Βλέπουμε μέσα στο Άγιον Όρος, στα λεγόμενα Καρούλια, που στο παρελθόν είχε πολλούς Ρώσους ασκητές εκεί, οι σπηλιές τους είναι σαν φωλιές πουλιών στα απόκρημνα βράχια. Που λες, μα πώς μένουν εκεί και πώς κυκλοφορούν ο ένας στον άλλο. Όλα αυτά κατορθώνονται μόνο με τη Χάρη του Θεού, με τίποτε άλλο. Ποιος μπορεί τώρα ν’ αφήσει γονείς, ν’ αφήσει νιάτα, τόσα και τόσα πράγματα που τα χαίρονται οι άνθρωποι στον κόσμο και να πάει να κλειστεί μέσα στο Όρος, μέσα στον κόπο, μέσα στον μόχθο; Εγκαταλείποντας το θέλημά του, την ελευθερία, που είναι το βασίλειο του ανθρώπου; Να σκύψει το κεφάλι στην υποταγή και ν’ αγρυπνά τη νύχτα και να νηστεύει και να μοχθεί για όλη τη ζωή του; Γιατί τα κάνει όλα αυτά; Για ποιο λόγο; Για τον λόγο της σωτηρίας, ότι θέλει να υπηρετήσει τον Θεό, να φθάσει στην αγιότητα, να σώσει την ψυχή του, να σώσει τους γονείς του, να σώσει τους συγγενείς, να σώσει τον κόσμο.
Δεν θα το κατάφερνε κανείς αυτό αν δεν ήταν θέλημα του Θεού και δεν βοηθούσε η Χάρις του Κυρίου. Γι’ αυτό εμείς πιστεύουμε απόλυτα και αμετάκλητα ότι όχι με τη δική μας δύναμη, κάθε άλλο, αλλά μόνο με τη Χάρη του Θεού στεκόμεθα, όπως στεκόμεθα. Γι’ αυτό και δεν μας απασχολεί, Χάριτι Θεού, ο κόσμος. Εμείς κλεινόμαστε στο μοναστήρι, στο κελλί και είμαστε ευτυχείς. Κανείς δεν μπορεί να συλλάβει τη δική μας ευτυχία. Κι όταν μας επισκεφθεί η Χάρις του Θεού, όταν έρθει το Άγιο Πνεύμα και επιφοιτήσει, τότε ο άνθρωπος γίνεται εκτός εαυτού. Βλέπουμε τους αγίους ανθρώπους ν’ αγρυπνούν κατ’ ιδίαν στο κελλί τους, μέσα σ’ ένα κελλί σκοτεινό, και να βρίσκονται σε κατάσταση παραδείσου. Να επικοινωνούν με το Θεό με τόση χάρη κι ευλογία, που τα μάτια τους γίνονται δύο βρύσες. Όχι πένθους για τις αμαρτίες – και τούτο γίνεται, από τούτο ξεκινάει και το άλλο. Ποιο; Τα δάκρυα της χαράς και της ευτυχίας του Θεού. Νιώθει αυτός ο μοναχός μακαριότητα και θεωρία Θεού.
Όπως βλέπουμε τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά, ο οποίος ασκήτευσε σε διάφορα μέρη του Αγίου Όρους, να γίνεται όλος θεοειδής. Όλη η μορφή του να παίρνει θεία Χάρη και να λάμπει και να τη βλέπουν όσοι τον πλησιάζουν, και καταλαβαίνουν, κατανοούν ότι αυτός ο άνθρωπος είχε θεία επικοινωνία τη νύχτα με το Θεό. Όταν ένας τέτοιος άγιος μοναχός μιλήσει με τον Θεό, μη νομίζετε ότι του μιλάει μόνο για τον εαυτό του. Όχι, ο Θεός επειδή είναι αγάπη, την αγάπη τη δική του τη δίνει σ’ αυτόν τον άνθρωπο, για να τον παρακαλέσει για τον κόσμο. «Αιτείτε και δοθήσεται, κρούετε και ανοιγήσεται». «Αιτείτε και δοθήσεται», δηλαδή του δίνει τη δύναμη, του δίνει τη χάρη, τον αξιώνει παρρησίας, να του μιλάει για τα αιτήματα τα οποία έχει ανάγκη ο κόσμος, κι ο Θεός παρακαλούμενος από τον άγιο άνθρωπο, στέλνει στον κόσμο τη Χάρη Του.
Και βλέπουμε ανθρώπους που ήταν αδιάφοροι για τη σωτηρία τους, από ένα ασήμαντο γεγονός αλλάζουν εντελώς κι επιστρέφουν εν μετανοία στο δρόμο του Θεού.
Διαβάζουμε στο βίο του Αββά Βαρσανουφίου, ότι ο άγιος αυτός άνθρωπος έκανε συνέντευξη μετά της Αγίας Τριάδος. Δηλαδή, πώς να το πούμε, μιλούσε στην Αγία Τριάδα, όπως μιλάει ένας σ’ ένα σταθμό προς τον κόσμο όλο, μιλάει για τα προβλήματα. Μιλούσε με τον Θεό για τα προβλήματα του κόσμου, κι ο Θεός ανταποκρινόταν. Κι αυτός ήταν έγκλειστος, δεν έβγαινε καθόλου έξω απ’ το κελλί του. Μα δεν έσκαζε; Δεν ήταν άνθρωπος, να πάρει αέρα; Κι όμως δεν του χρειαζόταν. Είχε την αύρα του Αγίου Πνεύματος κι εκείνος έπλεε σε ωκεανούς ευτυχίας.
Από το περιοδικό “Όσιος Φιλόθεος της Πάρου” 7, έκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, 2003, σ. 34.