοῦ τῶν ἰατρῶν, Ἀριστοτέλους καὶ Πλάτωνος, Φιλιστίωνός τε καὶ Εὐσεβίου τῶν φιλοσόφων, Ἰαννῆ καὶ Ἰαμβρῆ τῶν μεγάλων μάγων, Διονυσίου καὶ Σιβύλλης. Αὐτὴ ἐγυμνάσθη καὶ ὅλην τὴν ῥητορικὴν τέχνην, ὅση ἐφευρέθη ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Οὐ μόνον δὲ ταύτας, ἀλλὰ καὶ πολλὰς γλώσσας καὶ διαλέκτους πολλῶν ἐθνῶν ἔμαθεν ἡ πάνσοφος, ὥστε ὁποῦ ἔκαμνεν ἐκστατικούς, ὄχι μόνον ἐκείνους ὁποῦ τὴν ἔβλεπον, ἀλλὰ καὶ ἐκείνους ὁποῦ ἤκουον τὴν φήμην καὶ τὴν σοφίαν της. Κατὰ τοὺς χρόνους δὲ τοῦ βασιλέως Μαξιμιανοῦ καὶ Μαξεντίου τοῦ υἱοῦ του, ἐπιάσθη διὰ τὴν εἰς Χριστὸν ὁμολογίαν, καὶ ἐδοκίμασε πολλὰ καὶ διάφορα βάσανα. Καὶ μὲ τὴν σοφίαν αὑτῆς καὶ διαλεκτικήν, ἐκατάπεισεν ἑκατὸν πενῆντα ῥήτορας νὰ πιστεύσουν εἰς τὸν Χριστόν, ὁμοῦ μὲ ἄλλους πολλοὺς Ἕλληνας. Μὲ τοὺς ὁποίους ἀπεκεφαλίσθη ἡ μακαρία, καὶ ἔλαβε τοῦ μαρτυρίου τὸν στέφανον. (Τὸν κατὰ πλάτος Βίον αὐτῆς ὅρα εἰς τὸν Παράδεισον (1).)

(1) Ἐγκώμιον εἰς τὴν Ἁγίαν Αἰκατερίναν ἔχει ἡ ἱερὰ Σάλπιγξ τοῦ Μακαρίου. Τὸ δὲ ἑλληνικὸν Μαρτύριον αὐτῆς συνέγραψεν ὁ Μεταφραστής, οὗ ἡ ἀρχή· «Βασιλεύοντος τοῦ ἀσεβεστάτου». (Σῴζεται ἐν τῇ Λαύρᾳ, ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις.)

*

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ οἱ Ἅγιοι ἑκατὸν πεντήκοντα ῥήτορες, οἱ διὰ τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης πιστεύσαντες τῷ Χριστῷ, πυρὶ τελειοῦνται.

Αἱ πρὶν πλάνης ῥήτορσιν ἀνδράσι στάσεις,
Εἰς πῦρ θανοῦσι τῶν στεφάνων εὑρέσεις (ἐγένοντο δηλ.).

*

Ἡ Ἁγία Βασίλισσα, ἡ τοῦ βασιλέως Μαξεντίου γαμετή, ξίφει τελειοῦται.

Τμηθεῖσα θνητοῦ σύζυγος βασιλέως,
Ἄφθαρτον εὗρε νυμφῶνα Βασιλέως.

*

Ὁ Ἅγιος Πορφύριος ὁ στρατηλάτης, σὺν τοῖς διακοσίοις αὑτοῦ στρατιώταις, ξίφει τελειοῦνται.

Σὺν τῷ στρατῷ σου Πορφύριε πρὸς ξίφος,
Πρόθυμος ἥκεις οἷά περ στρατηλάτης.

*

Μνήμη τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Μερκουρίου.

Εἰ καὶ πατάσσῃ Μερκούριε τῷ ξίφει,
Καὶ νεκρὸς ἐχθρὸν σὺ πατάσσεις Κυρίου.

