Μια από τις πολλές εορτές του Σταυρού, που τιμάει η Εκκλησία μας, είναι η Πρόοδος του Τιμίου Σταυρού, κατά την 1η Αυγούστου. Στο Βυζάντιο υπήρχε το έθιμο ήδη από το εσπέρας της προηγουμένης ημέρας, της 31ης Ιουλίου, να εξέρχεται ο Σταυρός από την μεγάλη Εκκλησία, την του Θεού Σοφία, ή από το παλάτι, όπου φυλασσόταν, και για δύο ολόκληρες εβδομάδες, μέχρι και την παραμονή της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, να προ-οδεύη στην Βασιλεύουσα, με επικεφαλής της πομπής τον αυτοκράτορα και με την συνοδεία πλήθους πιστών, προς τιμή της Παναγίας και προς αγιασμό και ενίσχυση των ιδίων για την αντιμετώπιση παντός κακού και την αποτροπή παντοίας νόσου.
Στις ημέρες μας η μνήμη αυτή της Προόδου του Σταυρού τιμάται πανηγυρικά, σε πολλές μάλιστα εκκλησίες με αγρυπνία, καθ’ ότι αποτελεί και την αφετηρία της εισόδου μας στην Σαρακοστή της μεγάλης εορτής της Κοιμήσεως. Σύμφωνα, μάλιστα, με το Απολυτίκιο της εορτής, οι πιστοί καλούνται να δεχθούν «καθαρά διανοία το σωτήριον όπλον του Σταυρού», ο Οποίος «μέλλει προ-έρχεσθαι δωρούμενος θείαν χάριν και ιώμενος τα νοσήματα ψυχών ομού και σωμάτων».
Είναι γνωστή η πίστη της Εκκλησίας στην σωστική δύναμη του Σταυρού, που τον θεωρεί «ισχύ και κραταίωμα των πιστών», «όπλον ακαταμάχητον» κατά των εναντίων δυνάμεων του πολεμήτορος διαβόλου και «ανίκητον τρόπαιον» όλων των υπερασπιστών της πίστεως και της πατρίδος, σε κάθε εποχή.
Κυρίως, όμως, ο Σταυρός είναι το σημείον του Θεανθρώπου και υπενθυμίζει την σταυρική Του θυσία υπέρ της του κόσμου σωτηρίας. Συμβολίζει την Εσταυρωμένη Αγάπη προς τον Θεό Πατέρα και προς τον συνάνθρωπο, όπως αυτή δηλώνεται από την υπακοή του Υιού και Λόγου του Θεού στο θέλημα του Πατρός Του («ουχ ως εγώ θέλω, αλλά ως συ») και, συγχρόνως, από την συγχωρητικότητα προς τους σταυρωτές Του («Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσιν»).
Η Εκκλησία μας, λοιπόν, ξεκινάει την ευλογημένη αυτήν περίοδο του Δεκαπενταυγούστου, προτάσσοντάς μας τον Σταυρό του Κυρίου, το σύμβολο της δικής μας σωτηρίας, και υπενθυμίζοντας το δικό μας χρέος, ως πιστών τέκνων του Κυρίου, να αγωνιζώμαστε «σταυρικά», εναρμονίζοντας το δικό μας θέλημα με το θέλημα του Θεού και παράλληλα διακονώντας τον συνάνθρωπο προς δόξα Θεού.
Σοφία Μπεκρή
