«Αποθώμεθα τα έργα του σκότους
και ενδυσώμεθα τα όπλα του φωτός»
Αρχίζει και πάλι από αύριο η αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή· η περίοδος της προετοιμασίας για την μεγάλη εορτή του Πάσχα· η περίοδος του πνευματικού αγώνα, ο οποίος περιλαμβάνει όχι μόνο την νηστεία των τροφών, αλλά και την αποχή από τα πάθη και την ανάπτυξη και καλλιέργεια των αρετών. Για έναν τέτοιο αγώνα είναι αναγκαία συνθήματα εγερτήρια και κατευθύνσεις ορθές και υγιείς. Τέτοια συνθήματα μας δίνει σήμερα η Εκκλησία με το αποστολικό ανάγνωσμα από την προς Ρωμαίους επιστολή. Ας τα μελετήσουμε, για να τα έχουμε ως οδηγό στον αγώνα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και ολόκληρης της ζωής μας.
«Αδελφοί, ώρα ημάς ήδη εξ ύπνου εγερθήναι». Καιρός είναι πλέον να εγερθούμε από τον ύπνο. Ο ύπνος είναι κατάσταση, στην οποία ο άνθρωπος είναι σχεδόν αναίσθητος και αδρανής, ανίκανος να αντιληφθεί τι συμβαίνει γύρω του, αλλά και να αντιδράσει σε οποιονδήποτε κίνδυνο. Ύπνος πνευματικός είναι η κατάσταση της αποστασίας και απομακρύνσεως από τον Θεό· αλλά είναι επίσης και η κατάσταση της χλιαρότητος, στην οποία βρίσκονται πολλοί Χριστιανοί, ούτε τελείως κοιμισμένοι αλλά ούτε και ξύπνιοι. Αυτή τη νύστα μας καλεί ο απόστολος να αποθέσουμε και να γρηγορούμε πάντοτε, ενδιαφερόμενοι για την σωτηρία των ψυχών μας· να γρηγορούμε κατά της αμαρτίας, στην οποία είναι τόσο εύκολο να παρασυρθούμε· να είμαστε πρόθυμοι πάντοτε στην εργασία του αγαθού προς όλους· να γρηγορούμε αναμένοντας με σταθερή προσδοκία την έλευση του Κυρίου, ο οποίος έρχεται για τον καθένα κατά την ώρα του θανάτου.
«Νυν γαρ εγγύτερον ημών η σωτηρία ή ότε επιστεύσαμεν». Όσο προχωρεί ο χρόνος της ζωής μας, τόσο περισσότερο πλησιάζουμε προς την ημέρα του θανάτου, η οποία είναι συγχρόνως και αρχή της ανεσπέρου ημέρας της βασιλείας του Κυρίου. Όσο βαδίζουμε προς τον θάνατο, τόσο περισσότερο πλησιάζουμε στην ημέρα της κρίσεως, με την οποία θα ολοκληρωθεί το έργο της σωτηρίας, της απολυτρώσεώς μας από τα δεινά, τους κινδύνους, τις δοκιμασίες και τους πειρασμούς της παρούσης ζωής. Πράγματι λοιπόν η ώρα της οριστικής και αμετάκλητης σωτηρίας μας είναι τώρα πλησιέστερα απ’ όσο ήταν όταν πιστέψαμε στον Χριστό και γνωρίσαμε την αλήθεια.
«Η νυξ προέκοψεν, η δε ημέρα ήγγικεν». Με νύκτα ομοιάζει η παρούσα ζωή, με νύκτα σκοτεινή και γεμάτη κινδύνους και πειρασμούς· με νύκτα, η οποία δεν μας αφήνει να δούμε καθαρά και να γνωρίσουμε σε όλη της την πληρότητα την αλήθεια. Ημέρα δε ολόφωτη είναι η μέλλουσα ζωή, κατά την οποία τα σκοτάδια θα διαλυθούν και όλα θα μας φανερωθούν και ο ήλιος της δικαιοσύνης θα μας καταυγάζει διαπαντός. Η νύκτα λοιπόν της παρούσας ζωής προχωρεί προς το τέλος της και πλησιάζει η ανατολή της αιώνιας ημέρας.
Εν όψει των παραπάνω, ποια πρέπει να είναι η στάση και η συμπεριφορά μας; «Αποθώμεθα ουν τα έργα του σκότους». Όπως, όταν ξυπνήσει κανείς, αποθέτει τα νυκτερινά ενδύματα και ντύνεται με άλλα πιο ευπρεπή και κατάλληλα για τα έργα της ημέρας, έτσι κι εμείς ας αποθέσουμε τα έργα του σκότους. Έργα δε του σκότους είναι τα έργα της αμαρτίας, διότι προέρχονται από το σκοτάδι της άγνοιας και της πλάνης· διότι γίνονται στο σκοτάδι· και διότι οδηγούν στο αιώνιο σκοτάδι. Αυτά λοιπόν τα έργα ας αποθέσουμε σαν κουρέλια ακάθαρτα και αηδιαστικά, για να μη τα φορέσουμε ποτέ πλέον. «Και ενδυσώμεθα τα όπλα του φωτός», δηλαδή τα έργα της αρετής: την πίστη, τη μετάνοια, την αγάπη, την ελπίδα, την προσευχή, την ταπείνωση, την εγκράτεια. Όπλα πανίσχυρα κατά του κακού και της αμαρτίας, κατά του διαβόλου και κατά του πονηρού και διεστραμμένου κόσμου. Με τα όπλα αυτά ζωσμένοι θα μπορέσουμε να διεξαγάγουμε με επιτυχία και να φέρουμε σε νικηφόρο πέρας τον αγώνα τον καλό, τον οποίο σαν καλοί στρατιώτες του Χριστού οφείλουμε να αναλάβουμε.
