Αν θέλετε πολυτονικό κείμενο, πατήστε εδώ

Τῷ αὐτῷ μηνὶ ΚΓ΄, μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου καὶ πρώτου Ἐπισκόπου τῶν Ἱεροσολύμων Ἰακώβου τοῦ ἀδελφοθέου.

Βληθεὶς ἀδελφὸς τοῦ κατακρίτου ξύλῳ,
Θνήσκεις δι’ αὐτὸν παμμάκαρ κρουσθεὶς ξύλῳ.

Ἐσθλὸν ἀδελφόθεον τριτάτῃ ξύλῳ εἰκάδι πλῆξαν.

Οὗτος ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ ἀδελφόθεος, ἔγινε πρῶτος Ἐπίσκοπος τῶν Ἱεροσολύμων, χειροτονηθεὶς ἀπὸ αὐτὸν τὸν ἴδιον Κύριον. Καὶ πρῶτος αὐτὸς συνέγραψε τὴν θείαν Λειτουργίαν, διδαχθεὶς τὰ περὶ αὐτῆς ἀπὸ τὸν ἴδιον Δεσπότην Χριστόν. Τὴν ὁποίαν ὕστερον συντομωτέραν ἐποίησεν ὁ Μέγας Βασίλειος. Καὶ τὴν τοῦ Μεγάλου Βασιλείου πάλιν, συντομωτέραν ἐποίησεν ὁ θεῖος Χρυσόστομος διὰ τὴν ἀσθένειαν τῶν ἀκουόντων. Οὗτος λοιπὸν ποιμαίνωντας τὴν τῶν Ἱεροσολύμων Ἐκκλησίαν, καὶ πολλοὺς Ἰουδαίους καὶ Ἕλληνας ἐπιστρέφων εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ, ἐκίνησεν εἰς θυμὸν τοὺς Ἰουδαίους. Οἱ ὁποῖοι πιάσαντες αὐτόν, τὸν ἔρριψαν ἄνωθεν ἀπὸ τὸ πτερύγιον, ἤγουν ἀπὸ τὸ ἄκρον καὶ δοξάτον τοῦ ἱεροῦ. Καὶ εἰς καιρὸν ὁποῦ ἀκόμη ἦτον ζωντανός, ἐθανάτωσαν αὐτόν. Διατί δὲ ὀνομάζεται ἀδελφόθεος, φέρεται εἰς ἡμᾶς ἕνας λόγος ἐκ παραδόσεως, ἤγουν ὅτι ὅταν ὁ μνήστωρ τῆς Θεοτόκου Ἰωσήφ, ἐμοίραζε τὰ ὑποστατικά του εἰς τοὺς υἱούς του, τοὺς ὁποίους εἶχε γεννήσει μὲ ἄλλην γυναῖκα (1), ἤτοι εἰς τὸν Ἰάκωβον τοῦτον, εἰς τὸν Ἰωσῆν, εἰς τὸν Ἰούδαν, καὶ εἰς τὸν Σίμωνα, ἠθέλησε διὰ νὰ δώσῃ μερίδιον καὶ εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν ἐκ τῆς Παρθένου γεννηθέντα. Τότε, οἱ μὲν ἄλλοι τρεῖς υἱοί του, δὲν ἔστερξαν τοῦτο. Ὁ δὲ Ἰάκωβος οὗτος, ἔκαμε συγκληρονόμον τὸν Κύριον εἰς τὸ ἐδικόν του μερίδιον. Ὄχι μόνον δὲ ἀδελφόθεος ὠνομάσθη, ἀλλὰ καὶ ὀβλίας, ἤτοι δίκαιος. (Τὸν Βίον τούτου τὸν κατὰ πλάτος συνέγραψεν ἑλληνιστὶ ὁ Μεταφραστὴς Συμεών, οὗ ἡ ἀρχή: «Οὐχ’ οὕτως ἡδύ τι». Σῴζεται ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων. Εὑρίσκεται δὲ ἁπλοῦς εἰς τὸν Νέον Παράδεισον (2).)

(1) Ὁ δὲ θεῖος Ἱερώνυμος κατὰ Ἐλβιδίου, κεφ. θ΄, καὶ εἰς τὸν Ματθαῖον, λέγει ὅτι ὁ Ἰωσὴφ ἐπέρασε τὴν ζωήν του ὅλην παρθένος. Καὶ αὕτη ἡ δόξα κρατεῖ τὴν σήμερον παρὰ τοῖς Δυτικοῖς. (Ὅρα εἰς τὴν νεοτύπωτον Ἑκατονταετηρίδα.)

(2) Περὶ τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τούτου πλατύτερον εἴπομεν ἡμεῖς εἰς τὰ προλεγόμενα τῆς ἑρμηνείας τῆς καθολικῆς τούτου Ἐπιστολῆς, ὅταν ἑρμηνεύσαμεν τὰς ἑπτὰ Καθολικὰς Ἐπιστολάς. Καὶ διατί ἀδελφόθεος καλεῖται. Προσεθήκαμεν δὲ καὶ ὁλόκληρον ᾀσματικὸν Κανόνα καὶ τὰ ἐλλείποντα τροπάρια εἰς τὴν ἑορτὴν αὐτοῦ. Ἅτινα ὅλα ὁμοῦ ἀπεστάλησαν παρὰ τοῦ ἁγίου Ἰωαννίνων ἵνα τυπωθῶσιν ἐν Βενετίᾳ. Καὶ δὴ καὶ ἐτυπώθησαν χάριτι Χριστοῦ. Περὶ δὲ τῆς Λειτουργίας του ἀναφέρει ὁ λβ΄ κανών, τῆς Οἰκουμενικῆς ς΄ Συνόδου. Καὶ ὅρα ἐν τῷ ἡμετέρῳ Κανονικῷ, ὅρα καὶ σελ. 1 τῆς Δωδεκαβίβλου τοῦ Δοσιθέου. Ὅστις λέγει, ὅτι εἰκοσιεννέα χρόνους ἀρχιεράτευσεν. Ἡ δὲ Ἑκατονταετηρὶς λέγει, ὅτι εἰκοσιέξ. Σημείωσαι, ὅτι ὁ Ῥώμης Κλήμης ὀνομάζει τὸν ἀδελφόθεον τοῦτον, Ἐπίσκοπον τῶν Ἐπισκόπων.

Ἠκολούθησε δὲ ὁ μαρτυρικὸς θάνατος τοῦ θείου τούτου Ἰακώβου κατὰ τὸ ἑξηκοστὸν πρῶτον ἔτος ἀπὸ Χριστοῦ, κατὰ τὸ ἕκτον ἔτος τῆς βασιλείας τοῦ Νέρωνος. Σημείωσαι, ὅτι ὁ Ὠριγένης κατὰ Κέλσου, βιβλ. α΄, καὶ ὁ Εὐσέβιος, Ἐκκλησιαστ. Ἱστορ., βιβλ. β΄, κεφ. κγ΄, καὶ ὁ Ἱερώνυμος «Περὶ ἐπισήμων ἀνδρῶν», λέγουσιν, ὅτι τὰ κακὰ καὶ αἱ δυστυχίαι, ὁποῦ ἠκολούθησαν ἐναντίον τῆς Ἱερουσαλήμ, ὁ Ἰώσηπος ὁ ἀρχαιολόγος τὰ ἀποδίδει, πῶς συνέβηκαν εἰς τοὺς Ἰουδαίους, διατὶ ἐθανάτωσαν τὸν θεάδελφον τοῦτον Ἰάκωβον. Ἡ ῥῆσις ὅμως αὕτη, δὲν εὑρίσκεται νῦν εἰς τὰ συγγράμματα τοῦ Ἰωσήπου, καθὼς ἀναφέρεται εἰς τὸν Ὠριγένην καὶ τὸν Εὐσέβιον. (Ὅρα εἰς τὴν Ἑκατονταετηρίδα.)

Καὶ τοῦτο δὲ ἀκόμη σημείωσαι, ὅτι γλαφυρὸν ἐγκώμιον πλέκει εἰς τὸν θεῖον τοῦτον Ἰάκωβον Νικήτας Ῥήτωρ ὁ Παφλαγών, οὗ ἡ ἀρχή· «Ὡς γλυκεῖα τῆς παρούσης ἡμέρας ἡ χάρις». (Σῴζεται ἐν τῇ Λαύρᾳ, ἐν τῇ τοῦ Διονυσίου καὶ τῇ τοῦ Βατοπαιδίου.) Καὶ Ἀνδρέας ὁ Κρήτης, οὗ ἡ ἀρχή· «Ὀκνεῖν μὲν ἔδει προβαίνειν». (Σῴζεται ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων.) Ἐν δὲ τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ σῴζεται καὶ ὑπόμνημα εἰς τὸν αὐτόν, οὗ ἡ ἀρχή· «Οὐχ’ οὕτως ἡδύ τι τῷ φιλαρέτῳ». Σημείωσαι, ὅτι ὁ βασιλεὺς Ἰουστῖνος ἀνήγειρε Ναὸν ἐν Κωνσταντινουπόλει εἰς τὸ ὄνομα τοῦ ἀδελφοθέου τούτου Ἰακώβου, ἐν ᾧ ἦτον καὶ τὸ λείψανον αὐτοῦ, καὶ ὅρα σελ. 1152, τῆς Δωδεκαβίβλου.

*

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Ἰγνατίου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.

Εὗρες μεταστὰς τὴν παλαιὰν ἀξίαν,
Ἰγνάτιε πρόεδρε Ῥώμης τῆς νέας.