Οὗτος ἦτον κατὰ τοὺς χρόνους Δεκίου καὶ Βαλλεριανοῦ τῶν βασιλέων, ἐν ἔτει σνε΄ [255], καταγόμενος μὲν ἀπὸ τὴν γῆν τῆς Ἀνατολῆς, συναριθμημένος δὲ μὲ τὸ στράτευμα τὸ ὀνομαζόμενον τῶν Μαρτησίων. Καὶ υἱὸς ὑπάρχων τινὸς Σκύθου, Γορδιανοῦ ὀνομαζομένου. Ἐπειδὴ δὲ μίαν φορὰν ἔκαμε νίκην κατὰ τῶν βαρβάρων, μὲ τὸ νὰ ἐφαίνετο ἔμπροσθεν αὐτοῦ Ἄγγελος Κυρίου, καὶ ἐνέπνεε θάρρος καὶ ἀνδρίαν εἰς τὴν καρδίαν του, διὰ τοῦτο ἀνέβη εἰς τὸ ἀξίωμα τοῦ ἀρχιστρατήγου, ἤτοι ἔγινεν ἀρχιστράτηγος. Οὗτος λοιπὸν διὰ τὴν τοῦ Χριστοῦ ὁμολογίαν ἐπαραστάθη εἰς τὸν Δέκιον, καὶ δεθεὶς εἰς τέσσαρας πάλους, κατακόπτεται μὲ μαχαίρια εἰς τὸ σῶμα. Ἔπειτα ἁπλωθεὶς ἐπάνω εἰς φωτίαν, ἔσβυνεν αὐτὴν μὲ τὰ ῥεύματα τῶν αἱμάτων του. Εἶτα δέρνεται, καὶ κρεμᾶται κατακέφαλα. Καὶ πέτρα βαρυτάτη κρεμᾶται ἀπὸ αὐτόν. Μετὰ ταῦτα φραγγελοῦται, ἤτοι δέρνεται μὲ φραγγέλιον καὶ καμιτζίκι χαλκωματένιον, περιπλεγμένον ἀπὸ τέσσαρα χαλκωματένια σχοινία. Εἶτα φερθεὶς εἰς τὴν Καισάρειαν τῆς Καππαδοκίας, ἀποκεφαλίζεται. Καὶ οὕτω λαμβάνει ὁ ἀοίδιμος τοῦ μαρτυρίου τὸν στέφανον. Ἦτον δὲ ὁ Ἅγιος, ὅταν διὰ τὸν Χριστὸν ἐμαρτύρησεν, εἰκοσιπέντε χρόνων. Μεγαλόσωμος, ὡραῖος εἰς τὴν ὄψιν, ξανθὸς εἰς τὰ μαλλία. Ἐστόλιζε δὲ αὐτὸν καὶ τὸ φυσικὸν κοκκινάδι, ὁποῦ ἔλαμπεν εἰς τὰ μάγουλά του. (Τὸν κατὰ πλάτος Βίον τοῦ Ἁγίου ὅρα εἰς τὸν Νέον Παράδεισον (2).)

(2) Τὸ ἑλληνικὸν αὐτοῦ Μαρτύριον συνέγραψεν ὁ Μεταφραστής, οὗ ἡ ἀρχή· «Δέκιος ἡνίκα». (Σῴζεται ἐν τῇ Λαύρᾳ, ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων καὶ ἐν ἄλλαις.)

*

Μνήμη τοῦ Ὁσίου Πατρὸς ἡμῶν Πέτρου τοῦ Ἡσυχαστοῦ.

Ἡσύχως βίου τὸ πέλαγος ἀνύσας,
Πρὸς ἡσύχιον Πέτρε λιμένα φθάνεις.