«Ως εν ημέρα ευσχημόνως περιπατήσωμεν». Αφού αποβάλουμε τα έργα του σκότους, οφείλουμε να ζούμε με ευπρέπεια, με προσοχή και σεμνότητα, με τάξη και ακρίβεια, όπως φροντίζει κανείς να περιπατεί και να συμπεριφέρεται κατά την ημέρα, όταν όλοι τον βλέπουν και τον παρακολουθούν. Και τη ζωή του Χριστιανού όλοι την παρακολουθούν, για να τον επαινέσουν ή για να τον κατηγορήσουν. Πρέπει λοιπόν να αποφεύγει ο Χριστιανός οτιδήποτε γίνεται αιτία να κατηγορείται η χριστιανική πίστη και ζωή. Και πώς λοιπόν πρέπει να ζούμε; «Μη κώμοις και μέθαις». Όχι με απρεπείς διασκεδάσεις και άτακτα μεθύσια, όπως αυτά με τα οποία δυστυχώς πολλοί βεβηλώνουν τις άγιες αυτές ημέρες. «Μη κοίταις και ασελγείαις». Όχι με πράξεις αισχρές και ανήθικες, που μολύνουν σώμα και ψυχή. «Μη έριδι και ζήλω». Όχι με φιλονεικίες και διχοστασίες και εχθρότητες, όχι με ζηλοτυπίες και φθόνους μεταξύ μας. «Αλλ’ ενδύσασθε τον Κύριον Ιησούν Χριστόν». Φορέστε ως ένδυμα ένδοξο και λαμπρό τον Χριστό, τον σωτήρα μας. Φορέστε τη δικαιοσύνη και την αγιότητα του Χριστού. Ο Χριστός είναι το μόνο κατάλληλο και απαραίτητο ένδυμα για τον Χριστιανό· ένδυμα ουράνιο, βασιλικό, θεοΰφαντο, που τον στολίζει, τον προστατεύει, τον εξυψώνει σε ουράνια μεγαλοπρέπεια και δόξα. Ενδυθείτε λοιπόν τον Χριστό· «και της σαρκός πρόνοιαν μη ποιείσθε εις επιθυμίας». Μη φροντίζετε πλέον για την σάρκα, ώστε να ικανοποιείτε τις πονηρές και παράλογες επιθυμίες της. Παύσατε να ζείτε ως άνθρωποι σαρκικοί και αρχίστε νέα ζωή, ζωή πνευματική, που θα εμφορείται και θα καθοδηγείται από το Πνεύμα του Θεού.
Επί πολλά χρόνια είχε ζήσει στη νύκτα της πλάνης και της αμαρτίας ο μετέπειτα άγιος Αυγουστίνος και είχε εργασθεί τα έργα του σκότους. Βρισκόταν τώρα στα Μεδιόλανα της Ιταλίας (το σημερινό Μιλάνο). Τα κηρύγματα του αγίου επισκόπου Αμβροσίου είχαν αρχίσει να τον αφυπνίζουν. Πλησίαζε γι’ αυτόν η ανατολή της ημέρας της μετανοίας· η οριστική όμως απόφαση δεν είχε ληφθεί ακόμη. Ενώ λοιπόν κάποια μέρα ήταν βυθισμένος στις σκέψεις του, άκουσε μία μυστηριώδη φωνή να του λέει επανειλημμένα: ‘Tolle et lege’. Πάρε και διάβασε. Πήρε στα χέρια του την Καινή Διαθήκη και την άνοιξε στην τύχη. Διάβασε αυτά ακριβώς που ακούσαμε και μελετήσαμε κι εμείς σήμερα: «Αποθώμεθα τα έργα του σκότους και ενδυσώμεθα τα όπλα του φωτός». Τα λόγια αυτά έγιναν αφυπνιστικό σύνθημα και εγερτήριο σάλπισμα, που τον οδήγησε στην μετάνοια και την αγιότητα.
Τέτοιο σύνθημα ας γίνουν τα λόγια αυτά σήμερα και για μας, για να αποθέσουμε τα έργα του σκότους και ντυμένοι με τα όπλα του φωτός να διανύσουμε την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής αγωνιζόμενοι τον αγώνα τον καλό, τον αγώνα τον πνευματικό, και πλήρως προετοιμασμένοι να εορτάσουμε τα σωτήρια Πάθη και την αγία και λαμπροφόρο Ανάσταση του Κυρίου.
Από το βιβλίο: Πρωτοπρεσβ. Κωνσταντίνου Παπαγιάννη (†), ΟΜΙΛΙΕΣ ΣΤΑ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΥΡΙΑΚΩΝ. Εκδόσεις «Το Περιβόλι της Παναγίας», Θεσσαλονίκη 2024, σελ. 327.