Οὗτος ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν Ἰγνάτιος, ἦτον υἱὸς μὲν Μιχαὴλ τοῦ Ῥαγκαβὲ καὶ Κουροπαλάτου καλουμένου, ὁ ὁποῖος εὐσεβῶς ἐβασίλευσε πρὸ τοῦ Λέοντος τοῦ Ἁρμενίου, καὶ Προκοπίας τῆς βασιλίσσης, ἐν ἔτει ωια΄ [811], ἀδελφὸς δὲ Θεοφίλου, καὶ ἔγγονος Νικηφόρου βασιλέως Πατρικίου τοῦ ἀπὸ Γενικοῦ, τοῦ βασιλεύσαντος ἐν ἔτει ωβ΄ [802]. Οὗτος λοιπὸν εὐνουχισθεὶς ἀπὸ τὸν θεομισῆ Λέοντα τὸν Ἁρμένιον, ὕστερον ἔγινε Μοναχὸς καὶ Ἡγούμενος τοῦ Μοναστηρίου τοῦ Ἀρχαγγέλου, τὸ ὁποῖον Μοναστήριον, πρότερον μέν, ὠνομάζετο τοῦ Ἀνατέλλοντος, τώρα δέ, ὀνομάζεται τοῦ Σατύρου. Μετὰ ταῦτα δὲ ἔγινε καὶ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ἐδιοίκησε τὴν Ἐκκλησίαν χρόνους ἕνδεκα καὶ μῆνας πέντε. Ἀλλὰ ὕστερον εὐγῆκεν ἀπὸ τὸν θρόνον παρὰ Μιχαὴλ τοῦ υἱοῦ Θεοφίλου, ὅστις ἀντὶ τοῦ θείου Ἰγνατίου ἐπρόβαλε Πατριάρχην Φώτιον τὸν πρωτοσπαθάριον καὶ πρωτασηκρῆτιν, γενόμενον πρότερον Μοναχόν. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Φώτιος κατεβιβάσθη ἀπὸ τὸν θρόνον ὑπὸ τοῦ βασιλέως Βασιλείου τοῦ Μακεδόνος, διὰ τοῦτο ἀπεκατεστάθη πάλιν ὁ θεῖος οὗτος Ἰγνάτιος, καὶ διήρκεσεν εἰς τὸν θρόνον ἄλλους ἕνδεκα χρόνους. Καὶ πάλιν ἐξεβλήθη τοῦ θρόνου, καὶ ἀντὶ αὐτοῦ ἐπατριάρχευσεν ὁ ἐν Ἁγίοις Στέφανος ὁ υἱὸς Βασιλείου. Ὁ δὲ Ἅγιος Ἰγνάτιος γυρίσας εἰς τὸ πρότερον Μοναστήριον τοῦ Σατύρου, ἐκεῖ ἀνεπαύθη ἐν Κυρίῳ, ζήσας ὅλους τοὺς χρόνους τῆς ζωῆς του ἑβδομηκονταεννέα.

*

Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Νικηφόρος, ὁ τὴν ἐν τῷ Χαρσιανῷ συστησάμενος Μονήν, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Μονὴν ἐγείρας ἱερὰν Νικηφόρος,
Ἔσπευδεν εἶναι καὶ βίον νικηφόρος.

*

Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Μακάριος ὁ Ῥωμαῖος ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ὄντως σὺ Μακάριος οὐ κλῆσιν μόνον,
Χριστὸν προκρίνας ἡδέων τῶν τοῦ βίου.

Τρεῖς Ὅσιοι καὶ Γέροντες ἡγιασμένοι, ὀνομαζόμενοι Σέργιος, Ὑγῖνος, καὶ Θεόφιλος, ὄντες ἀπὸ τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Ἀσκληπιοῦ, τὸ ὁποῖον εὑρίσκετο εἰς τὴν Μεσοποταμίαν τῆς Συρίας, οὗτοι, λέγω, ἐσυμφώνησαν μίαν φορὰν εἰς ἕνα καλὸν λογισμόν, καὶ ἀπεφάσισαν νὰ τριγυρίσουν τὴν γῆν, ἕως εἰς τὴν ἄκραν της. Ἀρχίσαντες λοιπὸν τὸν δρόμον, εὕρισκον πολλὰ καὶ ἀλλεπάλληλα ἐναντία, τόσον ἀπὸ ἀνθρώπους, ὅσον καὶ ἀπὸ θηρία, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, μερικαῖς φοραῖς δέ, ὑστερούμενοι καὶ ἀπὸ αὐτὴν τὴν τῶν ἀγρίων βοτάνων τροφήν. Εἰς ὅλον δὲ τὸ ὕστερον περιπατήσαντες δρόμον πολλῶν ἡμερῶν, ἔφθασαν εἰς ἕνα τόπον, ὁ ὁποῖος ἔδειχνε κᾄποια σημάδια, πῶς κατοικεῖ ἐκεῖ ἄνθρωπος. Ὅθεν ἀκολουθήσαντες τὰ σημάδια τῆς στράτας ἐκείνης, ἔφθασαν εἰς ἕνα σπήλαιον, τὸ ὁποῖον, μὲ τὸ νὰ ἦτον εὐπρεπισμένον, ἔδειχνε πῶς ἔχει τινα ἐγκάτοικον. Εἰς τοῦτο λοιπὸν ἐμβῆκαν καὶ ἐπρόσμεναν νὰ ἰδοῦν τὸν τούτου οἰκήτορα. Ἀφ’ οὗ δὲ ἐπέρασεν ὀλίγη ὥρα, αἰσθάνθησαν εὐωδίαν καὶ μαζὶ μὲ τὴν εὐωδίαν, βλέπουν ἀπὸ μακρόθεν ἕνα ἄνθρωπον ἐνδυμένον μὲ τὰς ἰδίας τρίχας του. Οὗτος δὲ ἦτον ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, Μακάριος ὁ Ῥωμαῖος, ὁ ὁποῖος ἐρχόμενος εἰς τὸ σπήλαιον, αἰσθάνθη ἀπὸ μακρὰν τὴν παρουσίαν τῶν Πατέρων ἐκείνων. Ὅθεν ῥίψας ὁ γέρων τὸν ἑαυτόν του εἰς τὴν γῆν, ἐπροσευχήθη. Ἔπειτα ἔκραζε μὲ μεγάλην φωνὴν λέγων. Ἀνίσως εἶσθε ἀπὸ τὸν Θεόν, φανερωθῆτε εἰς ἐμένα. Εἰδὲ εἶσθε ἀπὸ τὸν Διάβολον, φύγετε ἀπὸ ἐμένα τὸν ταπεινὸν καὶ ἁμαρτωλόν.

Ἐκεῖνοι δὲ ταῦτα ἀκούσαντες, ἀπεκρίθησαν. Εὐλόγησον ἡμᾶς δοῦλε τοῦ Θεοῦ. Διατὶ ἡμεῖς εἴμεθα Χριστιανοί, καὶ ἀπεταξάμεθα τὸν Διάβολον. Τότε ὁ γέρων ἐσηκώθη καὶ ἔρχεται εἰς αὐτούς. Σηκώσας δὲ ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς του τὰς τρίχας τῆς κεφαλῆς καὶ τῶν ὀφρυδίων του, εἶδε καὶ εὐλόγησεν αὐτούς. Ἦτον δέ, αἱ μὲν τρίχες του, ἄσπραι ὡσὰν τὸ χιόνι. Τὸ δὲ σῶμά του, ἦτον σκληρὸν ὡσὰν τὸ δέρμα τῆς χελώνης. Ἀπὸ δὲ τὸ πολὺ γηρατεῖον, ἦτον κατεβασμένα τὰ ὀφρύδιά του ἐπάνω εἰς τὰ ὀμμάτιά του. Τὰ δὲ ὀνύχια τῶν χειρῶν καὶ ποδῶν του, ἦτον μακρύτερα ἀπὸ μίαν πιθαμήν. Τὰ δὲ γένειά του ἔφθαναν ἕως εἰς τὰ ποδάριά του. Τότε λοιπὸν ἄρχισε νὰ τοὺς ἐρωτᾷ λέγων. Πόθεν εἶσθε τέκνα μου; καὶ διὰ ποῖον τέλος ἤλθετε ἕως ἐδῶ; Ἐκεῖνοι δὲ ἐφανέρωσαν εἰς αὐτὸν ὅλον τους τὸν σκοπόν. Εἶπε δὲ ὁ γέρων. Δὲν εὑρίσκεται, τέκνα μου, κᾀνένας ἀνάμεσα εἰς τοὺς γεννητοὺς ἀνθρώπους, ὁ ὁποῖος ἠμπορεῖ νὰ καταλάβῃ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ, καὶ νὰ εὕρῃ τὴν ἄκραν τοῦ κόσμου. Καὶ ἐγὼ ὁ ἀνάξιος ἔβαλα σπουδὴν τοιαύτην καὶ προθυμίαν, διὰ νὰ εὕρω τὴν ἄκραν ταύτην τοῦ κόσμου. Ἀλλὰ διὰ νυκτὸς ἐφάνη ἕνας εἰς ἐμὲ καὶ λέγει μοι. Μὴ θέλῃς νὰ πειράζῃς τὸν πλάστην σου. Διατὶ βαθύτερα ἀπὸ τὸν τόπον τοῦτον δὲν ἠμπορεῖς νὰ διαπεράσῃς (3).