Οὗτος ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν Πέτρος ἐγεννήθη ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς κατὰ τὴν Μαύρην Θάλασσαν. Ἀφ’ οὗ δὲ ἔζησε μόνους ἑπτὰ χρόνους μαζὶ μὲ τοὺς γονεῖς του, ὅλον τὸ ἐπίλοιπον διάστημα τῆς ζωῆς του διεπέρασεν εἰς τὴν φιλοσοφίαν καὶ ἄσκησιν. Πρῶτον μὲν γὰρ ἤθλησεν εἰς τὴν Γαλατίαν. Ἔπειτα χάριν ἱστορίας καὶ περιηγήσεως ἐπῆγεν εἰς τὴν Παλαιστίνην. Ἀφ’ οὗ δὲ ἐπροσευχήθη ἐκεῖ εἰς ὅλους τοὺς ἱεροὺς καὶ ἁγίους τόπους, ἐκατέβη εἰς Ἀντιόχειαν. Καὶ κλεισθεὶς μέσα εἰς ἕνα κελλίον, ἐπρόσεχεν εἰς τὸν ἑαυτόν του, διαλεγόμενος καὶ συνομιλῶν μὲ τὸν Θεὸν πάντοτε διὰ μέσου τῆς ἱερᾶς προσευχῆς, χωρὶς νὰ τρώγῃ ἄλλο τι φαγητόν, πάρεξ ἕνα ὀλίγον ψωμὶ ζυγιασμένον, καὶ νὰ πίνῃ νερὸν ὀλιγοστόν. Καὶ ταῦτα δὲ τὰ ὀλίγα, ἔτρωγε, καὶ ἔπινεν εἰς κάθε δύω ἡμέρας. Ὅθεν διὰ τὰς τοιαύτας ἀρετάς του ἔλαβε παρὰ Θεοῦ ἐξουσίαν κατὰ δαιμόνων. Διότι αὐτὸς ἠλευθέρωσεν ἀπὸ τὸ δαιμόνιον ἕνα ἄνθρωπον Δανιὴλ ὀνομαζόμενον, τὸν ὁποῖον κατηχήσας καὶ διδάξας, ἔκαμε συνασκητήν του ὁμόζηλον. Καὶ πολλῶν ὀφθαλμοὺς τετυφλωμένους ἰάτρευσε. Καὶ διαφόρους ἄλλας ἀσθενείας ἐθεράπευσε. Καὶ ἄλλα δὲ πολλὰ κατορθώματα ᾄδονται τοῦ Ὁσίου τούτου. Τὰ ὁποῖα, ἄλλα μέν, εἶναι γεγραμμένα, ἄλλα δέ, λέγονται ἐξ ἀκοῆς καὶ παραδόσεως μόνης. Οὗτος λοιπόν, μέγας καὶ περιβόητος γενόμενος εἰς ὅλην τὴν Ἀντιόχειαν, καὶ εἰς ὅλην τὴν περίχωρόν της, καὶ ζήσας χρόνους ἐννενηκονταεννέα, ἀπῆλθεν εἰς τὰς αἰωνίους μονάς (3).

(3) Τούτου τοῦ Ὁσίου τὸν Βίον γράφει ὁ Θεοδώρητος ἐν ἀριθμῷ ἐνάτῳ τῆς Φιλοθέου Ἱστορίας, ἀφ’ οὗ καὶ τὸ παρὸν ἐρανίσθη Συναξάριον.

*

Οἱ Ἅγιοι ἑξακόσιοι ἑβδομήκοντα Μάρτυρες ξίφει τελειοῦνται.

Τέμνουσιν ἀνδρῶν εἰκάδας τριπλῶς δέκα,
Μεθ’ ὧν καὶ ἄλλους ἄνδρας ἑπτάκις δέκα.

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Α’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Των Αγίων Αικατερίνης της Μεγαλομάρτυρος, Μερκουρίου του Μεγαλομάρτυρος, Πέτρου του Ησυχαστού κ.α.