Ευχαριστούμε τον άγιο Νικόλαο, ο οποίος μας αξίωσε και εφέτος να εορτάσουμε με λαμπρότητα την ιερή Πανήγυρή του και να αισθανθούμε όλοι την Χάρη του και την ευλογία του και ότι αοράτως ήταν εν μέσω ημών και μας ευλογούσε.
Τα τροπάρια της Εκκλησίας, οι ύμνοι της Εκκλησίας εγκωμιάζουν τον άγιο Νικόλαο ως «άνθρωπο του Θεού» και ως κατ’ εξοχήν φιλάνθρωπο. Το δεύτερο, η φιλανθρωπία, είναι αποτέλεσμα του πρώτου. Επειδή ο άγιος Νικόλαος ήταν όντως άνθρωπος του Θεού, δεν μπορούσε παρά να είναι και φιλάνθρωπος. Και η φιλανθρωπία του αγίου Νικολάου ήταν μία ουσιαστική και αληθινή φιλανθρωπία, διότι δεν βασιζόταν μόνο και δεν εστόχευε μόνο στην θεραπεία των σωμάτων και στην ικανοποίηση των σωματικών αναγκών των ανθρώπων – και γι’ αυτές βέβαια, όπως γνωρίζουμε από τον βίο του, ο Άγιος έκανε πολλές προσπάθειες – αλλά απέβλεπε στο ουσιαστικότερο μέρος, στην ιατρεία των ψυχών των ανθρώπων και στο να βοηθήσει τους ανθρώπους να συνδεθούν με την πηγή της αληθινής ζωής και έτσι να έχουν μία αληθινή χαρά και μία αληθινή ευλογία στην ζωή τους. Είναι λοιπόν παράδειγμα φιλανθρωπίας για όλους μας ο άγιος Νικόλαος.
Λέγοντας αυτά, δεν θα πρέπει να αφήσουμε χωρίς να σημειώσουμε το γεγονός, ότι στην σημερινή εποχή πολλοί επαγγέλλονται ανθρωπιστική βοήθεια προς τους συνανθρώπους των, ενώ παράλληλα φροντίζουν με κάθε τρόπο να αποπροσανατολίσουν τις ψυχές των από την πηγή της ζωής, τον αληθινό Θεό. Με αυτού του είδους τον ανθρωπισμό και με αυτού του είδους την φιλανθρωπία στο τέλος και κατά βάθος όχι μόνο δεν βοηθούν τον άνθρωπο αλλά και του κάνουν μεγάλο κακό, διότι δεν τον προσανατολίζουν προς τα εκεί που η ψυχή του ανθρώπου λαχταράει και προς τα εκεί που η ψυχή του ανθρώπου μόνο μπορεί ν’ αναπαυθεί και να βρει το νόημα της αληθινής ζωής.
Γι’ αυτό, νομίζω, ότι δεν είναι υπερβολή να πούμε, ότι αυτού του είδους ο άθεος ανθρωπισμός, η άθεη φιλανθρωπία, κατά βάθος είναι μισανθρωπία, διότι ευνουχίζει πνευματικά τον άνθρωπο. Δεν αφήνει τον άνθρωπο να ολοκληρωθεί, δεν αφήνει τον άνθρωπο να αισθανθεί την αληθινή ευγένεια της φύσεώς του, που είναι η θεία καταγωγή του, η ένωσή του με τον Θεό.
Μέσα λοιπόν στην παράδοση της Εκκλησίας, της οποίας ο άγιος Νικόλαος είναι ένας μεγάλος διδάσκαλος και ενσαρκωτής, έχουμε τον γνήσιο και αληθινό ανθρωπισμό, την γνήσια και αληθινή φιλανθρωπία, όπου ο άνθρωπος καταξιώνεται με τις πνευματικές και σωματικές του ανάγκες, και υπάρχει μία θαυμάσια ισορροπία των αναγκών αυτών, των πνευματικών και των σωματικών.
Ευχαριστούμε λοιπόν τον άγιο Νικόλαο και τον παρακαλούμε να είναι πάντοτε διδάσκαλος του Ορθοδόξου λαού μας, του λαού μας ο οποίος τιμάει τον άγιο Νικόλαο, αγαπάει τον άγιο Νικόλαο και τον εγκωμιάζει κάθε χρόνο με εορτές και πανηγύρεις και άλλες ωραίες εκδηλώσεις. Να μη φύγουμε από αυτήν την παράδοση, να μη απεμπολήσουμε τους Αγίους και τους Πατέρες μας.
Και ένας λόγος που το Άγιον Όρος υπάρχει, τα Μοναστήρια υπάρχουν και λειτουργούν, είναι να μπορέσουν να στηρίξουν τον ευσεβή και Ορθόδοξο λαό μας και όλους τους Ορθοδόξους λαούς σ’ αυτήν την ευλογημένη πίστη και παράδοση, σ’ αυτόν τον ευλογημένο και άγιο ανθρωπισμό της Εκκλησίας και της Ορθοδοξίας μας.
Εύχομαι η ευλογία και η προστασία του αγίου Νικολάου να είναι μετά πάντων ημών.
(1989)
Από το βιβλίο: † Αρχιμανδρίτου Γεωργίου, Ομιλίες σε Εορτές Αγίων (των ετών 1981-1991) Β’. Έκδ. Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου, Άγιον Όρος 2016, σελ. 129.