Ταῦτα ἀκούσαντες ἐκεῖνοι ἐφοβήθησαν. Ἐπειδὴ δὲ ὁ καιρὸς ἦτον πρὸς τὸ βράδυ, λέγει ὁ γέρων εἰς αὐτούς. Τέκνα μου, ἀναχωρήσατε ὀλίγον ἀπὸ ἐδῶ, διατὶ ἔχω δύω παιδία, τὰ ὁποῖα ἔρχονται κάθε βράδυ εἰς ἐμένα, μήπως βλέποντά σας αἰφνιδίως, ἀγριεύσουν καὶ σᾶς πειράξουν. Ταῦτα δὲ λέγοντος τοῦ γέροντος, ἰδοὺ ἔρχονται ἀπὸ τὴν ἔρημον δρομαῖα δύω λεοντάρια, καὶ πίπτουσιν εἰς τοὺς πόδας τοῦ γέροντος ὠρυόμενα. Ἐκεῖνοι δὲ βλέποντες ταῦτα, ἀπὸ τὸν φόβον τους ἔπεσον εἰς τὴν γῆν. Τότε ὁ γέρων ἔβαλε τὰς χεῖράς του ἐπάνω εἰς τὰ θηρία, καὶ λέγει εἰς αὐτά, ὡσὰν νὰ ἦτον λογικά. Παιδία μου, ἦλθον εἰς ἐμένα μερικοὶ ἄνθρωποι ἀπὸ τὸν κατοικούμενον κόσμον. Καὶ φυλαχθῆτε νὰ μὴ τοὺς βλάψετε. Στραφεὶς δέ, εἶπεν εἰς τοὺς τρεῖς Μοναχούς. Ἐλᾶτε ἀδελφοί, νὰ ψάλλωμεν τὸν ἑσπερινόν. Οἱ δὲ ἐσηκώθησαν διὰ νὰ ψάλλουν αὐτόν. Τότε τὰ λεοντάρια ἐπῆγαν κοντὰ καὶ ἔγλυφον τὰ ποδάριά των. Τὴν δὲ ἐρχομένην ἡμέραν λέγουσιν εἰς τὸν Ὅσιον. Εἰπὲ εἰς ἡμᾶς τίμιε Πάτερ, πῶς ἦλθες εἰς ταύτην τὴν βαθεῖαν ἔρημον; Ὁ δὲ γέρων ἀπεκρίθη. Ἐγὼ ἤμουν υἱὸς ἑνὸς συγκλητικοῦ τῆς Ῥώμης, Ἰωάννου καλουμένου. Καὶ ὅταν ἔφθασα εἰς ἡλικίαν, μὲ ἀρραβωνίασαν οἱ γονεῖς μου μὲ γυναῖκα, χωρὶς ἐγὼ νὰ θέλω. Ἀφ’ οὗ δὲ ἐτελείωσαν οἱ γάμοι, καὶ ἔμελλον νὰ κλείσουν ἡμᾶς εἰς τὸν νυμφικὸν θάλαμον, τότε ἐγώ, εἰς καιρὸν ὁποῦ ὁ λαὸς ἔπαιζον ἔξω καὶ ἐκρότουν, εὐγῆκα μόνος μὲ σιωπήν, καὶ ἐκρύφθηκα μέσα εἰς ἕνα ὁσπήτιον μιᾶς γυναικὸς χήρας, ἕως ἑπτὰ ἡμέρας. Ἐθρήνουν δὲ πικρῶς οἱ γονεῖς μου καὶ μὲ ἐζήτουν. Μετὰ ταῦτα εὐγῆκα ἀπὸ ἐκεῖ καὶ ἄρχισα νὰ περιπατῶ. Εὑρίσκωντας δὲ εἰς τὴν στράταν ἕνα γηραιὸν ἄνθρωπον, εἶπον εἰς αὐτόν. Ποῦ πηγαίνεις πάτερ; Ὁ δὲ ἀπεκρίθη. Ὅπου ἔχεις ἐσὺ σκοπὸν νὰ ὑπάγῃς, ἐκεῖ πηγαίνω καὶ ἐγώ. Καὶ λοιπὸν εὐθὺς ἠκολούθησα εἰς αὐτόν, καὶ εἰς διάστημα τριῶν χρόνων ἦλθον εἰς τοῦτον τὸν τόπον.

Πρὸ ὀλίγων δὲ ἡμερῶν, πρὸ τοῦ νὰ ἔλθω ἐδῶ, μίαν φορὰν κοιμώμενος καὶ ἐξυπνήσας, δὲν εἶδον τὸν συνοδίτην μου γέροντα. Ὅθεν ἄρχισα νὰ κλαίω καὶ νὰ λυποῦμαι. Εὐθὺς δὲ ἐφάνη εἰς ἐμένα καὶ λέγει μοι. Ἐγὼ εἶμαι ὁ ἀρχάγγελος Ῥαφαήλ. Μὴ φοβηθῇς λοιπόν, ἀλλὰ δὸς δόξαν εἰς τὸν Θεόν. Ἐπειδὴ τώρα ἐπέρασες τοὺς σκοτεινοὺς τόπους, καὶ ἔφθασες εἰς τοὺς φωτεινούς. Ἀφ’ οὗ δὲ εἶπε ταῦτα, ἔγινεν ἄφαντος ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς μου. Ἐγὼ δὲ ἄρχισα νὰ περιπατῶ. Καὶ ὕστερον ἀπὸ πέντε ἡμέρας, ἦλθον εἰς τὸ σπήλαιον τοῦτο, καὶ εὗρον μίαν λέαιναν νεκράν. Τὰ δὲ δύω ταῦτα λεοντάρια, ἔκλαιον ἐπάνω εἰς τὴν μητέρα των, μὲ τὸ νὰ μὴν εὕρισκον νὰ βυζάσουν. Ὅθεν ἐπῆρα ταῦτα ἐγὼ καὶ τὰ ἀνέθρεψα ὡς γνήσιά μου τέκνα, ἀφ’ οὗ πρότερον ἔσκαψα καὶ ἔθαψα τὴν μητέρα των. Ὕστερον δὲ ἀφ’ οὗ ἐπέρασαν δύω χρόνοι, εὐγῆκα μίαν φορὰν ἀπὸ τὸ σπήλαιον κατὰ τὴν ἑβδόμην ὥραν τῆς ἡμέρας, καὶ ἐκαθήμην μὲ τὰ δύω λεονταρόπουλα ταῦτα. Καὶ ἰδοὺ βλέπω ἕνα μανδύλιον ἐρριμμένον εἰς τὴν γῆν, λεπτότατον ὡσὰν τὴν ἀράχνην, καὶ ἐθαύμασα καὶ εἶπον. Πόθεν εὑρέθη τὸ μανδύλιον τοῦτο εἰς τὴν πανέρημον ταύτην; Τὴν δὲ ἐρχομένην ἡμέραν, εὑρίσκω πάλιν παπούτζια μεταξωτά. Καὶ πάλιν ἐθαύμασα. Εἶτα γυρίζωντας τριγύρω τοὺς ὀφθαλμούς μου, βλέπω μίαν γυναῖκα, ὁποῦ ἐκάθητο ἐπάνω εἰς μίαν πέτραν, πολλὰ ὡραίαν εἰς τὸ πρόσωπον, καὶ στολισμένην μὲ χρυσάφια καὶ πολύτιμα φορέματα. Καὶ λέγω εἰς αὐτήν. Πόθεν ἦλθες ἐδῶ; καὶ τί διαβολικὸν σχῆμα εἶναι αὐτὸ ὁποῦ φορεῖς; Ἡ δὲ φαινομένη ἐκείνη γυνὴ πικρῶς κλαίουσα, ἔλεγεν. Ἐγὼ ἡ ταλαίπωρος εἶμαι θυγατέρα ἑνὸς συγκλητικοῦ ἄρχοντος τῆς Ῥώμης. Καὶ χωρὶς νὰ θέλω, μὲ ὑπάνδρευσαν οἱ γονεῖς μου. Ὅθεν ἔφυγον ἀπὸ τὸν δεσμὸν τοῦ γάμου χωρὶς νὰ ἠξεύρῃ τινας. Καὶ τώρα πλανῶμαι μέσα εἰς τὰ βουνὰ καὶ τὰς ἐρημίας. Καὶ περιπατῶ ἐδῶ καὶ ἐκεῖ, χωρὶς νὰ ἠξεύρω ποῦ πηγαίνω. Μή με σιγχανθῇς λοιπὸν τὴν δούλην σου, διατὶ καὶ ἐγὼ πλάσμα εἶμαι Θεοῦ. Αὕτη δὲ ἦτον δαίμων, μὲ τέχνην συνομιλῶν μὲ ἐμένα, καὶ ἐγὼ δὲν ἤξευρον. Ὅθεν εἶπον εἰς αὐτήν. Καὶ ποῦ θέλεις νὰ ὑπάγῃς; Ἐπειδὴ ἐγὼ δὲν σὲ ἀφίνω νὰ κάθεσαι μαζὶ μὲ ἐμένα εἰς τὸν τόπον τοῦτον. Ἐκείνη δὲ ἀπεκρίθη. Εἰς τὴν ἔρημον ταύτην ἦλθον νὰ κατοικήσω. Καὶ λοιπὸν ἐπῆρα αὐτὴν καὶ τὴν ἔφερον εἰς τὸ σπήλαιον, καὶ τῆς ἔδωκα νὰ φάγῃ ἀπὸ τὰ ἀκρόδρυα ὁποῦ ἔτρωγον. Ἔτρεχον δὲ ὡσὰν βρύσις τὰ δάκρυα ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς της, ὅθεν καὶ ἡ ψυχή μου ἐτρόμαξεν.

Ὅταν δὲ ἦλθεν ἡ ἑσπέρα, καὶ ἐγὼ ἔψαλα τὸν ἑσπερινόν, ἔπεσα εἰς τὴν γῆν διὰ νὰ ἡσυχάσω ὀλίγον. Καὶ λοιπὸν ἄρχισε νὰ μὲ πειράζῃ ὁ Σατανᾶς. Καὶ ἐγὼ ὁποῦ δὲν ἐπιθύμησα ποτὲ ἁμαρτίαν σαρκικήν, ἦλθον εἰς ἔρωτα τῆς γυναικός, καὶ ἠθέλησα νὰ σμίξω μὲ αὐτήν. Καὶ παρευθὺς ἐκείνη ἔγινεν ἄφαντος. Ὅθεν γνωρίσας, ὅτι ἥμαρτον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, εἶπον. Ἥμαρτον ἐνώπιόν σου Κύριε, ἐλέησόν με. Ἀφ’ οὗ δὲ ἦλθον εἰς τὸν ἑαυτόν μου μὲ ὅλην τὴν τελειότητα, εὗρον ὅτι ἡ ἁμαρτία μου ἦτον πολλὰ μεγάλη (4), διατὶ οὐδὲ αὐτὰ τὰ λεοντάρια ἤρχοντο τότε κοντά μου ἕως εἰς δέκα ἡμέρας, καθὼς πρότερον ἤρχοντο. Διὰ τοῦτο ἐστοχάσθηκα νὰ ὑπάγω εἰς ἄλλον τόπον, διὰ νὰ μὴ πλανηθῶ πάλιν, καὶ ἀπορριφθῶ ἀπὸ τὸ πρόσωπον τοῦ Θεοῦ. Καὶ λοιπὸν εὐγῆκα ἀπὸ τὸ σπήλαιον τοῦτο, καὶ ἐπεριπάτησα ἕως δύω ἡμερῶν δρόμον. Τότε δὲ ἐφάνη εἰς ἐμὲ Ἄγγελος Κυρίου λέγων. Ποῦ φεύγεις Μακάριε; Ἐγὼ δὲ εἶπον. Φεύγω ἀπὸ προσώπου τῶν ἁμαρτιῶν μου. Ἐκεῖνος δὲ λέγει μοι. Ἕνα πειρασμὸν δὲν ἐδυνήθης νὰ βαστάσῃς; Γύρισαι ὀπίσω εἰς τὸ κελλίον σου. Ἐγὼ δὲ εἶπον εἰς αὐτόν. Ποῖος εἶσαι ἐσὺ αὐθέντα; Ἐγὼ εἶμαι, ἀπεκρίθη, Ῥαφαήλ, ὁποῦ σὲ ὡδήγησα εἰς τὸν δρόμον. Καὶ ταῦτα εἰπών, ἔγινεν ἄφαντος ἀπὸ λόγου μου.

Ὅθεν ἐγὼ γυρίσας εἰς τὸ σπήλαιον, ἔκλινα γόνυ κατὰ γῆς εἰς τὸν Κύριον, καὶ ἐπέρασα νηστικὸς τεσσαράκοντα ἡμέρας. Σηκωθεὶς δὲ ἀπὸ τὴν γῆν, βλέπω καὶ ἦτον τὸ σπήλαιον τοῦτο γεμάτον ἀπὸ φῶς. Βλέπω δὲ καὶ ἕνα ἄνθρωπον ἐνδυμένον μὲ πορφυρόν, ἤτοι κόκκινον φόρεμα, καὶ ἔχοντα εἰς τὴν κεφαλήν του ἕνα στέφανον, ὅστις ἦτον κατεσκευασμένος ἀπὸ χρυσάφι καὶ πολυτίμους πέτρας. Καὶ ἔψαλε μίαν ᾠδὴν παράδοξον. Ἡ δὲ φωνή του ἦτον τόσον μεγάλη, ὅση εἶναι καὶ ἡ φωνὴ τοῦ πολλοῦ ὄχλου ὅταν ψάλλῃ. Ὅταν δὲ ἐτελείωσεν ὁ φανεὶς τὴν ᾠδήν, ἔγινε μία φοβερὰ καὶ ἄρρητος εὐωδία. Καὶ εὐθὺς ἀνέβη εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ ἔγινεν ἄφαντος. Ὅταν δὲ ἀνέβαινεν, ἔγιναν ἀστραπαὶ καὶ βρονταὶ καὶ σεισμοί. Ἐγὼ δὲ ἐκπλαγεὶς διὰ ταῦτα πᾶντα, ἔμεινα ἄφωνος ἕως ἡμέρας ἑβδομήκοντα. Ἤμουν δὲ τότε χρόνων τεσσαρακονταοκτώ.

Ἰδοὺ λοιπὸν ἠκούσατε, ἀδελφοί, τὰ περὶ ἐμοῦ. Καὶ ἐὰν καὶ ἐσεῖς ἠμπορῆτε νὰ μείνετε ἐδῶ, μείνατε. Εἰδὲ καὶ δὲν ἠμπορεῖτε, ὁ Κύριος θέλει σᾶς ὁδηγήσει εἰς τὴν ὁδὸν ὁποῦ ἤλθετε. Ὅθεν ἀφῆκεν αὐτοὺς νὰ ὑπάγουν, εἰπών. Σῴζεσθε ἐν εἰρήνῃ τέκνα μου, καὶ εὔχεσθε ὑπὲρ ἐμοῦ. Ἐσυνώδευσαν δὲ αὐτοὺς τὰ λεοντάρια ἕως τριῶν ἡμερῶν δρόμον. Ἔπειτα κατεφίλησαν τὰ ἀχνάρια τῶν ποδῶν τους, καὶ ἐγύρισαν πάλιν εἰς τὸν γέροντα. Οἱ δὲ Μοναχοὶ περιπατήσαντες ἡμέρας τινας, ἔφθασαν εἰς ἕνα ποταμόν. Καὶ ἐκεῖ κοιμηθέντες ὀλίγον, ἁρπάχθησαν ἀπὸ θείους Ἀγγέλους, καὶ ἐφέρθησαν εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ. Ἐξυπνήσαντες δέ, καὶ στοχασθέντες, πόσον πολὺ διάστημα τόπου ἐπέρασαν εἰς τὸ ὄνειρόν τους, ἐδόξασαν τὸν Θεόν. Καὶ ἀφ’ οὗ ἐπροσκύνησαν εἰς ὀλίγας ἡμέρας ὅλους τοὺς ἱεροὺς τόπους, ἐγύρισαν εἰς τὸ Μοναστήριόν τους, καὶ ἐδιηγοῦντο εἰς ὅλους τοὺς ἀδελφοὺς ὅλα ὅσα ἀπάντησαν καὶ εἶδον. Μάλιστα δὲ τὰ περὶ τοῦ Ἁγίου Μακαρίου.

(3) Σημειοῦμεν ἐνταῦθα, ὅτι ἐν τῷ ἀνωτέρω τόπῳ τοῦ διαμέσου, εὑρίσκονται, τόσον ἐν τῷ τετυπωμένῳ, ὅσον καὶ ἐν τῷ χειρογράφῳ Συναξαριστῇ, καὶ ἄλλα τινα λόγια. Δηλαδὴ ὅτι μακρὰν ἀπὸ εἴκοσι μίλια εἶναι τεῖχος σιδηρένιον. Καὶ βαθύτερα ἐκείνου εἶναι ἄλλο τεῖχος χαλκοῦν. Καὶ βαθύτερα ἀπὸ τὰ τείχη αὐτά, εἶναι τινές, ἀπὸ μὲν τοῦ ὀμφαλοῦ ἕως τῶν ποδῶν, ἄνθρωποι. Τὸ δὲ στῆθος ἔχουν ὡς λέοντος, τὴν κεφαλὴν ὡς δράκοντος, τὰς χεῖρας ἔχουν κρυσταλλένας, καὶ κρατοῦσι πυρίνας μαχαίρας, οἱ ὁποῖοι φυλάττουσι τοὺς τόπους ἐκείνους καὶ δὲν ἀφίνουν νὰ διαπεράσῃ τινας. Ταῦτα δὲ τὰ λόγια, κατὰ πᾶντας τοὺς κριτικούς, κρίνονται ὡς ἀπίθανα καὶ μυθώδη. Ὅθεν καὶ ἡμεῖς ἀφήσαμεν αὐτά. Ἐκεῖνα δὲ ὁποῦ εὑρίσκονται γεγραμμένα εἰς μερικὰ βιβλία χειρόγραφα περὶ τοῦ Ἀββᾶ Μακαρίου τούτου, καὶ διηγοῦνται κᾄποια ἀνυπόστατα καὶ μυθώδη, ταῦτα δὲν πρέπει νὰ ἀναγινώσκωνται παρὰ τῶν Ὀρθοδόξων, ὡς νόθα.

(4) Ὅρα ὅτι καὶ μόνη ἡ συγκατάθεσις τῶν αἰσχρῶν λογισμῶν, πολλὰ μεγάλη ἁμαρτία ἐστίν. Ὅθεν εἶπε καὶ ἡ Ἁγία Συγκλητική, ὅτι ἡ συγκατάθεσις μόνη, ὁποῦ κάμῃ ἡ παρθένος καὶ Μοναχὴ εἰς τὰ τοιαῦτα φαντάσματα τῶν εὐμόρφων προσώπων, τὰ ὁποῖα τῆς φέρνει ὁ ἐχθρὸς ὅταν ᾖναι ἔξυπνος, ἢ ὅταν κοιμᾶται: ἡ εἰς τὰ τοιαῦτα λέγω συγκατάθεσις τῆς Μοναχῆς (ἢ τοῦ Μοναχοῦ) εἶναι παρομοία ὡσὰν τὴν πορνείαν τῶν κοσμικῶν. Ὅτι κατὰ τὴν Γραφὴν δυνατοὶ δυνατῶς ἐτασθήσονται (Σοφ. Σολομ. ς΄, 2).

*

Ὁ Ὅσιος Πετρώνιος ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Πέτρα σκεπασθεὶς Μωϋσῆς Θεὸν βλέπει,
Καὶ Πετρώνιος, εἰς ἄϋλον στὰς πέτραν.

*

Οἱ Ἅγιοι δύω Παῖδες εἰς πῦρ κατὰ γῆς στρωθέν, τρέχειν ἀναγκασθέντες, τελειοῦνται.

Δυσὶ δρομεῦσι παιδίοις δὸς τὰ στέφη,
Ὀλύμπια δραμοῦσι τοῦ πυρὸς Λόγε.

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Α’. Εκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Τῷ αὐτῷ μηνὶ ΚΓ΄, μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου καὶ πρώτου Ἐπισκόπου τῶν Ἱεροσολύμων Ἰακώβου τοῦ ἀδελφοθέου.

Βληθεὶς ἀδελφὸς τοῦ κατακρίτου ξύλῳ,
Θνήσκεις δι’ αὐτὸν παμμάκαρ κρουσθεὶς ξύλῳ.

Ἐσθλὸν ἀδελφόθεον τριτάτῃ ξύλῳ εἰκάδι πλῆξαν.

Οὗτος ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ ἀδελφόθεος, ἔγινε πρῶτος Ἐπίσκοπος τῶν Ἱεροσολύμων, χειροτονηθεὶς ἀπὸ αὐτὸν τὸν ἴδιον Κύριον. Καὶ πρῶτος αὐτὸς συνέγραψε τὴν θείαν Λειτουργίαν, διδαχθεὶς τὰ περὶ αὐτῆς ἀπὸ τὸν ἴδιον Δεσπότην Χριστόν. Τὴν ὁποίαν ὕστερον συντομωτέραν ἐποίησεν ὁ Μέγας Βασίλειος. Καὶ τὴν τοῦ Μεγάλου Βασιλείου πάλιν, συντομωτέραν ἐποίησεν ὁ θεῖος Χρυσόστομος διὰ τὴν ἀσθένειαν τῶν ἀκουόντων. Οὗτος λοιπὸν ποιμαίνωντας τὴν τῶν Ἱεροσολύμων Ἐκκλησίαν, καὶ πολλοὺς Ἰουδαίους καὶ Ἕλληνας ἐπιστρέφων εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ, ἐκίνησεν εἰς θυμὸν τοὺς Ἰουδαίους. Οἱ ὁποῖοι πιάσαντες αὐτόν, τὸν ἔρριψαν ἄνωθεν ἀπὸ τὸ πτερύγιον, ἤγουν ἀπὸ τὸ ἄκρον καὶ δοξάτον τοῦ ἱεροῦ. Καὶ εἰς καιρὸν ὁποῦ ἀκόμη ἦτον ζωντανός, ἐθανάτωσαν αὐτόν. Διατί δὲ ὀνομάζεται ἀδελφόθεος, φέρεται εἰς ἡμᾶς ἕνας λόγος ἐκ παραδόσεως, ἤγουν ὅτι ὅταν ὁ μνήστωρ τῆς Θεοτόκου Ἰωσήφ, ἐμοίραζε τὰ ὑποστατικά του εἰς τοὺς υἱούς του, τοὺς ὁποίους εἶχε γεννήσει μὲ ἄλλην γυναῖκα (1), ἤτοι εἰς τὸν Ἰάκωβον τοῦτον, εἰς τὸν Ἰωσῆν, εἰς τὸν Ἰούδαν, καὶ εἰς τὸν Σίμωνα, ἠθέλησε διὰ νὰ δώσῃ μερίδιον καὶ εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τὸν ἐκ τῆς Παρθένου γεννηθέντα. Τότε, οἱ μὲν ἄλλοι τρεῖς υἱοί του, δὲν ἔστερξαν τοῦτο. Ὁ δὲ Ἰάκωβος οὗτος, ἔκαμε συγκληρονόμον τὸν Κύριον εἰς τὸ ἐδικόν του μερίδιον. Ὄχι μόνον δὲ ἀδελφόθεος ὠνομάσθη, ἀλλὰ καὶ ὀβλίας, ἤτοι δίκαιος. (Τὸν Βίον τούτου τὸν κατὰ πλάτος συνέγραψεν ἑλληνιστὶ ὁ Μεταφραστὴς Συμεών, οὗ ἡ ἀρχή: «Οὐχ’ οὕτως ἡδύ τι». Σῴζεται ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων. Εὑρίσκεται δὲ ἁπλοῦς εἰς τὸν Νέον Παράδεισον (2).)

(1) Ὁ δὲ θεῖος Ἱερώνυμος κατὰ Ἐλβιδίου, κεφ. θ΄, καὶ εἰς τὸν Ματθαῖον, λέγει ὅτι ὁ Ἰωσὴφ ἐπέρασε τὴν ζωήν του ὅλην παρθένος. Καὶ αὕτη ἡ δόξα κρατεῖ τὴν σήμερον παρὰ τοῖς Δυτικοῖς. (Ὅρα εἰς τὴν νεοτύπωτον Ἑκατονταετηρίδα.)

(2) Περὶ τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τούτου πλατύτερον εἴπομεν ἡμεῖς εἰς τὰ προλεγόμενα τῆς ἑρμηνείας τῆς καθολικῆς τούτου Ἐπιστολῆς, ὅταν ἑρμηνεύσαμεν τὰς ἑπτὰ Καθολικὰς Ἐπιστολάς. Καὶ διατί ἀδελφόθεος καλεῖται. Προσεθήκαμεν δὲ καὶ ὁλόκληρον ᾀσματικὸν Κανόνα καὶ τὰ ἐλλείποντα τροπάρια εἰς τὴν ἑορτὴν αὐτοῦ. Ἅτινα ὅλα ὁμοῦ ἀπεστάλησαν παρὰ τοῦ ἁγίου Ἰωαννίνων ἵνα τυπωθῶσιν ἐν Βενετίᾳ. Καὶ δὴ καὶ ἐτυπώθησαν χάριτι Χριστοῦ. Περὶ δὲ τῆς Λειτουργίας του ἀναφέρει ὁ λβ΄ κανών, τῆς Οἰκουμενικῆς ς΄ Συνόδου. Καὶ ὅρα ἐν τῷ ἡμετέρῳ Κανονικῷ, ὅρα καὶ σελ. 1 τῆς Δωδεκαβίβλου τοῦ Δοσιθέου. Ὅστις λέγει, ὅτι εἰκοσιεννέα χρόνους ἀρχιεράτευσεν. Ἡ δὲ Ἑκατονταετηρὶς λέγει, ὅτι εἰκοσιέξ. Σημείωσαι, ὅτι ὁ Ῥώμης Κλήμης ὀνομάζει τὸν ἀδελφόθεον τοῦτον, Ἐπίσκοπον τῶν Ἐπισκόπων.

Ἠκολούθησε δὲ ὁ μαρτυρικὸς θάνατος τοῦ θείου τούτου Ἰακώβου κατὰ τὸ ἑξηκοστὸν πρῶτον ἔτος ἀπὸ Χριστοῦ, κατὰ τὸ ἕκτον ἔτος τῆς βασιλείας τοῦ Νέρωνος. Σημείωσαι, ὅτι ὁ Ὠριγένης κατὰ Κέλσου, βιβλ. α΄, καὶ ὁ Εὐσέβιος, Ἐκκλησιαστ. Ἱστορ., βιβλ. β΄, κεφ. κγ΄, καὶ ὁ Ἱερώνυμος «Περὶ ἐπισήμων ἀνδρῶν», λέγουσιν, ὅτι τὰ κακὰ καὶ αἱ δυστυχίαι, ὁποῦ ἠκολούθησαν ἐναντίον τῆς Ἱερουσαλήμ, ὁ Ἰώσηπος ὁ ἀρχαιολόγος τὰ ἀποδίδει, πῶς συνέβηκαν εἰς τοὺς Ἰουδαίους, διατὶ ἐθανάτωσαν τὸν θεάδελφον τοῦτον Ἰάκωβον. Ἡ ῥῆσις ὅμως αὕτη, δὲν εὑρίσκεται νῦν εἰς τὰ συγγράμματα τοῦ Ἰωσήπου, καθὼς ἀναφέρεται εἰς τὸν Ὠριγένην καὶ τὸν Εὐσέβιον. (Ὅρα εἰς τὴν Ἑκατονταετηρίδα.)

Καὶ τοῦτο δὲ ἀκόμη σημείωσαι, ὅτι γλαφυρὸν ἐγκώμιον πλέκει εἰς τὸν θεῖον τοῦτον Ἰάκωβον Νικήτας Ῥήτωρ ὁ Παφλαγών, οὗ ἡ ἀρχή· «Ὡς γλυκεῖα τῆς παρούσης ἡμέρας ἡ χάρις». (Σῴζεται ἐν τῇ Λαύρᾳ, ἐν τῇ τοῦ Διονυσίου καὶ τῇ τοῦ Βατοπαιδίου.) Καὶ Ἀνδρέας ὁ Κρήτης, οὗ ἡ ἀρχή· «Ὀκνεῖν μὲν ἔδει προβαίνειν». (Σῴζεται ἐν τῇ τῶν Ἰβήρων.) Ἐν δὲ τῇ Μεγίστῃ Λαύρᾳ σῴζεται καὶ ὑπόμνημα εἰς τὸν αὐτόν, οὗ ἡ ἀρχή· «Οὐχ’ οὕτως ἡδύ τι τῷ φιλαρέτῳ». Σημείωσαι, ὅτι ὁ βασιλεὺς Ἰουστῖνος ἀνήγειρε Ναὸν ἐν Κωνσταντινουπόλει εἰς τὸ ὄνομα τοῦ ἀδελφοθέου τούτου Ἰακώβου, ἐν ᾧ ἦτον καὶ τὸ λείψανον αὐτοῦ, καὶ ὅρα σελ. 1152, τῆς Δωδεκαβίβλου.

*

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Ἰγνατίου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως.

Εὗρες μεταστὰς τὴν παλαιὰν ἀξίαν,
Ἰγνάτιε πρόεδρε Ῥώμης τῆς νέας.

Οὗτος ὁ ἐν Ἁγίοις Πατὴρ ἡμῶν Ἰγνάτιος, ἦτον υἱὸς μὲν Μιχαὴλ τοῦ Ῥαγκαβὲ καὶ Κουροπαλάτου καλουμένου, ὁ ὁποῖος εὐσεβῶς ἐβασίλευσε πρὸ τοῦ Λέοντος τοῦ Ἁρμενίου, καὶ Προκοπίας τῆς βασιλίσσης, ἐν ἔτει ωια΄ [811], ἀδελφὸς δὲ Θεοφίλου, καὶ ἔγγονος Νικηφόρου βασιλέως Πατρικίου τοῦ ἀπὸ Γενικοῦ, τοῦ βασιλεύσαντος ἐν ἔτει ωβ΄ [802]. Οὗτος λοιπὸν εὐνουχισθεὶς ἀπὸ τὸν θεομισῆ Λέοντα τὸν Ἁρμένιον, ὕστερον ἔγινε Μοναχὸς καὶ Ἡγούμενος τοῦ Μοναστηρίου τοῦ Ἀρχαγγέλου, τὸ ὁποῖον Μοναστήριον, πρότερον μέν, ὠνομάζετο τοῦ Ἀνατέλλοντος, τώρα δέ, ὀνομάζεται τοῦ Σατύρου. Μετὰ ταῦτα δὲ ἔγινε καὶ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ἐδιοίκησε τὴν Ἐκκλησίαν χρόνους ἕνδεκα καὶ μῆνας πέντε. Ἀλλὰ ὕστερον εὐγῆκεν ἀπὸ τὸν θρόνον παρὰ Μιχαὴλ τοῦ υἱοῦ Θεοφίλου, ὅστις ἀντὶ τοῦ θείου Ἰγνατίου ἐπρόβαλε Πατριάρχην Φώτιον τὸν πρωτοσπαθάριον καὶ πρωτασηκρῆτιν, γενόμενον πρότερον Μοναχόν. Ἐπειδὴ δὲ ὁ Φώτιος κατεβιβάσθη ἀπὸ τὸν θρόνον ὑπὸ τοῦ βασιλέως Βασιλείου τοῦ Μακεδόνος, διὰ τοῦτο ἀπεκατεστάθη πάλιν ὁ θεῖος οὗτος Ἰγνάτιος, καὶ διήρκεσεν εἰς τὸν θρόνον ἄλλους ἕνδεκα χρόνους. Καὶ πάλιν ἐξεβλήθη τοῦ θρόνου, καὶ ἀντὶ αὐτοῦ ἐπατριάρχευσεν ὁ ἐν Ἁγίοις Στέφανος ὁ υἱὸς Βασιλείου. Ὁ δὲ Ἅγιος Ἰγνάτιος γυρίσας εἰς τὸ πρότερον Μοναστήριον τοῦ Σατύρου, ἐκεῖ ἀνεπαύθη ἐν Κυρίῳ, ζήσας ὅλους τοὺς χρόνους τῆς ζωῆς του ἑβδομηκονταεννέα.

*

Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Νικηφόρος, ὁ τὴν ἐν τῷ Χαρσιανῷ συστησάμενος Μονήν, ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Μονὴν ἐγείρας ἱερὰν Νικηφόρος,
Ἔσπευδεν εἶναι καὶ βίον νικηφόρος.

*

Ὁ Ὅσιος Πατὴρ ἡμῶν Μακάριος ὁ Ῥωμαῖος ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Ὄντως σὺ Μακάριος οὐ κλῆσιν μόνον,
Χριστὸν προκρίνας ἡδέων τῶν τοῦ βίου.

Τρεῖς Ὅσιοι καὶ Γέροντες ἡγιασμένοι, ὀνομαζόμενοι Σέργιος, Ὑγῖνος, καὶ Θεόφιλος, ὄντες ἀπὸ τὸ Μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Ἀσκληπιοῦ, τὸ ὁποῖον εὑρίσκετο εἰς τὴν Μεσοποταμίαν τῆς Συρίας, οὗτοι, λέγω, ἐσυμφώνησαν μίαν φορὰν εἰς ἕνα καλὸν λογισμόν, καὶ ἀπεφάσισαν νὰ τριγυρίσουν τὴν γῆν, ἕως εἰς τὴν ἄκραν της. Ἀρχίσαντες λοιπὸν τὸν δρόμον, εὕρισκον πολλὰ καὶ ἀλλεπάλληλα ἐναντία, τόσον ἀπὸ ἀνθρώπους, ὅσον καὶ ἀπὸ θηρία, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, μερικαῖς φοραῖς δέ, ὑστερούμενοι καὶ ἀπὸ αὐτὴν τὴν τῶν ἀγρίων βοτάνων τροφήν. Εἰς ὅλον δὲ τὸ ὕστερον περιπατήσαντες δρόμον πολλῶν ἡμερῶν, ἔφθασαν εἰς ἕνα τόπον, ὁ ὁποῖος ἔδειχνε κᾄποια σημάδια, πῶς κατοικεῖ ἐκεῖ ἄνθρωπος. Ὅθεν ἀκολουθήσαντες τὰ σημάδια τῆς στράτας ἐκείνης, ἔφθασαν εἰς ἕνα σπήλαιον, τὸ ὁποῖον, μὲ τὸ νὰ ἦτον εὐπρεπισμένον, ἔδειχνε πῶς ἔχει τινα ἐγκάτοικον. Εἰς τοῦτο λοιπὸν ἐμβῆκαν καὶ ἐπρόσμεναν νὰ ἰδοῦν τὸν τούτου οἰκήτορα. Ἀφ’ οὗ δὲ ἐπέρασεν ὀλίγη ὥρα, αἰσθάνθησαν εὐωδίαν καὶ μαζὶ μὲ τὴν εὐωδίαν, βλέπουν ἀπὸ μακρόθεν ἕνα ἄνθρωπον ἐνδυμένον μὲ τὰς ἰδίας τρίχας του. Οὗτος δὲ ἦτον ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ, Μακάριος ὁ Ῥωμαῖος, ὁ ὁποῖος ἐρχόμενος εἰς τὸ σπήλαιον, αἰσθάνθη ἀπὸ μακρὰν τὴν παρουσίαν τῶν Πατέρων ἐκείνων. Ὅθεν ῥίψας ὁ γέρων τὸν ἑαυτόν του εἰς τὴν γῆν, ἐπροσευχήθη. Ἔπειτα ἔκραζε μὲ μεγάλην φωνὴν λέγων. Ἀνίσως εἶσθε ἀπὸ τὸν Θεόν, φανερωθῆτε εἰς ἐμένα. Εἰδὲ εἶσθε ἀπὸ τὸν Διάβολον, φύγετε ἀπὸ ἐμένα τὸν ταπεινὸν καὶ ἁμαρτωλόν.

Ἐκεῖνοι δὲ ταῦτα ἀκούσαντες, ἀπεκρίθησαν. Εὐλόγησον ἡμᾶς δοῦλε τοῦ Θεοῦ. Διατὶ ἡμεῖς εἴμεθα Χριστιανοί, καὶ ἀπεταξάμεθα τὸν Διάβολον. Τότε ὁ γέρων ἐσηκώθη καὶ ἔρχεται εἰς αὐτούς. Σηκώσας δὲ ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς του τὰς τρίχας τῆς κεφαλῆς καὶ τῶν ὀφρυδίων του, εἶδε καὶ εὐλόγησεν αὐτούς. Ἦτον δέ, αἱ μὲν τρίχες του, ἄσπραι ὡσὰν τὸ χιόνι. Τὸ δὲ σῶμά του, ἦτον σκληρὸν ὡσὰν τὸ δέρμα τῆς χελώνης. Ἀπὸ δὲ τὸ πολὺ γηρατεῖον, ἦτον κατεβασμένα τὰ ὀφρύδιά του ἐπάνω εἰς τὰ ὀμμάτιά του. Τὰ δὲ ὀνύχια τῶν χειρῶν καὶ ποδῶν του, ἦτον μακρύτερα ἀπὸ μίαν πιθαμήν. Τὰ δὲ γένειά του ἔφθαναν ἕως εἰς τὰ ποδάριά του. Τότε λοιπὸν ἄρχισε νὰ τοὺς ἐρωτᾷ λέγων. Πόθεν εἶσθε τέκνα μου; καὶ διὰ ποῖον τέλος ἤλθετε ἕως ἐδῶ; Ἐκεῖνοι δὲ ἐφανέρωσαν εἰς αὐτὸν ὅλον τους τὸν σκοπόν. Εἶπε δὲ ὁ γέρων. Δὲν εὑρίσκεται, τέκνα μου, κᾀνένας ἀνάμεσα εἰς τοὺς γεννητοὺς ἀνθρώπους, ὁ ὁποῖος ἠμπορεῖ νὰ καταλάβῃ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ, καὶ νὰ εὕρῃ τὴν ἄκραν τοῦ κόσμου. Καὶ ἐγὼ ὁ ἀνάξιος ἔβαλα σπουδὴν τοιαύτην καὶ προθυμίαν, διὰ νὰ εὕρω τὴν ἄκραν ταύτην τοῦ κόσμου. Ἀλλὰ διὰ νυκτὸς ἐφάνη ἕνας εἰς ἐμὲ καὶ λέγει μοι. Μὴ θέλῃς νὰ πειράζῃς τὸν πλάστην σου. Διατὶ βαθύτερα ἀπὸ τὸν τόπον τοῦτον δὲν ἠμπορεῖς νὰ διαπεράσῃς (3).

Ταῦτα ἀκούσαντες ἐκεῖνοι ἐφοβήθησαν. Ἐπειδὴ δὲ ὁ καιρὸς ἦτον πρὸς τὸ βράδυ, λέγει ὁ γέρων εἰς αὐτούς. Τέκνα μου, ἀναχωρήσατε ὀλίγον ἀπὸ ἐδῶ, διατὶ ἔχω δύω παιδία, τὰ ὁποῖα ἔρχονται κάθε βράδυ εἰς ἐμένα, μήπως βλέποντά σας αἰφνιδίως, ἀγριεύσουν καὶ σᾶς πειράξουν. Ταῦτα δὲ λέγοντος τοῦ γέροντος, ἰδοὺ ἔρχονται ἀπὸ τὴν ἔρημον δρομαῖα δύω λεοντάρια, καὶ πίπτουσιν εἰς τοὺς πόδας τοῦ γέροντος ὠρυόμενα. Ἐκεῖνοι δὲ βλέποντες ταῦτα, ἀπὸ τὸν φόβον τους ἔπεσον εἰς τὴν γῆν. Τότε ὁ γέρων ἔβαλε τὰς χεῖράς του ἐπάνω εἰς τὰ θηρία, καὶ λέγει εἰς αὐτά, ὡσὰν νὰ ἦτον λογικά. Παιδία μου, ἦλθον εἰς ἐμένα μερικοὶ ἄνθρωποι ἀπὸ τὸν κατοικούμενον κόσμον. Καὶ φυλαχθῆτε νὰ μὴ τοὺς βλάψετε. Στραφεὶς δέ, εἶπεν εἰς τοὺς τρεῖς Μοναχούς. Ἐλᾶτε ἀδελφοί, νὰ ψάλλωμεν τὸν ἑσπερινόν. Οἱ δὲ ἐσηκώθησαν διὰ νὰ ψάλλουν αὐτόν. Τότε τὰ λεοντάρια ἐπῆγαν κοντὰ καὶ ἔγλυφον τὰ ποδάριά των. Τὴν δὲ ἐρχομένην ἡμέραν λέγουσιν εἰς τὸν Ὅσιον. Εἰπὲ εἰς ἡμᾶς τίμιε Πάτερ, πῶς ἦλθες εἰς ταύτην τὴν βαθεῖαν ἔρημον; Ὁ δὲ γέρων ἀπεκρίθη. Ἐγὼ ἤμουν υἱὸς ἑνὸς συγκλητικοῦ τῆς Ῥώμης, Ἰωάννου καλουμένου. Καὶ ὅταν ἔφθασα εἰς ἡλικίαν, μὲ ἀρραβωνίασαν οἱ γονεῖς μου μὲ γυναῖκα, χωρὶς ἐγὼ νὰ θέλω. Ἀφ’ οὗ δὲ ἐτελείωσαν οἱ γάμοι, καὶ ἔμελλον νὰ κλείσουν ἡμᾶς εἰς τὸν νυμφικὸν θάλαμον, τότε ἐγώ, εἰς καιρὸν ὁποῦ ὁ λαὸς ἔπαιζον ἔξω καὶ ἐκρότουν, εὐγῆκα μόνος μὲ σιωπήν, καὶ ἐκρύφθηκα μέσα εἰς ἕνα ὁσπήτιον μιᾶς γυναικὸς χήρας, ἕως ἑπτὰ ἡμέρας. Ἐθρήνουν δὲ πικρῶς οἱ γονεῖς μου καὶ μὲ ἐζήτουν. Μετὰ ταῦτα εὐγῆκα ἀπὸ ἐκεῖ καὶ ἄρχισα νὰ περιπατῶ. Εὑρίσκωντας δὲ εἰς τὴν στράταν ἕνα γηραιὸν ἄνθρωπον, εἶπον εἰς αὐτόν. Ποῦ πηγαίνεις πάτερ; Ὁ δὲ ἀπεκρίθη. Ὅπου ἔχεις ἐσὺ σκοπὸν νὰ ὑπάγῃς, ἐκεῖ πηγαίνω καὶ ἐγώ. Καὶ λοιπὸν εὐθὺς ἠκολούθησα εἰς αὐτόν, καὶ εἰς διάστημα τριῶν χρόνων ἦλθον εἰς τοῦτον τὸν τόπον.

Πρὸ ὀλίγων δὲ ἡμερῶν, πρὸ τοῦ νὰ ἔλθω ἐδῶ, μίαν φορὰν κοιμώμενος καὶ ἐξυπνήσας, δὲν εἶδον τὸν συνοδίτην μου γέροντα. Ὅθεν ἄρχισα νὰ κλαίω καὶ νὰ λυποῦμαι. Εὐθὺς δὲ ἐφάνη εἰς ἐμένα καὶ λέγει μοι. Ἐγὼ εἶμαι ὁ ἀρχάγγελος Ῥαφαήλ. Μὴ φοβηθῇς λοιπόν, ἀλλὰ δὸς δόξαν εἰς τὸν Θεόν. Ἐπειδὴ τώρα ἐπέρασες τοὺς σκοτεινοὺς τόπους, καὶ ἔφθασες εἰς τοὺς φωτεινούς. Ἀφ’ οὗ δὲ εἶπε ταῦτα, ἔγινεν ἄφαντος ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς μου. Ἐγὼ δὲ ἄρχισα νὰ περιπατῶ. Καὶ ὕστερον ἀπὸ πέντε ἡμέρας, ἦλθον εἰς τὸ σπήλαιον τοῦτο, καὶ εὗρον μίαν λέαιναν νεκράν. Τὰ δὲ δύω ταῦτα λεοντάρια, ἔκλαιον ἐπάνω εἰς τὴν μητέρα των, μὲ τὸ νὰ μὴν εὕρισκον νὰ βυζάσουν. Ὅθεν ἐπῆρα ταῦτα ἐγὼ καὶ τὰ ἀνέθρεψα ὡς γνήσιά μου τέκνα, ἀφ’ οὗ πρότερον ἔσκαψα καὶ ἔθαψα τὴν μητέρα των. Ὕστερον δὲ ἀφ’ οὗ ἐπέρασαν δύω χρόνοι, εὐγῆκα μίαν φορὰν ἀπὸ τὸ σπήλαιον κατὰ τὴν ἑβδόμην ὥραν τῆς ἡμέρας, καὶ ἐκαθήμην μὲ τὰ δύω λεονταρόπουλα ταῦτα. Καὶ ἰδοὺ βλέπω ἕνα μανδύλιον ἐρριμμένον εἰς τὴν γῆν, λεπτότατον ὡσὰν τὴν ἀράχνην, καὶ ἐθαύμασα καὶ εἶπον. Πόθεν εὑρέθη τὸ μανδύλιον τοῦτο εἰς τὴν πανέρημον ταύτην; Τὴν δὲ ἐρχομένην ἡμέραν, εὑρίσκω πάλιν παπούτζια μεταξωτά. Καὶ πάλιν ἐθαύμασα. Εἶτα γυρίζωντας τριγύρω τοὺς ὀφθαλμούς μου, βλέπω μίαν γυναῖκα, ὁποῦ ἐκάθητο ἐπάνω εἰς μίαν πέτραν, πολλὰ ὡραίαν εἰς τὸ πρόσωπον, καὶ στολισμένην μὲ χρυσάφια καὶ πολύτιμα φορέματα. Καὶ λέγω εἰς αὐτήν. Πόθεν ἦλθες ἐδῶ; καὶ τί διαβολικὸν σχῆμα εἶναι αὐτὸ ὁποῦ φορεῖς; Ἡ δὲ φαινομένη ἐκείνη γυνὴ πικρῶς κλαίουσα, ἔλεγεν. Ἐγὼ ἡ ταλαίπωρος εἶμαι θυγατέρα ἑνὸς συγκλητικοῦ ἄρχοντος τῆς Ῥώμης. Καὶ χωρὶς νὰ θέλω, μὲ ὑπάνδρευσαν οἱ γονεῖς μου. Ὅθεν ἔφυγον ἀπὸ τὸν δεσμὸν τοῦ γάμου χωρὶς νὰ ἠξεύρῃ τινας. Καὶ τώρα πλανῶμαι μέσα εἰς τὰ βουνὰ καὶ τὰς ἐρημίας. Καὶ περιπατῶ ἐδῶ καὶ ἐκεῖ, χωρὶς νὰ ἠξεύρω ποῦ πηγαίνω. Μή με σιγχανθῇς λοιπὸν τὴν δούλην σου, διατὶ καὶ ἐγὼ πλάσμα εἶμαι Θεοῦ. Αὕτη δὲ ἦτον δαίμων, μὲ τέχνην συνομιλῶν μὲ ἐμένα, καὶ ἐγὼ δὲν ἤξευρον. Ὅθεν εἶπον εἰς αὐτήν. Καὶ ποῦ θέλεις νὰ ὑπάγῃς; Ἐπειδὴ ἐγὼ δὲν σὲ ἀφίνω νὰ κάθεσαι μαζὶ μὲ ἐμένα εἰς τὸν τόπον τοῦτον. Ἐκείνη δὲ ἀπεκρίθη. Εἰς τὴν ἔρημον ταύτην ἦλθον νὰ κατοικήσω. Καὶ λοιπὸν ἐπῆρα αὐτὴν καὶ τὴν ἔφερον εἰς τὸ σπήλαιον, καὶ τῆς ἔδωκα νὰ φάγῃ ἀπὸ τὰ ἀκρόδρυα ὁποῦ ἔτρωγον. Ἔτρεχον δὲ ὡσὰν βρύσις τὰ δάκρυα ἀπὸ τοὺς ὀφθαλμούς της, ὅθεν καὶ ἡ ψυχή μου ἐτρόμαξεν.

Ὅταν δὲ ἦλθεν ἡ ἑσπέρα, καὶ ἐγὼ ἔψαλα τὸν ἑσπερινόν, ἔπεσα εἰς τὴν γῆν διὰ νὰ ἡσυχάσω ὀλίγον. Καὶ λοιπὸν ἄρχισε νὰ μὲ πειράζῃ ὁ Σατανᾶς. Καὶ ἐγὼ ὁποῦ δὲν ἐπιθύμησα ποτὲ ἁμαρτίαν σαρκικήν, ἦλθον εἰς ἔρωτα τῆς γυναικός, καὶ ἠθέλησα νὰ σμίξω μὲ αὐτήν. Καὶ παρευθὺς ἐκείνη ἔγινεν ἄφαντος. Ὅθεν γνωρίσας, ὅτι ἥμαρτον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, εἶπον. Ἥμαρτον ἐνώπιόν σου Κύριε, ἐλέησόν με. Ἀφ’ οὗ δὲ ἦλθον εἰς τὸν ἑαυτόν μου μὲ ὅλην τὴν τελειότητα, εὗρον ὅτι ἡ ἁμαρτία μου ἦτον πολλὰ μεγάλη (4), διατὶ οὐδὲ αὐτὰ τὰ λεοντάρια ἤρχοντο τότε κοντά μου ἕως εἰς δέκα ἡμέρας, καθὼς πρότερον ἤρχοντο. Διὰ τοῦτο ἐστοχάσθηκα νὰ ὑπάγω εἰς ἄλλον τόπον, διὰ νὰ μὴ πλανηθῶ πάλιν, καὶ ἀπορριφθῶ ἀπὸ τὸ πρόσωπον τοῦ Θεοῦ. Καὶ λοιπὸν εὐγῆκα ἀπὸ τὸ σπήλαιον τοῦτο, καὶ ἐπεριπάτησα ἕως δύω ἡμερῶν δρόμον. Τότε δὲ ἐφάνη εἰς ἐμὲ Ἄγγελος Κυρίου λέγων. Ποῦ φεύγεις Μακάριε; Ἐγὼ δὲ εἶπον. Φεύγω ἀπὸ προσώπου τῶν ἁμαρτιῶν μου. Ἐκεῖνος δὲ λέγει μοι. Ἕνα πειρασμὸν δὲν ἐδυνήθης νὰ βαστάσῃς; Γύρισαι ὀπίσω εἰς τὸ κελλίον σου. Ἐγὼ δὲ εἶπον εἰς αὐτόν. Ποῖος εἶσαι ἐσὺ αὐθέντα; Ἐγὼ εἶμαι, ἀπεκρίθη, Ῥαφαήλ, ὁποῦ σὲ ὡδήγησα εἰς τὸν δρόμον. Καὶ ταῦτα εἰπών, ἔγινεν ἄφαντος ἀπὸ λόγου μου.

Ὅθεν ἐγὼ γυρίσας εἰς τὸ σπήλαιον, ἔκλινα γόνυ κατὰ γῆς εἰς τὸν Κύριον, καὶ ἐπέρασα νηστικὸς τεσσαράκοντα ἡμέρας. Σηκωθεὶς δὲ ἀπὸ τὴν γῆν, βλέπω καὶ ἦτον τὸ σπήλαιον τοῦτο γεμάτον ἀπὸ φῶς. Βλέπω δὲ καὶ ἕνα ἄνθρωπον ἐνδυμένον μὲ πορφυρόν, ἤτοι κόκκινον φόρεμα, καὶ ἔχοντα εἰς τὴν κεφαλήν του ἕνα στέφανον, ὅστις ἦτον κατεσκευασμένος ἀπὸ χρυσάφι καὶ πολυτίμους πέτρας. Καὶ ἔψαλε μίαν ᾠδὴν παράδοξον. Ἡ δὲ φωνή του ἦτον τόσον μεγάλη, ὅση εἶναι καὶ ἡ φωνὴ τοῦ πολλοῦ ὄχλου ὅταν ψάλλῃ. Ὅταν δὲ ἐτελείωσεν ὁ φανεὶς τὴν ᾠδήν, ἔγινε μία φοβερὰ καὶ ἄρρητος εὐωδία. Καὶ εὐθὺς ἀνέβη εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ ἔγινεν ἄφαντος. Ὅταν δὲ ἀνέβαινεν, ἔγιναν ἀστραπαὶ καὶ βρονταὶ καὶ σεισμοί. Ἐγὼ δὲ ἐκπλαγεὶς διὰ ταῦτα πᾶντα, ἔμεινα ἄφωνος ἕως ἡμέρας ἑβδομήκοντα. Ἤμουν δὲ τότε χρόνων τεσσαρακονταοκτώ.

Ἰδοὺ λοιπὸν ἠκούσατε, ἀδελφοί, τὰ περὶ ἐμοῦ. Καὶ ἐὰν καὶ ἐσεῖς ἠμπορῆτε νὰ μείνετε ἐδῶ, μείνατε. Εἰδὲ καὶ δὲν ἠμπορεῖτε, ὁ Κύριος θέλει σᾶς ὁδηγήσει εἰς τὴν ὁδὸν ὁποῦ ἤλθετε. Ὅθεν ἀφῆκεν αὐτοὺς νὰ ὑπάγουν, εἰπών. Σῴζεσθε ἐν εἰρήνῃ τέκνα μου, καὶ εὔχεσθε ὑπὲρ ἐμοῦ. Ἐσυνώδευσαν δὲ αὐτοὺς τὰ λεοντάρια ἕως τριῶν ἡμερῶν δρόμον. Ἔπειτα κατεφίλησαν τὰ ἀχνάρια τῶν ποδῶν τους, καὶ ἐγύρισαν πάλιν εἰς τὸν γέροντα. Οἱ δὲ Μοναχοὶ περιπατήσαντες ἡμέρας τινας, ἔφθασαν εἰς ἕνα ποταμόν. Καὶ ἐκεῖ κοιμηθέντες ὀλίγον, ἁρπάχθησαν ἀπὸ θείους Ἀγγέλους, καὶ ἐφέρθησαν εἰς τὴν Ἱερουσαλήμ. Ἐξυπνήσαντες δέ, καὶ στοχασθέντες, πόσον πολὺ διάστημα τόπου ἐπέρασαν εἰς τὸ ὄνειρόν τους, ἐδόξασαν τὸν Θεόν. Καὶ ἀφ’ οὗ ἐπροσκύνησαν εἰς ὀλίγας ἡμέρας ὅλους τοὺς ἱεροὺς τόπους, ἐγύρισαν εἰς τὸ Μοναστήριόν τους, καὶ ἐδιηγοῦντο εἰς ὅλους τοὺς ἀδελφοὺς ὅλα ὅσα ἀπάντησαν καὶ εἶδον. Μάλιστα δὲ τὰ περὶ τοῦ Ἁγίου Μακαρίου.

(3) Σημειοῦμεν ἐνταῦθα, ὅτι ἐν τῷ ἀνωτέρω τόπῳ τοῦ διαμέσου, εὑρίσκονται, τόσον ἐν τῷ τετυπωμένῳ, ὅσον καὶ ἐν τῷ χειρογράφῳ Συναξαριστῇ, καὶ ἄλλα τινα λόγια. Δηλαδὴ ὅτι μακρὰν ἀπὸ εἴκοσι μίλια εἶναι τεῖχος σιδηρένιον. Καὶ βαθύτερα ἐκείνου εἶναι ἄλλο τεῖχος χαλκοῦν. Καὶ βαθύτερα ἀπὸ τὰ τείχη αὐτά, εἶναι τινές, ἀπὸ μὲν τοῦ ὀμφαλοῦ ἕως τῶν ποδῶν, ἄνθρωποι. Τὸ δὲ στῆθος ἔχουν ὡς λέοντος, τὴν κεφαλὴν ὡς δράκοντος, τὰς χεῖρας ἔχουν κρυσταλλένας, καὶ κρατοῦσι πυρίνας μαχαίρας, οἱ ὁποῖοι φυλάττουσι τοὺς τόπους ἐκείνους καὶ δὲν ἀφίνουν νὰ διαπεράσῃ τινας. Ταῦτα δὲ τὰ λόγια, κατὰ πᾶντας τοὺς κριτικούς, κρίνονται ὡς ἀπίθανα καὶ μυθώδη. Ὅθεν καὶ ἡμεῖς ἀφήσαμεν αὐτά. Ἐκεῖνα δὲ ὁποῦ εὑρίσκονται γεγραμμένα εἰς μερικὰ βιβλία χειρόγραφα περὶ τοῦ Ἀββᾶ Μακαρίου τούτου, καὶ διηγοῦνται κᾄποια ἀνυπόστατα καὶ μυθώδη, ταῦτα δὲν πρέπει νὰ ἀναγινώσκωνται παρὰ τῶν Ὀρθοδόξων, ὡς νόθα.

(4) Ὅρα ὅτι καὶ μόνη ἡ συγκατάθεσις τῶν αἰσχρῶν λογισμῶν, πολλὰ μεγάλη ἁμαρτία ἐστίν. Ὅθεν εἶπε καὶ ἡ Ἁγία Συγκλητική, ὅτι ἡ συγκατάθεσις μόνη, ὁποῦ κάμῃ ἡ παρθένος καὶ Μοναχὴ εἰς τὰ τοιαῦτα φαντάσματα τῶν εὐμόρφων προσώπων, τὰ ὁποῖα τῆς φέρνει ὁ ἐχθρὸς ὅταν ᾖναι ἔξυπνος, ἢ ὅταν κοιμᾶται: ἡ εἰς τὰ τοιαῦτα λέγω συγκατάθεσις τῆς Μοναχῆς (ἢ τοῦ Μοναχοῦ) εἶναι παρομοία ὡσὰν τὴν πορνείαν τῶν κοσμικῶν. Ὅτι κατὰ τὴν Γραφὴν δυνατοὶ δυνατῶς ἐτασθήσονται (Σοφ. Σολομ. ς΄, 2).

*

Ὁ Ὅσιος Πετρώνιος ἐν εἰρήνῃ τελειοῦται.

Πέτρα σκεπασθεὶς Μωϋσῆς Θεὸν βλέπει,
Καὶ Πετρώνιος, εἰς ἄϋλον στὰς πέτραν.

*

Οἱ Ἅγιοι δύω Παῖδες εἰς πῦρ κατὰ γῆς στρωθέν, τρέχειν ἀναγκασθέντες, τελειοῦνται.

Δυσὶ δρομεῦσι παιδίοις δὸς τὰ στέφη,
Ὀλύμπια δραμοῦσι τοῦ πυρὸς Λόγε.

Ταῖς τῶν σῶν Ἁγίων πρεσβείαις Χριστὲ ὁ Θεὸς ἐλέησον ἡμᾶς.

Ἀπό τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου, Συναξαριστὴς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἐνιαυτοῦ. Τόμος Α’. Ἐκδόσεις Δόμος, 2005.

* * *

Των Αγίων Ιακώβου του Αδελφοθέου επισκόπου Ιεροσολύμων, Ιγνατίου Κωνσταντινουπόλεως κ.α.